ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Καλησπέρα σας. Σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη τύπου στη συνέχεια της 2ης Υπουργικής συνάντησης Ελλάδας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και Π.Γ.Δ.Μ. Ο Υπουργός Εξωτερικών, κος Νίκος Κοτζιάς, θα προβεί σε μία σύντομη αποτίμηση της συνάντησης και κατόπιν θα έχετε τη δυνατότητα για κάποιον περιορισμένο, δυστυχώς, λόγω χρόνου, αριθμό ερωτήσεων.
Κύριε Υπουργέ, παρακαλώ.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ τον κύριο Γεννηματά. Μου φαίνεται είναι και η πρώτη συνέντευξη που κάνουμε παρέα. Καλοτάξιδος να είστε. Ευχαριστώ τις κυρίες από την διερμηνεία, οι οποίες πάντα μας βοηθάνε και μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Μια δύσκολη εργασία που δεν την επιβραβεύουμε στο βαθμό που θα έπρεπε. Σας ευχαριστώ για άλλη μία φορά κυρίες μου. Ευχαριστώ και το προσωπικό του ξενοδοχείου, του HYAΤT. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τους ανθρώπους της Αστυνομίας για τη δουλειά που κάνανε και ευχαριστώ εσάς για την παρουσία σας. Δεν υπάρχει διεθνής συνάντηση χωρίς αυτή να εκφραστεί, να βρει το δρόμο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα λοιπόν και εσάς.
Η μορφοποιημένη συνεργασία ανάμεσα στις 4 χώρες του Νότου, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως τις λέω για να τις προσδιορίζω γρήγορα, είναι μία από τις 15 μορφοποιήσεις διεθνούς συνεργασίας, που έχει κάνει η ελληνική διπλωματία τα τελευταία, σχεδόν, 3 χρόνια. Είναι συνάντηση που συμβάλει στη σταθερότητα και στην ανάπτυξη της περιοχής μας. Είναι μια από τις δυο συνεργασίες στην περιοχή μας: η μια είναι των 4 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην νοτιοανατολική Ευρώπη που είναι η Κροατία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα, και η άλλη είναι αυτή που κάναμε αυτές τις δυο μέρες.
Τι συζητήσαμε: εχθές συζητήσαμε με τους Υπουργούς Εξωτερικών, παρουσία και των Υπουργών Εσωτερικών, για τα προβλήματα που έχει η περιοχή, για το πώς μπορούμε να συμβάλλουμε να αναπτυχθεί ο ρόλος της στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά και διεθνώς, ενώ σήμερα, κουβεντιάσαμε περισσότερο για ζητήματα που έχουν να κάνουν με ασφάλεια, είτε αυτή αφορά σε πρόσωπα είτε στη φύση, ιδιαίτερα πυρασφάλεια, καθώς και ζητήματα ενεργειακής πολιτικής.
Συμφωνήσαμε εχθές και θα το κάνουμε σε ένα εξάμηνο, η επόμενη συνάντησή μας να έχει ως κύριο μέλημά της τα θέματα της συνεργασίας για τα ταμεία και τα κονδύλια συνοχής που συνδέονται ασφαλώς με το νέο προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος και αυτός συνδέεται με το Brexit.Γιατί, μέσω αυτών των μηχανισμών θα γίνει ανακατανομή των κονδυλίων στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στα υποψήφια κράτη, και έχουμε κοινό συμφέρον να μην περιοριστούν οι δαπάνες για τη νότια Ευρώπη.
Συζητήσαμε, επίσης, ότι θα έχουμε ως δεύτερο θέμα μας το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πώς το βλέπουν χώρες μικρού και μεσαίου μεγέθους, όπως είναι η δική μας.
Αυτό που βασικά θέλουμε με αυτές τις συναντήσεις είναι να συμφωνήσουμε, να εντοπίσουμε και να αξιοποιήσουμε, το τι μας συνδέει, ποιο είναι το μέλλον της περιοχής. Και κυρίως, αυτό που κάνει η ελληνική εξωτερική πολιτική σήμερα, δηλαδή πώς να λύσουμε τα προβλήματά μας και να προωθήσουμε μια θετική ατζέντα. Πώς θα αναπτύξουμε τις συνέργειές μας και στον οικονομικό τομέα και στον πολιτισμικό, εκπαιδευτικό, ερευνητικό τομέα και, βέβαια, στα ζητήματα που ανέφερα πριν, της ενέργειας και της εσωτερικής ασφάλειας. Πήραμε μια σειρά από συγκεκριμένα μέτρα, τόσο στη διάρκεια των συζητήσεων που κάναμε στην ολομέλεια, όσο και στις διμερείς συναντήσεις που έγιναν που ήταν πάρα πολύ παραγωγικές.
Στις διμερείς συναντήσεις είδαμε πώς θα μπορέσουμε να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας και να πάρουμε τέτοια μέτρα που θα ωφελήσουν την κοινωνία μας.
Το ίδιο έκαναν και οι Υπουργοί των Εσωτερικών. Οι Υπουργοί των Εσωτερικών συμφώνησαν να υπάρξει συνάντηση των Αρχηγών Αστυνομίας των 4 κρατών στη Θεσσαλονίκη. Να υπάρξει συνάντηση των 4 Αρχηγών του Πυροσβεστικού Σώματος στην Πτολεμαΐδα, όπου όπως ξέρετε, ο Νίκος Τόσκας, με πραγματικά μεγάλες προσπάθειες και επιτυχία, κατάφερε να ιδρυθεί εκεί η Σχολή Υπαξιωματικών της Πυροσβεστικής. Η Σχολή είναι σχετικά λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορά μας με τους βόρειους γείτονές μας και σε αυτήν θα μπορούν να εκπαιδεύονται οι πυροσβέστες, καθώς δεν έχουν όλες οι χώρες της περιοχής ανώτερες και ανώτατες σχολές πυροσβεστικής. Αυτό φάνηκε κατά τη διάρκεια των μεγάλων φωτιών και των καταστροφών που υπήρξαν το καλοκαίρι.
Επίσης, συμφωνήθηκε να γίνεται ανταλλαγή επιχειρησιακών πληροφοριών που είναι απαραίτητες στην δίωξη του οργανωμένου εγκλήματος, και ιδιαίτερα στην δίωξη των έμπορων ναρκωτικών και άλλων παράνομων διαδικασιών και άλλων μορφών οργανωμένου εγκλήματος. Και σαν ένα μέτρο συνεργασίας στα θέματα προστασίας του πολίτη, συμφωνήθηκε να υπάρξει μια μεγάλη άσκηση στην Πτολεμαΐδα.
Ακόμη, έγινε μια πάρα πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για τα θέματα της ενέργειας και της συνεργασίας μας. Όπως ξέρετε, οι νέοι ενεργειακοί αγωγοί είτε είναι φυσικό αέριο, είτε είναι ηλεκτρισμός, είτε και πετρέλαιο, περνούν μέσα από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα φροντίζει να διασυνδεθούν και οι υπόλοιπες χώρες των Βαλκανίων με τους μεγάλους αγωγούς που θα έρθουν σε εμάς, υγροποιημένου φυσικού αερίου και άλλων μορφών ενέργειας.
Στη συνάντηση, συζητήθηκε διεξοδικά και η ανάγκη αξιοποίησης μορφών νέας ενέργειας, ανανεώσιμων πηγών, ιδιαίτερα η ενέργεια που προέρχεται από τον άνεμο και από τον ήλιο. Βέβαια, εδώ η χώρα μας, σε σχέση με τις υπόλοιπες τρεις, διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα, ιδιαίτερα στην τεχνολογία για τον τρόπο και τη μέθοδο αξιοποίησης αυτών των δυνατοτήτων από φυσικά φαινόμενα και το μετασχηματισμό τους σε ενέργεια. Και, φυσικά, συζητήθηκαν και οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για τη μεταφορά ενέργειας με τον πιο αποτελεσματικό και οικονομικό τρόπο.
Συνολικά, οι συζητήσεις έγιναν σε εξαιρετικά καλό κλίμα. Τούτο δείχνει ότι το μέλλον και της χώρας μας, και των τριών άλλων κρατών, βρίσκεται στην Ευρώπη. Αλλά, σε μια Ευρώπη, στην οποία θα συνεργαζόμαστε και όπου θα συνδέουμε τον ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό με την περιφερειακή συνεργασία. Φάνηκε, ακόμα, ότι οι κοινωνίες μας, παρά τα όσα λέγονται, βρίσκονται σε μία πορεία αλληλοκατανόησης και φιλίας. Σας θυμίζω ότι εκατομμύρια άνθρωποι από αυτές τις χώρες κάνουν διακοπές στην Ελλάδα, αλλά και εκατομμύρια Έλληνες κάνουν χειμερινές, ιδιαίτερα, διακοπές σε αυτές τις χώρες, κυρίως στα βουνά της Βουλγαρίας.
Επίσης, οι συζητήσεις μας έδειξαν ότι υπάρχει θέληση να βρούμε λύσεις σε όλων των ειδών τα προβλήματα που κουβαλάμε από το παρελθόν, στη βάση μιας αρχής που την επαναλαμβάνω εδώ και χρόνια, ότι, δηλαδή, η ιστορία δεν πρέπει να είναι η φυλακή μας, αλλά πρέπει να είναι το σχολείο, απ’ όπου βγάζουμε συμπεράσματα και διδάγματα για το μέλλον. Νομίζω ότι αυτή η συνάντηση είναι ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση της ανάπτυξης συνεργασίας, της εμπιστοσύνης και της φιλίας ανάμεσα στα κράτη του Νότου, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Σας ευχαριστώ πολύ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Και τώρα θα περάσουμε στις ερωτήσεις. Θερμή παράκληση όπως αναφέρετε το όνομά σας και το μέσο που εκπροσωπείτε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τον κύριο Κοτζιά μία ερώτηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να αποφασίσει για τη θέση της Βουλγαρίας μέσα στη Σένγκεν. Έγιναν τέτοιες συζητήσεις στα πλαίσια των διμερών συζητήσεων που είχατε με τους Βούλγαρους ομόλογούς σας και ποια είναι η θέση της Ελλάδας σε σχέση με τη Βουλγαρία και το Σένγκεν;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είναι παλιά θέση αρχής. Στηρίζουμε την ένταξη της Βουλγαρίας, όπως και της Ρουμανίας στο χώρο του Σένγκεν. Αυτό το κάνουμε γιατί θέλουμε να είναι ενοποιημένος ο χώρος. Είναι υπέρ της Ευρώπης. Αυτό το κάνουμε διότι είμαστε αλληλέγγυοι και συμπαραστάτες αυτών των δύο κρατών, γιατί συμφέρει και εμάς να επεκτείνεται ο χώρος εσωτερικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διευκολύνει και τη δικιά μας ασφάλεια.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε. Επόμενη ερώτηση παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, φάνηκε ότι η συζήτηση πήγε πολύ καλά σε όλα αυτά τα θέματα που θα τα λέγαμε, χαμηλής, αλλά τελικά είναι υψηλής πολιτικής, όλα αυτά που είπατε. Στα ακανθώδη ζητήματα του παρελθόντος, τα οποία τα βρίσκουμε στο παρόν, υπάρχει κάτι θετικό προς εξέλιξη, το οποίο θα μπορούσατε να μας πείτε;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Στα ζητήματα που έχουν μείνει ανοιχτά από το παρελθόν, ή δημιουργήθηκαν στην πορεία της ιστορίας, υπάρχουν θετικά μηνύματα. Το ένα είναι το γενικότερο πλαίσιο των σχέσεών μας που κάνει κάθε μέρα θετικά βήματα. Το δεύτερο, είναι ότι αυτά τα ζητήματα τα κουβεντιάζουμε και νομίζω ότι θα έχουμε όχι σήμερα μόνο, αλλά και τους επόμενους μήνες, θετικά αποτελέσματα.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστώ πολύ. Επόμενη ερώτηση;
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μείνω λίγο στην ενέργεια γιατί μιλήσατε για συνεργασία με τις χώρες, τις νότιες χώρες, στο επίπεδο της ενέργειας. Με δεδομένο ότι υπάρχει ήδη ένα project συνεργασίας σε σχέση με τον αγωγό ΤΑΡ, με τη Βουλγαρία και μετά με τη Ρουμανία, πως βλέπετε τη συνεργασία με χώρες, όπως είναι η Αλβανία και η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όσον αφορά τη σύνδεση; Γιατί έχω την αίσθηση ότι υπάρχει και από εκεί ένα άλλο project με έναν αγωγό.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κοιτάξτε, υπάρχει ο αγωγός ΤΑΡ, ανεβαίνει ο κάθετος για Βουλγαρία, Ρουμανία και θα πάει και παρακάτω. Υπάρχει ο αγωγός φυσικού αερίου, ο οποίος έχουμε συμφωνήσει, στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, να φτιαχτεί με τη γείτονα χώρα και να ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη ένας αγωγός φυσικού αερίου και να πηγαίνει στα Σκόπια. Υπάρχει η συζήτηση να καθαριστεί ο παλιός αγωγός πετρελαίου. Έχουμε κάνει, επίσης, συζήτηση με τον διεθνή παράγοντα, πριν μερικές μέρες, με διεθνή, ενδιαφερόμενο κόσμο για την κατασκευή σταθμού υγροποιημένου φυσικού αέριου στη βόρεια Ελλάδα, ο οποίος θα τροφοδοτεί τον ΤΑP, αλλά και θα μπορεί να τροφοδοτεί αυτές τις χώρες για τις οποίες ρωτήσατε. Αλλά, όπως είπα, η συζήτηση αφορούσε και άλλες μορφές ενέργειας, για τις οποίες η Ελλάδα έχει τεχνογνωσία και αυτή η τεχνογνωσία πρέπει να διαχυθεί σε όλες τις χώρες της περιοχής μας.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε. Επόμενη ερώτηση παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να σας ρωτήσω πώς βλέπετε εσείς και πώς βλέπουν και οι ομόλογοί σας το ρόλο της Θεσσαλονίκης στην ευρύτερη περιοχή.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Νομίζω ότι η Θεσσαλονίκη είναι η φυσική απόληξη όλης της περιοχής και νομίζω ότι αυτό το καταλαβαίνει ο καθένας. Οι χώρες για τις οποίες μιλάμε, μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους αλλά και των ηγεσιών τους, αγαπάει τη Θεσσαλονίκη, έρχεται συχνά στη Θεσσαλονίκη, κάνει διακοπές στην περιοχή γύρω από τη Θεσσαλονίκη, εννοώ στη Χαλκιδική, είτε και πιο κάτω στην Κατερίνη. Και οι συγκεκριμένοι υπουργοί που ήρθαν αγαπάνε και τους αρέσει να έρχονται στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη διευκολύνει και γεωγραφικά τις συναντήσεις μας, διότι είναι κατά κάποιο τρόπο η πλησιέστερη μεγάλη ελληνική πόλη και από τα Σκόπια και από τη Σόφια και, παρόλο που είναι λίγο μακρύτερα από τα Τίρανα, τρέφουν για αυτήν και οι Αλβανοί μεγάλη αγάπη.
Νιώθω μάλιστα και ευτυχής για τον πολύ ωραίο καιρό που είχαμε στη Θεσσαλονίκη και την εκπληκτική φιλοξενία που μας επιφυλάσσουν όταν έχουμε διεθνείς συναντήσεις. Και νομίζω ότι δικαιώνεται μια επιλογή που έχει κάνει και ο Πρωθυπουργός και εμείς ως Υπουργοί Εξωτερικών, οι διεθνείς συναντήσεις μας να μην γίνονται μόνο στην Αθήνα, παρόλο που στην Αθήνα, με πρώτη ματιά, είναι βολικό, αλλά να γίνονται σε πολλές περιοχές της χώρας.
Σας θυμίζω ότι πρόσφατα έγιναν συναντήσεις στην Καβάλα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κέρκυρα είχαμε τη συνάντηση με τους Ιταλούς, στη Ρόδο έχουμε τη διεθνή Διάσκεψη ασφάλειας και σταθερότητας. Στην Κρήτη έχουν έρθει Υπουργοί Εξωτερικών, σχετικά πρόσφατα ο κ. Τσαβούσογλου, αλλά έχω προσκλήσεις και για σειρά άλλων Υπουργών Εξωτερικών να έρθουν σε τέτοιες πόλεις. Νομίζω ότι η χώρα μας με την ομορφιά της και με την όμορφη Θεσσαλονίκη είναι μια τυχερή χώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα μείνω λιγάκι στα ακανθώδη ζητήματα. Συναντηθήκατε με εκπροσώπους τριών χωρών, εκ των οποίων οι δύο επιθυμούν την ένταξή τους στους ευρωπαϊκούς και ευρω-ατλαντικούς θεσμούς. Και με τις δυο χώρες υπάρχουν διενέξεις και ζητήματα, τα οποία δεν έχουν επιλυθεί. Συζητήθηκαν ζητήματα τέτοιου είδους στη συνάντηση τη σημερινή και ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούν οι χώρες αυτές για να στηρίξει το αίτημά τους η Ελλάδα;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Καταρχάς, να σας πω ότι η πολιτική μας είναι η πολιτική φιλίας και πολιτική ανάπτυξης των σχέσεών μας. Και η διπλωματία αυτό που έχει να κάνει είναι να λύνει προβλήματα και όχι να δημιουργεί. Να πω κάτι λίγο έξω από την ερώτησή σας, αλλά στο πνεύμα της: συχνά, αν διαβάζει κανείς και ασχολείται με τα ευρωπαϊκά, λέγεται ότι η σχέση Γερμανίας-Γαλλίας είναι το ιστορικό παράδειγμα για το πώς δυο χώρες που βρίσκονταν σε σύγκρουση απέκτησαν καλές σχέσεις. Και λέω στον διεθνή παράγοντα ότι το Γαλλία – Γερμανία είναι 150 – 200 ετών. Εμείς με τη Βουλγαρία είχαμε 1.600 χρόνια σκληρές διαφορές. Κάποτε στο Βυζάντιο, για να είσαι αυτοκράτορας, έπρεπε να λέγεσαι και Βουλγαροκτόνος. Είχαμε και τη κατοχή, την τριπλή κατοχή, ιδιαίτερα στη Βόρειο Ελλάδα και όμως όλα αυτά τα ζητήματα τα άφησε η ιστορία πίσω. Η ερώτησή σας έλεγε για τις δύο άλλες χώρες και όχι για τη Βουλγαρία. Δηλαδή, θέλω να πω, τα προβλήματα είναι για να λύνονται. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε καλούς συμβιβασμούς. Δεν πρέπει να φοβόμαστε τη λέξη «συμβιβασμός». Δεν πρέπει να φοβόμαστε τη λέξη «συναίνεση». Πρέπει να φροντίζουμε να είναι καλοί, δημιουργικοί και σε όφελος και των δύο πλευρών και να μην είναι σάπιοι όπως τους λέω εγώ, δηλαδή κακοί συμβιβασμοί.
Νομίζω ότι αυτοί οι συμβιβασμοί πρέπει να γίνονται πάντα στη βάση των αρχών του διεθνούς δικαίου, του Ευρωπαϊκού κεκτημένου και των προϋποθέσεων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τα νέα μέλη της, της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της οικοδόμησης της φιλίας.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Επόμενη ερώτηση, παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή παρακολουθούμε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, στις οποίες αναφερθήκατε και εσείς... Ήταν η Βάρνα προχθές, εσείς τώρα. Είναι ταυτόχρονα σε εξέλιξη. Τι αλλάζει στη περιοχή μας με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες. Τί πρέπει να περιμένουμε ως επόμενα βήματα;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Έχω κάνει μία ανάλυση, την οποία τη λέω συχνά στους συναδέλφους μου. Όταν κατέρρευσε αυτό που ονομάσαμε υπαρκτός σοσιαλισμός, στα Βαλκάνια υπήρχε μία διάθεση να αναπτυχθούν οι σχέσεις ανάμεσα στα κράτη της περιοχής. Είδαμε ανάπτυξη επενδύσεων, τραπεζικών σχέσεων, επικοινωνίας των κοινωνιών. Στις αρχές του αιώνα μας, του 21ου αιώνα, μετακινήθηκαν κάπως τα ενδιαφέροντα προς τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Υπήρξε και ενός είδους ανταγωνισμός, ποιος θα μπει πρώτος, ποιος θα ικανοποιήσει τις προϋποθέσεις, τους όρους, αυτό που λέμε «conditionality» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα, η δική μας πολιτική είναι ότι πρέπει να συνδυάσουμε τα διδάγματα από αυτές τις δύο εποχές και να σχεδιάσουμε τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της περιοχής μέσω συνεργασίας. Τα κράτη της περιοχής είναι είτε μικρά, είτε μεσαία -σχετικά μικρά για την παγκόσμια κλίμακα- και κατά συνέπεια, όταν θα ενταχθούν και τα άλλα κράτη από τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση, με αυτά και με 2–3 άλλα ίσως από τα Ανατολικά, θα φτάσει στα 37 με 38 κράτη.
Είναι ολοφάνερο ότι μικρά κράτη με 1 ή 2 -ακόμα και μεσαία με 10 και 15- εκατομμύρια πληθυσμό, δεν θα έχουν μεγάλο ρόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός αν συνεργάζονται. Άρα, αυτό που στηρίζουμε, είναι ο συνδυασμός της εμπειρίας της δεκαετίας του ’90: διαμόρφωση δικτύων, σχέσεων στην περιοχή, με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, που ήρθε και πάλι από εδώ, από τη Θεσσαλονίκη, το 2003.
Το δεύτερο που αλλάζει είναι ότι η χώρα μας δεν είναι πια υποτιμημένη και όλοι κατανοούν ότι, παρά την κρίση που πέρασε η Ελλάδα, είναι η μεγαλύτερη οικονομία, η μεγαλύτερη σε ήπια, έξυπνη ή σκληρή ισχύ σε όλη την περιοχή.
Το τρίτο που άλλαξε, είναι ότι εάν η Ελλάδα παρουσιάστηκε τη δεκαετία του ’90 λίγο αλαζονική γιατί έβλεπε άλλους να καταρρέουν, η ελληνική διπλωματία έχει πάρει το μάθημά της. Δηλαδή ότι, όπως απαιτεί να τη σέβονται -και το απαιτούμε περισσότερο από ποτέ άλλοτε- πρέπει να επιδεικνύουμε και εμείς σεβασμό. Και ότι αυτό που χρειάζεται για την ανάπτυξη των σχέσεων, είναι η διαμόρφωση εμπιστοσύνης πάνω στην οποία μπορεί να βασιστούν και φιλικές σχέσεις.
Προσωπικά πιστεύω ότι οι σχέσεις ανάμεσα στους λαούς μας, τις κοινωνίες μας, είναι πολύ καλύτερες απ’ ότι περιγράφονται στο δημόσιο λόγο οποιουδήποτε. Και αυτό το λέω, διότι -πειραζόμασταν πριν με τους Υπουργούς- είχε πει κάτι πολύ χρήσιμο ο αγαπητός μου φίλος ο Bushati, ο Υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας μου στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων, όπου είχα την τιμή να με καλέσουν. Εκεί είπε ότι ζούμε με αυτούς τους πληθυσμούς το παράδοξο να ξυπνάνε το πρωί με ελληνική μουσική και να είναι γεμάτοι ζωντάνια και ενέργεια και μετά να μας τα χώνουν. Να βγαίνουν μετά να πίνουν έναν καφέ με ένα σουβλάκι φτιαγμένο αλά ελληνικά και μετά να μας τα ξανά χώνουν. Δηλαδή υπάρχει μια παραδοξολογία, ότι, παρά τις όποιες κριτικές γίνονται, ή τα όποια προβλήματα κουβαλάμε, υπάρχει μια αλληλοεκτίμηση ανάμεσα στους λαούς και μια αγάπη. Και αυτό μπορείτε να το δείτε και από τα μεγάλα τουριστικά ρεύματα των τελευταίων ετών, όπου οι Έλληνες με μεγάλη χαρά τους υποδέχονται, αλλά και εκείνοι νιώθουν την Ελλάδα σαν το σπίτι τους. Νομίζω ότι οι εξελίξεις, τα διδάγματα που βγάλαμε εμείς και εκείνοι, όπως και ο τρόπος που κάνουμε την εξωτερική πολιτική μιας αναβαθμισμένης Ελλάδος, ξαναφέρνει πίσω και το ρόλο μας στην περιοχή με αποδοχή, αλλά και με μέτρο από πλευράς μας.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Επόμενη ερώτηση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με αφορμή και την παρουσία του κ. Τόσκα, ήθελα να ρωτήσω: τα θέματα περιορίστηκαν μόνο στην εσωτερική ασφάλεια και στο οργανωμένο έγκλημα, ή αφορούσαν και το προσφυγικό ζήτημα; Και, αν ναι, αν είχαμε κάποια μέτρα για αυτό.
Ν.ΤΟΣΚΑΣ: Υπήρξε μια κοινή αντίληψη για τις απειλές, τους κινδύνους και τα προβλήματα εσωτερικής ασφάλειας στην περιοχή. Και μέσα σε αυτή την κοινή αντίληψη συζητήσαμε φυσικά τα θέματα τρομοκρατίας, συζητήσαμε τα θέματα του οργανωμένου εγκλήματος, συζητήσαμε το πώς εξελίσσεται το μεταναστευτικό και τί προοπτικές ή τί πιθανότητες υπάρχουν τα επόμενα χρόνια, στο επόμενο διάστημα. Και φυσικά συζητήσαμε και τα θέματα πολιτικής προστασίας. Βρέθηκαν κοινοί τόποι, όπως σας είπε πριν ο Υπουργός, ο κ. Κοτζιάς, για τις συνεργασίες αυτές. Ναι, συζητήθηκαν και τα ζητήματα του μεταναστευτικού το πώς εξελίσσεται.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Και μια τελευταία ερώτηση παρακαλώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα επιμείνω μόνο λίγο στο ερώτημα του συναδέλφου, αν υπάρχει η πιθανότητα να ξαναδούμε στο μέλλον, σε μια διόγκωση ενδεχόμενη των προσφυγικών ροών, κλειστά σύνορα, είτε από την πλευρά των Σκοπίων, είτε από την πλευρά της Βουλγαρίας. Αν δηλαδή καταλήξατε σε συνεννόηση. Και αν, επίσης, συζητήσατε το θέμα της δημιουργίας εξτρεμιστικών πυρήνων που πρόσκεινται στους τζιχαντιστές, οι οποίοι υποβόσκουν σε διάφορες περιοχές των Βαλκανίων.
Ν. ΤΟΣΚΑΣ: Αυτή τη στιγμή η κατάσταση στο μεταναστευτικό είναι αυτή που ξέρετε. Εμείς στηρίζουμε, αλλά και όλοι στηρίζουν -και τα άλλα κράτη- τη συμφωνία, το statement μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας. Ελπίζουμε ότι θα διατηρηθεί αυτό το σχέδιο, αυτή η συμφωνία σε ισχύ για μεγάλο διάστημα. Από εκεί και πέρα, σε ότι αφορά το σκέλος της τρομοκρατίας, συμφωνήσαμε να εντείνουμε την ανταλλαγή πληροφοριών για όλα τα σχετικά θέματα. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες απειλές από τζιχαντιστικές ομάδες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό πρόβλημα στα Βαλκάνια, αλλά παρόλα αυτά εντείνουμε την επιτήρηση σε όλους τους τομείς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να σας ρωτήσω κύριε Κοτζιά το εξής: προκλήθηκε μια αναστάτωση και αρνητικά σχόλια με αφορμή το βιβλίο γεωγραφίας στα αλβανικά σχολεία. Το βιβλίο αυτό αναφέρει πάρα πολλές περιοχές της Ελλάδας ως αλβανικές, όπως τη δυτική Μακεδονία και ένα πολύ μεγάλο μέρος της Ηπείρου. Ήθελα να ρωτήσω ποια είναι η δική σας τοποθέτηση.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Αυτούς τους χάρτες πριν ένα χρόνο τους έδειχνα στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. σε όλους τους συναδέλφους μου. Άρα η τοποθέτησή μου έχει γίνει πριν ένα χρόνο, λέγοντας ότι αυτοί οι χάρτες είναι απαράδεκτοι για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Όμως, έχουμε κάνει βήματα από τότε. Συζητάμε για τα ζητήματα των βιβλίων με τους Αλβανούς, υπάρχει μια κοινή ομάδα, όπου έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο, και ελπίζω μέχρι του χρόνου να έχουμε τελειώσει όλη τη σχολική βιβλιογραφία. Έχουν μείνει βιβλία από την Γ’ Γυμνασίου και την Γ’ Λυκείου, όλα τα άλλα τα έχουμε δει.
Μια τελευταία, βλέπω μόνο ένας κύριος ζήταγε από ώρα. Συγνώμη που επεμβαίνω και στο έργο σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να σας ρωτήσω, μετά τη συνάντηση που είχατε στη Νέα Υόρκη, υπήρξε κάποια πληροφορία, η οποία διέρρευσε, ότι είχατε μια συζήτηση με κάποιους Έλληνες δημοσιογράφους και ότι είπατε σε αυτή τη συνάντηση, σε αυτή την ενημερωτική συνάντηση, ότι, εκτός από το βασικό ζήτημα, υπάρχουν και κάποια άλλα ζητήματα που θα πρέπει να συζητηθούν: το ζήτημα της γλώσσας, το ζήτημα του έθνους κλπ. Και από την άλλη πλευρά, εσείς ο ίδιος έχετε πει στο παρελθόν ότι αυτό δεν είναι ζήτημα ταυτότητας, είναι ζήτημα αλυτρωτισμού, του αλυτρωτισμού της γείτονος χώρας, όπως ονομάζεται. Μιλάμε μόνο για την ονομασία της χώρας ή και για τα άλλα θέματα που σας ανέφερα;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν νομίζω θα είναι σοφό από έναν Υπουργό να σχολιάζει τους δημοσιογράφους. Εγώ ότι έχω να πω το λέω δημόσια. Επειδή με ρωτάτε όμως, να σας πω: κάνουμε -θα κάνουμε, δεν έχουμε αρχίσει- ελπίζω κάποια στιγμή μια ουσιαστική συζήτηση γύρω από το ονοματολογικό ζήτημα και ό,τι συνδέεται με αυτό. Δεν έχω πει σε κανέναν εάν συνδέονται με αυτό, έθνη, γλώσσες. Τέτοια πράγματα δεν έχω πει. Καλό είναι να ρωτήσετε τον ή την δημοσιογράφο που το γράφει, τί εννοεί, από πού το έχει ακούσει. Εγώ έχω ευθύνη για αυτά που λέω.
Ευχαριστώ πολύ.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούμε πολύ, καλό απόγευμα.
5 Οκτωβρίου, 2017