Το Υπουργείο Εξωτερικών έθεσε από το 2012 ένα πρωτοποριακό και μοναδικό, ίσως, στα ευρωπαϊκά δεδομένα, πιλοτικό πρόγραμμα απλουστευμένης διαδικασίας έκδοσης θεωρήσεων βραχείας διαμονής Schengen, στα σημεία εισόδου συγκεκριμένων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου (Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος, Κως, Ρόδος, Σύμη και Καστελόριζο) για τους μήνες της τουριστικής περιόδου. Δεδομένου ότι η εν λόγω διαδικασία έκδοσης θεωρήσεων στα ανωτέρω σημεία εισόδου της χώρας μας, βασίσθηκε σε μια ιδιαίτερα διασταλτική ερμηνεία των ευρωπαϊκών κανόνων που ρυθμίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση θεωρήσεων εισόδου βραχείας διαμονής στο χώρο Schengen, απαιτείται κάθε έτος η συναίνεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή αυτού του πιλοτικού προγράμματος.
Σημειώνεται ότι πέρυσι, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημέρωσε ότι η συνέχιση του προγράμματος δεν θα ήταν εφικτή για το έτος 2017, το Υπουργείο Εξωτερικών κινητοποιήθηκε άμεσα προβαίνοντας σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες, ώστε να καταστεί εφικτή η συνέχιση του προγράμματος. Πιο συγκεκριμένα, είχα προσωπικά εγείρει το ζήτημα σε συνάντηση που είχα με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Frans Timmermans, ζητώντας να επανεξετασθεί το θέμα και να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα για την ικανοποίηση του αιτήματός μας, και απέστειλα επιστολή προς τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, κ. Αβραμόπουλο, ζητώντας τη συνδρομή του για την ανανέωση του προγράμματος για το 2017. Τελικά, οι προσπάθειες που κατεβλήθησαν, τόσο σε υπουργικό όσο και σε ανώτατο υπηρεσιακό επίπεδο, απέφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή τη συναίνεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή του προγράμματος και κατά το έτος 2017.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος κατά το έτος 2017, χορηγήθηκαν στα παραπάνω σημεία εισόδου συνολικά 24.166 θεωρήσεις, αριθμός που αντιπροσωπεύει μία αύξηση της τάξης του 22,76 % σε σχέση με τις χορηγηθείσες θεωρήσεις το 2016, οι οποίες ανήλθαν σε 19.694. Το μεγαλύτερο ποσοστό χορηγηθεισών θεωρήσεων αφορά σε Τούρκους υπηκόους. Σχετικά με τις θετικές οικονομικές επιπτώσεις του προγράμματος στις τοπικές κοινωνίες των νησιών, στα οποία υλοποιήθηκε και τα οποία εξακολουθούν να φέρουν το βάρος της προσφυγικής/ μεταναστευτικής πίεσης, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, η συνολική εκτιμώμενη δαπάνη των τουριστών που χρησιμοποίησαν το πιλοτικό πρόγραμμα ανήλθε σε περίπου 4.450.000 ευρώ, ενώ ο εκτιμώμενος συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων ανήλθε σε περίπου 76.000.
Το Υπουργείο Εξωτερικών, έχοντας ως στόχο τη συνέχιση του προγράμματος και για το έτος 2018, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Στο πλαίσιο αυτό, την 31η Ιανουαρίου 2018 απέστειλα επιστολή προς τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Αβραμόπουλο, ζητώντας τη σύμφωνη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανανέωση του προγράμματος και κατά το τρέχον έτος, 2018. Ειδικότερα, επεσήμανα την ιδιαίτερη σημασία του εν λόγω προγράμματος για τις τοπικές κοινωνίες στα ελληνικά νησιά, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί από την πίεση των προσφυγικών/ μεταναστευτικών ροών, ενώ σημείωσα και την ιδιαίτερα θετική στάση, αναφορικά με το πρόγραμμα, των τοπικών κοινωνιών στις τουρκικές ακτές, καθώς και την αποτελεσματικότητα των ελληνικών αρχών καθ’ όσον αφορά τους απαιτούμενους σχετικούς ελέγχους. Επιπροσθέτως, σε υπηρεσιακό επίπεδο, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνέδραμε, μέσω της συνεχούς επικοινωνίας της με ανώτερα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους πρέπει να αποφασισθεί το συντομότερο δυνατό η έγκριση του πιλοτικού προγράμματος και για φέτος, ώστε να καταστεί δυνατή η έγκαιρη έναρξή του.
Εν τέλει, η αίσια ρύθμιση του θέματος επήλθε μέσω της απαντητικής επιστολής που μου απέστειλε ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, κ. Αβραμόπουλος, ο οποίος μου γνωστοποίησε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφωνεί για την εφαρμογή, και κατά το έτος 2018, του συστήματος έκδοσης θεωρήσεων μίας εβδομάδας για Τούρκους πολίτες, καθώς και για πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι βρίσκονται νόμιμα στην Τουρκία και επιθυμούν να επισκεφθούν ελληνικά νησιά του Αιγαίου.
Από τα ανωτέρω, καθίσταται εμφανές ότι το Υπουργείο μας έλαβε κάθε δυνατή μέριμνα και προέβη εγκαίρως σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να καταστεί εφικτή η εφαρμογή του πιλοτικού προγράμματος απλουστευμένης διαδικασίας έκδοσης θεωρήσεων βραχείας διαμονής Schengen και για το τρέχον έτος, 2018, έχοντας υπόψη ότι το εν λόγω, ιδιαίτερα πετυχημένο πρόγραμμα θεωρήσεων, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την οικονομία των νησιών, η δε συνέχιση του και κατά το τρέχον έτος, αποτελούσε πάγιο αίτημα όλων των τοπικών φορέων.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός
Γιώργος Κατρούγκαλος
18 Απριλίου, 2018