Κατά την πρόσφατη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 17-18.10.2019, οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να επανεξετάσουν το ζήτημα της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων στο προσεχές διάστημα και, συγκεκριμένα, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης - Δυτικών Βαλκανίων που προγραμματίζεται στο Ζάγκρεμπ τον Μάιο του 2020.
Η Ελλάδα στηρίζει διαχρονικά την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, με γνώμονα την εδραίωση της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας. Η θέση αυτή, η οποία τονίσθηκε τόσο στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων που προηγήθηκε (15.10.2019), παραμένει ένας από τους βασικούς και αμετάβλητους άξονες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Προϋπόθεση, βεβαίως, για την υποστήριξη της Ελλάδας, αποτελεί η τήρηση αυστηρής αιρεσιμότητας, βάσει των ιδίων επιδόσεων των υποψηφίων χωρών της περιοχής.
Η Ελλάδα υποστηρίζει, ειδικότερα, την ενταξιακή προοπτική της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας με τις απαραίτητες προϋποθέσεις, ωστόσο, της τήρησης, από πλευράς της βορείου γείτονος, των αρχών του Κράτους Δικαίου, της συμμόρφωσης με τις συνταγματικές αλλαγές που έχουν θεσπιστεί, της εγκατάλειψης κάθε στοιχείου αλυτρωτισμού και της οικοδόμησης σχέσεων καλής γειτονίας. Οι εν λόγω προϋποθέσεις, καθώς και η αυστηρή τήρηση του γράμματος και του πνεύματος της Συμφωνίας των Πρεσπών, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών πτυχών αυτής, συνδέονται άρρηκτα με την πρόοδο της προσέγγισης της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ θα καθορίσουν και το ρυθμό της μελλοντικής ενταξιακής της διαδικασίας.
Υπό αυτό το πνεύμα, η Ελλάδα επισημαίνει τόσο προς την ίδια τη γειτονική χώρα όσο και προς πάσα κατεύθυνση καθυστερήσεις ή παραλείψεις που εντοπίζονται στην εκ μέρους της υλοποίηση της Συμφωνίας.
Ως προς την Αλβανία, επίσης, η Ελλάδα δεν παραλείπει να τονίζει σε όλα τα επίπεδα την ανάγκη οι αρχές της χώρας αυτής να σέβονται τα δικαιώματα της γηγενούς Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, καθώς και τα δικαιώματα της περιουσίας των μελών της. Ο σεβασμός των μειονοτικών δικαιωμάτων της γηγενούς Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας (πρωτίστως το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό αλλά και τα εκπαιδευτικά δικαιώματα), καθώς και τα περιουσιακά δικαιώματα των μελών της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, αποτελούν, εξ άλλου, αναπόσπαστο τμήμα των πέντε καίριων προτεραιοτήτων, όπως η χώρα μας αδιάλειπτα επισημαίνει. Αυτές είναι: η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, η καταπολέμηση της διαφθοράς, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και η ενίσχυση προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (στα οποία ρητά περιλαμβάνονται τα μειονοτικά και περιουσιακά δικαιώματα). Περαιτέρω, ο σεβασμός των γενικών αρχών του Κράτους Δικαίου και η εμπέδωση σχέσεων καλής γειτονίας (στις οποίες περιλαμβάνεται η απάλειψη αλυτρωτικών αναφορών από τα αλβανικά σχολικά εγχειρίδια), συνιστούν ζητήματα συνδεόμενα άμεσα με την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
Η Ελλάδα προβαίνει σε διαρκή και συστηματική παρακολούθηση των ενεργειών ή και τυχόν παραλείψεων των αρχών των δύο χωρών που αφορούν στα παραπάνω ζητήματα, αλλά και, όταν χρειαστεί, προχωρεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Αφ’ενός προς τα κράτη-μέλη, τα αρμόδια όργανα και τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να τηρούνται διαρκώς ενήμεροι για τις ελληνικές θέσεις και αφ’ετέρου προς τις ίδιες τις κυβερνήσεις της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, με σκοπό την παρακίνηση των τελευταίων, ώστε να προχωρήσουν σε όλα τα βήματα που απαιτούνται για την ταχύτερη διευθέτηση των εκκρεμοτήτων τους και, ειδικά, εκείνων έναντι της χώρας μας.
Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ
25 Οκτωβρίου, 2019