Η προώθηση των σχέσεων της χώρας μας με τα Κράτη της Βαλκανικής αποτελεί σταθερή προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, με στόχο την εμβάθυνση της συνεργασίας σε ποικίλους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, αλλά, κυρίως, τη διασφάλιση και εμπέδωση της σταθερότητας, της ασφάλειας, της ανάπτυξης και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Το Υπουργείο Εξωτερικών εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση και προσβλέπουμε σε επίλυση όλων των εκκρεμών ζητημάτων στην περιοχή, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου, με μεσοπρόθεσμο ή - έστω - μακροπρόθεσμο στόχο την πρόοδο της ευρωπαϊκής πορείας των χωρών των Δ. Βαλκανίων, τα οποία δεν έχουν καταστεί ακόμα μέλη της ΕΕ, σύμφωνα και με την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης του 2003.
Όπως είναι γνωστό, ο πολιτικός διάλογος Βελιγραδίου-Πρίστινας για την ομαλοποίηση των μεταξύ τους σχέσεων, κάτι που συνιστά, άλλωστε, όρο για την προώθηση της ενταξιακής διαδικασίας της Σερβίας, ξεκίνησε στις 19.10.2012 στις Βρυξέλλες υπό την αιγίδα της Ύπατης Εκπροσώπου/ Αντιπροέδρου της Επιτροπής, κας Mogherini. Στις 19.04.2013 υπογράφηκε η Συμφωνία των Βρυξελλών, η οποία αποτελεί σταθμό στην πορεία ομαλοποίησης των σχέσεων των δύο πλευρών. Για την Ελλάδα, η ευόδωση του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας, αλλά και η συνεπής εφαρμογή της Συμφωνίας των Βρυξελλών, είναι καίριας σημασίας για την επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων, καθώς θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για την εδραίωση της ειρήνης και της σταθερότητας στη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
Επισημαίνεται, συναφώς, ότι με την Τελική Πράξη του Ελσίνκι (1.9.1975) ορίζεται το απαραβίαστο των συνόρων και ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας των Κρατών, υπό την έννοια της αποχής των Κρατών από την απόκτηση ξένων εδαφών με τη χρήση βίας ή την απειλή χρήσης βίας. Διαφορετικό όμως ζήτημα είναι τυχόν εδαφικές προσαρμογές οι οποίες αποτελούν προϊόν ειρηνικών και ελεύθερων διαπραγματεύσεων μεταξύ των ενδιαφερομένων Κρατών, στο πλαίσιο της ειρηνικής επίλυσης των διεθνών διαφορών, η οποία επίσης προβλέπεται στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι.
Πάντως, έχω τονίσει και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι, σε κάθε περίπτωση, το μείζον για όποια ενδεχόμενη συμφωνία δεν είναι η ανταλλαγή εδαφών, αλλά η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και η εμπέδωση νοοτροπίας που θα φέρουν το Βελιγράδι και την Πρίστινα πιο κοντά στην ΕΕ.
Η στάση της χώρας μας παραμένει σταθερά προσηλωμένη στις αρχές του απαραβίαστου των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών, με αποκλεισμό της χρήσης βίας ή της απειλής χρήσης βίας ως μέσο για την επίλυση διεθνών διαφορών. Πάγια δε θέση της Ελλάδος είναι ότι οι διεθνείς διαφορές θα πρέπει να επιλύονται με ειρηνικά μέσα, όπως αυτά καθορίζονται τόσο στο Κεφάλαιο VI του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για την ειρηνική επίλυση των διαφορών όσο και στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
1 Οκτωβρίου, 2018