Σε σχέση με όλη την ρητορική που αφορά σε αρνητική κριτική εις βάρος της Συμφωνίας των Πρεσπών, θα πρέπει να δούμε ακριβώς και χωρίς παρωπίδες τι ισχύει σήμερα.
Ως προς τις εμπορικές επωνυμίες και τα εμπορικά σήματα, επισημαίνονται τα εξής:
Έως τώρα, το σύνολο των οίνων της πΓΔΜ φέρει την ένδειξη «Republic of Macedonia» ως προς τον τόπο προέλευσης.
Με την θέση σε ισχύ της Συμφωνίας των Πρεσπών, όσα προϊόντα φέρουν σήμερα την ένδειξη «Μade in/produced in/product of Republic of Macedonia» θα πρέπει βάσει της Συμφωνίας αυτής υποχρεωτικά να μετατραπούν σε «Μade in/produced in/product of Republic of North Macedonia», καθιστώντας έτσι προς όλους απόλυτη την διάκριση του τόπου προέλευσης των προϊόντων αυτής και της Μακεδονίας μας. Τα οφέλη στο εμπορικό πεδίο καθίστανται συνεπώς προφανή, καθώς από την σημερινή κατάσταση, ιδιαίτερα στον οινοπαραγωγικό τομέα.
Επιπρόσθετα, στην Συμφωνία έχουμε σαφείς διατάξεις περί των ευνοϊκών για την χώρα μας προβλέψεων της ΕΕ στο θέμα των εμπορικών επωνυμιών και σημάτων, και συγκεκριμένα:
Στο άρθρο 1 παρ. 3 εδάφιο θ ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι θα δημιουργηθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεθνής ομάδα ειδικών για την υλοποίηση των διευθετήσεων μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δυο χωρών στα συγκεκριμένα θέματα.
Επίσης, στις τελικές διατάξεις της Συμφωνίας (άρθρο 20 παρ. 8) ορίζεται ότι η εφαρμογή της από τα δυο μέρη θα γίνεται σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο.
Βάσει των κανονισμών (ΕΚ) 509/2006 και 510/2006, η προστασία των προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ είναι απόλυτη εντός της ΕΕ. Οποιαδήποτε παραβίαση από κράτος-μέλος νομιμοποιεί, αρχικά, την άσκηση διαμαρτυρίας και συστάσεων εκ μέρους των αρμόδιων Πρεσβειών/Προξενικών Γραφείων της θιγόμενης χώρας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης προσφυγής ενώπιον των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της ΕΕ κατά του προσβάλλοντος κράτους-μέλους (Ευρ. Επιτροπή, Δικαστήριο της ΕΕ).
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 1234/2007, όπως αντικαταστάθηκε με τον Κανονισμό 1308/2013, η γεωγραφική ένδειξη «Μακεδονία», στο πλαίσιο προστασίας των γεωγραφικών ενδείξεων, έχει κατοχυρωθεί προς αποκλειστική χρήση από του Έλληνες παραγωγούς οίνου της Μακεδονίας και έχει κατοχυρωθεί στο σχετικό μητρώο της ΕΕ οίνων « Ε-Bacchus».
To Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω των Αρχών Εξωτερικού, παρακολουθεί τις περιπτώσεις παραβιάσεων των ελληνικών ΠΟΠ /ΠΓΕ και προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την προστασίας τους. Υπενθυμίζουμε ότι όταν διαπιστώθηκε, το 2011, η κυκλοφορία οίνου προέλευσης πΓΔΜ με την ονομασία «μακεδονικός», στη γερμανική αγορά, το ΥΠΕΞ- προέβη στις απαραίτητες ενέργειες, τόσο σε διμερές όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, σε συντονισμό με το ΥΠΑΑΤ και την Ένωση Οινοπαραγωγών Βορείου Ελλάδας, ώστε άμεσα ο Γερμανικός Ομοσπονδιακός Σύνδεσμος Οίνου και Οινοπνευματωδών γνωστοποίησε στα μέλη του ότι η ένδειξη «μακεδονικός οίνος» δεν είναι αποδέκτη για οίνους που δεν προέρχονται από την Ελλάδα. Παράλληλα, η αλυσίδα πολυκαταστημάτων που πουλούσε τους οίνους με την επίμαχη ονομασία από την πΓΔΜ αποφάσισε τη διακοπή πώλησής τους.
Πρόσφατα (13/6/2018), ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου ενημέρωσε τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών αλλά και του ΥΠΑΑΤ για την παράνομη χρήση των οινικών ΠΓΕ «Μακεδονία», «Θράκη» και «Αιγαίο» επί των ετικετών οίνων που παράγονται ή εμπορεύονται στην ευρωπαϊκή και στην αμερικανική αγορά από επιχειρήσεις της πΓΔΜ, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Πολωνίας. Άμεσα εστάλη εγκύκλιος προς όλες τις Αρχές Εξωτερικού για τη διεξαγωγή εκτεταμένης έρευνας της επιτόπιας αγοράς, κυρίως στις χώρες της ΕΕ, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Ελβετίας και της Αυστραλίας για τον εντοπισμό προϊόντων απομίμησης κατοχυρωμένων ελληνικών οινικών προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης. Μετά την καταγραφή των αποτελεσμάτων της έρευνας που θα διεξάγουν οι Αρχές Εξωτερικού, θα ακολουθήσει νέα συνάντηση με τους αρμοδίους φορείς για το συντονισμό ενεργειών.
Ήδη δε, βρίσκεται σε εξέλιξη στο Υπουργείο Εξωτερικών προεργασία για τον συντονισμό, σε ανώτατο υπηρεσιακό και πολιτικό επίπεδο, όλων των συναρμοδίων Υπουργείων και φορέων, προκειμένου να προετοιμασθεί κατάλληλα, από ελληνικής πλευράς, το έργο όσων θα συμμετάσχουν στις εργασίες της διεθνούς διαπραγματευτικής ομάδας εμπειρογνωμόνων, αποτελούμενης από εκπροσώπους των δυο κρατών στο πλαίσιο της ΕΕ με την κατάλληλη συνεισφορά του ΟΗΕ και του ΔΟΤ, η οποία θα συσταθεί βάσει του άρθρου 1 παρ. 3 σημ. θ της Συμφωνίας των Πρεσπών. Έργο της ομάδας αυτής, η οποία θα συσταθεί εντός του 2019 και θα ολοκληρώσει την εργασία της εντός τριών ετών, είναι η υποστήριξη και ενθάρρυνση των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δυο πλευρών, ώστε να θεσμοθετηθεί ένας ειλικρινής, δομημένος και με καλή πίστη διάλογος, στο πλαίσιο του οποίου θα επιδιώξουν και θα βρουν αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις στα θέματα που πηγάζουν από τα εμπορικά ονόματα, τα εμπορικά σήματα και brand names/εταιρικές ονομασίες.
Ανωτέρω περιγράφηκε το γενικό πλαίσιο πολιτικού/διπλωματικού χειρισμού του θέματος από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών. Τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν εν γένει στις ΠΟΠ/ΠΓΕ ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων Υπουργείων.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
2 Ιουλίου, 2018