Απάντηση στην υπ’ αριθ. 949 από 26.09.2019 Κοινοβουλευτική Ερώτηση των Βουλευτών κ.κ. Δημητρίου Κουτσούμπα, Αλεξάνδρας Παπαρήγας, Γιάννη Γκιόκα, Γιάννη Δελή, Λιάνας Κανέλλη, Νίκου Καραθανασόπουλου, Χρήστου Κατσώτη, Μαρίας Κομνηνάκα, Γιώργου Λαμπρούλη, Διαμάντως Μανωλάκου, Γιώργου Μαρίνου, Νίκου Παπαναστάση, Θανάση Παφίλη, Λεωνίδα Στολτίδη, Μανώλη Συντυχάκη
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement - MDCA) μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ υπεγράφη το 1990 και, σύμφωνα με τις συνταγματικές προβλέψεις, το πλήρες κείμενό της κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων και κυρώθηκε από αυτήν. Προέβλεπε οκταετή ισχύ και δυνατότητα ετήσιας ανανέωσής της με ανταλλαγή ρηματικών διακοινώσεων έξι μήνες προ της λήξης της. Σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτές, η MDCA ανανεώνεται έκτοτε κάθε χρόνο με τη δηλωμένη συμφωνία των δύο πλευρών. Τούτο δεν αλλάζει με τη νέα ρύθμιση. Διατάξεις της Συμφωνίας του 1990 έχρηζαν επικαιροποίησης, καθώς, λόγω της παρέλευσης του χρόνου και της αλλαγής της κατάστασης ασφαλείας στην περιοχή, είχαν επέλθει μεταβολές και στην αμυντική συνεργασία μας με τις ΗΠΑ. Επισημαίνεται ότι δεν επικαιροποιείται η ίδια η Συμφωνία αλλά το Παράρτημά της, το οποίο αναφέρεται στις δραστηριότητες συνεργασίας και στις τοποθεσίες όπου αυτές λαμβάνουν χώρα. Έτσι, με τη νέα ρύθμιση:
Α. Διαγράφονται πολλές τοποθεσίες και εγκαταστάσεις όπου εδώ και χρόνια δεν υπάρχει αμυντική συνεργασία ή αμερικανική παρουσία (π.χ. Ελληνικό, Γλυφάδα).
Β. Συμπεριλαμβάνονται άλλες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις στις οποίες έχει στο μεταξύ (ιδίως την τελευταία τριετία) αναπτυχθεί αμυντική συνεργασία. Αυτή μέχρι τώρα πραγματοποιείτο βάσει
σύντομων (εξαμηνιαίας ή ετήσιας διάρκειας) ανανεούμενων Τεχνικών Διευθετήσεων. Καθώς πλέον δεν πρόκειται για εφάπαξ ή περιστασιακές μορφές συνεργασίας, κρίθηκε σκόπιμο να περιληφθούν στην
MDCA, ώστε να λειτουργούν σε ενιαίο νομικό πλαίσιο.
Γ. Οι εγκαταστάσεις αυτές είναι το Μαράθι στην περιοχή της Σούδας, όπου εδώ και χρόνια ελλιμενίζονται σκάφη του ναυτικού των ΗΠΑ, η αεροπορική βάση της Λάρισας, όπου τα τελευταία χρόνια σταθμεύουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη, οι εγκαταστάσεις της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας, όπου τα τελευταία χρόνια διεξάγονται περιοδικά ασκήσεις αμερικανικών δυνάμεων Αεροπορίας Στρατού και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί για μεταφορά προσωπικού και υλικού από/προς άλλες συμμαχικές χώρες (Βουλγαρία και Ρουμανία).
Με τη νέα ρύθμιση δεν αλλάζει η φύση της τρέχουσας συνεργασίας αλλά διασφαλίζεται ρητά ότι θα γίνει σεβαστό το ισχύον νομικό πλαίσιο, καθώς και οι υποχρεώσεις της χώρας μας έναντι του ΝΑΤΟ.
Δεν περιλαμβάνεται πρόβλεψη για εγκατάσταση πυρηνικών όπλων στον Άραξο. Σε αντίθεση με τα όσα αναφέρονται στην Ερώτησή σας, η επικαιροποίηση αποσκοπεί μεταξύ άλλων στη γενικότερη στρατηγική αναβάθμιση της χώρας. Σε συνδυασμό με τη σταθερότητα και τις πάγιες στρατηγικές προτεραιότητες της Ελλάδος, η θεσμική αναβάθμιση της σχέσης με τις ΗΠΑ ενισχύει τη συνολική γεωστρατηγική αξία της χώρας. Παράλληλα, αναβαθμίζεται η στρατηγική σημασία της Αλεξανδρούπολης ως κόμβου με πλήρως ανεπτυγμένες υποδομές (λιμάνι, αεροδρόμιο, χερσαία οδική και σιδηροδρομική σύνδεση) και ως παρακαμπτήριας των Δαρδανελλίων οδού προς Βουλγαρία και Ρουμανία. Τούτο αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της παραμεθορίου θέσης της αλλά και του ρόλου που φιλοδοξούμε να διαδραματίσει στην ενεργειακή διασύνδεση της χώρας (αγωγός TAP, αγωγός IGB, τερματικός σταθμός επεξεργασίας φυσικού αερίου).
Τέλος, σημειώνεται ότι, ενώ μέχρι τώρα οι δραστηριότητες που περιγράφονται στην επικαιροποιημένη MDCA ελάμβαναν χώρα χωρίς την εμπλοκή της Βουλής, πλέον με πλήρη διαφάνεια και σύμφωνα με
τις συνταγματικές επιταγές το σύνολο αυτών τίθεται υπό την έγκριση της Βουλής των Ελλήνων.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ
3 Οκτωβρίου, 2019