Η αναδιάρθρωση των Αρχών Εξωτερικού καταρτίστηκε λαμβάνοντας υπόψη τις δομικές αλλαγές που επήλθαν στο Υπουργείο Εξωτερικών με τον νέο Οργανισμό (ν. 4781/2021), με προεξέχουσες την πλήρη ενσωμάτωση των δύο πυλώνων της Οικονομικής και της Δημόσιας Διπλωματίας στη δομή και το στελεχιακό δυναμικό του Υπουργείου, καθώς επίσης και την κατάρτιση και εφαρμογή, για πρώτη φορά, Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδίου, βάσει του οποίου τίθεται η στοχοθεσία και παρακολουθείται η υλοποίηση των δράσεων.
Το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που προωθείται αποτελεί προϊόν πολύμηνης συστηματικής εργασίας, με τη συμμετοχή και συμβολή των αρμόδιων Υπηρεσιών και εκπροσώπων όλων των κλάδων προσωπικού του Υπουργείου και έχοντας λάβει υπόψη το σύνολο των διοικητικών, οικονομικών και πολιτικών παραμέτρων.
Στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος προβλέπεται, μεταξύ άλλων:
Α) η σύσταση νέων Αρχών, η επαναλειτουργία Αρχών που τελούν σε αναστολή και η κατάργηση ενεργών ή/και ανενεργών Αρχών, με γνώμονα την πολιτική σημασία της διπλωματικής παρουσίας της Ελλάδας σε συγκεκριμένες χώρες, την εξυπηρέτηση των πολιτών από τις Προξενικές Αρχές και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Β) η κατάργηση κενών οργανικών θέσεων, με την ταυτόχρονη δημιουργία νέων θέσεων σε Αρχές χωρών με ελλιπή εκπροσώπηση, έτσι ώστε να επιτευχθεί η ορθολογική ανακατανομή του προσωπικού με γνώμονα τη γεωγραφική θέση, τη γεωπολιτική σημασία και τις τρέχουσες αλλά και μελλοντικές ανάγκες οικονομικής και δημόσιας διπλωματίας, σε συνάρτηση με τον σχεδιασμό του Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Σχεδίου του ΥΠΕΞ και του απαιτούμενου προσωπικού για την υλοποίηση των προγραμματιζόμενων δράσεων.
Γ) η εισαγωγή του θεσμού των «κόμβων λειτουργίας» σε περιοχές όπου λειτουργούν Αρχές με μικρότερη σύνθεση, με στόχο τον εξορθολογισμό του κόστους και την κάλυψη αναγκών γειτονικών χωρών.
Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος προβλέπει τη διατήρηση των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) σε πολυπληθείς Αρχές και την κατάργησή τους σε μικρότερες Αρχές, με δημιουργία νέων θέσεων εντός της δομής της διπλωματικής Αρχής. Με τον τρόπο αυτό εξαλείφεται η κακή διοικητική πρακτική της διατήρησης μονοπρόσωπων γραφείων εντός της Αρχής, επιτυγχάνεται στην πράξη η ενσωμάτωση των δύο πυλώνων που θεσμοθετήθηκε με τον νέο Οργανισμό και η ενσωμάτωση των Υπαλλήλων των δύο Κλάδων στην Αρχή στην οποία υπηρετούν, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται νέες θέσεις σε Αρχές στις οποίες δεν λειτουργούν Γραφεία ΟΕΥ και Δημόσιας Διπλωματίας.
Ταυτόχρονα, με την εισαγωγή των Κόμβων Λειτουργίας, μικρότερες σε σύνθεση Αρχές θα μπορούν να καλύπτονται σε θέματα Οικονομικής και Δημόσιας Διπλωματίας από τα Κέντρα που δημιουργούνται σε γειτονικές χώρες, εξαλείφοντας έτσι τυχόν κενά που έχουν παρατηρηθεί λόγω της ελλιπούς στελέχωσής τους, χωρίς την αντίστοιχη οικονομική επιβάρυνση.
Τούτο επ’ ουδενί σημαίνει μείωση του αριθμού των υπαλλήλων των κλάδων της οικονομικής και δημόσιας διπλωματίας, αλλά αντίθετα ενίσχυσή του, καθώς στόχος του υπό κατάρτιση Προεδρικού Διατάγματος είναι η ορθολογική και ρεαλιστική κατανομή του διαθέσιμου προσωπικού, ώστε οι προτεινόμενες θέσεις να καλύπτονται και να μην παραμένουν κενές, όπως συμβαίνει έως τώρα, λόγω της μαξιμαλιστικής προσέγγισης του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Συγκεκριμένα, οι προτεινόμενες θέσεις για τους υπαλλήλους του κλάδου ΟΕΥ αυξάνονται κατά 37% σε σύγκριση με τους νυν υπηρετούντες, επεκτείνοντας έτσι το δίκτυο ΟΕΥ ώστε να καλύπτει διοικητικά και γεωγραφικά περιοχές με ελλιπή εκπροσώπηση.
Συμπερασματικά, με τον εξορθολογισμό της δομής και λειτουργίας των Αρχών Εξωτερικού από το προτεινόμενο Προεδρικό Διάταγμα η οικονομική και δημόσια διπλωματία αναβαθμίζονται και προσαρμόζονται στις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες του Υπουργείου.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ
1 Δεκεμβρίου, 2022