Η διεθνής εκπροσώπηση Κράτους από τον Αρχηγό του Κράτους, τον Αρχηγό της Κυβέρνησης και τον Υπουργό Εξωτερικών, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης της δικαιοπρακτικής ικανότητας για λογαριασμό του Κράτους αυτού, αποτελεί καθιερωμένο κανόνα του εθιμικού δικαίου, ο οποίος, μάλιστα, κωδικοποιήθηκε στη Σύμβαση της Βιέννης για το δίκαιο των συνθηκών του 1969 (το άρθρο 7 παρ. 2 της οποίας ορίζει: «Ως εκ της θέσεώς των, οι κάτωθι θεωρούνται ως εκπροσωπούντες το κράτος των, άνευ υποχρεώσεως επιδείξεως πληρεξουσιότητας: α) Αρχηγοί κρατών, Πρόεδροι κυβερνήσεων και Υπουργοί Εξωτερικών επί τω τέλει διενεργείας απασών των αναφερομένων εις την σύναψιν της συνθήκης πράξεων […]»). Ως εκ τούτου, καθίσταται σαφές ότι η υπογραφή διακρατικής συμφωνίας από τον Υπουργό Εξωτερικών άνευ ειδικής προς τούτο πληρεξουσιότητας αποτελεί συνήθη πρακτική που προβλέπεται ρητώς και κατοχυρώνεται από το διεθνές δίκαιο.
Άλλωστε, κατά το Σύνταγμα, κάθε Υπουργός ασκεί τις αρμοδιότητες που ορίζει ο Νόμος (άρθρο 83 Σ). Σύμφωνα με τον Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών, ο Υπουργός Εξωτερικών προΐσταται του Υπουργείου Εξωτερικών, αποστολή του οποίου είναι η άσκηση - ήτοι η παρακολούθηση, η αξιολόγηση, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή - της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, περιλαμβάνουσα, μεταξύ άλλων, θέματα που αφορούν στις διεθνείς σχέσεις, τη διεθνή συνεργασία και τη διεθνή πολιτική της χώρας, αλλά και τη διεθνή εκπροσώπησή της (άρθρα 1-2 Ν.3566/07). Στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Εξωτερικών συγκαταλέγονται η συμμετοχή στη διεθνή συνεργασία, η διαπραγμάτευση και η μέριμνα για τη σύναψη, παρακολούθηση και εφαρμογή διεθνών συνθηκών και άλλων διεθνών πράξεων, καθώς και η εκπροσώπηση της Ελλάδας στα ξένα κράτη, στους διεθνείς οργανισμούς και σε άλλα διεθνή όργανα και συνδιασκέψεις (άρθρο 5, παρ. 4-5 Ν.3566/07).
Εκ του συνδυασμού των ανωτέρω διατάξεων, προκύπτει αρμοδιότητα του Υπουργού Εξωτερικών προς διαπραγμάτευση και υπογραφή διεθνών συνθηκών και πράξεων ως εκπροσώπου της Ελληνικής Δημοκρατίας, ενώ η κατά την άσκηση της σχετικής αρμοδιότητας του Υπουργού Εξωτερικών παρουσία του Προέδρου της Κυβέρνησης υποδηλώνει συγκατάθεση για την εκ μέρους του Υπουργού Εξωτερικών διενέργεια συγκεκριμένων πράξεων.
Τέλος, υπενθυμίζω ότι η υπογραφή διεθνών συμφωνιών από τον Υπουργό Εξωτερικών χωρίς ειδική πληρεξουσιότητα υπαγορεύεται από την πάγια - εν προκειμένω - πρακτική της χώρας μας.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ
2 Ιουλίου, 2018