Γ. ΑΜΑΝΑΤΙΔΗΣ:
«Το τελευταίο κλείσιμο που κάνατε, κύριε Κουμουτσάκο, μου δημιουργεί το εξής ερώτημα. Δηλαδή η Νέα Δημοκρατία προτείνει να μην υπάρχουν σχέσεις σε περιφερειακό επίπεδο, να μην έχει η χώρα μας σχέση ούτε με την ΠΓΔΜ; Τι προτείνετε δηλαδή; Αυτό μου κάνει μια εντύπωση.
Κύριε Κουμουτσάκο, νομίζω ότι θα πρέπει να σας ενδιαφέρει η ουσία και όχι η επικοινωνία. Εδώ βρίσκομαι και απαντάει μέσω εμού το Υπουργείο Εξωτερικών. Είμαι Υφυπουργός Εξωτερικών, απαντάει το Υπουργείο Εξωτερικών και έχουμε τη δυνατότητα αυτή. Εκτός πια εάν θεωρείτε τον εαυτό σας πολύ περισσότερο από μένα ώστε να σας απαντήσω.
Κύριε Κουμουτσάκο, η ερώτησή σας και αυτά που λέτε έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις δηλώσεις τις οποίες έχετε κάνει πριν από δυο μήνες, πριν από τρεις μήνες και στις 18 Ιουνίου και στις 12 Ιουνίου και στις 14 Ιουνίου στις εφημερίδες. Δηλαδή, λέτε ότι «η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική», σε συναντήσεις σας τις οποίες είχατε με τον κ. Δημητρόφ, «είναι θετικό ότι από τη νέα Κυβέρνηση των Σκοπίων εκπέμπεται ένα μήνυμα μετριοπάθειας, ένα μήνυμα πιο εποικοδομητικό, πιο παραγωγικό από ό τι είχαμε συνηθίσει στο παρελθόν. Αυτό είναι καλό.», κλπ.
Κύριε Κουμουτσάκο, θέλω να σας πω το εξής: Ασάφεια δεν υπάρχει στο θέμα. Και γνωρίζετε ότι τόσο στα Συμβούλια Εξωτερικής Πολιτικής όσο και σε επαφές τις οποίες έχει το Υπουργείο Εξωτερικών -και ο Υπουργός Εξωτερικών, αλλά κι εγώ προσωπικά μαζί σας- έχουμε οικοδομήσει και νομίζω ότι και οι τελευταίες σας δηλώσεις συντείνουν σ’ αυτό που έχει κάνει και ο Υπουργός. Και μίλησε και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.
Για να τελειώνουμε με το πρώτο ερώτημά σας, κύριε Κουμουτσάκο, εμείς επιδιώκουμε την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας στα Βαλκάνια, καλλιεργούμε σταθερά φιλικές σχέσεις, ενισχύουμε τη συνεργασία με όλα τα όμορά μας κράτη και προωθούμε τη σταθερότητα και την ευημερία των λαών. Άλλωστε το ότι δεν υπάρχει κάποια διαφορετική τροχιά -αυτό που υπαινίσσεστε, ότι πολύ καλύτερες με την ΠΓΔΜ και λιγότερες με τη Βουλγαρία κλπ.- φαίνεται, αυτό καταρρίπτεται από τις τετραμερείς οι οποίες έγιναν και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, αλλά και θα γίνουν και στο επόμενο διάστημα στη Θεσσαλονίκη και είναι και ένας θεσμός τον οποίο είχαμε από το 2016.
Επί της ουσίας τώρα, για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Θέλω να σας πω λίγο για τις επαφές. Έχουμε επαφές σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, τρεις επισκέψεις του Υπουργού Εξωτερικών στα Σκόπια, δύο επισκέψεις του ομολόγου του και προώθηση των διμερών Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Τα ΜΟΕ είναι μία ελληνική πρωτοβουλία. Έχουν πραγματοποιηθεί έξι γύροι και η διμερής συνεργασία διευρύνεται. Η συνεργασία στο πλαίσιο των ΜΟΕ -ο χρόνος δεν μου επιτρέπει να σας πω όλα τα αποτελέσματα, αλλά είναι στη διάθεσή σας και μπορώ να σας τα δώσω- αφορά δεκατρείς τομείς: είναι η κατασκευή διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου, είναι η αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Φλώρινας - Μοναστηρίου, η αστυνομική συνεργασία, η συνεργασία των διπλωματικών ακαδημιών, η συνεργασία σε ευρωπαϊκά προγράμματα, πανεπιστημιακή συνεργασία, υποτροφίες, πολιτιστική συνεργασία, υγεία, επιχειρηματικό forum, δημόσια διοίκηση, πολιτική προστασία, πολιτικές διαβουλεύσεις. Για όλα αυτά μπορώ να σας αναλύσω πού έχουμε φτάσει για το καθένα. Για παράδειγμα, μπορώ ενδεικτικά να πω για την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης Φλώρινας - Μοναστηρίου, ότι υπάρχει πρόσφατα νέα προκήρυξη για την ανάθεση του έργου. Ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη, με στόχο η γραμμή να δοθεί στην κυκλοφορία στο τέλος του 2018. Το ίδιο για την αστυνομική συνεργασία, το ίδιο για τη συνεργασία των διπλωματικών ακαδημιών. Για όλα αυτά, δηλαδή, μπορώ να σας ενημερώσω και να σας τα δώσω και να σας τα πω. Νομίζω ότι δεν έχω χρόνο εδώ.
Τα ΜΟΕ έχουν σαν σκοπό την εμπέδωση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και την ενίσχυση της συνεργασίας και πιστεύουμε ότι αυτό θα διευκολύνει και τις προσπάθειες για την επίτευξη μίας βιώσιμης, αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο κοινό θέμα του ονόματος. Βεβαίως, για να συμβεί αυτό, χρειάζεται η ηγεσία στα Σκόπια να επιδείξει πολιτική βούληση, αποφασιστικότητα και ουσιαστική συμβιβαστική διάθεση. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε συστηματικά για την εξέλιξη μίας βιώσιμης, οριστικής και αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα του ονόματος, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Και γνωρίζετε ότι το ονοματολογικό έχει και περιφερειακή και διεθνή διάσταση.
Και για τον αλυτρωτισμό που μιλήσατε, πιστεύουμε ότι η χώρα αυτή και ιδιαίτερα η κυβέρνηση, παρά τις δηλώσεις της, έχει αρκετό δρόμο να διανύσει, δεδομένου ότι οι κυβερνήσεις του προηγούμενου, του κ. Γκρουέφσκι, είχαν ιδιαίτερα αρνητικές επιδόσεις στον τομέα αυτό.
Έχουμε απαντήσει πολύ αποτελεσματικά απέναντι σε αυτά. Η παρουσία του Γενικού Προξένου της πΓΔΜ στο Τορόντο σε εκδήλωση αλυτρωτική αναδείχθηκε έντονα, ωθώντας μάλιστα τον Υπουργό Εξωτερικών της ΠΓΔΜ για πρώτη φορά να αποδοκιμάσει την απαράδεκτη αυτή ενέργεια και να πάρει μέτρα.
Και μην ξεχνάτε ότι χθες μάλιστα στη συνάντηση την οποία είχε ο Ντιμιτρόφ σε σχέση με την Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέα, του ΝΑΤΟ, σε επίσημο ανακοινωθέν του το ΝΑΤΟ, δεν είχε μόνο το ονοματολογικό. Υπήρχαν και άλλα ζητήματα, ζητήματα χρηστής διοίκησης, ζητήματα καλής γειτονίας, καλών σχέσεων, ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τους κανόνες δικαίου και βέβαια, μιλάει για πολυεθνική κοινωνία η οποία πρέπει να κάνει κι άλλες προσπάθειες κ.λπ. Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής την οποία κάνουμε και η οποία δεν είναι μόνο στο επίπεδο των διμερών σχέσεων, αλλά είναι και ενημέρωσης των διεθνών οργανισμών. Αποτέλεσμα όλου αυτού είναι, αν θέλετε, και η χθεσινή δήλωση της Αναπληρώτριας Γενικής Γραμματέας του ΝΑΤΟ, έγγραφο το οποίο θα καταθέσω.
Κύριε Κουμουτσάκο, είναι πρωτοφανές αυτό που ακούω και ελπίζω ότι δεν το έχω καταλάβει καλά. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης σάς είπα ότι είναι μια ελληνική πρωτοβουλία. Ωστόσο, επειδή αναφερθήκατε -και το κρατάω ως θετικό- στο ότι ο στρατηγικός στόχος είναι κοινός, που σημαίνει ότι υπάρχει εδώ συμφωνία, διαφωνείτε για την τακτική και πιστεύετε δηλαδή ότι τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης βοηθούν την ΠΓΔΜ στον αλυτρωτισμό γενικά.
Ξαναλέω ότι μπορεί να τα λέτε αυτά, ωστόσο στις δηλώσεις λέτε κάποια διαφορετικά πράγματα. Δεν είναι το θέμα μου αυτό. Το θέμα μου είναι η προσέγγιση, αν θέλετε, κοινωνιών ή λαών. Θα σας τα καταθέσω, θα σας τα δώσω για να ενημερωθείτε, γιατί αν αναφέρω τα θετικά αποτελέσματα, θέλω ένα τέταρτο να μιλάω. Υπάρχουν θετικά αποτελέσματα και προς τη δική μας την πλευρά πάρα πολλά. Μένει, βέβαια, η ρητορική και αυτή η πολιτική διάθεση αλλαγής, τουλάχιστον σε επίπεδο λόγων, να γίνει πράξη. Προφανώς αυτό το αναμένουμε.
Ωστόσο, θα μου επιτρέψετε να σας πω δυο-τρεις σκέψεις πάνω στα θέματα που αναφέρατε. Σας είπα και στην πρωτολογία μου ότι η Κυβέρνηση του κ. Ζάεφ έχει πολύ δρόμο να διανύσει, ειδικά γιατί υπάρχει ένα βεβαρημένο παρελθόν. Καταγγείλαμε έντονα τις αλυτρωτικές τάσεις, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί και ο Υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ να ανακαλέσει στην τάξη, αν θέλετε, τον συγκεκριμένο πρόξενο.
Καταστήσαμε σαφές τόσο η ελληνική Κυβέρνηση, όσο και ο Υπουργός Εξωτερικών σε διμερές, αλλά και διεθνές επίπεδο -σας το τονίζω αυτό γιατί έχει και περιφερειακή και διεθνή διάσταση- και στους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ και στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Γκουτιέρες και στον προσωπικό του απεσταλμένο κ. Νίμιτς ότι η αποτελεσματική και έμπρακτη αντιμετώπιση των φαινομένων αλυτρωτισμού και ανθελληνισμού από την πλευρά της ΠΓΔΜ, αποτελεί καίρια προϋπόθεση τόσο για την εμπέδωση αληθινών σχέσεων καλής γειτονίας, που συνδέονται άρρηκτα με την επίτευξη λύσης στο θέμα του ονόματος -όπως έχουμε πει, είναι αμοιβαία κοινά αποδεκτό όνομα erga omnes- όσο και για την προώθηση της ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής πορείας της γείτονος. Γι’ αυτό και είδατε ότι δεν είναι μόνο το ονοματολογικό, είναι και άλλοι κανόνες που πρέπει να ικανοποιήσει αυτή η χώρα. Μην στέκεστε μόνο εκεί.
Έχουμε μια διαρκή εγρήγορση, κύριε Κουμουτσάκο, για τη βέλτιστη αντιμετώπιση όλου του φάσματος με τη βόρεια γειτονική μας χώρα, με γνώμονα τη διεθνή νομιμότητα, τα εθνικά μας συμφέροντα και την ενεργητική προώθηση της πολιτικής μας στην περιοχή. Όπως ξέρετε, την εξωτερική πολιτική της χώρας τη χαράσσουμε με στόχο την αποτελεσματικότερη δυνατή διασφάλιση των εθνικών μας συμφερόντων, για τη δέουσα υπέρβαση ανοιχτών ζητημάτων, αναχρονισμών, ανιστόρητων διεκδικήσεων και αγκυλώσεων του παρελθόντος.
Θέλω να κλείσω εδώ, λέγοντας ότι η Ελλάδα επιδιώκει την εμπέδωση μιας γνήσια φιλικής και αμοιβαίως επωφελούς σχέσης ειλικρινούς συνεργασίας με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Είπατε για τις διαπραγματεύσεις και τα έγγραφα του κ. Αβραμόπουλου κ.λπ. Κοιτάξτε: Η ελληνική Κυβέρνηση γνωρίζει πάρα πολύ καλά τι έχει γίνει στις διαπραγματεύσεις όταν ήταν συγκεκριμένοι άλλοι Υπουργοί. Για λόγους, αν θέλετε, οι οποίοι δεν διευκολύνουν τη χώρα μας, δεν θα τους αναφέρουμε, αλλά θα ήθελα να μην μας κουνάτε το δάχτυλο στα ζητήματα τακτικής, γιατί υπάρχει και προϊστορία πάνω σε αυτό.
Ευχαριστώ πολύ».
29 Σεπτεμβρίου, 2017