1. Ήδη, από αναλήψεως των καθηκόντων μου ως Υπουργός Εξωτερικών, στο έκτακτο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ε.Ε. για την Ουκρανία (29.01.2015), είχα ευθέως επισημάνει τη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας στον άμεσο χώρο γειτνίασης της Ε.Ε., προβαίνοντας, παράλληλα, στην πολιτική εκτίμηση ότι η κατάσταση αυτή μετά βεβαιότητας θα πυροδοτούσε έξαρση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
2. Έκτοτε, επέστησα κατ’ επανάληψη την προσοχή των ευρωπαίων εταίρων μας ως προς την ανωτέρω παράμετρο σε διαδοχικά Συμβούλια Εξωτερικών Υποθέσεων, ήδη κατά τη διάρκεια του παρελθόντος έτους (όπως στα ΣΕΥ 18ης Μαΐου, 22ης Ιουνίου και 16ης Νοεμβρίου) και πριν ακόμη το πρόβλημα λάβει τις σημερινές του διαστάσεις.
3. Στις αλλεπάλληλες τοποθετήσεις μου, τόσο στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οργάνων όσο και δηλώσεών μου στο διεθνή Τύπο κατά τη λήξη τους, και όχι μόνο, υπογράμμιζα την αδήριτη ανάγκη να αντιμετωπιστεί θεσμικά ένα πρόβλημα που δεν περιορίζεται στα στενά όρια της ελληνικής επικράτειας, αλλά εκτείνεται σε όλη την Ευρώπη και συνιστά παγκόσμια πρόκληση που χρήζει συνολικής και πολυεπίπεδης αντιμετώπισης, υπό πνεύμα αλληλεγγύης, αλλά και δίκαιης κατανομής των βαρών. Στο πνεύμα αυτό, διετύπωσα επίσης πρόταση προς το Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, κατά τη συνάντησή μας στις 24 Απριλίου 2015, να στηρίξει ο ΟΗΕ - με την πείρα και τα μέσα που διαθέτει - την Ε.Ε. στην αντιμετώπιση του φαινομένου.
4. Δυστυχώς, οι έγκαιρες αυτές επισημάνσεις μου, με βάση τα τεκταινόμενα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής και είτε κρίθηκαν υπερβολικές είτε παρερμηνεύθηκαν, μέχρις ότου σταθμιστούν τα δεδομένα υπό το φως των ραγδαίων εξελίξεων και γίνουν ορατοί οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για το μέλλον της Ευρώπης.
5. Όπως έχω κατ’ επανάληψη τονίσει, η απάντηση στο πρόβλημα του προσφυγικού/μεταναστευτικού ξεπερνάει την εθνική εμβέλεια και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα και αποσπασματικά, πολλώ δε μάλλον όταν η χώρα μας χειμάζεται από μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση. Η ευρωπαϊκή απάντηση, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να κινητοποιήσει συντονισμένα και σε βάθος χρόνου όλα τα διαθέσιμα θεσμικά εργαλεία της Ε.Ε., με στόχο την ειρήνευση στην περιοχή, την πάταξη των κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης ανθρώπων, τη συνεργασία και στήριξη τρίτων χωρών, και την επιτάχυνση των διαδικασιών επανεισδοχής και μετεγκατάστασης.
6. Η χώρα μας, δι’ εμού προσωπικά και του Υπουργείου του οποίου προΐσταμαι, αλλά και με τη συνέργεια και τη σύμπραξη και των άλλων αρμόδιων Υπουργείων, εργάζεται εντατικά με τους Ευρωπαίους εταίρους μας προς εκπόνηση συλλογικών στρατηγικών δράσεων και αναζήτηση κοινών λύσεων.
15 Ιουνίου, 2016