Αναφορικά με τις ενέργειες του Υπουργείου Εξωτερικών με σκοπό τη συμμόρφωση της Βουλγαρίας προς τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς κανόνες, σας γνωρίζουμε ότι από ελληνικής πλευράς παγίως τονίζεται ότι θα πρέπει να γίνονται σεβαστές από τη Βουλγαρία οι υποχρεώσεις της, οι οποίες απορρέουν από τη διμερή Συμφωνία για τα ύδατα του Νέστου του 1995, από το διεθνές συμβατικό πλαίσιο (Σύμβαση Εspoo, Ramsar κ.ά), καθώς και από την Οδηγία Πλαίσιο 2000/60 της ΕΕ για τα ύδατα.
Η ολοκληρωμένη διαχείριση των διασυνοριακών υδάτων Ελλάδος-Βουλγαρίας, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και ο ποταμός Νέστος, είναι ιδιαίτερης σημασίας για τη χώρα μας, τόσο για αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, όσο και από πλευράς περιβαλλοντικής προστασίας και γεωργικής/οικονομικής ανάπτυξης των περιφερειών της Βορείου Ελλάδος.
Σε διμερές επίπεδο, το ζήτημα της προστασίας των υδάτων του Νέστου διέπεται από το συμβατικό πλαίσιο, το οποίο έχει διαμορφωθεί με τη Συμφωνία για τα ύδατα του ποταμού Νέστου που υπεγράφη στη Σόφια στις 22 Δεκεμβρίου 1995. Η ανωτέρω Συμφωνία συστήνει Μικτή Επιτροπή Υδροοικονομίας (άρθρο 5) για την παρακολούθηση και τον έλεγχο εφαρμογής της, καθώς και την επικαιροποίηση της μέσης απορροής του ποταμού, η πρώτη σύνοδος της οποίας πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 27-28 Ιανουαρίου 1997. Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της ως άνω συνόδου, έλαβε χώρα η σύσταση δύο Ομάδων Εργασίας με αντικείμενο την ποσότητα και την ποιότητα αντίστοιχα, καθώς και την ανταλλαγή στοιχείων με στόχο την αξιολόγηση αυτών για περαιτέρω ενέργειες. Παρά τις προσπάθειες της ελληνικής πλευράς επί σειρά ετών, οι ομάδες δεν ολοκλήρωσαν ποτέ το έργο τους, καθώς υπήρξαν πολλές καθυστερήσεις με συνέπεια να μην υλοποιηθεί ούτε η οριζόμενη στη Συμφωνία επικαιροποίηση της μέσης φυσικής απορροής του Νέστου, ούτε και η εξέταση της ποιότητας των υδάτων.
Κατόπιν τούτου, με σκοπό την προώθηση της διμερούς συνεργασίας και προς άρση του αδιεξόδου, κατά τη διάρκεια του 1ου Ανώτατου Συμβουλίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (Σόφια, 27.07.2010) προχωρήσαμε με τη βουλγαρική πλευρά στην υπογραφή Κοινής Διακηρύξεως, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναλαμβάνονται εκατέρωθεν δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων, ενώ προβλέπεται η σύσταση Κοινής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων (Joint Committee), καθώς και τριών τεχνικών υπο-ομάδων εργασίας.
Κατά τη διάρκεια διμερών συναντήσεων έχουμε υποβάλλει σειρά υπομνημάτων στη βουλγαρική πλευρά σχετικά με τα εκκρεμή διμερή θέματα για τα ύδατα του ποταμού Νέστου. Παρατηρώντας ότι πληθαίνουν οι καταγγελίες εκατέρωθεν των συνόρων περί συγκεντρώσεων καδμίου στα ύδατα του ποταμού Νέστου σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, το Υπουργείο Εξωτερικών έδωσε οδηγίες στην Ελληνική Πρεσβεία στη Σόφια, όπως προβεί σε διαμαρτυρία-διάβημα προς τις αρμόδιες βουλγαρικές αρχές.
Σημειώνεται, ειδικότερα, ότι στις 16.09.2013 ο Πρέσβυς μας στη Σόφια πραγματοποίησε διάβημα στον Υπηρεσιακό Γενικό Γραμματέα του βουλγαρικού Υπουργείου Εξωτερικών για το ζήτημα της ρύπανσης του ποταμού Νέστου και , επιπλέον, αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη άμεσης σύγκλησης της Κοινής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων στη χώρα τους, στην ημερήσια διάταξη της οποίας πρέπει να συμπεριληφθεί και το θέμα της ρύπανσης του ποταμού Νέστου. Σε κάθε περίπτωση κατέστη σαφές στις βουλγαρικές αρχές ότι η χώρα μας είναι αποφασισμένη να αντιδράσει καταλλήλως σε περίπτωση που συνεχιστεί εκ μέρους της βουλγαρικής πλευράς η ίδια επιλήψιμη συμπεριφορά ως προς την αντιμετώπιση της διαχείρισης των διασυνοριακών υδάτων.
Σε ενωσιακό επίπεδο, η υιοθέτηση της κοινοτικής Οδηγίας 2000/60 για κοινή διαχείριση διασυνοριακών υδάτων, όπως Νέστου, Στρυμόνα, Έβρου, Άρδα, Ερυθροπόταμου, συνιστά αναντίρρητα αποφασιστικό μοχλό πιέσεως έναντι της Βουλγαρίας υπέρ των θέσεών μας. Η εφαρμογή της ανωτέρω Οδηγίας εκτελείται από την Ειδική Υπηρεσία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ.
Η εν λόγω Οδηγία, η οποία τέθηκε εν ισχύ στις 22.12.2000, ορίζει μία σειρά από ενέργειες που θα πρέπει να υλοποιηθούν από τα κράτη-μέλη εντός καθορισμένων προθεσμιών. Κάθε κράτος-μέλος είναι υπεύθυνο τόσο για την εφαρμογή της στο τμήμα της Διεθνούς Λεκάνης Απορροής Ποταμού που βρίσκεται στο έδαφός του, όσο και για τον συντονισμό σχετικών δράσεων σε συνεργασία με τα άλλα κράτη-μέλη της περιοχής συνδυάζοντας τα επιβαλλόμενα καθεστώτα με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων της Οδηγίας. Βασικός στόχος αναδεικνύεται η επίτευξη μέχρι το 2015 της καλής κατάστασης για όλα τα επιφανειακά και υπόγεια νερά της Ευρώπης μέσω της κατάρτισης ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού, καθώς και μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας.
30 Απριλίου, 2014