«Ο στόχος της εξωστρέφειας»
Έλαβα ένα μήνυμα από ένα φίλο, Έλληνα κατά το ήμισυ, που έλεγε κάτι που μου φάνηκε συγκλονιστικό, ιδίως γιατί ήρθε απ’ έξω, σε αυτή τη συγκυρία: «Να επιμείνετε! Η Ελλάδα, χωρίς ρητορική, πρέπει να δείξει στον εαυτό της ότι αξίζει.»
Λένε ότι η φτώχεια φέρνει γκρίνια. Μάλλον είναι αλήθεια. Διαπιστώνω όμως και κάτι ακόμα, που λέω συχνά: ότι ο χειρότερος εχθρός μας στην Ελλάδα είναι η γκρίνια. Η τάση μας να αμφισβητούμε το αποτέλεσμα πριν ολοκληρωθεί η προσπάθεια, να σχολιάζουμε σε βαθμό εξάντλησης τα αρνητικά και να αφήνουμε στην άκρη τα θετικά.
Κι όμως, μια προσπάθεια όλων μας, πολιτικών, πολιτών, δημοσιογράφων, να αναδείξουμε τα δυνατά μας σημεία, τις επιτυχίες και τις θετικές προοπτικές, ίσως να έπαιζε κρίσιμο ρόλο στην αποκατάσταση της εικόνας της χώρας μας, τη στιγμή που δέχεται αυτή την άνευ προηγουμένου επίθεση από αγορές και συμφέροντα.
Ξεκινώντας την ενασχόληση με την οικονομική διπλωματία πριν από ενάμισι χρόνο στο ΥΠΕΞ, διαπίστωσα κάτι πολύ παράξενο: ότι οι Έλληνες, διάσημοι στο παρελθόν για τις εμπορικές τους ικανότητες, τα ταξίδια και τη δραστηριοποίηση στη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, την Αφρική, την Αμερική, την Αυστραλία, παντού στον κόσμο, ήταν σα να είχαν ξεχάσει πια ότι ο κόσμος υπάρχει εκεί έξω, και δίνει μεγάλες ευκαιρίες. Είχαν κλειστεί στο καβούκι τους.
Παράδοξο για μια χώρα που είναι σε θέση να παράγει προϊόντα ποιότητας και καινοτόμες ιδέες, που έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα γεωγραφικής θέσης, σαν γέφυρα της Ευρώπης με την Ασία και την Αφρική, με σχέσεις και δίκτυα στα Βαλκάνια, τη Β. Αφρική, τις Αραβικές χώρες, τις χώρες του Καυκάσου.
Μέσα σε αυτό το κλίμα ξεκινήσαμε μια μεγάλη προσπάθεια να αναδείξουμε την οικονομική διπλωματία, να ενθαρρύνουμε τους Έλληνες να ξαναβγούν, να τολμήσουν, να διεκδικήσουν.
Βάση αυτής της δουλειάς ήταν ότι οι αρχές μας στο εξωτερικό (Πρεσβείες, Προξενεία, Γραφεία Οικονομικών Υποθέσεων), που βρίσκονται σε περισσότερα από 90 σημεία σε όλο τον κόσμο, αποτελούν το σημείο προώθησης της εξωστρέφειας της Ελληνικής οικονομίας.
Το αποτέλεσμα ήταν πολύ θετικό: οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν συνολικά σε ένα χρόνο πάνω από 10%. To έλλειμμα του εξωτερικού εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδας περιορίστηκε μέσα σε ένα έτος στα 2,2 δισ. ευρώ από 2,9 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν από 1 δισ. ευρώ σε 1,4 δισ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν από τα 3,9 δισ. ευρώ στα 3,6 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο.
Χρειάζεται να δούμε το αποτέλεσμα, και μαζί να εκτιμήσουμε ότι για πρώτη φορά έγινε μια συγκροτημένη προσπάθεια, με συντονισμό ανάμεσα σε κρατικές αρχές, συλλογικούς φορείς, και ιδιώτες, για να πετύχουμε το στόχο της εξωστρέφειας. Επειδή είναι απαραίτητο να θυμίζουμε ότι αν πιστέψουμε και παλέψουμε μαζί, υπάρχει αποτέλεσμα.
Για παράδειγμα, όπως είπαν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, είναι η πρώτη φορά που ο σχεδιασμός της οικονομικής διπλωματίας του ΥΠΕΞ και οι δράσεις του Οργανισμού Προώθησης Εξαγωγών (ΟΠΕ) που εποπτεύεται από το ΥΠΟΙΑΝ έχουν κοινό πρόγραμμα. Αυτονόητο; Κι όμως, είναι η πρώτη φορά.
Είναι η πρώτη φορά που σε συνεργασία με όλες τις αρχές εξωτερικού του ΥΠΕΞ καταγράψαμε τις δυνατότητες σε όλες τις αγορές, και φτιάξαμε ένα πρόγραμμα που ομαδοποιεί τις χώρες σε έξι κατηγορίες, με ομάδες προϊόντων-στόχους για την καθεμία, ανάλογα με τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την Ελλάδα. Αυτονόητο; Κι αυτό για πρώτη φορά ανακοινώθηκε στην παρουσίαση του προγράμματος οικονομικής διπλωματίας τον Ιανουάριο του 2011 στο ΥΠΕΞ.
Είναι πρώτη φορά που λειτούργησε η σύμπραξη ανάμεσα στο ΥΠΕΞ, τους εξαγωγικούς φορείς, τον ΟΠΕ, και τον ιδιωτικό τομέα (Eurobank), για τη διοργάνωση μιας μεγάλης εκστρατείας για την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών στην Κύπρο, το Μάιο του 2011. Με τεράστια επιτυχία: πάνω από 1000 διμερείς επαφές ανάμεσα σε επιχειρήσεις, με πολλές συμφωνίες και συμβόλαια να κλείνονται εκεί. Η επιτυχημένη αυτή σύμπραξη θα συνεχιστεί τον Οκτώβριο στο Βελιγράδι, με στόχο τα Βαλκάνια αυτή τη φορά.
Δεν σταματάμε εδώ. Σχεδιάζουμε τη συνεργασία σε εργαλεία δημοσιοποίησης των δυνατοτήτων, μέσω του διαδίκτυου, και της εκπαίδευσης όλων όσοι εμπλέκονται στην προσπάθεια. Αναζητούμε νέες ευκαιρίες, νέους τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, που μπορούν να διεκδικήσουν αγορές, αλλά και επενδύσεις από το εξωτερικό.
Τον τελευταίο μήνα επισκέφτηκα δύο κέντρα καινοτομίας που με έπεισαν για τις δυνατότητες αυτές. Το κέντρο «Νόησις» στη Θεσσαλονίκη μαζί με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης του ΑΠΘ, και το κέντρο καινοτομίας Coralia στην Αθήνα. Ιδέες και έργα που μπορούν κάλλιστα να προσελκύσουν επενδύσεις και συνεργασίες από άλλες χώρες, αρκεί να τα στηρίξει και το κράτος. Με παρουσία – όχι με λεφτά! Αυτό ακριβώς κάνουμε, κι αυτό αυτονόητο. Και παράλληλα προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε μια ακόμη τεράστια, σιωπηλή άλλα ίσως περισσότερο επικίνδυνη κρίση: τη συνεχή αιμορραγία νέων δημιουργών, νέων επιχειρηματιών, νέων ερευνητών προς άλλες χώρες, σε αναζήτηση ευκαιριών, το εφιαλτικό brain drain. Οι δυνατότητες είναι εκεί έξω. Είναι σε ακτίνα βολής για τους Έλληνες. Αρκεί να το πιστέψουμε, να συζητήσουμε γύρω από το τι μπορούμε να πετύχουμε, και όχι για το τι δεν γίνεται, το γιατί θα αποτύχουμε. Η Ελλάδα χωρίς ρητορική, πρέπει να δείξει στον εαυτό της ότι αξίζει.
15 Μαΐου, 2011