Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αυστραλία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αυστραλία
(πηγή Αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στην Καμπέρρα)

Γενικές σχέσεις πληθυσμού

Σύμφωνα με τα στοιχεία της αυστραλιανής απογραφής πληθυσμού του 2011, περίπου 1,9 εκατομμύρια Αυστραλοί έχουν γεννηθεί σε χώρα της Ε.Ε..

Σήμερα, μισό εκατομμύριο Αυστραλοί ζουν και εργάζονται στην Ευρώπη. Περίπου το ήμισυ του συνόλου όσων ζουν και εργάζονται εκτός Αυστραλίας. Ταυτόχρονα, 1.200.000 Ευρωπαίοι επισκέπτονται ετησίως την Αυστραλία.

Το 2011, 35.000 φοιτητές από τα 27 Κράτη μέλη της Ε.Ε. φοίτησαν σε Πανεπιστήμια της Αυστραλίας ενώ το ίδιο αντιστοίχως έπραξαν 5.000 Αυστραλοί φοιτητές σε Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Η Ε.Ε. και η Αυστραλία συνεργάζονται, επιδιώκοντας αυξημένη φοιτητική κινητικότητα μεταξύ τους, ιδιαίτερα μέσω του κορυφαίου προγράμματος “Erasmus Mundus” αλλά και μέσω μίας σειράς διμερών προγραμμάτων ανταλλαγής φοιτητών.

Η οικονομική παρουσία της Ε.Ε. στην Αυστραλία

Η Ε.Ε. αποτελεί τον κύριο επενδυτή στην Αυστραλία με ένα συνολικό εύρος επενδύσεων ύψους 637 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (445 δισεκατομμύρια ευρώ) μέχρι και το 2011 (31% των συνολικών ξένων επενδύσεων στη χώρα).

Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία έρευνας της Αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Αυστραλία σε συνεργασία με τα Κράτη μέλη το 2009 για τις ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Αυστραλία, προκύπτει ότι:

• Υπάρχουν σχεδόν 2.400 ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Αυστραλία με συνολικό κύκλο εργασιών 270 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (190 δισεκατομμύρια ευρώ), ποσό που αντιστοιχεί στο 14% των συνολικών πωλήσεων στη χώρα

• Οι εταιρείες αυτές δημιούργησαν σχεδόν 500.000 θέσεις εργασίας στην Αυστραλία και εμμέσως συνέβαλαν στο να δημιουργηθούν και άλλες 1.400.000, δηλαδή ποσοστό 14% του συνολικού εργατικού δυναμικού στη χώρα.
  

Η οικονομική παρουσία της Αυστραλίας στην Ε.Ε.

Η Ε.Ε. αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο προορισμό για τις αυστραλιανές επενδύσεις στο εξωτερικό, μετά από τις ΗΠΑ, ύψους 356 δισεκατομμυρίων αυστραλιανών δολαρίων (250 δισεκατομμύρια ευρώ) μέχρι και το 2011 (30% των συνολικών επενδύσεων της Αυστραλίας στο εξωτερικό).

Από την οπτική της Ε.Ε., η Αυστραλία είναι

• Ο 16ος εμπορικός εταίρος (προς τις δυο κατευθύνσεις)

• Ο 10ος εταίρος στις υπηρεσίες (προς τις δυο κατευθύνσεις)

• Ο 9ος σημαντικότερος εταίρος σε επενδύσεις

Το εμπόριο και οι ανταλλαγές μεταξύ Ε.Ε. και Αυστραλίας

Το 2011, η Ε.Ε. υπήρξε ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας, μετά την Κίνα. Το συνολικό ύψος των εμπορικών ανταλλαγών ανήλθε στα 81 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (57 δισεκατομμύρια ευρώ).

Η Ε.Ε. ήταν επίσης, το 2011, ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας με το συνολικό ύψος των εμπορευματικών συναλλαγών να ανέρχεται στα 60 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (42 δισεκατομμύρια ευρώ), δηλαδή 12% του συνόλου των εμπορευματικών συναλλαγών της Αυστραλίας.

Η Ε.Ε. απετέλεσε τον κυριότερο εταίρο της Αυστραλίας στον τομέα των υπηρεσιών, το ύψος των οποίων ανήλθε στα 21 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (15 δισεκατομμύρια ευρώ), ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του συνόλου υπηρεσιών της Αυστραλίας.

Οι εξαγωγές της Αυστραλίας προς την Ε.Ε. ανήλθαν, το 2011, στα 19,6 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (14 δισεκατομμύρια ευρώ), ήτοι 7% του συνόλου των εξαγωγών της. Τούτο καθιστά την Ε.Ε. τον τέταρτο σημαντικότερο προορισμό των αυστραλιανών εξαγωγών, μετά την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Νότιο Κορέα. Τα τρία κυριότερα προϊόντα εξαγωγών προς την Ε.Ε. είναι ο άνθρακας, ο χρυσός και τα αλκοολούχα ποτά (κυρίως οίνοι).

Οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς την Αυστραλία, το 2011, ανήλθαν στα 40,4 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (28 δισεκατομμύρια ευρώ), ήτοι 17% του συνόλου των αυστραλιανών εισαγωγών. Η Ε.Ε. αποτελεί τη δεύτερη σημαντικότερη πηγή εισαγωγών για την Αυστραλία, μετά την Κίνα, με κυριότερα προϊόντα εισαγωγής τα φαρμακευτικά, τα αυτοκίνητα, τα αεροσκάφη καθώς και τα υλικά που σχετίζονται μαζί τους.  

Στις ανταλλαγές υπηρεσιών, η Ε.Ε. αποτελεί τον κύριο προορισμό των αυστραλιανών εξαγωγών, ύψους 8,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (6 δισεκατομμύρια ευρώ), ή 16% επί του συνόλου. Αντιστοίχως, το ύψος των ευρωπαϊκών εξαγωγών στον τομέα των υπηρεσιών ανήλθε, το 2011, στα 13,1 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (9 δισεκατομμύρια ευρώ), ήτοι το 22% του συνόλου των αυστραλιανών εισαγωγών στον τομέα των υπηρεσιών. Συνολικά, οι υπηρεσίες αποτελούν το 25% του συνόλου των εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ της Ε.Ε. και της Αυστραλίας. Πρόκειται κυρίως για υπηρεσίες στις μεταφορές, την εκπαίδευση και τα ταξίδια.

Η συνεργασία ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Αυστραλία

Το 2012 συμπληρώθηκαν 50 έτη επίσημων διπλωματικών σχέσεων

Οι διπλωματικές σχέσεις Ε.Ε.-Αυστραλίας χρονολογούνται από το 1962 όταν και διαπιστεύθηκε στις Βρυξέλλες ο πρώτος Αυστραλός διπλωμάτης, Sir Edwin McCarthy. Επισήμως, η Ε.Ε. εγκαινίασε την Αντιπροσωπεία της στην Καμπέρρα το 1982. Με αφορμή τη συμπλήρωση πενηντακονταετίας από την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων, η Αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στην Καμπέρρα, σε συνεργασία με τα Κέντρα Ευρωπαίκών Σπουδών στα Πανεπιστήμια ANU (Καμπέρρα), Monash και RMIT (Μελβούρνη), διοργάνωσε μια σειρά συνεντεύξεων και συζητήσεων με τους Πρέσβεις των Κρατών-μελών και προσωπικότητες του δημοσίου βίου της Αυστραλίας όπου και εξετάσθηκαν οι σχέσεις των ευρωπαϊκών χωρών αλλά και της Αυστραλίας με την Ε.Ε.. Η μαγνητοφώνηση των συζητήσεων αυτών μπορεί να ανευρεθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.abc.net.au/radionational/programs/bigideas/features/eu-series.

Πολιτικές σχέσεις

Η σύναψη, το 2008, του “European Union-Australia Partnership Framework” έθεσε τη διμερή σχέση σε μια νέα και πιο δυναμική βάση. Στο κείμενο αυτό περιλαμβάνονται προβλέψεις για ενδυνάμωση του διμερούς διαλόγου και της συνεργασίας σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, για την προώθηση αμοιβαίων εμπορικών συμφερόντων, για την ενίσχυση της συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, για εξεύρεση τρόπων συνεργασίας στα περιβαλλοντολογικά ζητήματα, και, τέλος, για τη συνεργασία στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού.

Το συγκεκριμένο κείμενο παραμένει «ζωντανό» και αναθεωρείται τακτικά, ανάλογα τις γενικότερες παγκόσμιες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Κατά την επίσκεψή της στις Βρυξέλλες, τον Οκτώβριο του 2010, με αφορμή την πρώτη συμμετοχή της Αυστραλίας στη Σύνοδο Ευρώπης-Ασίας, η Αυστραλή Πρωθυπουργός κα Julia Gillard πρότεινε την αναβάθμιση της διμερούς σχέσης δια της σύναψης Συμφωνίας-πλαίσιο (Framework agreement) που θα αντανακλά τη σύγκλιση των θέσεων μεταξύ των δυο πλευρών. Η Συμφωνία αυτή βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση.

Εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας

Η Ε.Ε. και η Αυστραλία συνεργάζονται στενά σε σειρά ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Η συνεργασία αυτή είναι ιδιαίτερα ισχυρή στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού στους τομείς της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, του ασύλου και της αναπτυξιακής/ανθρωπιστικής συνεργασίας. Οι δυο πλευρές διεξάγουν τακτικές διαβουλεύσεις τόσο σε Υπουργικό όσο και σε υπηρεσιακό επίπεδο με διευρυμένο εύρος  θεματολογίας.

Εμπόριο και οικονομία

Η Ε.Ε. και η Αυστραλία συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και του γύρου διαπραγματεύσεων της Doha στην κατεύθυνση της πολυμερούς απελευθέρωσης και φιλελευθεροποίησης των εμπορικών ανταλλαγών. Σε διμερές επίπεδο, μια νέα Συμφωνία για την εμπορία οίνων τέθηκε σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου 2010 και θεωρείται αμοιβαίως επωφελής και για τις δυο πλευρές. Η συνεργασία αφορά και παγκόσμια οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα στο πλαίσιο του G20 αλλά και διμερώς.  

Περιβάλλον

Η συνεργασία μεταξύ της Ε.Ε. και της Αυστραλίας στον τομέα του περιβάλλοντος είναι ισχυρή, ιδιαίτερα σε θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος όπως η κλιματική αλλαγή. Οι δυο πλευρές συνεχίζουν να εξετάζουν ευκαιρίες για ενίσχυση της συνεργασίας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, της κλιματικής αλλαγής, της αλιείας, της παράνομης υλοτομίας, της βιοποικιλότητας, της μόλυνσης του περιβάλλοντος κ.α..

Εκπαίδευση

Το 2009 εγκαινιάσθηκε ο ετήσιος διάλογος Ε.Ε.-Αυστραλίας επί θεμάτων εκπαίδευσης. Η Ε.Ε., σε συνεργασία με Πανεπιστήμια της Αυστραλίας, δημιούργησε ένα δίκτυο Κέντρων Ευρωπαϊκών Σπουδών με σκοπό την προώθηση της έρευνας και της εμβάθυνσης της πολυεπίπεδης διμερούς σχέσης. Τα Κέντρα περιλαμβάνουν το Πανεπιστήμιο ANU της Καμπέρρας και Monash και RMIT της Μελβούρνης.

Επιστήμη και τεχνολογία

Η Ε.Ε. αποτελεί τον κυριότερο επιστημονικό εταίρο της Αυστραλίας που το 1999 υπήρξε το πρώτο μη ευρωπαϊκό Κράτος που συνήψε Συμφωνία Επιστήμης και Τεχνολογίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το 2012, η Ε.Ε. και η Αυστραλία συμφώνησαν να ορίσουν ένα νέο οδικό χάρτη για την Έρευνα  και την Καινοτομία. Ένα νέο διμερές πρόγραμμα, το CAESIE δημιουργήθηκε προκειμένου να προωθηθούν συνέργειες μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων της Ε.Ε., των Κρατών-μελών και της Αυστραλίας.