Ενιαία Αγορά - Τομεακές Πολιτικές

Έρευνα - Καινοτομία - Διανοητική Ιδιοκτησία

Έρευνα - Καινοτομία

Το Μάρτιο του 2000 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, επικροτώντας την Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Προς έναν Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας», έθεσε για πρώτη φορά τις βάσεις για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (European Research Area). Στόχος ήταν η δημιουργία ενός ενοποιημένου χώρου έρευνας, γνώσης και καινοτομίας, ανοιχτό στον κόσμο και βασισμένο στις αρχές της Εσωτερικής Αγοράς. Οι αρχές του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας ενσωματώθηκαν πλήρως στη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» και συγκεκριμένα, στην «Ένωση Καινοτομίας». H Ένωση Καινοτομίας, ως μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που υλοποιούν τη Στρατηγική, στοχεύει στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Πρόκειται για μία επένδυση για το μέλλον που θέτει την έρευνα και την καινοτομία στο επίκεντρο των πολιτικών της Ε.Ε. για μία έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη για την Ευρώπη του 21ου αιώνα.

Για την υλοποίηση της Ένωσης Καινοτομίας και την ανάπτυξη της έρευνας στην Ευρώπη, η ΕΕ υιοθέτησε το Πρόγραμμα Πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» για την περίοδο 2014-2020. Το εν λόγω χρηματοδοτικό πρόγραμμα στήριξης της ευρωπαϊκής έρευνας και καινοτομίας έχει προϋπολογισμό 80 δισεκατομμύρια ευρώ και αναμένεται να δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τομείς της επιστημονικής έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης (για πληροφορίες χρηματοδότησης, βλ. http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en). Προσφάτως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το νέο Ευρωπαϊκό Κώδικα Δεοντολογίας για την Ακεραιότητα στην Έρευνα που αποσκοπεί στην προώθηση της υπεύθυνης συμπεριφοράς στην έρευνα με στόχο την βελτίωση της ποιότητας και της αξιοπιστίας της. Η E.E. εξετάζει επίσης τη συμμετοχή της στην Εταιρική Σχέση για την Έρευνα και την Καινοτομία στην περιοχή της Μεσογείου (PRIMA).

Περαιτέρω η Ε.Ε. υποστηρίζει τις καινοτόμες δράσεις ευρωπαϊκών πόλεων μέσω της θεσμοθέτησης του Βραβείου Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Καινοτομίας “icapital” (για αιτήσεις, http://ec.europa.eu/research/prizes/icapital/index.cfm).

Διανοητική ιδιοκτησία (Πνευματική, Βιομηχανική)

H προστασία της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας είναι σημαντική για την προώθηση της καινοτομίας και της δημιουργικότητας, την ενίσχυση της απασχόλησης και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για την εναρμόνιση των νομοθεσιών που αφορούν στα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας στις χώρες της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση εμποδίων στο εμπόριο και για τη δημιουργία αποτελεσματικών ευρωπαϊκών συστημάτων για την προστασία των δικαιωμάτων αυτών. Καταπολεμά την πειρατεία και την παραποίηση και έχει ως στόχο να ενισχύσει την προστασία και τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην εσωτερική αγορά.

Σύμφωνα με την εμβληματική πρωτοβουλία της Ε.Ε. «Ένωση Καινοτομίας», η Επιτροπή αναλαμβάνει να δημιουργήσει ένα φιλικό προς την καινοτομία περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ενέκρινε το 2011 μια συνολική στρατηγική για την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας για να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της στην ενιαία αγορά. Η Ε.Ε. ετοιμάζει επίσης σύγχρονους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ψηφιακής εποχής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται νομοθετικές προτάσεις για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη και ασφαλή αξιοποίηση του ψηφιακού περιβάλλοντος από τους καταναλωτές και τους δημιουργούς. H Ε.Ε. έχει επίσης υιοθετήσει νομοθετικό πλαίσιο για τη δημιουργία του ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας καθώς και Διεθνή Συμφωνία για την δημιουργία Ενιαίου Δικαστηρίου Προστασίας Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας. Τα ενιαία διπλώματα ευρεσιτεχνίας θα διασφαλίζουν την ομοιόμορφη προστασία μιας εφεύρεσης στις 26 χώρες μέλη της ΕΕ που συμμετέχουν μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα (πληροφορίες, https://ec.europa.eu/growth/industry/intellectual-property/patents/unitary-patent_el). Η έξοδος του Η.Β. από την Ε.Ε. αναμένεται να προκαλέσει επιπλοκές στη δημιουργία του Ενιαίου Δικαστηρίου, αφού το Η.Β. αποτελεί ένα από τα τρία κράτη – μέλη (μαζί με την Γαλλία και την Γερμανία), τα οποία πρέπει να επικυρώσουν τη Συμφωνία για να τεθεί σε ισχύ, ενώ έχει αναλάβει και τμήμα (φάρμακα, χημικά, μεταλλουργικά) του κεντρικού Δικαστηρίου.