Ενιαία Αγορά - Τομεακές Πολιτικές

Περιβάλλον - Κλιματική Αλλαγή

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να διαδραματίσει σε παγκόσμιο επίπεδο εποικοδομητικό και πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης-24ης Οκτωβρίου 2014 υιοθετήθηκαν Συμπεράσματα για το Πακέτο 2030 για Ενέργεια και Κλίμα, τα οποία περιλαμβάνουνδεσμευτικό στόχο μείωσης ποσοστού εκπομπών θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 40%, δεσμευτικό στόχο 27% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενδεικτικό στόχο 27% για αύξηση ενεργειακής απόδοσης μέχρι 2030, σταδιακό στόχο 15% για διασυνδεσιμότητα, τη θεσμοθέτηση αντισταθμιστικών μηχανισμών σε τομέα που υπάγεται σε Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) για Κ-Μ με χαμηλό ΑΕΠ, την κατανομή μείωσης εκπομπών που δεν υπάγονται σε σύστημα εμπορίας (non-ETS) με κριτήριο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, με ταυτόχρονη εισαγωγή μέσων ευελιξίας για Κ-Μ με μεγαλύτερο ΑΕΠ και καλές επιδόσεις σε γενική μείωση εκπομπών και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, μεταξύ άλλων, μέσω της υλοποίησης Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) και ιδιαίτερη αναφορά σε απομονωμένες περιοχές, όπως Ελλάδα, Μάλτα και Κύπρο.

Η Συμφωνία του Παρισιού (COP 21)
Η ΕΕ προσήλθε στις διαπραγματεύσεις καταβάλλοντας προσπάθειες για την επίτευξη του ενδιάμεσου στόχου για μείωση των παγκόσμιων εκπομπών, τουλάχιστον κατά 50% κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το 2050, με τελικό στόχο το μηδενισμό τους έως το 2100, καθώς και τη δημιουργία πενταετούς μηχανισμού μείωσης εκπομπών.

Η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ μίας συνεκτικής, φιλόδοξης, και νομικά δεσμευτικής συμφωνίας για το κλίμα, ικανής να συγκρατήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη
Η Συμφωνία που τελικώς επετεύχθη, η πρώτη μεγάλη πολυμερής συμφωνία του 21ου αιώνα, μπορεί να χαρακτηριστεί ως φιλόδοξη και ισορροπημένη, καθώς καθορίζει ένα συνολικό σχέδιο δράσης που βάζει την παγκόσμια κοινότητα στο δρόμο της αποφυγής της επικίνδυνης αλλαγής του κλίματος, στοχεύοντας στον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά πολύ κάτω από τους 2°C.

Τα κυριότερα σημεία της Συμφωνίας του Παρισιού περιλαμβάνουν τα εξής:
Συμφωνία των κυβερνήσεων στον μακροπρόθεσμο στόχο της διατήρησης της αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας σε πολύ κάτω από τους 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και της επιδίωξης του περιορισμού της αύξησης σε 1,5°C. Οι παγκόσμιες εκπομπές θα πρέπει να κορυφωθούν το συντομότερο δυνατόν, αναγνωρίζοντας ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο να το επιτύχουν, και θα πρέπει να μειωθούν ταχέως εφεξής, σύμφωνα με τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις, έτσι ώστε να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ πηγών παραγωγής και απορρόφησης ανθρωπογενών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά το δεύτερο μισό του αιώνα.

Δέσμευση για υποβολή από τις χώρες των επικαιροποιημένων σχεδίων τους, που ονομάζονται «Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές» (National Determined Contribution), κάθε πέντε χρόνια, θέτοντας ολοένα και πιο φιλόδοξους στόχους σε μακροπρόθεσμη βάση. Επίσης, δημιουργία ενός μηχανισμού συμμόρφωσης, από επιτροπή εμπειρογνωμόνων που θα λειτουργεί κατά μη-τιμωρητικό τρόπο.

Οι χώρες δέχθηκαν να δημοσιοποιούν τις αναφορές τους σχετικά με την πρόοδό τους στην εφαρμογή των στόχων τους, ώστε να εξασφαλισθεί η διαφάνεια και η εποπτεία. Μια παγκόσμια απογραφή θα πραγματοποιείται κάθε πέντε χρόνια από το 2023 και ένα σύστημα διαφάνειας και λογοδοσίας θα εξετάζει την πρόοδο προς την κατεύθυνση του μακροπρόθεσμου στόχου της Συμφωνίας.

Οι ανεπτυγμένες χώρες θα εξακολουθήσουν να στηρίζουν τις κλιματικές δράσεις για μείωση των εκπομπών και για οικοδόμηση προσαρμοστικότητας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες, ενώ άλλες χώρες ενθαρρύνονται να παρέχουν ή να συνεχίσουν να παρέχουν τέτοιου είδους στήριξη σε εθελοντική βάση. Η Συμφωνία του Παρισιού θα είναι ανοικτή για υπογραφή από τις χώρες από τις 22 Απριλίου 2016 έως τις 21 Απριλίου 2017 στον ΟΗΕκαι θα τεθεί σε ισχύ 30 μέρες μετά από την επικύρωσή της από 55 χώρες, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 55% των παγκόσμιων εκπομπών.

Η ΕΕ με την φιλόδοξη πολιτική της για την κλιματική αλλαγή και την εποικοδομητική στάση της στις διαπραγματεύσεις συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην επίτευξη της εν λόγω συμφωνίας, υπερνικώντας, ως ένα βαθμό, τις προσπάθειες άλλων χωρών για μια μικρότερης φιλοδοξίας συμφωνία.