Ευρωπαϊκός Χώρος Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας

Προοπτικές μετά το πρόγραμμα του Τάμπερε – Πρόγραμμα της Χάγης

Η Ε.Επιτροπή, λαμβάνοντας υπ' όψιν ότι την 1η Μαΐου 2004, που συνέπεσε με την πλήρη προσχώρηση των δέκα νέων Κρατών Μελών, το πρόγραμμα του Τάμπερε συμπλήρωσε 5 έτη, επεξεργάστηκε από κοινού με την Ιρλανδική και την επόμενη Ολλανδική Προεδρία νέες οδηγίες για την ενίσχυση της συνεργασίας στο τομέα ΔΕΥ, μετά το Τάμπερε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε Ανακοίνωση τη 2α Ιουνίου 2004 με την οποία προέβη σε θετικό απολογισμό της δράσης της ΕΕ σχετικά με την εφαρμογή των προβλεπόμενων από το πρόγραμμα του Τάμπερε μέτρων, και έθεσε μελλοντικές κατευθυντήριες γραμμές.

Στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Βρυξελλών (4-5.11.2004) υιοθετήθηκε το Πολυετές Πρόγραμμα της Χάγης για την ενίσχυση του χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης στην Ε. Ε. στο πλαίσιο του οποίου, αφενός, τονίζεται η πρόοδος που είχε συντελεσθεί για την ικανοποίηση των στόχων του Τάμπερε, και αφετέρου χαράσσεται στρατηγική ως προς τον τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για τα επόμενα πέντε έτη. Η Ε.Επιτροπή παρουσίασε το Σχέδιο Δράσης το Μάιο 2005,

Βασικά στοιχεία του Προγράμματος της Χάγης αποτελούσαν η ρύθμιση των μεταναστευτικών ροών της Ένωσης και η εμβάθυνση της συνεργασίας για τη μετανάστευση και τον έλεγχο των συνόρων [κοινές δράσεις Κ-Μ για την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης ιδιαίτερα δια θαλάσσης καθώς και αποτελεσματικότερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. μέσω της δημιουργίας της Ευρ. Υπηρεσίας Διαχείρισης της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα (FRONTEX), η οποία λειτουργεί από την 1/5/2005 με έδρα τη Βαρσοβία]. Παράλληλα, αποφασίστηκε, inter alia, η διαμόρφωση ενιαίου Ευρ. Συστήματος Ασύλου μέχρι 2010, η καταπολέμηση του οργανωμένου διασυνοριακού εγκλήματος, η επέκταση της αμοιβαίας αναγνώρισης δικαστικών αποφάσεων σε αστικά και ποινικά θέματα καθώς και η πληρέστερη αξιοποίηση/αναβάθμιση EUROPOL και EUROJUST. Τέλος, υιοθετήθηκε η νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική για τα Ναρκωτικά (2005-2012) ενώ καθιερωνόταν διαδικασία ειδικής πλειοψηφίας/συναπόφασης σε όλα τα θέματα του Τίτλου ΙV, εκτός της νόμιμης μετανάστευσης.

Από ελληνικής πλευράς, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην καλλίτερη διαχείριση των θαλασσίων συνόρων της Α. Μεσογείου με την ενεργοποίηση του Κέντρου Θαλασσίων Συνόρων Ανατολικής Μεσογείου του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας στον Πειραιά, με διενέργεια κοινών επιχειρήσεων με εταίρους της Ε.Ε. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στην ανάγκη σεβασμού της αρχής της κοινοτικής αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής βαρών μεταξύ των Κ-Μ ενώ, η εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης των δικαστικών αποφάσεων τέθηκε ως η πιο ουσιαστική οδός επίτευξης προόδου στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας.