Εξωτερικές Σχέσεις – Διεύρυνση Ε.Ε.: μια επιτυχημένη πολιτική

Δυτικά Βαλκάνια: Ευρωπαϊκή Προοπτική

Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν σαφή ευρωπαϊκή προοπτική, η οποία παραμένει καίριο στοιχείο για τη σταθερότητα, συμφιλίωση και ανάπτυξη της περιοχής. Η ευρωπαϊκή προοπτική αποτελεί βασικό κίνητρο για τις χώρες της περιοχής προκειμένου να καταβάλουν συνεχείς προσπάθειες για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, με στόχο την υιοθέτηση των ευρωπαϊκών προτύπων και των κοινών αξιών της Ένωσης, οι οποίες βασίζονται στην ειρήνη, την ελευθερία, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, την ανεκτικότητα, την αλληλεγγύη και τις σχέσεις καλής γειτονίας.

Η προοπτική ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελλάδας. Από πλευράς τους απαιτείται εκπλήρωση, βεβαίως, όλων των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και των πάγιωνόρων και προαπαιτουμένων (αιρεσιμότητα)που θέτουν η ενταξιακή διαδικασία, η Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και οι συναφείς αποφάσεις του Συμβουλίου. Αναπόσπαστο τμήμα της πάγιας αιρεσιμότητας αποτελεί η βελτίωση της περιφερειακής συνεργασίας και των σχέσεων καλής γειτονίας.

Το κοινό πλαίσιο που ρυθμίζει τις σχέσεις της Ε.Ε. με τις χώρες των Δ. Βαλκανίων, έως τη στιγμή της προσχώρησής τους στην Ε.Ε., είναι η Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (Δ.Σ.Σ.). Ορόσημο αποτέλεσε το Θεματολόγιο (Agenda) της Θεσσαλονίκης, που υιοθετήθηκε κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ το 2003. Όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων συμμετέχουν στη Δ.Σ.Σ. και έχουν αντίστοιχα υπογράψει Συμφωνίες Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (Σ.Σ.Σ.) με την Ε.Ε. Πρόκειται για ολοκληρωμένες συμφωνίες, που περιλαμβάνουν πολιτικό και εμπορικό σκέλος. Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης υπεγράφη και με το Κόσοβο, αποκλειστικά όμως ενωσιακού χαρακτήρα, η οποίαδεν θίγει τις θέσεις των Κρατών-Μελών για το καθεστώς και δεν απαιτεί κύρωση από τα Εθνικά Κοινοβούλια, καθώς Κράτη Μέλη δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη. Σημειώνεται, ότι το εμπορικό σκέλος κάθε Σ.Σ.Σ. απoτέλεσεΕνδιάμεση Συμφωνία (με εξαίρεση το Κόσοβο), η οποία δεν απαιτεί κύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια των κ-μ και τίθεται σε ισχύ ήδη πριν την κύρωση της Σ.Σ.Σ..

Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο αυστηρής αλλά δίκαιης αιρεσιμότητας και επί τη βάσει της αρχής των ίδιων επιδόσεων. Η στήριξη αυτή επιβεβαιώθηκε και κατά την περιοδεία τουΥπουργού Εξωτερικών, Ν. Κοτζιά, στην περιοχή τον Ιούνιο-Ιούλιο 2015. Ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε κατά τις εκεί επαφές τους ότι η Ελλάδα, ως το παλαιότερο μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. στην περιοχή, μπορεί να προωθήσει αποτελεσματικά την ευρω-ατλαντική προοπτική της προσφέροντας εμπειρογνωμοσύνη και τεχνογνωσία για θέματα Ε.Ε. ( η οποία με ορισμένες χώρες έχει ξεκινήσει να θεσμοθετείται ήδη από το 2010), ενώ εξέφρασε και την υποστήριξή μας στα σχέδια συνδεσιμότητας μέσω δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των αγωγών ενέργειας.

Ειδικότερα:

Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

Είναι υποψήφια χώρα από τον Δεκέμβριο 2005 και δεν έχει ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Υπέγραψε Σ.Σ.Σ. το 2001, η οποία και τέθηκε σε ισχύ το 2004, κατόπιν κύρωσής της από τα κράτη-μέλη. Εξάλλου, μετά τη λήψη κατάλληλων, μεταρρυθμιστικών μέτρων από τα Σκόπια, η Ε.Ε. αποφάσισε την απελευθέρωση θεωρήσεων για τους υπηκόους της χώρας την 19/12/2009.

Η Επιτροπή από το 2009 και για έξι συναπτά έτη εισηγούνταν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων λόγω εκπλήρωσης σε ικανοποιητικό βαθμό των πολιτικών κριτηρίων. Με την εκτίμηση αυτή δεν συμφώνησε ποτέ το Συμβούλιο. Η επιδείνωση της πολιτικής κρίσης το 2015 οδήγησε σε παρέμβαση από την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία οδήγησε σε πολιτική συμφωνία 2/6-15/7/15 (Συμφωνία Πρίζνο) με διαμεσολάβηση της Ε.Ε. επίσης, η Επιτροπή παρουσίασε σειρά επειγουσών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων προς την αντιμετώπιση της οπισθοδρόμησης των πολιτικών κριτηρίων.

Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, έχοντας συμβάλει ενεργά στην προώθησή της σε πολλά κρίσιμα σημεία. Παράλληλα, τονίζει τη σημασία εκπλήρωσης των σχετικών προϋποθέσεων και προαπαιτουμένων, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο σεβασμό της αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένης μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα του ονόματος, καθώς και στην εκπλήρωση των πολιτικών κριτηρίων της Κοπεγχάγης.Στο πλαίσιο δε της έμπρακτης υποστήριξής μας έχει ξεκινήσει άτυπη συνεργασία επί ευρωπαϊκών προγραμμάτων και διοργάνωση σεμιναρίων και εκπαιδευτικών επισκέψεων παορχήςτεχνογωσίας σε θέματα Ε.Ε. με χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Tο Συμβούλιο της Ε.Ε. έχει επανειλημμένως τονίσει ότι η διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας περιλαμβανομένης μίας αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα του ονόματος, μέσω διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, παραμένει ουσιώδης. Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων 15/12/2015 σημειώνουν θετικά τη συναφή δέσμευση από Αρχηγούς κύριων πολιτικών κομμάτων βάσει της πολιτικής συμφωνίας στις 2 Ιουνίου. Τα ίδια Συμπεράσματα επισημαίνουν συναφώς ανάγκη αποφυγής πράξεων και δηλώσεων που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας.
Στο Διευρυνσιακό Πακέτο 2015 η Ευρ. Επιτροπή ουσιαστικά απέφυγε την επανάληψη εισήγησης για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων εκφράζοντας ετοιμότητα να το πράξει στο μέλλον υπό προϋποθέσεις.

Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 15/12/15 επιβεβαίωσε προηγούμενα Συμπεράσματα αρχής γενομένης από Συμπεράσματα Δεκεμβρίου 2014, καθώς και δέσμευση Ε.Ε. υπό την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, αλλά και καθεστώς υποψηφίας χώρας επαναλαμβάνοντας αμέριστη στήριξη στην ενταξιακή της διαδικασία. Παράλληλα όμως επανέλαβε σοβαρή ανησυχία του για την κατάσταση στη χώρα και ιδιαίτερα την σοβαρή πολιτική κρίση η οποία χαρακτηρίζεται από διχαστική πολιτική κουλτούρα, έλλειψη κουλτούρας συμβιβασμού, οπισθοδρόμηση στην ελευθερία έκφρασης και τη δικαστική ανεξαρτησία, καθώς και περαιτέρω διάβρωση της εμπιστοσύνης στους κρατικούς θεσμούς. Το Συμβούλιο απηύθυνε έκκληση για πλήρη και εποικοδομητική εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας Ιουνίου/Ιουλίου (σε οποία περιλαμβάνεται δέσμευση για ενίσχυση σχέσεων καλής γειτονίας) και για ανάληψη δεσμέυσεων για εκπλήρωση επειγουσών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτών.

Το Συμβούλιο αποφάσισε ότι θα επανέλθει στην πΓΔΜ μετά τις πρόωρες εκλογές του Απριλίου 2016 επί τη βάσει ενημέρωσης της Επιτροπής που αναμένεται πριν το καλοκαίρι επί τη βάσει των Συμπερασμάτων Δεκεμβρίου 2014 και της καθιερωμένης αιρεσιμότητας. Η αιρεσιμότητα αυτή ως διαμορφώθηκε και με τα Συμπεράσματα Δεκ. 2014 (τα οποία επιβεβαιώθηκαν από Συμπεράσματα ΣΓΥ 15/12/14) αφορά σε σύνολο μεταρρυθμίσεων και σε απτά βήματα σε σχέση καλής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης του ονοματολογικού.

Μετά τις παλινωδίες στην εφαρμογή της πολιτικής Συμφωνίας και την αναβολή των εκλογών αρχικά για 5/6 και εν συνεχεία ματαίωσή τους οδήγησαν σε εκκλήσεις από την ΕΕ για πλήρωση δεσμεύσεων από Πολιτική Συμφωνία και εφαρμογή προαπαιτουμένων για εκπλήρωση προαπαιτουμένων για διεξαγωγή δίκαιων και ελευθέρων εκλογών. Παράλληλα Ε.Ε. απευθύνει έκκληση για πλήρωση επειγουσών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων στις οποίες πρόοδος είναι ελάχιστη.


Αλβανία

Είναι υποψήφια χώρα και υπέβαλε αίτημα ένταξης τον Απρίλιο 2009. Η Αλβανία ανακηρύχθηκε υποψήφια προς ένταξη χώρα επί Ελληνικής Προεδρίας μετά την επικύρωση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 26-27.6.14 της σχετικής απόφασης του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 24.6.14. Έχει υπογράψει Συμφωνία Σταθεροποίησης & Σύνδεσης (ΣΣΣ), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2009. Εξάλλου, μετά τη λήψη κατάλληλων, μεταρρυθμιστικών μέτρων από τα Τίρανα, η Ε.Ε. αποφάσισε την απελευθέρωση θεωρήσεων για τους Αλβανούς υπηκόους στις 15.12.2010.

Στο κείμενο Συμπερασμάτων Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 15/12/15 σημειώνεται ότι, η έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα εξετασθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο πλαίσιο της καθιερωμένης πρακτικής, όταν η Επιτροπή αξιολογήσει ότι η Αλβανία έχει επιτύχει τον αναγκαίο βαθμό συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης και έχει εκπληρώσει, βάσει προηγουμένων Συμπερασμάτων, τις πέντε καίριες προτεραιότητες. Αυτές αφορούν τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος (στο πλαίσιο κράτους δικαίου), την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, την ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και της εφαρμογής των περιουσιακών δικαιωμάτων. Η Επιτροπή ανέλαβε να ενημερώσει για την πρόοδο επ’ αυτών κατά λεπτομερή τρόπο συμπληρωματικά με Έκθεση 2016. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι θα πρέπει να εξασφαλισθεί η εφαρμογή των καίριων προτεραιοτήτων κατά τρόπο βιώσιμο, ολοκληρωμένο και συμπεριληπτικό. Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου σημειώνουν ανάγκη περαιτέρω προσπαθειών στις καίριες προτεραιότητες ιδίως στους τομείς δικαστικής μεταρρύθμισης, καταπολέμησης διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος. Υπογραμμίζει δε ότι η δικαστική μεταρρύθμιση είναι ουσιώδους σημασίας για περαιτέρω πρόοδο της Αλβανίας στην ενταξιακή διαδικασία και θα μπορούσε να επιδράσει και επί άλλων μεταρρυθμίσεων. Στο ίδιο πλαίσιο επαναλαμβάνεται ανάγκη αποτελεσματικών νομοθετικών και πολιτικών μέτρων για την ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών κατά των διακρίσεων, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Συγκεκριμένα, τα Συμπεράσματα αναφέρουν ανάγκη ίσης μεταχείρισης όλων των μειονοτήτων και πρόσβαση στα δικαιώματά τους σε όλη την επικράτεια της Αλβανίας καθώς και της εφαρμογής των περιουσιακών δικαιωμάτων.

Η Αλβανία καλείται,επίσης, να συνεχίσει τις προσπάθειες αντιμετώπισης του υψηλού επιπέδου παραοικονομίας και βελτίωσης του επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος όπου απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες. Επισημαίνεται επίσης σημασία εξασφάλισης σχέσεων καλής γειτονίας που παραμένουν ουσιώδεις. Ηανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, ως τμήμα καίριων προτεραιοτήτων τονίσθηκε ιδιαίτερα στιςΚοινές Θέσεις Ε.Ε. για την 7η και 8ηΣυνάντηση του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης ΕΕ και Αλβανίας. επίσης, στο ζήτημα της αποκέντρωσης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία συνεχιζόμενου στενού διαλόγου με όλους τους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των μειονοτήτων.

Η Ετήσια Έκθεση της Επιτροπής, αν και διαπιστώνει κάποια πρόοδο, επισημαίνει ελλείψεις και ανάγκη περαιτέρω μέτρων σε κύριους τομείς καίριων προτεραιοτήτων μεταξύ των οποίων το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η προστασία δικαιωμάτων μειονοτήτων και η αντιμετώπιση παραοικονομίας/βελτίωση επιχειρηματικού κλίματος (με ειδική μνεία συναφών προβλημάτων σε κανονιστικό περιβάλλον, δικαιώματα ιδιοκτησίας και καταπολέμηση διαφθοράς). Συμπεριλαμβάνονται αναφορές αφ’ ενός σε κατεδάφιση ΙΝ Αγ. Αθανασίου σε Δρυμάδες με μνεία ότι προκάλεσε αντιδράσεις της Εκκλησιαστικής Κοινότητας αφ΄ ετέρου αμφισβήτησης εδαφικής-διοικητικής μεταρρύθμισης από εθνική μειονότητα, υποστηρίζοντας ότι νέο σύστημα παραβιάζει τα δικαιώματά της και τους διεθνείς κανόνες.

Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας, τονίζοντας, βεβαίως, τη σημασία της εκπλήρωσης των σχετικών προϋποθέσεων και προαπαιτουμένων και δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης, συμπεριλαμβανομένων του κράτους δικαίου, των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως η θρησκευτική ελευθερία και τα περιουσιακά δικαιώματα. Η προστασία των δικαιωμάτων αυτών αφορά και στη δικαστική μεταρρύθμιση ως προκύπτει και από την Κοινή Θέση της Ε.Ε. για την 8η Συνάντηση του Συμβουλίου Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, η οποία αναφέρει ότι η δικαστική μεταρρύθμιση δύναται να συμβάλει στην ενίσχυση προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δικαστικό σύστημα σε όλη την επικράτεια της Αλβανίας. Παράλληλα, αναγνωρίζεται η προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων επί συνόλου, μεταξύ άλλων των διατάξεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που αφορά και το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη. Παράλληλα ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και στην προώθηση σχέσεων καλής γειτονίας. Στο πλαίσιο δε της έμπρακτης υποστήριξής μας προς τη Αλβανία υπεγράφη κατά την εκεί επίσκεψη του κ. Υπουργού (15.7.2015) Διμερές Μνημόνιο Συνεργασίας για την παροχή τεχνογνωσίας και την επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας της χώρας προς την Ε.Ε.


Βοσνία και Ερζεγοβίνη

Είναι εν δυνάμει υποψήφια χώρα, η οποία υπέβαλε αίτημα ένταξης στην Ε.Ε. το Φεβρουάριο 2016. Υπέγραψε Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης το 2008, η οποία έχει κυρωθεί από τα κράτη - μέλη και την Ε.Ε. και τέθηκε σε ισχύ την 1.6.2015. Μετά τη λήψη κατάλληλων, μεταρρυθμιστικών μέτρων από το Σεράγεβο, η Ε.Ε. αποφάσισε την απελευθέρωση θεωρήσεων για τους υπηκόους της χώρας στις 15.12.2010.

Με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων (16.12.2014) χαιρετίσθηκε η ανανεωμένη προσέγγιση των Συμπερασμάτων Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) στις 15.12.2014. Σε πλαίσιο ανανεωμένης προσέγγισης τέθηκεσε ισχύ η Συμφωνία Σταθεροποίηση και Σύνδεση κατόπιν γραπτής δέσμευσης της πολιτικής ηγεσίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης επί μίας ατζέντας για μεταρρυθμίσεις, βάσει των κριτηρίων της Κοπεγχάγης. Όπως επιβεβαίωσαν και τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 15.12.2015 απαιτείται ουσιώδης πρόοδος στην εφαρμογή της Ατζέντας Μεταρρυθμίσεων προκειμένου να εξετασθεί η μελλοντική αίτηση ένταξης.

Επισημαίνεται,επίσης,η ανάγκη δημιουργίας αποτελεσματικού συντονιστικού μηχανισμού για θέματα ΕΕ ο οποίος, μεταξύ άλλων, θα ανοίξει το δρόμο προκειμένου η χώρα να επωφεληθεί πλήρως από τη διαθέσιμη χρηματοδότηση.

Ως επιπλέον όρος αναφέρεται,επίσης, η υπογραφή πρωτοκόλλου ΣΣΣ για την προσθήκη και της Κροατίας στα συμβαλλόμενα μέρη μετά την ένταξή της στην Ε,Ε, το 2013. Η υποχρέωση αυτή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης εκκρεμούσε από τριετίας καθώς ΒκΕ απαιτούσε προστατευτικά μέτρα για το διμερές εμπόριο με Κροατία. Τελικώς πρωτόκολλο μονογραφήθηκε τον Ιούλιο του 2016.

Μετά την μονογραφή αυτή και τη διαπίστωση ότι υπάρχει πρόοδος στη μεταρρυθμιστική ατζέντα απομένει η υιοθέτηση της απόφασης για τη σύσταση συντονιστικού μηχανισμού (η οποία καθυστερεί λόγω εσωτερικών αντιρρήσεων) που θα ανοίξει το δρόμο προκειμένου το Συμβούλιο να προωθήσει στην Επιτροπή προς γνωμοδότηση την αίτηση ένταξης της ΒκΕ. .

Η γνωμοδότηση τηςΕυρ. Επιτροπής θα συζητηθεί αφού δοθεί έμφαση στην εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπόθεση Sejdic-Finci, η οποία αφορά στην παραβίαση διατάξεων της ΕΣΔΑ αναφορικά με διακρίσεις, ιδιαίτερα ως προς τη διεξαγωγή δίκαιων εκλογών και την καθολική εξασφάλιση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι (όσον αφορά πολίτες της ΒκΕ που δεν ανήκουν σε κανέναν από τους τρεις «συστατικούς λαούς» που προβλέπει το πλαίσιο των Συμφωνιών Παρισίων και Dayton).

Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, επισημαίνοντας τη σημασία προώθησης των μεταρρυθμίσεων που κρίνονται απαραίτητες για την περαιτέρω ενίσχυση και προώθηση των σχέσεων της χώρας με την Ε.Ε.. Παράλληλα στηρίζει τις προσπάθειες η χώρα να επωφεληθεί πλήρως της διαθέσιμης χρηματοδότησης.

Στο πλαίσιο δε της έμπρακτης υποστήριξής μας προς την ΒκΕ υπεγράφη (13.4.2013) Διμερές Μνημόνιο Συνεργασίας για την παροχή τεχνογνωσίας και την επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας της χώρας προς την Ε.Ε.

Κόσοβο (βάσει της Απόφασης 1244 του ΣΑ ΗΕ)

Το Κόσοβο δεν έχει καθεστώς εν δυνάμει υποψηφίου, αφού η κρατική του οντότητα δεν αναγνωρίζεται από όλα τα κράτη-μέλη. Εντούτοις, όλα τα κράτη-μέλη αποδέχονται ότι έχει σαφή ευρωπαϊκή προοπτική, «βάσει της ευρωπαϊκής προοπτικής ολόκληρης της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων». Υπεγράφη στις 27.10, η Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ Ε.Ε. και Κοσόβου (ΚΜ δεν αποτελούν συμβαλλόμενα μέρη) που αφορά, όμως, μόνο τομείς ενωσιακής αρμοδιότητας (EU-only agreement). Η Συμφωνία ετέθη σε ισχύ την 01.04.2016. Η Ε.Ε. έχει λάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης του Κοσόβου. Παράλληλα η Ε.Ε. έχει αναπτύξει στο Κόσοβο τη μεγαλύτερη μη στρατιωτική αποστολή της ΚΠΑΑ, την EULEX, η οποία έχει ως στόχο τη συνδρομή και ενίσχυση των Αρχών του Κοσόβου στον τομέα του κράτους δικαίου. Η θητεία της ανανεώθηκετον Ιούνιο του 2016 τροποποιημένη για 2 χρόνια. Η θητεία του Ειδικού Εκπροσώπου ΕΕ στο Κόσοβο ανανεώθηκε ως τις 28.2.2017.Δημοσιεύθηκε στις 18.12, η τελική Έκθεση της Επιτροπής για την απελευθέρωση θεωρήσεων βάσει της οποίας προκειμένου να υπάρξει θετική εισήγηση της Επιτροπής απαιτείται εκπλήρωση από πλευράς Κοσόβου οκτώ όρων-δεικτών που απομένουν.

Τόσο τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου(15.12/2015) όσο και η Έκθεση της Επιτροπής (10.11.2015) επισημαίνουν την ανάγκη αποφυγής βίας και παρεμπόδισης των εργασιών Κοινοβουλίου, όπως και την ανάγκη προώθησης μεταρρυθμίσεων για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων από τη ΣΣΣ. Παράλληλα επισημαίνεται η ανάγκη πλήρους προστασίας της πολιτικής και θρησκευτικής κληρονομιάς καθώς και εφαρμογής από τοΚόσοβο των συμφωνηθέντων στο πλαίσιο του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας, Υπογραμμίζεται,επίσης, η ανάγκη εκπλήρωσης όλων των όρων για την απελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου.

Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική του Κοσόβου τηρώντας εποικοδομητική στάση και συμβάλλοντας στην υιοθέτηση πρακτικών μέτρων προώθησης των σχέσεων με την Ε.Ε., αλλά και ενίσχυσης της πολιτικής και οικονομικής ανάπτυξης, επί τη βάσει της ουδέτερης προσέγγισης ως προς το καθεστώς του Κοσόβου. Παράλληλα, δίνει έμφαση στην προώθηση του κράτους δικαίου και στην προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς.