Εξωτερικές Σχέσεις με κυριότερους εταίρους της ΕΕ
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία συνιστά στρατηγικό εταίρο της Ένωσης από το 2004, καθώς και τη βιομηχανικά ισχυρότερη χώρα της Ασίας, με ενεργό ρόλο στα περιφερειακά ζητήματα ασφαλείας της Ν.Α. και Β.Α. Ασίας.
Οι σχέσεις Ε.Ε.-Ιαπωνίας βασίζονται στην Κοινή Δήλωση του 2001, στην οποία ετέθησαν οι άξονες της διμερούς συνεργασίας και εξελίσσονται με βάση τις κατευθύνσεις, που δίδονται από τις ετήσιες Συνόδους Κορυφής(από πλευράς ΕΕ συμμετέχουν μόνον ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Ο διάλογος με την ΕΕ επικεντρώνεται στα εξής θεματικά πεδία: περιφερειακά και διεθνή ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, περιβάλλον, πολιτική εμπορίου, οικονομία και χρηματοπιστωτικά, βιομηχανία, ενέργεια, ναυτιλιακές μεταφορές, τεχνολογία και επιστήμη.
Η Ιαπωνία αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ στην Ασία, μετά την Κίνα. Η εμβέλεια της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των ,δύο εταίρων καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι η ΕΕ και η Ιαπωνία συναπαρτίζουν το 1/3 του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος.
Η 23η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Ιαπωνίας που συνήλθε στο Τόκυο, την 29η Μαΐου 2015 συνέβαλε ουσιωδώς στην περαιτέρω ανάπτυξη της δυναμικής της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών. Η Κοινή Δήλωση που εξεδόθη με το πέρας της Συνόδου εμπεριέχει τη δέσμευση των δύο μερών για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη συναψη Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης (SPA) καθώς και της Συμφωνίας Ελευθέρων Συναλλαγών (FTA), την ανάληψη κοινών δράσεων σε ζητήματα παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας, την προώθηση της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Ως προς τη Συμφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης(SPA) έχουν πραγματοποιηθεί δέκα (10) γύροι διαπραγματεύσεων και έχουν δε μέχρι στιγμής προσωρινώς συμφωνηθεί 30 εκ του συνόλου των 56 άρθρων που απαρτίζουν τη Συμφωνία. Ζητήματα που άπτονται της τελωνειακής συνεργασίας, της κλιματικής αλλαγής, της γεωργίας, της συνεργασίας στον πολιτιστικό τομέα, της καταγραφής των στοιχείων των επιβατών έχει συμφωνηθέι όπως αποτελέσουν αντικείμενο διαβουλεύσεων σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ως προς τη Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών(FTA) έχουν πραγματοποιηθεί δεκατέσσερις (14)γύροι διαπραγματεύσεων. Τα σημαντικώτερα θέματα, που τίθενται από ευρωπαϊκής πλευράς αφορούν στην απελευθέρωση του εμπορίου των αγαθών, τα μη δασμολογικά μέτρα, τις κρατικές προμήθειες, τις υπηρεσίες, τις επενδύσεις και τις Γεωγραφικές Ενδείξεις.
Εκτιμάται ότι η Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών θα συμβάλει αποφασιστικά στην αύξηση των εμπορικών συναλλαγών Ε.Ε.-Ιαπωνίας, οι οποίες παραμένουν σήμερα δυσανάλογα χαμηλές, σε σχέση με το οικονομικό βάρος των δύο εταίρων στη διεθνή οικονομία.
Θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος
Η Ελλάδα υποστηρίζει τη διεξαγωγή διαπραγματέυσεων με την Ιπαωνία με στόχο την επίτευξη μίας ενισχυμένης και φιλόδοξης Συμφωνίας. Τα κύρια θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος εντοπίζονται στην απελευθέρωση των δασμών στα νωπά και μεταποιημένα αγροτικά προϊόντα, την εξάλειψη των μη δασμολογικών μέτρων στο εμπόριο (ειδικότερα σε ότι αφορά στον τομέα των τροφίμων), την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, το άνοιγμα των δημοσίων συμβάσεων και την περαιτέρω απελευθέρωση των ναυτιλιακών υπηρεσιών.
Η ενίσχυσητου επιπέδου προστασίας των Γεωγραφικών Ενδείξεων μέσω της FTA συνιστά ζήτημα υψίστης σημασίας για την ΕΕ. Προσλαμβάνει δε ιδιαίτερη σπουδαιότητα και για τη χώρα μας,ειδικά την παρούσα χρονική συγκυρία, κατά την οποίαν οι εξαγωγές ποιοτικών αγροτικών προϊόντων αυξάνουν, με αποτέλεσμα να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην οικονομία μας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, εστιάζει τις προσπάθειές της ώστε να κατοχυρωθεί απευθείας προστασία των Γεωγραφικών Ενδείξεων μέσω της Συμφωνίας, δεδομένου ότι η ιαπωνική νομοθεσία δεν παρέχει επαρκείς δικλείδες ασφαλείας ενισχυμένης προστασίας τους.