Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

Ο κοινοτικός προϋπολογισμός αποτελεί το βασικό εργαλείο για την εφαρμογή και ανάπτυξη των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δημοσιονομικό πλαίσιο για την επταετία (2014-2020), το οποίο, κατόπιν πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (Φεβρουάριος 2013) και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Νοέμβριος 2013), προβλέπει οροφή 959 δισ. ευρώ για τις δεσμεύσεις και σε 908 δισ. ευρώ για τις πληρωμές. Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, αν και αντιπροσωπεύει μείωση των δεσμεύσεων κατά 3.5 % και των πληρωμών κατά 3.7 % σε σύγκριση με το δημοσιονομικό πλαίσιο 2007-13, συνιστά συμβιβασμό, λαμβανομένων υπ’ όψη των σημαντικά διισταμένων συμφερόντων των διαφόρων κρατών-μελών. Τα εγκριθέντα ποσά είναι μειωμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα του δημοσιονομικού πλαισίου 2007-13, με συνέπεια να υφίστανται ανάλογες περικοπές και οι απολαβές της Ελλάδας.

Κατά την διαπραγματευτική διαδικασία, η συνεισφορά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο υποστήριξε την αύξηση του προϋπολογισμού, υπήρξε καθοριστική τουλάχιστον ως προς τη βελτίωση της εκτέλεσης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, μέσω της ενσωμάτωσης νέων διατάξεων που σχετίζονται με την αναθεώρηση του πλαισίου αυτού, καθώς και με την έμφαση στην ευελιξία, στην ενότητα, στην διαφάνεια και στην ανάληψη περαιτέρω δεσμεύσεων στα πλαίσια εκτέλεσης του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ.

Η αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020, εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών (Απρίλιο 2015) και έλαβε τη συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η αναθεώρηση αυτή, αποτρέπει την απώλεια πόρων, ήτοι επιτρέπει τη μεταφορά 21,1 δισ.ευρώ αχρησιμοποίητων πιστώσεων για ορισμένα ταμεία από το 2014 στα επόμενα έτη. Το ποσό των 16.5 δισ. ευρώ μπορεί να μεταφερθεί στο 2015, 4.5 δισ. ευρώ στο 2016 και τα υπόλοιπα 0.1 δισ. ευρώ στο 2017. Τα κεφάλαια αυτά θα αναδιανεμηθούν σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, από το ταμείο εσωτερικής ασφάλειας και το ταμείο ασύλου, μετανάστευσης και ένταξης.

Η Ελλάδα, υποστηρίζει το ρόλο του προϋπολογισμού της ΕΕ ως σημαντικού και απολύτως απαραίτητου κοινού εργαλείου πολιτικής για την σύγκλιση των οικονομιών, αλλά και την υπέρβαση της σημερινής οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Στην κατεύθυνση αυτή, ο προϋπολογισμός της ΕΕ, οφείλει κατά πρώτο λόγο να είναι επενδυτικός προϋπολογισμός, ο οποίος θα παρέχει ένα ενιαίο πλαίσιο για τον συντονισμό και την ενίσχυση των εθνικών προσπαθειών που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ανάπτυξης, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης σε ολόκληρη την ΕΕ.

Εν μέσω ρευστού οικονομικού κλίματος, η Ελλάδα, στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, στηρίζει την ενίσχυση της χρηματοδότησης τόσο για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών όσο και για έρευνα και ανάπτυξη, περιβαλλοντικές δράσεις και ενεργειακή επάρκεια. Παράλληλα όμως επιθυμεί τη διατήρηση στα υφιστάμενα επίπεδα, αν όχι την αύξηση, της χρηματοδότησης των παραδοσιακών κοινοτικών πολιτικών, όπως η ΚΑΠ και η Συνοχή, οι οποίες έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν υψηλή προστιθέμενη αξία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα, η Ελλάδα υποστηρίζει τον περιφερειακό χαρακτήρα της πολιτικής συνοχής, η οποία θα πρέπει να αφορά όλες τις περιοχές από όλα τα κράτη μέλη, και την εξασφάλιση ικανοποιητικής χρηματοδότησης για τις Περιφέρειες που προβλέπεται ότι θα εξέλθουν βαθμιαία από τις σημαντικές χρηματοδοτήσεις της προηγούμενης χρηματοδοτικής περιόδου. Επιπλέον, η χώρα μας αποδίδει μεγάλη σημασία στην έννοια της εδαφικής συνοχής, δεδομένης της συνάφειάς της με την πάγια ελληνική επιδίωξη για την αντιμετώπιση, στο επίπεδο της ΕΕ, των εγγενών προβλημάτων που συνδέονται με τα νησιά και τη νησιωτικότητα.

Στον τομέα των εσόδων του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, η Ελλάδα, αποδίδει εξέχουσα σημασία στην αναμόρφωση της χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ, η οποία θα πρέπει να σέβεται το γράμμα και το πνεύμα της Συνθήκης. Η ΕΕ χρειάζεται ένα σύστημα γνήσιων, καθαρών, απλών και δίκαιων Ιδίων Πόρων. Η δε θέσπιση νέων Ιδίων Πόρων θα μειώσει στο ελάχιστο το μερίδιο των συνεισφορών βάσει του ΑΕΕ στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, κατά συνέπεια, την επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών των κρατών-μελών. Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο της πολιτικής συμφωνίας για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 συγκροτήθηκε Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για τους Ιδίους Πόρους, της οποίας αποστολή είναι η αναθεώρηση του υφιστάμενου συστήματος Ιδίων Πόρων της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2020.

Το αργότερο μέχρι το τέλος του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να παρουσιάσει έκθεση για την εν γένει λειτουργία του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κατάσταση που θα επικρατεί τότε στην ΕΕ και τα τελευταία μακροοικονομικά στατιστικά στοιχεία. Η εξέλιξη αυτή, αναμένεται να σηματοδοτήσει την αύξηση των χρηματοδοτικών κονδυλίων για την Ελλάδα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής.

Όσον αφορά το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ μετά το 2020, η Επιτροπή πρόκειται να υποβάλει την πρότασή της πριν από την 1η Ιανουαρίου 2018.