Το Κτήριο

Ιστορικά στοιχεία των κτηρίων της Ελληνικής Πρεσβείας

Το Γενικό Προξενείο και Πολιτικό Πρακτορείο της Ελλάδος στην Βουλγαρία συστάθηκε στη Σόφια το έτος 1880 και το 1910 προήχθη σε Πρεσβεία. Επιφανείς πολιτικοί άνδρες και άνθρωποι των γραμμάτων, του νεώτερου Ελληνικού Κράτους υπηρέτησαν ως Πρέσβεις σε αυτήν, όπως οι Ραγκαβής, Γρυπάρης, Ζαλοκώστας και Πιπινέλης.

Τα ιδιόκτητα κτήρια της Ελληνικής Πρεσβείας ευρίσκονται στην ανατολική παλαιά είσοδο της Σόφιας, «Ορλώφ Μόστ», σε διαμπερές οικόπεδο, καλύπτοντας σχεδόν ένα οικοδομικό τετράγωνο συνολικής επιφανείας 2.372 τ.μ. Ο μεγάλος στιλίστας Ντζιανφράνκο Φερέ περιέγραψε τα κτήρια αυτά ως «αληθινά αρχιτεκτονικά μαργαριτάρια της πόλης». Τις προηγούμενες δεκαετίες αναπαλαιώθηκαν με έξοδα του Ελληνικού Δημοσίου.

Η Πρεσβευτική Κατοικία κτίσθηκε το έτος 1892 από πλούσιο Βούλγαρο καπνέμπορο, επί σχεδίων Αυστριακού Αρχιτέκτονα Frederic Grunenger. Είναι ένα από τα λίγα κτήρια τα οποία απομένουν στην Σόφια από τον 19ο αιώνα. Το 1929 αγοράσθηκε, με όλη την επίπλωσή του, υπό του Πρέσβεως Β. Δενδραμή για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου, από την Εταιρεία Ανατολικών Καπνών «Νικοτέα». Συνδέεται με πολλά γεγονότα της νεώτερης διπλωματικής ιστορίας της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Ανακαινίσθηκε πλήρως κατά τα έτη 1994 – 1996. Η οικία είναι επιπλωμένη με πρωτότυπα έπιπλα Bidermeier, Empire και Baroque στο σαλόνι, την αίθουσα υποδοχής και την τραπεζαρία. Πίνακες σημαντικών ζωγράφων και χαλιά από την Ροδόπη συμπληρώνουν το εσωτερικό.

Επί της οδού Σαν Στεφάνο 33 ευρίσκεται το νεοκλασικό κτήριο όπου στεγάζονται τα γραφεία της Πρεσβείας. Αγοράσθηκε το 1981 και ανακαινίσθηκε εις τρόπον ώστε να αναδειχθούν τα αξιόλογα νεοκλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία του. Το εσωτερικό είναι λειτουργικό και κοσμείται με πίνακες Ελλήνων ζωγράφων με κλασσικά ελληνικά θέματα που αναδεικνύουν μια ενδιαφέρουσα μοντέρνα τεχνοτροπία.

Επί της λεωφόρου Εβλόγκι Γκεοργκίεφ, αρ. 103 βρίσκεται το κτήριο που στεγάζει το Προξενικό Γραφείο, το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, το Γραφείο Δημόσιας Διπλωματίας και το Γραφείο του Ακολούθου Άμυνας. Και το κτήριο αυτό διαθέτει νεοκλασικά στοιχεία.

Επί της λεωφόρου Μακεδονίας 11 ευρίσκεται το ιστορικό Παρεκκλήσιο της Πρεσβείας, «Άγιος Γεώργιος», το οποίο ανεγέρθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα σε οικόπεδο που αγοράσθηκε το 1890 από την ελληνική διπλωματική αντιπροσωπεία. Μεγάλος ευεργέτης υπήρξε ο ομογενής Ιωάννης Κοσμόγλου, ο οποίος απεβίωσε το 1920 και ετάφη στο προαύλιο του ναού. Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με απλά λαϊκά αρχιτεκτονικά στοιχεία (διαστάσεων 10,80μ Χ 20,90μ). Το κεντρικό κλίτος είναι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο, το δεξί στον Άγιο Δημήτριο και το αριστερό στους Αγίους Ισαποστόλους Κωνσταντίνο και Ελένη. Ο ναός υπέστη σοβαρότατες ζημιές κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αποκαταστάθηκε εκ θεμελίων μεταπολεμικά από τον πρώτο Έλληνα επιτετραμένο στη Σόφια, Κωνσταντίνο Τρανό, την περίοδο 1956-1957. Το οικόπεδο είναι σχεδόν ορθογώνιο (διαστάσεων 52,80μ Χ 39,95μ). Στον ίδιο χώρο λειτούργησε, κατά το διάστημα 1936-1940, το σχολείο της ελληνικής κοινότητας Σόφιας, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το Παρεκκλήσιο της Πρεσβείας αποτελεί σήμερα κέντρο της ελληνορθόδοξης λατρείας στη βουλγαρική πρωτεύουσα. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται συστηματικά θεία λειτουργία μία φορά κάθε μήνα, πέρα από τις καθιερωμένες λειτουργίες των Χριστουγέννων, του Πάσχα και των εθνικών εορτών, με σημαντική ανταπόκριση της ελληνικής παροικίας.