Δηλώσεις Υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, με το πέρας της συνάντησής του με την Αν. Πρωθυπουργό και Υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Ek. Zaharieva (Αθήνα, 27.07.2020)

Καλωσορίζω στην Αθήνα, την αγαπητή μου συνάδελφο, Ekaterina Zaharieva, και μάλιστα με την ευκαιρία των 140 χρόνων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ  Ελλάδας και Βουλγαρίας που εορτάζουμε φέτος.

Οι σχέσεις μας είναι σχέσεις γειτόνων, εταίρων και συμμάχων. Είναι σχέσεις  εξαιρετικές, σε όλους τους τομείς.

Βασίζονται σε στέρεους δεσμούς που έχουν σφυρηλατηθεί στη βάση της αποδοχής των ευρωπαϊκών αξιών και της αποδοχής του διεθνούς δικαίου.

Σήμερα, πραγματοποιήσαμε μία αποτίμηση της πορείας των όσων συμφωνήσαμε τον Φεβρουάριο στην Αλεξανδρούπολη, στο 4ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, παρουσία των δύο Πρωθυπουργών, του κ. Borisov και του Κ. Μητσοτάκη.

Έχει δοθεί, πλέον, η απαραίτητη θεσμική ώθηση στη διμερή συνεργασία, σε  όλους τους τομείς: στην ενέργεια, στην οικονομία, στις υποδομές, στην παιδεία, τον πολιτισμό, την πολιτική προστασία, τη διασυνοριακή  και αστυνομική συνεργασία.

Συζητήσαμε, επίσης, σήμερα τα θέματα της ΕΕ, μετά την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου, όπως και τα θέματα της γειτονιάς μας.

Μιλήσαμε για την πανδημία, τον αντίκτυπο που έχει στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας, και για τις προσπάθειες των δύο χωρών για επιστροφή στην ομαλότητα. Τις ευκαιρίες που μπορούν να ανοιχθούν για τις χώρες μας μέσα από την κρίση, μέσα από την προσπάθεια της ΕΕ για να έχει αυτοδύναμη πρόσβαση στις απαραίτητες παραγωγικές διαδικασίες που χρειάζονται για την επιβίωσή της.

Όσον αφορά τον Covid, αισιοδοξώ ότι τα υγειονομικά πρωτόκολλα που έχουμε θέσει σε εφαρμογή θα συμβάλλουν με ασφάλεια στην πλήρη αποκατάσταση της διασυνοριακής επικοινωνίας.

Η κα Zaharieva έθεσε, και στον Πρωθυπουργό και σε εμένα, την απόλυτη ανάγκη για το άνοιγμα ενός δεύτερου σημείου επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, μεταξύ Ελλάδας και Βαλκανίων, μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης στα βόρεια σύνορα. Ο Πρωθυπουργός υποσχέθηκε στην κα Zaharieva ότι θα ασχοληθεί ειδικά και θα εξετάσει αυτό το ζήτημα. Το ζήτημα, δηλαδή, να ανοίξουμε την δίοδο στη Νυμφαία.

Πέραν αυτού, συζητήσαμε θέματα που άπτονται των πολυμερών σχημάτων συνεργασίας στα οποία και οι δυο χώρες συμμετέχουμε. Γιατί, και Ελλάδα και Βουλγαρία, είμαστε παράγοντες της σταθερότητας και της ανάπτυξης στην περιοχή μας και είμαστε αρωγοί στην πορεία των γειτόνων μας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση -των βαλκανικών γειτόνων μας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας- πάντοτε βεβαίως, υπό όρους τήρησης της αιρεσιμότητας.

Η ένταξη αυτών των χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία στρατηγική επιλογή, που οδηγεί σε σταθερά Βαλκάνια.

Αναφερθήκαμε στο Φόρουμ της Θεσσαλονίκης, στις δυο Συνόδους που είχαμε και στην πρόθεσή μας να συγκαλέσουμε και άλλη συνάντηση που θα σχετίζεται με την πορεία των υπολοίπων βαλκανικών χωρών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θίξαμε το μεταναστευτικό. Είμαστε και οι δυο χώρες, Ελλάδα και Βουλγαρία, χώρες πρώτης γραμμής, είμαστε προστάτες των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συζητήσαμε και για όλα τα ζητήματα του μεταναστευτικού.

Φτάσαμε σε κάτι ιδιαίτερα δυσάρεστο. Το γεγονός ότι η συνάντησή μας λαμβάνει χώρα στη σκιά του ιστορικού ατοπήματος της τουρκικής ηγεσίας να αλλοιώσει το καθεστώς ενός εμβληματικού μνημείου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς: της Αγίας Σοφίας.

Και σε αυτό το θέμα η Ελλάδα και η Βουλγαρία έχουν ταυτόσημες απόψεις. Άλλωστε, πάντοτε εξηγώ ότι το ζήτημα της Αγίας Σοφίας είναι το απολύτως αντίθετο μιας ελληνοτουρκικής διαφοράς. Είναι μια λάθος αντίληψη της Τουρκίας για τον τρόπο που χειρίζεται τα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς στο έδαφός της.

Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται ώστε η παγκόσμια κοινότητα να παραμείνει ευαισθητοποιημένη στο μεγάλο αυτό ζήτημα:  το ζήτημα μιας ασέβειας οικουμενικών διαστάσεων απέναντι στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, στην πολιτιστική κληρονομιά όλου του πλανήτη.

Επίσης, ενημέρωσα τη συνάδελφό μου και μιλήσαμε για τη συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα στην περιοχή. Στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Για τη συμπεριφορά της Τουρκίας που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και τις Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας παντού στην περιφέρειά της: απέναντι στην Κύπρο, στη Συρία, στο Ιράκ, ακόμη και στη Λιβύη.

Παρά τα σαφή μηνύματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς κοινότητας, η Τουρκία επιμένει σε παράνομες συμπεριφορές που υπονομεύουν την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή.

Τόνισα στην ομόλογό μου ότι, μόνο ο πλήρης σεβασμός της διεθνούς νομιμότητας και των κανόνων καλής γειτονίας, μπορούν να εγγυηθούν τη σταθερότητα στην περιοχή.

Η Ελλάδα έχει επανειλημμένως τονίσει ότι θα εργάζεται προς την κατεύθυνση αυτή, προς την εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Άλλωστε, ήδη συζητήσαμε για το θέμα αυτό στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών.

Είχα, επίσης, την ευκαιρία να πω στη συνάδελφό μου ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να ανεχθεί τετελεσμένα όσον αφορά την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Ήθελα να καταστήσω στην κα Zaharieva όπως και σε όλους τους άλλους συνομιλητές μου απολύτως σαφή την ελληνική θέση στο ζήτημα αυτό.

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που έχω τη χαρά να την φιλοξενώ σήμερα στην Αθήνα και θα μου επιτρέψει και πάλι να της ευχηθώ το καλώς ήρθε.

[..]

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ερώτησή μου αφορά τον Υπουργό, κ. Δένδια και συνδέεται με την ελεύθερη διέλευση των πολιτών μας στα ελληνικά σύνορα, ειδικά ενόψει και της θερινής περιόδου. Απ’ ότι καταλάβαμε, έχετε συζητήσει με την κα Zaharieva για το άνοιγμα ακόμη ενός μεθοριακού σταθμού. Θα ήθελα όμως ν’ αναλάβετε προσωπικά  την υποχρέωση απέναντι στο βουλγαρικό λαό, ότι αυτό θα γίνει γρήγορα και να ανοίξουν και άλλοι μεθοριακοί σταθμοί, διευκολύνοντας τους ανθρώπους στη μετακίνησή τους. Αυτό δεν αφορά μόνο τους Βούλγαρους, αλλά και τους Έλληνες πολίτες που ταξιδεύουν για λόγους αναψυχής ή για εργασία. Και με αυτό τον τρόπο να αποφορτίσει και το βασικό σημείο διέλευσης στον Προμαχώνα.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ θερμά για την ευκαιρία που μου δίνετε, διότι θα ήθελα να σας πω ότι η συνάδελφος μου η κα Zaharieva έθεσε το θέμα με τον πιο καθαρό και σαφή τρόπο, τόσο σε εμένα αλλά όσο και στον Πρωθυπουργό, τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά τη συνάντηση που είχε μαζί του αμέσως προηγουμένως. Έχετε απόλυτο δίκιο στο να διευρύνετε το αντικείμενο της ερώτησης, διότι δεν αφορά μόνο τους Βούλγαρους πολίτες, αφορά όλους μας. Αφορά, κατ' αρχήν, ένα πολύ μεγάλο αριθμό Ελλήνων επιχειρηματιών που ζουν και δραστηριοποιούνται στη Βουλγαρία -το έθεσε προηγουμένως ο Υφυπουργός, ο κ. Φραγκογιάννης, κατά τη συνάντησή μας- και επίσης αφορά όλους τους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και πέρα αυτής, και τους κατοίκους της Σερβίας κι άλλων χωρών, που επιλέγουν να κατέβουν στην Ελλάδα.

Και πράγματι, φαίνεται ότι υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα δυσλειτουργίας στο μοναδικό ανοιχτό μεθοριακό σταθμό του Προμαχώνα. Οφείλω, όμως να σας πω, ότι να σας υποσχεθώ εγώ θα είχε πολύ μικρή σημασία διότι είμαι αναρμόδιος. Αυτό που, όμως, αξίζει να σας πω, είναι ότι ο Πρωθυπουργός ο κ. Μητσοτάκης, υποσχέθηκε ο ίδιος στη συνάδελφό μου ότι θα συνεννοηθεί με τον αρμόδιο Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας, μέσα στη μέρα, και θα επιστρέψει στο ζήτημα αυτό, πάρα πολύ γρήγορα. Διότι, κατανόησε και ο ίδιος ότι είναι ένα ζήτημα κομβικό για την ποιότητα της επικοινωνίας, ξαναλέω: όχι μόνο μεταξύ των χωρών μας, αλλά συνολικά την ποιότητα επικοινωνίας μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ξέρετε, σαν τελική παρατήρηση πρέπει να σας πω ότι ο κορωνοϊός έχει δοκιμάσει τις δομές όλων μας σε πάρα πολλά επίπεδα και επίσης ότι οι ίδιοι οι επιστήμονες, οι επιδημιολόγοι, αισθάνονται πάρα πολύ βαριά την ευθύνη απέναντι στις κοινωνίες μας. Και, πάνω στο πλαίσιο αυτό, επιβάλλουν μέτρα στην προσπάθειά τους να πετύχουν το καλύτερο αποτέλεσμα, σε ένα αγώνα που αισθάνονται ότι είναι αγώνας υπεράσπισης της ανθρώπινης ζωής.

Πρέπει εμείς όλοι οι υπόλοιποι, αφού έχουμε αποδεχτεί αυτό τους τον ρόλο, να προσπαθήσουμε μέσα στο πλαίσιο αυτών που μας λένε, να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό για τις  κοινωνίες μας.

Σας ευχαριστούμε πολύ.