Flag
Flag

Λιβύη

Η Πρεσβεία της Ελλάδας στη Λιβύη, της οποίας η λειτουργία είχε ανασταλεί στις 31.07.2014, επαναλειτουργεί από 06.04.2021. H Λιβύη διατηρεί Πρεσβεία στην Αθήνα.

Διμερείς Σχέσεις

Η γεωγραφική εγγύτητα και η ιστορική παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Κυρηναϊκής καθιστούν τις δύο χώρες φυσικούς εταίρους και συνδέουν τους δυο λαούς με μακραίωνη φιλία. Οι στενές σχέσεις των δύο χωρών αντικατοπτρίζονται  στο πλέγμα των διμερών συμφωνιών, το οποίο καλύπτει ευρύ φάσμα τομέων. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 2011, αλλά και μετά το πέρας αυτής, η χώρα μας συνέδραμε τη Λιβύη πολιτικά και ανθρωπιστικά, ενώ μεγάλος αριθμός Λίβυων τραυματιών νοσηλεύθηκαν σε ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα. Από τα τέλη Ιουλίου του 2014, όταν η χώρα εισήλθε σε μια περίοδο εμφύλιας σύγκρουσης, η Ελληνική Πρεσβεία στην Τρίπολη ανέστειλε τη λειτουργία της για λόγους ασφαλείας, όπως συνέβη και με τη συντριπτική πλειονότητά των Διπλωματικών Αποστολών ξένων κρατών. Την ίδια εποχή, η Ελλάδα προέβη σε επιχείρηση απεγκλωβισμού συνολικά 186 Ελλήνων και ξένων πολιτών (Κινέζοι, Κύπριοι, Βέλγοι, Βρετανοί), οι οποίοι έφθασαν στον λιμένα του Πειραιά με τη φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού «Σαλαμίς». Με την υπογραφή του Μνημονίου Οριοθέτησης Θαλασσίων Ζωνών (19.11.2019) μεταξύ της διορισμένης από τα Ηνωμένα Έθνη μεταβατικής Κυβέρνησης Εθνικής Συνεννόησης (GNA) της Λιβύης και της Τουρκίας, οι σχέσεις της χώρας μας με την GNA υπέστησαν πλήγμα. Το Μνημόνιο είναι παράνομο και ανυπόστατο, καθώς συνήφθη κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας και παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και τρίτων χωρών στην περιοχή. Ως εκ τούτου, αποτελεί δυνητική απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα και ειρήνη. Η Συμφωνία Κατάπαυσης του Πυρός (23.10.2020) μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, ήτοι του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) υπό τον Στρατάρχη Haftar και των ένοπλων δυνάμεων που στήριζαν την GNA υπό τον τότε μεταβατικό Πρωθυπουργό Sarraj, επέτρεψε την παύση των εχθροπραξιών μεταξύ Ανατολής και Δύσης και την εντατικοποίηση των προσπαθειών, με τη μεσολάβηση του Ο.Η.Ε., για πολιτική διευθέτηση της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, το Libyan Political Dialogue Forum (LPDF) των Ηνωμένων Εθνών εξέλεξε στις 5 Φεβρουαρίου 2021 νέα μεταβατική Εκτελεστική Αρχή υπό τον Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Mohammed Younis Menfi και τον Πρωθυπουργό της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (Government of National Unity-GNU) Abdul Hamid Mohammed Dbeiba . Εντολή της τελευταίας ήταν να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές εντός της καθορισμένης από τα Ηνωμένα Έθνη θητείας της (έως 22.06.2022). Υπό το φως των ανωτέρω εξελίξεων, η Ελλάδα εξέφρασε αμέσως την υποστήριξή της προς την GNU και αποφάσισε την επαναλειτουργία της Ελληνικής Πρεσβείας στην Τρίπολη. Κατόπιν πρόσκλησης του Πρωθυπουργού της GNU Dbeibah, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη, στις 6 Απριλίου 2021 στην Τρίπολη, όπου συναντήθηκε  με τον Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου Menfi και τον Πρωθυπουργό Dbeibah, ενώ παρέστη και στην τελετή επαναλειτουργίας της Ελληνικής Πρεσβείας. Το θετικό κλίμα στις διμερείς μας σχέσεις, ωστόσο, κλονίστηκε εκ νέου με την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για την Εξερεύνηση και Εξόρυξη Υδρογονανθράκων μεταξύ της GNU και της Τουρκίας στις 3 Οκτωβρίου 2022, το οποίο συνήφθη από την GNU κατόπιν της λήξεως της εντολής της και αποτελεί παρακολούθημα του προηγούμενου παράνομου Μνημονίου του 2019. Ως εκ τούτου, δύναται να έχει αποσταθεροποιητικές συνέπειες για την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή, εφ’ όσον επιχειρηθεί η εφαρμογή του σε περιοχές όπου η χώρα μας έχει κυριαρχικά δικαιώματα. Η Ελλάδα υποστηρίζει την επίλυση του Λιβυκού μέσω της διεξαγωγής δίκαιων και ελεύθερων εκλογών, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, για την ανάδειξη αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης στη χώρα και μέσω της αποχώρησης των ξένων μαχητών, δυνάμεων και μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος. Στο πλαίσιο αυτό, στηρίζει τις προσπάθειες για επίτευξη οριστικής πολιτικής λύσης, λιβυκής ιδιοκτησίας, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του ΣΑΗΕ και τα Συμπεράσματα της Διαδικασίας του Βερολίνου, τα οποία προβλέπουν την τήρηση της εκεχειρίας και του embargo όπλων, την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων, μισθοφόρων, και στρατιωτικών βάσεων, καθώς και τον τερματισμό των παρεμβάσεων τρίτων χωρών. Από κοινού με τους εταίρους της στην ΕΕ και στα Ηνωμένα Έθνη, η Ελλάδα συμμετέχει εποικοδομητικά στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την επίλυση του Λιβυκού. Στο πλαίσιο αυτό έλαβε μέρος στην πρώτη Υπουργική Συνάντηση για τη Λιβύη στο περιθώριο της 76ης ΓΣΗΕ (22.09.2021), στην πρώτη Υπουργική Σύνοδο του Libyan Stabilization Group (Τρίπολη, 21.10.2021), καθώς και στη Διάσκεψη Κορυφής για τη Λιβύη, η οποία διοργανώθηκε από τη Γαλλία (Παρίσι, 12.11.2021). Όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, η Ελλάδα έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των διαπραγματεύσεων, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.