Κοινό Ανακοινωθέν - Συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας-Κύπρου-Λιβάνου (Βηρυτός, 9 Νοεμβρίου, 2016)

1.  Κατόπιν πρόσκλησης του κ. Gebran Bassil, Υπουργού Εξωτερικών και Αποδήμων της Δημοκρατίας του Λιβάνου και σε συνέχεια της Διάσκεψης της Ρόδου για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια (8-9 Σεπτεμβρίου 2016), ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Ιωάννης Κασουλίδης και ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Νίκος Κοτζιάς, συναντήθηκαν στη Βηρυτό στις 9 Νοεμβρίου 2016.

2.  Οι Ευρωπαίοι Υπουργοί συνεχάρησαν τον λαό του Λιβάνου και τον Υπουργό, κ. Bassil, για την εκλογή του Στρατηγού Michel Aoun ως Προέδρου της Δημοκρατίας του Λιβάνου.

3.  Οι Υπουργοί συζήτησαν τους τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας σε πολυμερή φόρα και αντάλλαξαν απόψεις αναφορικά με περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, εστιάζοντας στις εξελίξεις στην Ανατολική  Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή. Συμφώνησαν ότι η περιοχή προσφέρει πάρα πολλές ευκαιρίες που μπορούν να αξιοποιηθούν προς εξυπηρέτηση των συμφερόντων των λαών της. Υπογράμμισαν ότι ο περιφερειακός διάλογος μπορεί να εξυπηρετήσει τους κοινούς στόχους της ενίσχυσης των σχέσεων μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής και να προωθήσει περαιτέρω την αλληλεγγύη και την αμοιβαία κατανόηση, υπογραμμίζοντας τη συμβολή τους στη διατήρηση της σταθερότητας της περιοχής.

4.  Οι Υπουργοί συμφώνησαν ότι είναι σημαντικό να διαφυλαχθεί ο πλουραλιστικός χαρακτήρας της περιοχής υπό τη μορφή της ειρηνικής συνύπαρξης των διάφορων κοινωνικών και εθνοτικών συνιστωσών και ως ο μοναδικός θεματοφύλακας της βιώσιμης δημοκρατίας και της διαρκούς ευημερίας που θα ωφελήσει συνολικά τις μεσογειακές και ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρέτησαν τον υποδειγματικό ρόλο του Λιβάνου ως φάρου ανεκτικότητας και ανθρωπισμού.

5.  Υπογράμμισαν, επίσης, τη σημασία και τα πλεονεκτήματα της ευρωμεσογειακής συνεργασίας για τις χώρες της περιοχής. Συμφώνησαν ότι η περιοχή προσφέρει πληθώρα ευκαιριών που πρέπει να αξιοποιηθούν προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των λαών της. Σε αυτό το πλαίσιο, εξέτασαν τρόπους πλήρους αξιοποίησης, κατά περίπτωση, των θεσμικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένων των εργαλείων και των μέσων που παρέχει η αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Υπογράμμισαν τη σημασία των Προτεραιοτήτων της Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της ΕΕ και του Λιβάνου για την περίοδο 2016-2020, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΕΠΓ, καθώς και του σχετικού Συμφώνου (Compact Agreement), το οποίο θα εγκαινιάσει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Λιβάνου. Επιπλέον, υπογράμμισαν τον σημαντικό ρόλο της Ένωσης για τη Μεσόγειο ως προς την ενίσχυση της εν λόγω συνεργασίας.

6.  Οι Υπουργοί Εξωτερικών αναφέρθηκαν στο ολοένα διογκούμενο παγκόσμιο φαινόμενο των εκτεταμένων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών που έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις και απηύθυναν έκκληση για παγκόσμιες προσεγγίσεις και λύσεις, οι οποίες θα στηρίζονται στη συνυπευθυνότητα και τη διεθνή συνεργασία.

7.  Τα Μέρη χαιρέτησαν τη γενναιοδωρία του Λιβάνου, αλλά εξέφρασαν τη συνεχιζόμενη ανησυχία τους αναφορικά με τον αρνητικό αντίκτυπο της συριακής κρίσης στη σταθερότητα του Λιβάνου και τις ανησυχητικές συνέπειες της μαζικής εισροής των Σύρων που εκτοπίζονται στο Λίβανο.

8.   Οι Υπουργοί συμφώνησαν ότι η ΕΕ πρέπει να διερευνήσει κάθε δυνατό τρόπο επίδειξης αλληλεγγύης για τη στήριξη του Λιβάνου, σε πολιτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο, προκειμένου να βελτιωθούν οι υφιστάμενες δυνατότητες. Συμφώνησαν ότι η μόνη βιώσιμη μακροπρόθεσμη λύση για τους Σύρους που έχουν προσωρινά εκτοπιστεί στο Λίβανο είναι η επιστροφή στη χώρα τους, υπό συνθήκες ασφάλειας, ακόμη και κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.

9.   Ως προς τη μετανάστευση στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, υπογράμμισαν την ανάγκη υιοθέτησης μιας ολιστικής προσέγγισης για την εξεύρεση λύσεων σε αυτό το σύνθετο και πολύπλευρο ζήτημα, δίνοντας έμφαση στις παρακάτω ζωτικής σημασίας ενέργειες:
α. Αποτελεσματική αντιμετώπιση των παράνομων δικτύων μετανάστευσης, πεδίο στο οποίο ο ρόλος και η ευθύνη των κρατών της περιοχής είναι αποφασιστικής σημασίας
β. Επίδειξη ενεργούς αλληλεγγύης και συνεργασίας εκ μέρους της Ευρώπης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί καταλλήλως αυτή η πρόκληση που έχει πρωτίστως ανθρωπιστικό χαρακτήρα και έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις για την περιοχή.

10. Υπογράμμισαν, επίσης, τον ζωτικό ρόλο της Ελλάδας αναφορικά με την υποδοχή και τη φιλοξενία των προσφύγων, κάτι που αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο παγκοσμίως, λαμβάνοντας ιδίως υπ’ όψιν την ανθρώπινη αντιμετώπιση των προσφύγων.

11.  Τα Μέρη καταδίκασαν όλες τις τρομοκρατικές δραστηριότητες, εξέφρασαν την ανησυχία τους για τη διάδοση της τρομοκρατίας, όχι μόνο σε περιφερειακό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο και υπογράμμισαν την ανάγκη περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής.  Εξέφρασαν τις σοβαρές ανησυχίες τους σχετικά με την τρομοκρατία και την άμεση απειλή που αυτή συνιστά για την ασφάλεια του Λιβάνου, ιδίως όσον αφορά την εξάπλωση της δράσης τρομοκρατικών οργανώσεων στα σύνορά του. Εστίασαν στην ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας, καθώς και της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και υπογράμμισαν ότι η διαφύλαξη της ασφάλειας του Λιβάνου πρέπει να αποτελέσει κεντρικό ζήτημα της πολιτικής της ΕΕ και της προσέγγισης της διεθνούς κοινότητας αναφορικά με την ασφάλεια στην περιοχή. Προς αυτό το σκοπό, υπογράμμισαν τη σημασία της ανταλλαγής πληροφοριών, σε τακτική βάση, μεταξύ των κρατών της περιοχής.

12.  Υπογράμμισαν επίσης ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν τα γενεσιουργά αίτια των συρράξεων της περιοχής προκειμένου να καταπολεμηθεί ο σεκταρισμός, ο εξτρεμισμός και η ριζοσπαστικοποίηση που προλειαίνουν το έδαφος για τις τρομοκρατικές οργανώσεις και επανέλαβαν την επείγουσα ανάγκη τερματισμού των βίαιων αναταραχών που πλήττουν πολλές περιοχές της Μέσης Ανατολής.

13.  Υπογράμμισαν, επίσης, την ανάγκη εξεύρεσης πολιτικής λύσης στη Συρία, μιας λύσης που θα διαφυλάσσει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας και θα εγκαθιδρύει μια αξιόπιστη και χωρίς αποκλεισμούς διακυβέρνηση που θα εγγυάται την ασφάλεια και την προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως εθνικότητας και θρησκευτικής πεποίθησης.

14.  Τα Μέρη υπογράμμισαν, επίσης, τη συνεχή ανάγκη υποστήριξης, εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας, προς τη διαδικασία εθνικής συμφιλίωσης στο Ιράκ και προς την εθνική ενότητα και ακεραιότητα της χώρας και κάλεσαν όλα τα μέρη της περιοχής να σεβαστούν πλήρως την κυριαρχία της χώρας.

15.  Συζητήθηκαν οι προοπτικές της περιοχής στους τομείς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, καθώς και άλλες σχετικές με την ενέργεια δραστηριότητες και ειδικότερα οι ανανεώσιμες πηγές (ηλιακή, αιολική, υδραυλική, κτλ.), καθώς και οι δυνατότητες ενίσχυσης της συνεργασίας και των ανταλλαγών μεταξύ των αρμόδιων φορέων και του ιδιωτικού τομέα.

16. Οι Υπουργοί αναγνώρισαν ότι η εκπαίδευση αποτελεί τομέα κορυφαίας προτεραιότητας και συμφώνησαν να διερευνήσουν τις ευκαιρίες για περαιτέρω συνεργασία, μέσω της δικτύωσης μεταξύ των επικεφαλής των διάφορων πανεπιστημίων. Το δίκτυο αυτό θα επικεντρωθεί στην έρευνα και σε άλλες μορφές συνεργασίας μεταξύ των τμημάτων που ασχολούνται με θέματα σχετικά με την ιστορία, καθώς και στην υλοποίηση κοινών προγραμμάτων καινοτομίας σε πανεπιστημιακό επίπεδο στους τομείς της έρευνας, της πράσινης ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

17.  Οι Υπουργοί συμφώνησαν ότι πρέπει να επιδιωχθεί η ενισχυμένη συνεργασία, ειδικά μεταξύ των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων και να δημιουργηθεί ένα δίκτυο για την ανταλλαγή απόψεων και ιδεών και για την προώθηση των επαφών μεταξύ της νεολαίας και της πανεπιστημιακής Κοινότητας.

18.  Υπογράμμισαν τη βούλησή τους να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την προστασία των αρχαιοτήτων και τη διατήρηση και ανάπτυξη των ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων, με σκοπό τη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης των λαών τους και της κοινής πολιτιστικής κληρονομιά της ανθρωπότητας, καθώς και την ετοιμότητά τους να συνεργαστούν, μεταξύ άλλων, για την προστασία της υποθαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

19.   Τέλος, τα Μέρη επανέλαβαν τη σημασία της δραστηριοποίησης προκειμένου να υλοποιηθούν τα πρακτικά μέτρα παρακολούθησης που συμφωνήθηκαν κατά τη Διάσκεψη της Ρόδου για τη Σταθερότητα και την Ασφάλεια, από κοινού με τους άλλους συμμετέχοντες, ακολουθώντας μια πολιτική ανοικτών θυρών για επιπλέον συμμετοχές.