Συνέντευξη του Πρέσβη της Ελλάδος στην Κύπρο κου Ηλία Φωτόπουλου στον ΑΝΤ1, στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι»

Καλό μεσημέρι καλωσορίσατε.

Καλώς σας βρήκα, και ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.

Κρίσιμα τα επόμενα εικοσιτετράωρα για την Ελλάδα κύριε Πρέσβη.

Θα έλεγα ότι όλοι αυτοί οι μήνες ήταν ούτως ή αλλιώς κρίσιμοι.

Ναι αλλά φαίνεται πως αυτή τη στιγμή τα πράγματα είναι οριακά.

Φαίνεται ότι τα πράγματα πρέπει να καταλήξουν απλώς κάπου, εγώ αυτό θα έλεγα, δεν θα έλεγα ότι είναι οριακά, κρίνοντας τη λέξη οριακά είτε θετικά, είτε αρνητικά. Όταν υπάρχει διαπραγμάτευση τότε θα πρέπει να καταλήξει και να έχει κάποιο αποτέλεσμα. Άρα λοιπόν πιστεύω, ότι είμαστε κοντά σε κάποιο αποτέλεσμα, το οποίο εάν με ρωτήσετε, θεωρώ ότι θα είναι ένα καλό αποτέλεσμα και για την Ελλάδα και για την Ε.Ε.

Άρα βλέπετε συμφωνία εσείς με τους θεσμούς.

Εγώ, ούτως ή άλλως ως διπλωμάτης, από τη φύση μου είμαι αισιόδοξος άνθρωπος. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητη καταρχήν μια συμφωνία. Εφόσον λοιπόν θέλουμε να μιλάμε για μια Ευρώπη, ένα σύστημα κοινών αξιών, αυτό θα πρέπει να δείξει στα άλλα περιφερειακά συστήματα ότι έχει τη ικανότητα να λαμβάνει αποφάσεις στις κρίσιμες στιγμές. Ακόμα και όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες και διαφωνίες. Αυτή είναι η άποψη μου, άρα θεωρώ ότι προχωράμε αισιόδοξα, για μια συμφωνία η οποία θα δώσει λύση και στα δυο μέρη. Διότι το πρόβλημα όπως ξέρετε, ίσως καλύτερα από εμένα, δεν είναι Ελληνικό. Το πρόβλημα της κρίσης είναι παγκόσμιο.

Το θέμα είναι εάν και οι δυο πλευρές συνεχίσουν να τεντώνουν το σχοινί μέσα από το διάλογο αυτό αντιλαμβάνεστε ότι κάποια στιγμή ίσως κοπεί και ίσως τα πράγματα φτάσουν σε αδιέξοδο και ξέρετε καλά τους δρόμους που έχει μπροστά της η Ελλάδα.

Είπατε κάτι και ομολογώ ότι είναι πολύ σημαντικό. Διάλογος, και υπάρχει διάλογος. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει διάλογος, και σας είπα ότι και οι δυο πλευρές θέλουν να βρουν μια λύση. Μια λύση που δεν θα μειώνει μια χώρα κράτος-μέλος, ιστορικό κράτος-μέλος θα έλεγα, και μια λύση, που θα δώσει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να αποδείξει ότι ξέρει να επιλύει με τον κατάλληλο τρόπο τα προβλήματα της.

Άρα θεωρείτε ότι παρά τα όσα διαδραματίζονται τους τελευταίους μήνες τελικώς θα έχουμε μια κατάληξη..

Πιστεύω ότι θα έχουμε μια κατάληξη. Ούτως ή αλλιώς μην ξεχνάτε ότι αυτή τη στιγμή, εκ των πραγμάτων στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, έχουμε αντιτιθέμενες απόψεις δυο μεγάλων διεθνών οργανισμών, Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΔΝΤ.

Ναι οι προσεγγίσεις είναι διαφορετικές.

Άρα, αυτό σημαίνει ότι η διαπραγμάτευση είναι τριμερής, αλλά παράλληλα και διμερής, μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΔΝΤ. Δεν είναι μόνο μεταξύ Ελλάδας και δανειστών, είναι μεταξύ και των άλλων δυο μερών που ακόμα δεν φαίνεται να έχουν καταλήξει σε μια οριστική και τελεσίδικη πρόταση, και να προτείνουν κάτι, αφού ακόμα δεν έχουν ξεκαθαρίσει τη μέθοδο.

Πάντως ακούγοντας τον Έλληνα Πρωθυπουργό να ξεκαθαρίζει ότι αυτές είναι οι δικές μας γραμμές και να δηλώνει επισήμως πια ότι είναι έτοιμος να πει και το μεγάλο «όχι». Από εκεί και πέρα τι γίνεται είναι έτοιμη η Ελληνική κυβέρνηση και η Ελλάδα για την επόμενη μέρα ενός τέτοιου ενδεχομένου;

Καταρχήν γιατί να μπω σε ένα τέτοιο υποθετικό σενάριο, αν είναι ή δεν είναι η Ελλάδα έτοιμη για να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ξεκινάω αισιόδοξα, αναλύω την κατάσταση, και πιστεύω ότι θα υπάρξει συμφωνία.

Είστε σε ανοιχτή γραμμή με την Αθήνα;

Ούτως ή αλλιώς μην ξεχνάτε ότι, και λόγω της φύσεως του επαγγέλματος, πληροφόρηση υπάρχει πάντα από την Αθήνα όπως και από την Πρεσβεία της Κύπρου προς την Αθήνα. Θέματα βεβαίως λεπτομερειών, τεχνικά ζητήματα κλπ, τα χειρίζεται η Αθήνα, που δεν έχει και λόγο να ενημερώσει τον Πρέσβη της στη Λευκωσία.

Απλά ήθελα να δω αν αυτή η αισιοδοξία σας πηγάζει από επιπλέον πληροφόρηση που έχετε εννοώ μεγαλύτερη από την δική μας.

Σας έχω απαντήσει νομίζω ήδη γι’ αυτό, είμαι αισιόδοξος και νομίζω θα βρεθεί λύση. 

Συνομιλίες στο Κυπριακό, η θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτή καινούργια διαδικασία που έχει ξεκινήσει, κύριε Πρέσβη; Από όλες τις πλευρές υπάρχει μια αισιοδοξία λόγω ενός πιο θετικού κλίματος εξαιτίας της αλλαγής στην ηγεσία των Τ/κ. Συμμερίζεστε αυτή τη αισιοδοξία;

Καταρχήν έχουμε να κάνουμε με μια εξέλιξη, που ήταν η εκλογή Ακιντζί. Περαιτέρω είδαμε ότι επανάρχισε η διαπραγμάτευση, πράγμα το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έχουν αρχίσει να μπαίνουν κάποια θέματα στο τραπέζι, να αναλύονται, και να συζητούνται με στόχο την επίλυση του προβλήματος. Πιστεύω ότι θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια, και ελπίζω να καταβληθεί κάθε προσπάθεια και από την άλλη πλευρά, ώστε να έχουμε μια λύση που θα είναι και η προσδοκώμενη. Δηλαδή ποια, μια σταθερή βιώσιμη λύση η οποία δεν θα δημιουργεί προβλήματα στο μέλλον. Θα έλεγα ότι αυτή τη στιγμή θα περιμένουμε να δούμε πως θα πάνε οι διαπραγματεύσεις. Μην περιμένουμε και άμεσα αποτελέσματα. Όπως γνωρίζουμε, στις διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να γίνουν και τα πράγματα τόσο γρήγορα. Θα πάρει ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο δεν θα μπορέσω να το προσδιορίσω ούτως ή άλλως.  

Κάποιοι το κάνουν ωστόσο. Ότι μπορεί αυτό να επιτευχθεί μέσα και στους επόμενους μήνες.

Μήπως θα ήταν πολύ παρακινδυνευμένο να κάνω τέτοιου είδους ερμηνεία από την στιγμή που βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή των διαπραγματεύσεων; Νομίζω είναι λίγο παρακινδυνευμένο να ορίσουμε χρόνο περάτωσης της διαπραγμάτευσης. Αυτό θα εξαρτηθεί και από τη βούληση της άλλης πλευράς. 

Έγινε μεγάλη συζήτηση για την ενεργότερο εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις, φαίνεται ότι αυτό ίσως επιτευχθεί και σύντομα. Θα έχουμε και τον κύριο Γιούνκερ, τον επόμενο μήνα στην Κύπρο. Σύντομα θα δούμε την Ευρώπη, πιο ενεργά αναμεμιγμένη στη διαδικασία.  Το θεωρείτε πολύ σημαντικό και πως βλέπετε τον ρόλο της σε αυτό;

Μη ξεχνάμε η Κύπρος, η Κυπριακή Δημοκρατία, είναι χώρα μέλος της ΕΕ. Αυτό τι σημαίνει; Αυτό σημαίνει ότι όταν ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίζει κάποια ζητήματα τα οποία απαιτούν συνδρομή, το ζητάει από την ΕΕ. Πιστεύω ότι στο πλαίσιο αυτό η ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει ιδιαίτερα θετικά, και ειδικά σε σημεία που ίσως να είναι απαραίτητα κατά την διάρκεια της πορείας της διαπραγμάτευσης και της επεξεργασίας των τεχνικών θεμάτων, π.χ. να συμβαδίζει με το κοινοτικό δίκαιο οποιαδήποτε ρύθμιση και αν γίνει. Άρα αυτή είναι η συνδρομή της ΕΕ και πράγματι τη θεωρώ και θα τη θεωρούσα ιδιαίτερα θετική, και πιστεύω ότι έχει δηλωθεί, ότι η ΕΕ θέλει να συμβάλει θετικά στην διαδικασία αυτή, η οποία εντελώς αντικειμενικά θα βοηθήσει και τα δυο μέρη. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει συμβολή της Ε.Ε σε τεχνικό επίπεδο, είτε σε κάποιο άλλο επίπεδο, που θα αποφασίσουν τα δυο μέρη, ώστε να μην έχουμε αποκλίσεις από την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου.

Να υπάρχει εμβολιασμός προνοιών για να συνάδουν με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο και ίσως αυτό μας βγάλει από κάποια αδιέξοδα σε κάποια ζητήματα τα οποία υπάρχουν διαφορές;

Είναι πάρα πολύ σημαντικό να δούμε πως δεν θα έχουμε αποκλίσεις από το κοινοτικό κεκτημένο και ιδιαίτερα μακροχρόνιες, εφόσον μιλάμε για ένα Κράτος, που ούτως ή άλλως θα ακολουθήσει την πορεία του ως Κράτος-μέλος της Ε.Ε. Άρα λοιπόν εκεί η συμβολή της θα είναι πολύ σημαντική.

Εγγυήσεις, καυτό ζήτημα και μάλλον θα μείνει για το τέλος, αφορά και την Ελλάδα. Έχουμε ακούσει τοποθετήσεις και του κυρίου Κοτζιά για την θέση των Αθηνών σε αυτό το ζήτημα.

Ναι, ο Υπουργός Εξωτερικών έχει δηλώσει επανειλημμένα δημόσια, ότι η Ελλάδα θεωρεί το σύστημα των εγγυήσεων αναχρονιστικό. Είναι αφενός μια θέση αρχής, και κατά δεύτερον μια θέση ρεαλιστική. Θέλω να πω ότι οι εγγυήσεις απέδειξαν ότι είναι ένα αναχρονιστικό σύστημα, και αν θέλουμε να μιλάμε με πραγματικούς όρους, δεν γίνεται ένα Κράτος της Ε.Ε να θέλει εγγυήτριες δυνάμεις για να εξασφαλίσει την ασφάλεια του. Αυτό είναι πραγματικά ένα φαινόμενο και είναι το μοναδικό Κράτος η Κύπρος στην Ε.Ε, που βρίσκεται κάτω από αυτό το αναχρονιστικό καθεστώς. Άρα σαφέστατα οι εγγυήσεις θα πρέπει να καταργηθούν.

Άρα θα μπορούσε η Ε.Ε να προσφέρει την εγγύηση από μόνη της καθώς η Κυπριακή Δημοκρατίας είναι και θα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας.

Αναμφίβολα και η Ε.Ε σε συνδυασμό με τον Ο.Η.Ε ή  και ανεξάρτητα, θα μπορούσε να συνδράμει στη  διαδικασία εμπέδωσης κλίματος ασφάλειας στους πολίτες. Αυτό είναι το ζητούμενο.

Βεβαίως ξέρουμε τις θέσεις της Τουρκίας γι’ αυτό το ζήτημα και ο κύριος Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να μας το θυμίζει και γνωρίζουμε και πολύ καλά τη θέση του σε σχέση με την Ευρώπη την οποία συνεχώς υποτιμά με δηλώσεις και τοποθετήσεις..

Έχω ακούσει αντιφατικές δηλώσεις. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας έχει κάνει δηλώσεις σε σχέση με το θέμα των εγγυήσεων, αλλά έχει κάνει και ο μέχρι πρότινος Πρωθυπουργός, δεν έχω δει όμως μια ξεκάθαρη θέση όσον αφορά τις θέσεις της Τουρκίας στο θέμα των εγγυήσεων. Με το σχηματισμό της νέας Κυβέρνησης που όλοι αναμένουμε, προσδοκούμε και θέλουμε η Τουρκία, η οποία έχει μια συγκεκριμένη στρατηγική θέση, να λειτουργεί μέσα από κάποιους δημοκρατικούς κανόνες, έχοντας μια σταθερή κυβέρνηση. Όταν επιτευχθεί λοιπόν αυτό, και πιστεύω οι διαδικασίες θα οδηγήσουν σε επίτευξη μιας κυβέρνησης όποια και αν είναι στην Τουρκία, τότε πιστεύω ότι και η Τουρκία θα πρέπει να αποσαφηνίσει την θέση της στο ζήτημα των εγγυήσεων. Πιστεύω τα γεγονότα θα οδηγήσουν εκεί.

Βεβαίως ο σχηματισμός κυβέρνησης θα οδηγηθεί μέσα από περίεργες ισορροπίες με βάση τα ποσοστά που έχουν εξασφαλίσει οι πολιτικές δυνάμεις στην χώρα.

Από τη στιγμή που δεν έχεις αυτοδυναμία τότε αρχίζει μια εσωτερική διαπραγμάτευση, τα πολιτικά κόμματα της Τουρκίας θα κρίνουν και τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης και τις διαδικασίες συμφωνίας. Δεν κρίνουμε εάν αυτή την στιγμή θα είναι μια συμφωνία που θα δημιουργήσει ή δεν θα δημιουργήσει προβλήματα. Περιμένουμε πρώτα την συμφωνία, να δούμε ποια κόμματα θα συνεργαστούν, πως θα γίνει η κατανομή των Υπουργείων και των αρμοδιοτήτων. Από εκεί πέρα νομίζω πως όλα θα πάρουν τον δρόμο τους,  και θα έχουμε μια πιο ξεκάθαρη θέση σε πολλά ζητήματα, που δεν είναι μόνο το Κυπριακό.

Τι λέει η εμπειρία σας εδώ στην Κύπρο;

Καταρχήν δεν είναι η πρώτη φορά που έρχομαι στην Κύπρο. Έχω ξαναέρθει. Η Κύπρος για μένα είναι όχι απλά ένα γνώριμο μέρος, δεν άλλαξα περιβάλλον, αυτό θα έλεγα. Απλώς έχω την ευκαιρία να γνωρίζω συνεχώς νέους ανθρώπους, γιατί συναναστρέφομαι πάρα πολύ με τον κόσμο, συζητάω μαζί του, αντιλαμβάνομαι τις σκέψεις τους και τις απόψεις τους. Και βέβαια το έχω ξαναπεί η Κύπρος για κάθε διπλωμάτη έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Έχει ένα βάρος, είναι ένα πόστο ευθύνης και αυτό το αντιλαμβάνεται ένας Έλληνας διπλωμάτης και ένας Έλληνας Πρέσβης.