Συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (24.06.2019)

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο ικανοποιημένη είναι η Αθήνα από τη στάση των Ευρωπαίων εταίρων μετά και το διήμερο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Εκτιμάτε ότι η στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας και η λήψη συγκεκριμένων μέτρων θα έχουν ως αποτέλεσμα τον τερματισμό των τουρκικών προκλητικών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Λευκωσία και Αθήνα κέρδισαν μια σημαντική διπλωματική μάχη. Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιλαμβάνει για πρώτη φορά τη λήψη μέτρων και μάλιστα με πολύ αυστηρότερη διατύπωση ακόμη και από αυτή του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων. Από τα λόγια η Ευρωπαϊκή Ένωση περνά στις πράξεις. Το μήνυμα αυτό έχει ήδη εισπραχθεί από την Τουρκία. Δεν είναι τυχαίο ότι το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών κατηγορεί την ΕΕ ότι κατέστη, τάχα, όμηρος της Ελλάδας και της Κύπρου, επειδή υιοθέτησε μια πολιτική αρχών. Αυτό δεν συνεπάγεται, βέβαια, άμεση διακοπή των παράνομων τουρκικών ενεργειών. Σημαίνει όμως ότι όσο επιμένει σε αυτές η Άγκυρα χάνει, δεν κερδίζει. Χάνει διπλωματικό κεφάλαιο, απομονώνεται ακόμη περισσότερο και όσο εντείνεται η απομόνωση της τίθεται σε κίνδυνο η πολύ ευπαθής σήμερα οικονομία της. Πρέπει, συνεπώς, με ψυχραιμία και νηφαλιότητα να συνεχίσουμε αυτή την πολιτική αρχών, η οποία αποδίδει, επιμένοντας, βεβαίως, η καταδίκη της Τουρκίας να εξειδικεύεται σε συγκεκριμένα μέτρα, «ουσιώδη και όχι ήπια», για να χρησιμοποιήσω την έκφραση του Προέδρου Γιούνκερ..

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με δεδομένο ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας υπάρχουν άλλοι τρόποι αντίδρασης της Κύπρου και της Ελλάδας;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα του Δίκαιου της Θάλασσας. Η προβολή ισχύος και η στρατηγική αναθεωρητισμού καθίσταται ολοένα και πιο αλυσιτελής γι ‘αυτήν. Η συνέχεια τους όχι μόνον δεν αποφέρει όφελος για την δημιουργία τετελεσμένων, όχι μόνον δεν της επιτρέπει να “γκριζάρει” περιοχές και κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά την απομονώνει στην διεθνή κοινότητα, όπως έδειξε η πρόσφατη γενικευμένη καταδίκη τους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς κρίνετε την αντίδραση των ΗΠΑ, Ισραήλ και Αιγύπτου μετά και τις τελευταίες κινήσεις της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Οι χώρες αυτές, όπως και η Ευρωπαϊκή Ένωση, έστειλαν ένα σαφές μήνυμα υπεράσπισης της διεθνούς νομιμότητας, και εξ αυτού του λόγου, σαφούς υποστήριξης των θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τούτο δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός. Αποτελεί επίτευγμα της κυπριακής και της ελληνικής διπλωματίας, αποτέλεσμα της συστηματικής προσπάθειας των τελευταίων χρόνων. Η  οριοθέτηση της Κυπριακής ΑΟΖ και η αδειοδότηση οικοπέδων σε μεγάλες πολυεθνικές συνέβαλαν καθοριστικά. Παράλληλα, αναπτύχθηκε η συστηματική και  συντονισμένη διπλωματική προσπάθεια της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας με κύριο άξονα την ευαισθητοποίηση της ΕΕ, την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω της ελληνικής πρωτοβουλίας των Med7 και την αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ,  αλλά και την προώθηση των τριμερών σχημάτων στρατηγικής συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει στην περιοχή, κατ’ εξοχήν με την Αίγυπτο και το Ισραήλ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό να βρίσκονται σε παρατεταμένο αδιέξοδο, οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για επανέναρξη της διαδικασίας των συνομιλιών στο Κυπριακό –μέσω της κ. Λουτ– έχουν ουσιαστικά τερματιστεί; Υπάρχει επικοινωνία με την Αθήνα;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Υπάρχει τακτική επικοινωνία με την κυρία Λουτ, στην οποία έχουμε κοινοποιήσει τις πάγιες εθνικές θέσεις. Επιδιώκουμε και εμείς και η κυπριακή πλευρά, λύση του Κυπριακού «χθες», αλλά όχι οποιαδήποτε «λύση». Μόνον στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ μπορεί αυτό να επιλυθεί. Η διαδικασία της Γενεύης και του Κραν Μοντανά επανατοποθέτησε το Κυπριακό στις πραγματικές του διαστάσεις, ως ζήτημα διεθνούς νομιμότητας.  Εκεί τέθηκε, επιτέλους, στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης, ως πρωταρχικό το θέμα της ασφάλειας, της αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής και της κατάργησης του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων.  Από αυτή την αφετηρία θα πρέπει να ξεκινήσει οποιαδήποτε μελλοντική διαπραγμάτευση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχουν νέες ιδέες που έχουν κατατεθεί και θα μπορούσαν να συμβάλουν σε άρση του αδιεξόδου;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Στο πλαίσιο που προανέφερα κάθε νέα ιδέα θα ήταν ευπρόσδεκτη, δεν είναι όμως σε γνώση μου κάτι τέτοιο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με δεδομένο ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ απομακρύνεται ως σενάριο, ποια πιστεύετε ότι είναι τα δυνατά διαπραγματευτικά χαρτιά της ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Η προσήλωση στη διεθνή νομιμότητα, που αποτελεί γενικά την κοινή διπλωματική μας γραμμή. Η εμβάθυνση και ενίσχυση των συμμαχιών μας. Και πάνω από όλα η αυτοπεποίθηση και η εμπιστοσύνη στο δίκαιο των θέσεων μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν η Τουρκία επιχειρήσει έρευνες νοτίως του Καστελόριζου, ποια μπορεί να είναι η αντίδραση της Ελλάδας;

Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Έχουμε στείλει τα αναγκαία μηνύματα ούτως ώστε να μην διανοηθεί κάτι παρόμοιο η άλλη πλευρά.