Συνέντευξη Υπουργού Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλου, στο Ρ/Σ ΕΡΑ 1 «105,8» και τον δημ/φο Αλφόνσο Βιτάλη

Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Έχουμε στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής μας γραμμής τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γιώργο Κατρούγκαλο.

Κύριε Κατρούγκαλε καλή σας μέρα.



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Καλημέρα σ’ εσάς και στους ακροατές μας.



Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Να μην πάμε από την πολιτική συγκυρία και στις επισημάνσεις που κάνει η αξιωματική αντιπολίτευση αλλά και ο προηγούμενος συνομιλητής σας, πάω κατευθείαν στην καρδιά των αρμοδιοτήτων σας διότι, ναι μεν προεκλογική περίοδος κ. Κατρούγκαλε, αλλά τα μεγάλα θέματα της εξωτερικής μας πολιτική, άλλοι τα λένε εθνικά θέματα, εν πάση περιπτώσει, συνεννοούμαστε νομίζω, είναι μπροστά μας και έχουν τη δική τους δυναμική.

Η ερώτησή μου είναι η εξής: Ήδη έχει ξεκινήσει στην Αθήνα, μετά από τη συνάντηση του Πρωθυπουργού, του κ. Τσίπρα με τον κ. Ερντογάν και μετά από τη δική σας με τον ομόλογό σας, τον κ. Τσαβούσογλου που σπρώξατε πολιτικά μερικά ζητήματα, ο διάλογος για μέτρα οικοδόμησης της εμπιστοσύνης μεταξύ στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων.

Προσπαθώ να καταλάβω και ζητώ κι από σας να μας βοηθήσετε, τί ακριβώς μπορεί να σημαίνουν τα όσα είπε ο κ. Ακάρ εχθές, ότι έχουν εντολή οι εμπειρογνώμονες στρατιωτικοί, να συζητήσουν εφ’ όλης της ύλης και για το Αιγαίο και για την Κύπρο και για τη Μεσόγειο. Και αν μπορούμε να βγάλουμε κάτι απ’ αυτά, εάν μπορούν πραγματικά να προχωρήσουν τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης κ. Υπουργέ.



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Νομίζω ότι υπάρχει παρεξήγηση στις δηλώσεις του κ. Ακάρ. Ο κ. Ακάρ θέλησε να εμφανιστεί ανοιχτός και ήθελε να δώσει την εντύπωση, ακριβώς για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τις μονομερείς, προκλητικές και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο ότι τάχα επιδιώκουν το διάλογο εφ’ όλης της ύλης.

Δε μιλούσε για τη συγκεκριμένη διαπραγμάτευση που ουσιαστικά δε γίνεται για κανένα άλλο θέμα, παρά μόνο για τα τεχνικά θέματα των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Εξ ορισμού δε μπορούν στρατιωτικοί να συζητήσουν άλλα πράγματα από αυτά που ανάγονται στις αρμοδιότητές τους.

Άρα, για να γίνω σαφής, η δήλωση του κ. Ακάρ αφορούσε μια διατύπωση προθέσεων, στην πραγματικότητα μια προπαγανδιστική δήλωση κατά τη γνώμη μου, απευθυνόμενη προς το εξωτερικό, που δεν έχει να κάνει με το αντικείμενο της συζήτησης μεταξύ των κλιμακίων των τεχνικών που συζητούν αυτή τη στιγμή στην Αθήνα, που δεν είναι άλλο από το να βρούμε τρόπους ούτως ώστε, χωρίς ν’ αντιμετωπισθεί η ουσία των θεμάτων, αυτή πρέπει ν’ αντιμετωπισθεί από διαπραγματεύσεις και συζητήσεις που θα γίνουν όταν υπάρξουν οι συνθήκες προς τούτο, ανάμεσα σε πολιτικούς, όχι ανάμεσα σε στρατιωτικούς.

Οι στρατιωτικοί αυτή τη στιγμή αυτό που κάνουν, είναι να εξετάζουν τα μέτρα οικοδόμησης της εμπιστοσύνης που είχαν συμφωνηθεί στο παρελθόν…



Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Γιλμάζ – Παπούλια, το μνημόνιο, έτσι;



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Γιλμάζ – Παπούλια και άλλα ενδιάμεσα, ούτως ώστε να δούμε αν και οι δυο πλευρές αντιλαμβανόμαστε με τον ίδιο τρόπο και να δούμε γιατί δεν εφαρμόζονται ή πώς εφαρμόζονται.



Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Κύριε Υπουργέ, έχετε έστω και κάποια ίχνη αισιοδοξίας ότι τουλάχιστον θα έχουμε μια αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο, ενόψει και της καλοκαιρινής περιόδου, διότι το τουριστικό ρεύμα, αντιλαμβάνεστε πολύ καλά ότι αφορά και εμάς, αφορά και τους γείτονές μας;



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Αυτή τη στιγμή, η γείτονάς μας έχει εμπλακεί σε μια προσπάθεια ακριβώς επειδή αισθάνεται απομονωμένη στην Κύπρο, εξαιτίας των δικών της ενεργειών, όχι εξαιτίας οποιουδήποτε άλλου, να δημιουργήσει στο πλαίσιο της γνωστής αναθεωρητικής της πολιτικής, τις γνωστές αυτές μονομερείς προκλήσεις.

Εγώ θέλω να ελπίζω τουλάχιστον ότι θ’ αντιληφθεί και αυτό έχω καταλάβει από τις συνομιλίες μας με τον ομόλογό μου, ότι τουλάχιστον δεν πρέπει οι ενέργειες αυτές να δημιουργήσουν συνθήκες για ένα ατύχημα στο Αιγαίο που καμία από τις δυο πλευρές δε θέλει. Και δεν εννοώ αναγκαστικά ένα θερμό επεισόδιο -και ένας νεκρός πιλότος είναι ένας νεκρός παραπάνω.



Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Έχουμε το τραγικό παράδειγμα του Ηλιάκη και είναι σίγουρο κ. Υπουργέ, ότι ούτε ο Τούρκος πιλότος απογειώθηκε για να τρακάρει με το αεροπλάνο του αείμνηστου Ηλιάκη, ούτε ο Ηλιάκης σηκώθηκε για να τρακάρει μ’ ένα τουρκικό αεροπλάνο.



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Ακριβώς αυτό εννοώ. Προφανώς κανείς δε θέλει πόλεμο. Άρα κι ένα θερμό επεισόδιο. Αλλά όσο συσσωρεύεται η ένταση, δε μπορεί κανείς ν’ αποκλείσει ότι θα συμβούν τέτοια γεγονότα. Και είναι δραματικά γεγονότα, δηλαδή δεν είναι απλά ένας πιλότος, οι άνθρωποι δεν είναι μονάδες. Νομίζω λοιπόν ότι τουλάχιστον σ’ αυτό το επίπεδο, μπορούμε να συζητήσουμε και μάλιστα όχι επί νέων μέτρων, αυτό που ουσιαστικά χρειάζεται είναι να εφαρμοστούν μέτρα που ήδη έχουν συμφωνηθεί στο παρελθόν.



Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Από το 1988 αν θυμάμαι καλά, απ’ το Μάη του 1988, το μνημόνιο Παπούλια – Γιλμάζ. Το θέμα είναι όμως ότι έχουμε μια κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων και στην κυπριακή ΑΟΖ, έχουμε πέρα από το ερευνητικό σκάφος και γεωτρύπανο, ένα κι άλλο ένα που σπεύδει στην κυπριακή ΑΟΖ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η αμερικανική πλευρά και άλλοι έχουν καταδικάσει αυτές τις κινήσεις της Τουρκίας και μιλούν για το δικαίωμα της Κύπρου εντός της θαλάσσιας ζώνης που έχει ορίσει.

Το θέμα είναι το εξής: Μπορεί ν’ αποφευχθεί μονομερής ενέργεια της Τουρκίας εκεί και να δημιουργηθούν τετελεσμένα, κάποια γεώτρηση ενδεχομένως στην κυπριακή ΑΟΖ; Και δεύτερον, οι Ευρωπαίοι πότε και υπό ποιες συνθήκες θα μπορέσουν να επιβάλλουν κάποιες κυρώσεις στην Τουρκία γι’ αυτή την προκλητική της συμπεριφορά;



Γ. ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ: Το θέμα των κυρώσεων έχει ήδη τεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πράγματι, αν συνεχιστούν οι κινήσεις αυτές της Τουρκίας θα πρέπει να ληφθούν μέτρα. Αλλά το ουσιώδες είναι άλλο. Είναι αν πράγματι, αυτό το πραγματικό ερώτημα, αυτές οι κινήσεις της Τουρκίας δημιουργούν νομικά τετελεσμένα σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Επομένως, η απάντηση που έχω να σας δώσω είναι πολύ απλή: Η τουρκική πλευρά πάντοτε έχει μια στρατηγική αναθεωρητισμού, δε θέλει, όπως θέλουμε εμείς, να εφαρμόζεται το Διεθνές Δίκαιο, θέλει να προβάλλει την ισχύ της αμφισβητώντας ακριβώς αυτά που προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας. Θέλει να δημιουργεί με λίγα λόγια γκρίζες ζώνες.

Πώς δημιουργούνται όμως γκρίζες ζώνες; Πώς δημιουργείται ένα τετελεσμένο αμφισβήτησης του Διεθνούς Δικαίου; Οταν η συγκεκριμένη ενέργεια, αυτές οι προσπάθειες που κάνει για παράδειγμα τώρα, αντίστοιχες προσπάθειες που έκανε στο παρελθόν, αντιμετωπίζονται από τη Διεθνή Κοινότητα σα να δημιουργούν διαφορά. Αντιμετωπίζονται δηλαδή όχι ως παράνομες ενέργειες.