Έχω τη μεγάλη χαρά να βρίσκομαι σήμερα στην Πράγα και να συναντηθώ σε αυτό το υπέροχο ανάκτορο με τον φίλο μου και συνάδελφό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών της Τσεχίας, Tomas Petricek, με τον οποίο είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για διμερή θέματα αλλά και για θέματα ευρωπαϊκού και περιφερειακού ενδιαφέροντος.
Καταρχήν εξετάσαμε το επίπεδο των διμερών μας σχέσεων, που οφείλω να πω είναι εξαιρετικό αλλά που επίσης επιδέχονται βελτίωση, συζητήσαμε τη δυνατότητα περαιτέρω συνεργασίας στην οικονομία, περαιτέρω επενδύσεων, περαιτέρω αύξησης του μεταξύ μας εμπορίου. Όπως είπε και ο Tomas προηγουμένως, οι συναλλαγές μας έφτασαν στα 750 εκατομμύρια δολάρια αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο. Υπάρχουν πάρα πολλά που μπορούμε να κάνουμε στον εμπορικό τομέα και στον τομέα των αμοιβαίων επενδύσεων και της μεταφοράς τεχνογνωσίας από τη μία πλευρά στην άλλη.
Συζητήσαμε, όπως είπε και ο Tomas, για τη Λευκορωσία. Για την Ελλάδα το ζήτημα της Λευκορωσίας είναι ένα ζήτημα Δημοκρατίας, εφαρμογής του κράτους δικαίου και ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ελλάδα δεν είναι κοντά στην περιοχή. Θέτει τα θέματα Αρχής. Είναι αποφασισμένη να ακολουθήσει το παράδειγμα και την ηγεσία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι κοντύτερα στη Λευκορωσία και έχουν καλύτερη γνώση των συνθηκών. Η Τσεχία είναι μία από αυτές τις χώρες, γι’ αυτό συζητήσαμε με τον Tomas αναλυτικά τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ώστε να διευκολύνουμε την κατάσταση στη Λευκορωσία. Να δείξουμε την προσήλωση μας στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο Κράτος Δικαίου και από την άλλη πλευρά να μην δημιουργήσουμε ανεπιθύμητες παρενέργειες. Η Ελλάδα θα ακολουθήσει το παράδειγμα των χωρών των πολύ πιο κοντά στη Λευκορωσία ως προς την αντιμετώπιση αυτής της μη παραδεκτής κατάστασης.
Βεβαίως είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εκτενώς το μεταναστευτικό. Κατ’ αρχήν ως προς τις αιτίες του φαινομένου, ως προς τους τρόπους αντιμετώπισης, ως προς τους τρόπους προστασίας και των κοινωνιών μας αλλά και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων ασύλου αλλά και ως προς τη δημιουργία ενός προγράμματος επιστροφών αυτών που δεν δικαιούνται να παραμείνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις χώρες προέλευσης.
Όπως είπα προηγουμένως συζητήσαμε για την επιστροφή όσων δεν δικαιούνται άσυλο στις χώρες προέλευσης, για τη δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος, για τη συνεργασία με τις χώρες προέλευσης ώστε να δεχθούν πίσω τους υπηκόους τους και για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα ποσά τα οποία είναι στη διάθεση μας σαν αναπτυξιακή βοήθεια στις χώρες προέλευσης ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στην πηγή του.
Συζητήσαμε, επίσης, για την προστασία των συνόρων της Ε.Ε., της Ένωσής μας. Όπως ξέρετε η Ελλάδα είναι χώρα που υπερασπίζεται τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ευχαρίστησα τον Τόμας για την βοήθεια με την οποία η Τσεχία αμέσως εκδήλωσε την παρουσία της, τόσο στην κρίση μετά από τα γεγονότα της Μόριας, όσο και για την κρίση στον Έβρο τον παρελθόντα Φεβρουάριο και Μάρτιο.
Θυμόμαστε όλοι την προσπάθεια της Τουρκίας να εργαλειοποιήσει τότε το μεταναστευτικό για να πιέσει την Ε.Ε. και την Ελλάδα. Αποδείξαμε τότε, ότι μπορούμε να υπερασπίσουμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα τα σύνορα της Ευρώπης.
Επίσης, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε εκτενώς την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, αλλά επίσης και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Νομίζω ότι ο κοινός μας στόχος είναι ότι η λύση των προβλημάτων είναι ο διάλογος, αλλά μέσα σε ένα πλαίσιο εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, όπου η απόπειρα επιβολής δια της ισχύος δεν έχει καμία θέση και κανένα νόημα.
Η Ελλάδα είναι πάντοτε έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία την υπάρχουσα διαφορά για τα όρια της υφαλοκρηπίδας και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, εφόσον όμως η Τουρκία σταματήσει τις προκλήσεις και τις παράνομες ενέργειες.
Ζητάμε όμως από τους φίλους και εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση να υπάρξει μία προετοιμασία μίας λίστας κυρώσεων, οι οποίες δεν επιθυμούμε να επιβληθούν τώρα στην Τουρκία, αλλά να υπάρχουν εκεί για να επιδειχθεί τι θα συμβεί εάν η Τουρκία – κάτι που εμείς απευχόμαστε – επανέλθει στην λογική των παράνομων ενεργειών.
Επίσης υπήρξαν πολύ σημαντικά θέματα τα οποία θίξαμε, αλλά ο χρόνος μας επέβαλε να τα συζητήσουμε κατά την προσεχή επίσκεψη του Tomas στην Αθήνα, και αναφέρομαι στο ζήτημα της ενταξιακής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και γενικά για την κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια.
Αγαπητέ μου Tomas σε ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία και θα είμαι ευτυχής να σε δω πρώτα, κατ’αρχήν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου, αλλά κυρίως προσβλέπω στην προσεχή σου επίσκεψη στην ελληνική πρωτεύουσα στην Αθήνα. Ευχαριστώ και πάλι θερμά.
18 Σεπτεμβρίου, 2020