Κυρίες και κύριοι,
Με μεγάλη χαρά υποδέχομαι σήμερα τους δυο εκλεκτούς συναδέλφους και πολύ καλούς φίλους, τους υπουργούς Εξωτερικών του Ισραήλ, τον κ. Gabi Ashkenazi και της Κυπριακής Δημοκρατίας τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη.
Τις χώρες μας τις δένουν στενοί δεσμοί φιλίας, κοινές αξίες. Επίσης αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις. Είμαστε τρεις σύγχρονες δημοκρατίες με μακρότατη ιστορία. Βρισκόμαστε γεωγραφικά σε μια ταραγμένη περιοχή που όμως διανοίγονται προοπτικές συνεργασίας σε πάρα πολλούς τομείς.
Μας δένουν στενοί δεσμοί φιλίας και κοινές αξίες. Επίσης, αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις.
Βασική μας αρχή είναι ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο και η προώθηση των σχέσεων καλής γειτονίας. Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζω την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και πρόσφατα το Σουδάν. Η Ελλάδα, από την πλευρά της, με τη στήριξη όλων των Ελλήνων κατέθεσε τη συνεισφορά της στη σταθερότητα της περιοχής: με τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, καθώς και με τη συμφωνία με την Αλβανία για την παραπομπή στη Χάγη των διαφορών μας, χαρακτηρισμού των θαλασσίων ζωνών.
Έτσι δείξαμε, νομίζω, στην παγκόσμια κοινότητα πώς οι σύγχρονες χώρες λύνουν τις διαφορές τους. Με συμφωνία, εάν είναι δυνατόν, με παραπομπή στα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα αν αυτό δεν έχει καταστεί δυνατό, αλλά πάντοτε μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό. Είμαστε πολύ περήφανοι γιατί μέσα σε λίγους μήνες λύσαμε διαφορές που παρέμεναν άλυτες για μισό αιώνα και δημιουργήσαμε ένα λαμπρό παράδειγμα, ένα υπόδειγμα για το πώς μπορεί να διασφαλιστεί η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή μας.
Θα ήθελα επίσης, στο πλαίσιο αυτό, να υπογραμμίσω την ικανοποίησή μου, την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου, την ιδιαίτερη ικανοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης για τις χθεσινές δηλώσεις του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος τόνισε το αυτονόητο. Ότι η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, στη βάση του ισχύοντος διεθνούς δικαίου. Κατέρριψε έτσι με τον πιο πανηγυρικό τρόπο ένα υπόγειο μύθο πολλών ετών. Ότι η Ρωσία δήθεν αντιτίθεται στο αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας τόσο στο Αιγαίο, όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα.
Κύριοι συνάδελφοι,
οι στενοί δεσμοί μεταξύ μας, τόσο σε διμερές, όσο και σε πολυμερές επίπεδο αποτελούν εγγύηση ασφάλειας για την περιοχή μας. Μια περιοχή που μαστίζεται από κρίσεις και επικίνδυνους αναθεωρητισμούς. Έχουμε κοινές αξίες και επιδιώξεις, αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις και δημιουργούμε κοινές κατανοήσεις. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε κοινές απαντήσεις σε αυτές τις προκλήσεις. Και βέβαια μπροστά μας ανοίγονται νέες ευκαιρίες.
Σήμερα η τριμερής συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ είναι μια επιλογή ευρύτερων οριζόντων που επεκτείνεται σε πληθώρα θεμάτων και απευθύνεται σαν παράδειγμα σε πληθώρα χωρών. Τα αποτελέσματα της συνεργασίας μας είναι μετρήσιμα. Είναι μια συνεργασία εύρωστη που ξεπερνά κατά πολύ τα στενά όρια ενός αμιγώς ενεργειακού προγράμματος. Βεβαίως, η ενασχόλησή μας με την ενέργεια αποτελεί προτεραιότητα, αλλά προσβλέπουμε στην περαιτέρω βελτίωση τόσο των οικονομικών, όσο και ευρύτερα των πολιτικών μας σχέσεων.
Σήμερα με τον Gabi και το Νίκο ξαναπιάσαμε το νήμα, ανταλλάσσοντας απόψεις για το πώς μπορούμε να εμβαθύνουμε και να διευρύνουμε την επωφελή αυτή σχέση η οποία, όπως ο Νίκος, ο εμπειρότερος από τους τρεις μας είπε, λαμβάνει χώρα για πρώτη φορά σήμερα στην Αθήνα σε υπουργικό επίπεδο.
Από την Αμυνα και την Ασφάλεια στην Τεχνολογία, στην Ερευνα, στη Διαχείριση Υδάτων, στην Αφαλάτωση, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στην Προστασία του Περιβάλλοντος και από την Υγεία -που έχει ιδιαίτερη σημασία στους δύσκολους καιρούς του covid που ζούμε- στην Εκπαίδευση και στη διαχείριση της κοινής Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς. Και φυσικά στη συνεργασία μεταξύ των ομογενών μας στο εξωτερικό. Στη συνεργασία της νέας γενιάς των ανθρώπων μας, των υπηκόων των χωρών μας. Ένα καινούργιο υποσχόμενο πεδίο μελλοντικής συνεργασίας είναι και αυτό της καινοτόμου Επιχειρηματικότητας. Το Ισραήλ με το εντυπωσιακό παράδειγμά του έχει πολλά να μας διδάξει σε αυτό τον τομέα.
Η εγκαθίδρυση μιας μόνιμης γραμματείας στη Λευκωσία θα βελτιώσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας μας. Θα αποτελέσει ένα συντονιστή των ενεργειών μας.
Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω για πολλοστή φορά ότι η στρατηγική σχέση Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ είναι υποσχόμενη, αλλά δεν στρέφεται κατά οιουδήποτε. Αντίθετα. Είναι ανοιχτή πρόσκληση σε όλους, μηδενός εξαιρουμένου.
Υπό όμως μια βασική προϋπόθεση. Ποια είναι αυτή η βασική προϋπόθεση; Το κοινό αυτονόητο. Ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου, ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας. Είναι μια προϋπόθεση που στέκεται πάνω στο οικοδόμημα της διεθνούς νομιμότητας. Γι’ αυτό και υποστηρίζεται σθεναρά και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ εργαζόμαστε μεθοδικά για την προώθηση της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή μας στο πλαίσιο του σχήματος 3+1. Και βεβαίως είμαστε απολύτως ανοιχτοί στην προοπτική διεύρυνσης του σχήματος και με άλλες χώρες της περιοχής. Έτσι δημιουργούμε μια νέα γεωγραφία κατανοήσεων που διαπερνά τα παλιά στερεότυπα, που ανασχηματίζει το χάρτη της περιοχής μας.
Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω με λίγα λόγια για τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιφέρειά μας. Δυστυχώς, η συνάντησή μας γίνεται υπό το βάρος νέων παρανόμων ενεργειών από την πλευρά της γείτονος Τουρκίας. Μέσα σε λίγες μόνο μέρες, η Τουρκία, εκ νέου με τις ενέργειές της, προσπαθεί να δυναμιτίσει οποιαδήποτε προοπτική εποικοδομητικού διαλόγου, δεσμεύοντας παράνομα περιοχές εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας για παράνομες σεισμικές έρευνες, ή προκαλώντας με την παράνομη επίσκεψη του Τούρκου Αντιπροέδρου στα κατεχόμενα Βαρώσια, σε σαφή παραβίαση των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Έχουμε καταδικάσει απερίφραστα αυτές τις ενέργειες. Οι εξελίξεις αυτές βρέθηκαν βεβαίως στο επίκεντρο των επαφών που είχα χθες και σήμερα με τους ομολόγους μου. Κοινός παρονομαστής των επαφών αυτών ήταν ότι θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι ανάσχεσης της επιθετικότητας και του αποσταθεροποιητικού ρόλου της Τουρκίας. Πάντα όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας.
Παράλληλα, τονίσαμε από κοινού ότι το αντίδοτο στις αναθεωρητικές βλέψεις και στην προσπάθεια επιβολής των θέσεων της Τουρκίας δια της βίας είναι η ανάπτυξη της πολυμερούς συνεργασίας προς όφελος του συνόλου των χωρών και των λαών της περιοχής. Θα ήθελα εδώ να γίνω για άλλη μια φορά απολύτως σαφής. Η περιοχή μας δεν πρόκειται να επιστρέψει στον 19ο αιώνα. Δεν θα επιτρέψουμε να συμβεί αυτό. Θα πορευτεί στον 21ο αιώνα επί τη βάση των κοινών κατανοήσεων που με συνέχεια και συνέπεια δημιουργούμε.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι θερμά τους φίλους μου, τον Gabi Ashkenazi και το Νίκο Χριστοδουλίδη, για την εξαιρετικά εποικοδομητική σημερινή μας συνάντηση. Θα ήθελα να πω ότι προσβλέπω στη συνέχεια των τακτικών μας επαφών στο μέλλον, είτε υπό την τριμερή μας σύνθεση, είτε και υπό διευρυμένη σύνθεση.
Ευχαριστώ πάρα πολύ.
27 Οκτωβρίου, 2020