Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ξεκίνησα τη σημερινή μου παρέμβαση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων με μια παρατήρηση : του Αγίου Πνεύματος και Δευτέρα του Πάσχα δεν γίνονται Συμβούλια. Διότι ρώτησα αν συμβαίνει το ίδιο και με τα καθολικά και με τα προτεσταντικά σε ημερομηνίες και γιορτές και βέβαια η απάντηση ήταν όχι. Και είπα ότι πρέπει να υπάρχει ισότητα και έναντι εθνικών κρατών αλλά και πεποιθήσεων και τους είπα εγώ – όπως είναι γνωστό - είμαι ένας άθεος ο οποίος όμως σέβεται και τιμά την ελληνική ορθοδοξία.
Στη συνέχεια τους εξήγησα ότι το 1997 όταν βάλαμε το βέτο στην Τουρκία εξαιτίας του Κυπριακού, όλοι λέγανε στην Τουρκία ότι άπαξ και η Ελλάδα κάνει άρση του βέτο, η Τουρκία την επομένη θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι δεν θα υπάρχουν επίσης δημοκρατικά προβλήματα στην Τουρκία. Αποδείχτηκε ότι από το ΄97 μέχρι σήμερα -19 χρόνια- και 17 από το Τάμπερε και το Ελσίνκι που κάναμε άρση του βέτο, τα προβλήματα τα τότε εξακολουθούν να υπάρχουν στη σημερινή Τουρκία και στις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν αξιολογώ ποιος ή τι φταίει, αξιολογώ το γεγονός, απαντώντας όπως απάντησα συντόμως στο επιχείρημα ότι εμείς αν δεν είχαμε βάλει βέτο εξαιτίας του ονοματολογικού. η FYROM σήμερα θα ήταν σταθερή. Οι εξελίξεις που έχει η σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας δείχνει πόσο λανθασμένη είναι η αντίληψη αυτή.
Τους υπενθύμισα ότι πέρσι, ακριβώς, στο ίδιο Συμβούλιο, τον Ιούνιο του 2015, τους είχα υπογραμμίσει ότι υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα με τη FYROM, που είναι η έλλειψη δημοκρατικής λειτουργίας και ιδιαίτερα κουλτούρας δημοκρατικού διαλόγου και συμβιβασμού. Αυτή η έλλειψη οφείλεται και σε εκείνα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ονομάζουν τον εαυτό τους φίλο της FYROM, και τα οποία κράτη-μέλη «διαπαιδαγώγησαν» τις ηγεσίες της FYROM στο να μη κάνουν συμβιβασμούς γιατί θα τους έλυναν τα προβλήματα εκείνοι. Και τους είχα πει τότε-πέρσι- ότι, δυστυχώς, με τον τρόπο που συμπεριφέρεστε απέναντι στη FYROM και ρίχνετε τα βάρη στην Ελλάδα, στο τέλος αυτές οι ηγεσίες της γείτονος μας δεν θα είναι σε θέση να κάνουν εσωτερικούς συμβιβασμούς που είναι αναγκαίοι για να αναπτυχθεί η Δημοκρατία.
Δυστυχώς, απεδείχθη ότι είχα δίκιο. Διότι αυτή η ηγεσία έτσι όπως της συμπεριφέρονταν οι Ευρωπαίοι δεν έμαθε να κάνει συμβιβασμούς και τα κύρια ζητήματα που έχουμε σήμερα είναι, πρώτον, να βοηθήσουμε σε μια κουλτούρα συμβιβασμών. Δεύτερον, να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της δημοκρατίας, ιδιαίτερα με το να συμβάλουμε στο να υπάρχουν κανονικοί εκλογικοί κατάλογοι και δημοκρατική λειτουργία των ΜΜΕ. Τρίτον, ότι δεν θα πρέπει, επειδή ακούστηκε, να σκέπτονται για κυρώσεις. Εγώ, είμαι, γενικά, όπως και η ελληνική Κυβέρνηση, ενάντια στα συστήματα κυρώσεων. Και στην περίπτωση της FYROM, δεν θα επιτρέψουμε κυρώσεις. Και οι πραγματικοί φίλοι της σταθερότητας αυτής της χώρας είναι χώρες όπως η Ελλάδα και η Βουλγαρία και τους επανέλαβα, αυτό που λέω, ότι η δημιουργία αυτού του κράτους είναι ένα πραγματικό γεγονός που πρέπει κανείς θετικά να το αντικρίζει. Αλλά το όνομα το οποίο έχει και ο αλυτρωτισμός που υποκρύπτεται, είναι αρνητικά στοιχεία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλήσατε και για άλλες χώρες των Δ. Βαλκανίων;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ για το ερώτημα. Μίλησα και για την ανάγκη να επιμείνουμε στην καλή γειτονία με όλες τις χώρες, αναφερόμενος ότι τόσο η FYROM με τα θέματα τα οποία θέτει όσο και άλλες χώρες στα Δ. Βαλκάνια δεν ακολουθούν τους κανόνες καλής γειτονίας. Ιδιαίτερα υπογράμμισα ότι έχουμε τη γέννηση ενός νέου, ιδιαίτερου, κύματος εθνικισμού στα Δυτικά Βαλκάνια, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο εξαιρετικής προσοχής από την πλευρά ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι ο εθνικισμός είναι αυτός που μπορεί να καταστρέψει και κράτη και την ευρωπαϊκή πορεία και την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Και αυτό ήταν ένα μήνυμα όχι μόνον προς τα Σκόπια, αλλά κυρίως και προς άλλες χώρες όπου, παρά τις προτάσεις που κάναμε, και αναφέρθηκα σε προτάσεις που είναι γνωστές στην Αντιπροεδρία της ΕΕ έναντι άλλων γειτόνων μας, βλέπουμε μια έξαρση εθνικισμού που δεν βοηθά στη συνεννόηση αλλά και στην ευρωπαϊκή πορεία αυτών των κρατών αυτών, τα οποία αν επιμείνουν και επιτρέπουν την αναπαραγωγή και την ενίσχυση του εθνικισμού, θα έχουν τις ανάλογες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή τους πορεία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό σημαίνει ότι θα χρησιμοποιήσετε όλα τα όπλα της διπλωματίας;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η διπλωματία έχει πάντοτε έναν μεγάλο κατάλογο όπλων, τα οποία η Ελλάδα, σταθερά, ανάλογα με τις συνθήκες, χρησιμοποιεί. Και όπως ξέρετε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο δεν υπήρξε εργαλείο και όπλο που διαθέτει η ελληνική και ευρωπαϊκή διπλωματία που να μην αξιοποιήθηκε ορθολογικά και, θα έλεγα, αποτελεσματικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι κράτη, έναντι των οποίων είχαμε λάβει κατά τη γνώμη ορισμένων σκληρά, μας ευχαρίστησαν δημόσια μέσα στη συνεδρίαση του Συμβουλίου για τη συμβολή μας και στο μεταναστευτικό ζήτημα και στη σταθερότητα των Βαλκανίων αλλά ακόμα και στην πολιτική έναντι της FYROM.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Συναντηθήκατε με τον κ. Κασουλίδη. Είχατε δει προσφάτως, πριν από δύο μέρες, τον κ. Ban Ki-Moon.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Τον κ. Κασουλίδη τον ενημέρωσα για τη συζήτηση που είχα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον ενημέρωσα για θέσεις που παρουσίασα για λύση του προβλήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων στο ζήτημα του Κυπριακού, θέσεις οι οποίες ασφαλώς είναι γνωστές στον κ. Κασουλίδη, και του έδωσα ένα εκτεταμένο κείμενο πάνω σε αυτό το θέμα που το έχω γράψει ο ίδιος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η τετραμερής που είχε γίνει πριν από 15-20 μέρες στη Σόφια …
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: …ήταν σήμερα να επαναληφθεί. Δεν επαναλήφθηκε διότι ο μεν Ρουμάνος Υπουργός Εξωτερικών συνοδεύει τον Πρωθυπουργό του σε επίσημο ταξίδι, στη δε Κροατία όπως ξέρετε παραιτήθηκε η Κυβέρνηση και η χώρα βρίσκεται για άλλη μια φορά σε μεταβατική περίοδο. Εσωτερικοί λόγοι οδήγησαν στην αναβολή της εκ νέου συνάντησης των τεσσάρων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όσον αφορά στα Σκόπια. Συζητήσατε τι συμβαίνει με την πολιτική κατάσταση στη FYROM; Αν θα παρέμβει η Ε.Ε.;
Ν. ΚΟΤΖΑΣ: Συζητήσαμε αναλυτικά. Εγώ σημείωσα το εξής και το υπογραμμίζω: ότι πρέπει να μιλάμε λίγο γύρω από τα εσωτερικά της fYROM, να τη βοηθάμε με όλους τους διπλωματικούς τρόπους και δυνατότητες, μέσα από διπλωματικά κανάλια, και να μην εμφανιζόμαστε συνεχώς, δημόσια, να πιέζουμε τις ηγεσίες της fYROM να κινηθούν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Όσο κι αν επικαλείσαι τη δημοκρατία, όταν πιέζεις, μπορεί να γίνει αντιληπτό αυτό ως μη δημοκρατική συμπεριφορά ή να γεννήσει αισθήματα μη φιλικά απέναντι στη δημοκρατία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η συνάντηση που θα γίνει στην Αυστρία, για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους δρόμους των προσφύγων, στην οποία έχει προσκληθεί η Ελλάδα, είναι ένα θέμα που συζητήσατε με τον κ. Kurz;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ο κ. Kurz επανέλαβε την εκτίμησή του απέναντι στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Είναι ένα θέμα που θα συζητηθεί μετά το μεσημέρι.
20 Ιουνίου, 2016