Σας ευχαριστώ κύριε Υπουργέ,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον συνάδελφό μου, τον Υπουργό κ. Bourita, για τα ευγενικά του λόγια. Είμαι χαρούμενος που βρίσκομαι εδώ στο Μαρόκο, μια χώρα με την οποία η Ελλάδα διατηρεί ιστορικούς δεσμούς.
Σήμερα, εξετάσαμε τους τρόπους που θα μας επιτρέψουν να ενισχύσουμε τις διμερείς πολιτικές και οικονομικές μας σχέσεις σε τομείς όπως το εμπόριο, ο τουρισμός, η γεωργία και οι θαλάσσιες μεταφορές καθώς και τις επαφές μεταξύ των επιχειρήσεων των χωρών μας και τη συνεργασία στα Βαλκάνια και την Αφρική.
Επίσης, ανταλλάξαμε απόψεις σχετικά με τη συνεργασία μας σε μια σειρά περιφερειακών και διεθνών ζητημάτων αναφορικά με τη Μεσόγειο και τη Βόρεια Αφρική καθώς και σχετικά με τις σχέσεις του Μαρόκου με την ΕΕ.
Θα θέλαμε το Μαρόκο να αξιοποιήσει τις καλές μας υπηρεσίες στις σχέσεις του με την ΕΕ και θα χαιρόμασταν ιδιαίτερα να συνδράμουμε το Μαρόκο ώστε να προσεγγίσει ακόμη περισσότερο την ΕΕ.
Είμαι πολύ χαρούμενος που η Ελλάδα και το Μαρόκο έχουν κοινή αντίληψη ως προς αυτά τα ζητήματα. Αλλά κυρίως πρέπει να σημειωθεί η δέσμευση και των δύο χωρών μας να παραμένουν πάντα εντός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων.
Επικεντρωθήκαμε, ειδικότερα, όπως είναι προφανές, στη Λιβύη. Σε αυτό το πλαίσιο, επαναλαμβάνουμε τη στήριξή μας στις προσπάθειες του Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, κ. Salame με τον οποίο συναντήθηκα πριν λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες, προς επίτευξη πολιτικής λύσης.
Ελπίζουμε, επίσης, ότι κατά την επερχόμενη Σύνοδο του Βερολίνου θα επιτευχθεί απτή η πρόοδος προκειμένου να δοθεί ένα τέλος σε αυτή τη μακροχρόνια σύγκρουση.
Επιτρέψτε μου να πω ότι εμείς, η Ελλάδα, εκπλαγήκαμε από το γεγονός ότι το Μαρόκο δεν προσεκλήθη στη συνάντηση του Βερολίνου την Κυριακή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Μαρόκο υπήρξε βασικός παράγοντας στη Συμφωνία του Skhirat η οποία επετεύχθη μετά από οχτώ μήνες σκληρής δουλειάς που αφιερώσατε κύριε Υπουργέ. Και όλη αυτή η εμπειρία σας δεν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί στο Βερολίνο.
Στη Λιβύη παρατηρείται μεγάλη αύξηση της αστάθειας και μια πρωτοφανής κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων, οι οποίες έχουν ήδη αφήσει το παράνομο αποτύπωμά τους, όπως συνέβη και στο Ιράκ, τη Συρία και την Κύπρο. Πρόκειται για μια σοβαρή πηγή ανησυχίας για όλες τις χώρες της περιοχής.
Θα ήθελα να πω ξεκάθαρα ότι οι συμφωνίες που υπογράφτηκαν από την Τουρκία και τον κ. Sarraj είναι παντελώς εκτός του πεδίου εφαρμογής του διεθνούς δικαίου. Είναι άκυρες και ανυπόστατες και δεν παράγουν οποιοδήποτε έννομο αποτέλεσμα. Και ασφαλώς υπερβαίνουν τη Συμφωνία του Skhirat την οποία παραβιάζουν ξεκάθαρα. Συνιστούν μια απόπειρα σφετερισμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων τρίτων χωρών της Μεσογείου, ενώ ταυτοχρόνως υπονομεύουν τη σταθερότητα στη Λιβύη και την ευρύτερη περιοχή και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των γειτονικών χωρών.
Όπως ανέφερα προ ολίγου, παραβιάζουν τη Συμφωνία του Skhirat, τα εθνικά νομικά θεμέλια της Λιβύης καθώς και το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες του.
Επιπλέον, η απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις σε λιβυκό έδαφος αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας ενός μέλους των ΗΕ καθώς και των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ.
Η Ελλάδα χαιρετίζει τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιεί ο Βασιλιάς του Μαρόκου Mohammed VI σε μια δυναμική διαφάνειας, προόδου και εκσυγχρονισμού, μέσω του σχεδιασμού ενός προσαρμοσμένου και ανανεωμένου αναπτυξιακού μοντέλου και της προώθησης μιας προηγμένης περιφερειοποίησης.
Η Ελλάδα χαιρετίζει τον ρόλο του Μαρόκου υπό την ηγεσία του Βασιλέως του σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, ως παρόχου ειρήνης και σταθερότητας αλλά και ως φορέα ανάπτυξης στην περιοχή και σε όλη την Αφρική. Στηρίζουμε τις προσπάθειες των ΗΕ για την επίτευξη μιας δίκαιης, ρεαλιστικής, διαρκούς και αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα των ΗΕ. Επίσης, ενθαρρύνουμε όλα τα μέρη να παραμείνουν προσηλωμένα στη δέσμευσή τους σε ένα πνεύμα ρεαλισμού και συμβιβασμού.
Προς αυτό το σκοπό, η Ελλάδα θεωρεί ότι η πρωτοβουλία του Μαρόκου που υποβλήθηκε στα ΗΕ συνιστά μια σοβαρή και αξιόπιστη προσέγγιση για την επίλυση των προβλημάτων.
Αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα χαιρετίζει την πρόσφατη ανανέωση των συμφωνιών στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας μεταξύ του Μαρόκου και της ΕΕ.
Ο συνάδελφός μου προέβη σε μια ξεκάθαρη παρατήρηση σχετικά με αυτό το ζήτημα. Υπογραμμίζουμε επίσης τη στήριξή μας στη Δήλωση του Συμβουλίου Σύνδεσης του Ιουνίου 2019. Οι στενότεροι δεσμοί μεταξύ της ΕΕ και του Μαρόκου αποδείχτηκαν αμοιβαία επωφελείς. Ελπίζουμε ότι οι δεσμοί αυτοί θα ενισχυθούν περαιτέρω στο μέλλον. Η Ελλάδα θα διαδραματίσει τον ρόλο που της αναλογεί στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας.
Αγαπητέ συνάδελφε, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία που μας επιφυλάξατε σήμερα εδώ. Ελπίζω να σας υποδεχτώ σύντομα στην Αθήνα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: [Εκτός μικροφώνου]
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση, αναφέρθηκα στο συγκεκριμένο ζήτημα στην αρχική μου τοποθέτηση.
Πρώτα από όλα, υποστηρίζουμε κάθε προσπάθεια για τον τερματισμό αυτής της σύγκρουσης και την ειρήνευση και σταθερότητα στη Λιβύη και την περιοχή. Η συμφωνία στην Μόσχα απέτυχε σε αυτό και ελπίζουμε ότι στο Βερολίνο θα επιτευχθεί κάτι περισσότερο. Ωστόσο, όπως έχω προαναφέρει, δεν καταλαβαίνουμε γιατί η Ελλάδα δεν αποτελεί μέρος αυτής της διαδικασίας, αλλά ακόμη περισσότερο δεν κατανοούμε γιατί το Μαρόκο δεν προσκλήθηκε στο Βερολίνο, μετά από την όλη σκληρή δουλεία που έχει κάνει. Και ήταν πολύ επιτυχημένη προσπάθεια, αν μου επιτρέπεται, δεδομένου ότι το μόνο απτό αποτέλεσμα όλων των προσπαθειών για τη Λιβύη, ήταν η Συμφωνία του Skhirat. Δυστυχώς, ούτε εμείς ούτε το Μαρόκο, θα είμαστε παρόντες στο Βερολίνο.
Ευχόμαστε για το καλύτερο.
Θα δούμε τι θα συμβεί εκεί, και θα συζητήσουμε επ’ αυτού στη συνέχεια.
Ως προς το θέμα των δύο μνημονίων κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και της Τουρκίας, η ξεκάθαρη θέση μας –η οποία αποτελεί θέση και του Ε. Συμβουλίου, αλλά και του State Department- είναι ότι τα εν λόγω μνημόνια είναι άκυρα και ανυπόστατα. Υπεγράφησαν κατά παράβαση της Συμφωνίας του Skhirat, δεν συμβάλουν στην ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή και δεν υπηρετούν τα συμφέροντα του λιβυκού λαού. Δεν είμαι καν σίγουρος ότι υπηρετούν τα συμφέροντα της Τουρκίας, αλλά δεν είμαι εγώ αυτός που θα το κρίνει αυτό.
15 Ιανουαρίου, 2020