Χαίρομαι ιδιαίτερα για τη σύγκληση της πρώτης τριμερούς συνάντησης Ελλάδας, Κύπρου και Σερβίας, εδώ στο Βελιγράδι. Και σας ευχαριστώ και εγώ με τη σειρά μου για τη θερμή φιλοξενία. Λυπάμαι που η πανδημία δεν μας επέτρεψε να έχουμε συναντηθεί μέχρι τώρα σε αυτό το πλαίσιο, αλλά νομίζω ότι συμφωνήσαμε ότι θα συναντηθούμε το συντομότερο ξανά, στη Θεσσαλονίκη. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Επίσης, για όσους μας ρωτούν ποιά είναι η βάση αυτών των συναντήσεων, το πράγμα είναι πάρα πολύ απλό. Θα σας πω ένα παράδειγμα, εδώ και λίγες εβδομάδες, διοργανώσαμε στην Αθήνα το Φόρουμ Φιλίας. Ήταν η Κύπρος, η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και η Γαλλία. Και η λογική ήταν να υπάρχουν μαζί σε ένα χώρο, χώρες οι οποίες ασπάζονται τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Δικαίου της Θαλάσσης.
Και ευχαριστώ θερμά τον Σέρβο Υπουργό, γιατί πριν από λίγο, στο πλαίσιο της συνεννόησής μας, καλωσόρισε και τη συμφωνία της Ελλάδας με την Αλβανία, όσον αφορά τον τρόπο του καθορισμού του θέματος του καθορισμού των θαλασσίων ζωνών μέσα από το πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο είναι το πλαίσιο: πάνω σε αυτό χτίζουμε τις φιλίες μας, τις σχέσεις μας με τις άλλες χώρες. Και βέβαια, πρέπει να πω ότι είναι ιδιαίτερα εύκολο όταν συζητάμε με μια χώρα, όπως η Σερβία, με την οποία η ιστορία μας έχει σε μεγάλο βαθμό ταυτιστεί μέσα στο πλαίσιο των αιώνων. Έχουμε βρεθεί πάρα πολλές φορές ο ένας δίπλα στον άλλο σε εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.
Οι προοπτικές ανάπτυξης της πολυμερούς συνεργασίας μας με τη Σερβία είναι πάρα πολλές. Θα επικεντρωθώ απλώς για λόγους συντομίας σε τρεις τομείς.
Την ενέργεια, καταρχήν. Εμείς αναζητούμε την ενεργειακή ασφάλεια με τη δημιουργία εναλλακτικών πηγών και εναλλακτικών οδών και στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζουμε τον σχεδιαζόμενο διασυνδετήριο άξονα Σερβίας-Βουλγαρίας, ο οποίος θα συνδεθεί με τον άξονα Βουλγαρίας-Ελλάδας και κατά συνέπεια με τον TAP. Όπως ξέρετε, διαθέτουμε ήδη έναν σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου και έχουμε ξεκινήσει την κατασκευή μιας πλωτής μονάδας αεριοποίησης φυσικού αερίου, τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στη σερβική προσπάθεια για πρόσβαση και από άλλες πηγές. Νομίζω ότι είναι σημαντικό όλες οι χώρες των Βαλκανίων να έχουν πολλαπλές δυνατότητες.
Μεταφορές: δίνουμε μεγάλη σημασία στον πανευρωπαϊκό άξονα Χ [λατινικός αριθμός 10], που θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη μέσω της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας με το Σάλτσμπουργκ. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν οδοί επικοινωνίας από τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης προς τον Βορρά, ώστε να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε ως οικονομίες τη δυνατότητά μας για ταχεία μεταφορά προϊόντων.
Το θέμα που μας απασχολεί όλους είναι, επίσης, το μεταναστευτικό. Ετέθη σήμερα στη συζήτηση, το θέτουμε και δημοσίως. Τόσο εμείς, όσο και η Κύπρος είμαστε στην πρώτη γραμμή της Ανατολικής Μεσογείου ως προς στις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επ’ αυτού, νομίζω ότι υπάρχει ένας σαφής χώρος για ανάγκη πλήρους συμμόρφωσης της Τουρκίας με τη Συμφωνία του 2016. Η Τουρκία έχει την υποχρέωση καταρχήν να ελέγχει τις μεταναστευτικές ροές από το έδαφος της και από εκεί και πέρα να δέχεται τις επιστροφές από την Ε.Ε. Νομίζω ότι η Τουρκία πρέπει να ενισχύσει τον έλεγχο των συνόρων της και να ανταποκριθεί πλήρως σε αυτή τη Συμφωνία.
Είχαμε και μια ευρύτερη συζήτηση για τα ζητήματα που αφορούν στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Είχα την ευχέρεια να επαναλάβω ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε την Ανατολική Μεσόγειο σαν μια θάλασσα συνεργασίας και όχι σαν μια θάλασσα στην οποία θα ασκείται πολιτική των κανονιοφόρων. Αυτό ανήκε στον 18ο, στον 19ο αιώνα, δεν έχει καμιά θέση πάντως στον 21ο.
Και τέλος, συζητήσαμε για το ζήτημα της ένταξης της Σερβίας στην Ε.Ε. Η Ελλάδα πάντα, ιστορικά, μέσα από την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, υποστηρίζει ενεργά τη σερβική υποψηφιότητα. Πιστεύουμε ότι η θέση της Σερβίας είναι στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Εκεί ανήκει από πλευράς αξιών, εκεί ανήκει από πλευράς παρελθόντος. Κατά συνέπεια, θα κάνουμε ότι μπορούμε για να διευκολύνουμε, το ξαναλέω, την ενταξιακή πορεία της Σερβίας. Αυτή είναι η εντολή που μου έχει δώσει ο Πρωθυπουργός, κ. Μητσοτάκης.
Αγαπητέ μου Nikola, ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη φιλοξενία. Αυτό που μου δημιουργεί μεγάλη χαρά είναι ότι σύντομα θα έχω την ευκαιρία να σας την ανταποδώσω στη Θεσσαλονίκη.
5 Απριλίου, 2021