ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Σας ευχαριστώ παρά πολύ για την παρουσία σας. Τα εισαγωγικά μου σχόλια θα είναι πολύ σύντομα και περιεκτικά. Όπως γνωρίζετε πολύ καλά, βρίσκομαι εδώ υπό τη διπλή μου ιδιότητα, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά το τρέχον εξάμηνο και, δεύτερον, υπό την εθνική μου ιδιότητα, ως Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας.
Υπό την ευρωπαϊκή μου ιδιότητα βρίσκομαι εδώ προκειμένου να συζητήσω με τις αρχές του τόπου, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής προοπτικής της χώρας αυτής, γιατί η πλήρης ευρωπαϊκή ολοκλήρωσή της είναι κάτι πολύ σημαντικό για την περιφερειακή σταθερότητα, αλλά και για τις προτεραιότητές μας στο πλαίσιο της τρέχουσας Προεδρίας, καθώς, όπως γνωρίζετε, πρόκειται για την πέμπτη Ελληνική Προεδρία μετά την ένταξη της χώρας μας στην ΕΕ. Και η κληρονομιά και η θεσμική μνήμη της προηγούμενης Ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ, σύμφωνα με τη γνωστή σε όλους Ατζέντα της Θεσσαλονίκης, ήταν η Διεύρυνση με την ένταξη των χωρών του κοινού μας χώρου, των Δυτικών Βαλκανίων. Και τώρα βρίσκομαι εδώ, προκειμένου να εφαρμoστεί αυτή η περιφερειακή πολιτική ως πολιτική της ΕΕ.
Υπό την εθνική μου ιδιότητα, έχω ένα πολύ ξεκάθαρο, πολύ φιλικό και πολύ εποικοδομητικό μήνυμα. Είμαστε πάντα έτοιμοι να εντατικοποιήσουμε τη συνεργασία μας, καθώς έχουμε δύο εκ των πραγμάτων διασυνδεδεμένες εθνικές οικονομίες και έχουμε μπροστά μας τη δυνατότητα να οργανώσουμε μαζί πολλά πράγματα, γιατί αποτελεί κοινή ανάγκη να δώσουμε μια πολύ συγκεκριμένη και αισιόδοξη στήριξη στις κοινωνίες των πολιτών των δύο χωρών για ανάπτυξη, πρόοδο, δημιουργία θέσεων εργασίας. Είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για τη νέα γενιά στην Ευρώπη να αποδεχτεί μια εντελώς νέα ευρωπαϊκή αφήγηση, που θα βασίζεται σε ένα μέλλον ευημερίας, σταθερότητας, ειρήνης και δημιουργικότητας – κι αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό και για τις δυο χώρες σε αυτήν την ιστορική, αλλά και με πολλά βάρη γεωγραφική περιοχή.
Είμαι στη διάθεσή σας για να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ: Ο κ. Βενιζέλος θα δεχτεί μερικές μόνο ερωτήσεις. Ποιος ήθελε να απευθύνει ερώτηση; Ο λόγος στην κυρία Slobodanka Jovanovska από την εφημερίδα Utrinski Vesnik.
JOVANOVSKA: Κύριε Βενιζέλο, σας καλωσορίζω εδώ, θα έρθετε ξανά; Και η δεύτερη ερώτηση, εξηγήστε μας τη θέση της Ελλάδας σε σχέση με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων εκ παραλλήλου με τις διαπραγματεύσεις για το θέμα του ονόματος.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Όπως γνωρίζουμε, η πολιτική της διεύρυνσης, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, αποτελεί αρμοδιότητα και ευθύνη του Συμβουλίου και όχι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκτιμούμε πάρα πολύ τη δουλειά της Επιτροπής και τις εκθέσεις και αξιολογήσεις που παρουσιάζει η Επιτροπή, αλλά η τελική απόφαση είναι πολιτική και στηρίζεται στην εκτίμηση και τις προτεραιότητες του Συμβουλίου. Ειδικότερα, η διαδικασία διεύρυνσης είναι διακυβερνητική.
Εκ μέρους του Συμβουλίου και υπό την ιδιότητα του εκπροσώπου της τρέχουσας Προεδρίας, πρέπει να διευκρινίσω ότι, για εμένα, το μόνο κείμενο αναφοράς για την περίπτωση αυτής της χώρας, της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, είναι τα Συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Δεκεμβρίου αναφορικά με τη διεύρυνση της ΕΕ με τις 6 χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Σύμφωνα με το κρίσιμο αυτό κείμενο αναφοράς, το Συμβούλιο είναι έτοιμο να προβεί σε μία νέα αξιολόγηση της περίπτωσης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αργότερα τον ίδιο χρόνο, αλλά το κρίσιμο σημείο είναι ο σεβασμός της αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας.
Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό όχι μόνο για τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, αλλά, επίσης, και για τις διμερείς σχέσεις μεταξύ των Σκοπίων και άλλων πρωτευουσών όπως η Σόφια.
Σύμφωνα με τη διατύπωση του ιδίου κειμένου, αναμένουμε κάτι απτό, συγκεκριμένα και απτά βήματα, πάντα σε αυτό το κρίσιμο πεδίο των σχέσεων καλής γειτονίας και πιο ειδικά προς την κατεύθυνση της πλήρους εφαρμογής της διακομματικής συμφωνίας της 1ης Μαρτίου 2013.
Αυτή είναι η τελευταία λέξη από πλευράς Συμβουλίου και, υπό την ευρωπαϊκή μου ιδιότητα, έχω την ευθύνη και το καθήκον να παρουσιάσω την κοινή ευρωπαϊκή θέση και να υπογραμμίσω τις ιδιαιτερότητες και τα κρίσιμα σημεία αυτού του πολύ σημαντικού κειμένου. Κατανοούμε πολύ καλά πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επίσης, στο πλαίσιο του λεγόμενου ενταξιακού διαλόγου υψηλού επιπέδου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των τοπικών αρχών. Αλλά, επίσης, στο πλαίσιο του ενταξιακού διαλόγου υψηλού επιπέδου, ένα πολύ κρίσιμο σημείο είναι ο σεβασμός και η εκπλήρωση του ευαίσθητου κριτηρίου των σχέσεων καλής γειτονίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ερώτηση εκτός μικροφώνου.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Μια σημαντική υπουργική συνάντηση στη Θεσσαλονίκη, την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου, με τη συμμετοχή των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ύπατης Εκπροσώπου, της Επιτροπής και των Υπουργών Εξωτερικών των έξι κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς έχουμε τη δυνατότητα και την ευκαιρία, κατά τη διάρκεια του εξαμήνου αυτής της Ελληνικής Προεδρίας, να εορτάσουμε την περίφημη Ατζέντα της Θεσσαλονίκης. Κι αυτή η συνάντηση σε υπουργικό επίπεδο είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να δώσουμε νέα ώθηση στην προοπτική της ευρωπαϊκής και ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης της περιοχής μας.
Ίσως, μετά τη συνάντηση της Θεσσαλονίκης, να έχουμε τη δυνατότητα να οργανώσουμε μια νέα διμερή συνάντηση, εδώ ή στην Αθήνα, καθώς είμαι πάντα έτοιμος για συζητήσεις με τον ομόλογό μου. Η συζήτησή μου με τον κ. Poposki, σήμερα το πρωί, ήταν η τρίτη από τότε που ανέλαβα τα καθήκοντα του Υπουργού Εξωτερικών τον περασμένο Ιούνιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είστε πιο αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον των διαπραγματεύσεων για το θέμα του ονόματος, μετά τις συζητήσεις που είχατε εδώ με τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εξωτερικών;
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Μετά τη συνάντησή μου με τον Πρωθυπουργό, εδώ στα Σκόπια, έχω την εντύπωση ότι κοινός παρονομαστής είναι η επιθυμία μας να αξιοποιήσουμε τη διαδικασία που διευθύνεται από τον Γενικό Γραμματέα, μέσω του Πρέσβεως Nimetz, καθώς κοινή μας επιθυμία είναι να εντατικοποιήσουμε αυτή τη διαδικασία και να κατανοήσουμε ότι αυτή η διαδικασία είναι η μόνη οδός, διά της οποίας θα εκφράσουμε το σεβασμό μας για τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Θα μου επιτρέψετε να εκφράσω, επιπρόσθετα, και μια προσωπική παρατήρηση. Ναι, μετά από τις σημερινές συναντήσεις, έχω την εντύπωση ότι η κυβέρνηση, το τοπικό πολιτικό σύστημα, η κοινωνία των πολιτών εδώ στα Σκόπια είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε έναν διάλογο, όχι μόνο για το ζήτημα του ονόματος, αλλά και για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας, καθώς όλοι εδώ είναι σε θέση να καταλάβουν πολύ καλά ότι η Ελλάδα είναι η πραγματική πύλη προς την ευρωπαϊκή προοπτική, προς το ευρωπαϊκό και ευρωατλαντικό πεπρωμένο αυτής της χώρας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Βενιζέλο, η ατζέντα για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων υιοθετήθηκε, όπως είπατε, στη Θεσσαλονίκη το 2003. Δεν νομίζετε ότι είναι υποκριτικό εκ μέρους της Ελλάδας να δηλώνει επίσημα την υποστήριξή της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και, ωστόσο, να εξακολουθεί να μπλοκάρει την ένταξη της χώρας, παρότι […] και παρότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, όπως αυτό εκφράζεται από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των έξι χωρών των Δυτικών Βαλκανίων είναι πάντοτε η πρώτη μας περιφερειακή προτεραιότητα. Ήταν για μένα μεγάλη τιμή και ευχαρίστηση που προέδρευσα της πρώτης Διακυβερνητικής Διάσκεψης στις Βρυξέλλες, τον περασμένο Ιανουάριο, για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Σερβίας. Η έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας είναι κάτι πολύ σημαντικό όχι μόνο για τη Σερβία, αλλά και για το Κόσοβο, γιατί, όπως γνωρίζετε, ο διάλογος μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας είναι κάτι πολύ θετικό και πολύ σημαντικό όχι μόνο για τα δύο μέρη, αλλά και για την ευρύτερη περιφερειακή σταθερότητα.
Η ενταξιακή διαδικασία για το Μαυροβούνιο είναι λίγο πολύ μια επιτυχημένη ιστορία. Η τελευταία απόφαση του Συμβουλίου ήταν να αρχίσει η διαπραγμάτευση επί πέντε νέων κεφαλαίων.
Η κατάσταση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη παραμένει πολύ εύθραυστη, πολύ κρίσιμη και η παρουσία μου, χθες, στο Σεράγεβο ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για την Ελληνική Προεδρία να εκφράσει τη βούλησή της υπέρ της διευκόλυνσης του εσωτερικού διαλόγου και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας αυτής είναι ο πρώτος και ο πιο ουσιαστικός και κρίσιμος κοινός παρανομαστής για το μέλλον της εν λόγω οντότητας.
Είμαι έτοιμος τώρα να επισκεφθώ τα Τίρανα και ο στόχος μας είναι να δοθεί στην Αλβανία το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας το συντομότερο δυνατό και η εθνική μας θέση ήταν υπέρ αυτού του καθεστώτος, κατά το τελευταίο Συμβούλιο του Δεκεμβρίου. Και τώρα ελπίδα και επιθυμία μας είναι να οργανώσουμε μια νέα συζήτηση για το ευρωπαϊκό μέλλον της Αλβανίας, κατά το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας, προκειμένου να δοθεί και στην Αλβανία το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας.
Ειδικότερα όσον αφορά την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, στο παρελθόν, η θέση μας ήταν πολύ ευέλικτη και πολύ παραγωγική. Χάρη στην εποικοδομητική και φιλική στάση της Ελλάδας, η ΠΓΔΜ έχει το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Η ύπαρξη της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ της ΕΕ και της ΠΓΔΜ αποτελεί μια πολύ δημιουργική και πολύ σταθερή βάση για το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας σας. Η νέα μου κίνηση, υπό την εθνική μου ιδιότητα, σήμερα το πρωί, ήταν η επίσημη δήλωση ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να αποδεχτεί τη συμμετοχή της ΠΓΔΜ, υπό το καθεστώς του παρατηρητή, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ στη Βιέννη.
Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διαδικασίας, η Ελλάδα συμμετέχει πάντα στο επονομαζόμενο «κύριο ρεύμα». Το βασικό εμπόδιο για την ευρωπαϊκή προοπτική της ΠΓΔΜ δεν είναι το διμερές, ανοικτό ζήτημα, το γνωστό «ζήτημα του ονόματος», αλλά η υποχρέωση τήρησης των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και ειδικότερα του βασικού κριτηρίου που αφορά την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας. Δεν πρόκειται για μια ένσταση εθνικού χαρακτήρα, αλλά για μια υποχρέωση ευρωπαϊκή και διεθνή. Η τήρηση της αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας, η αποδοχή των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, της διεθνούς έννομης τάξης είναι κάτι απόλυτα σημαντικό και ζωτικό για κάθε υποψήφια χώρα και όχι μόνο για την ΠΓΔΜ.
20 Φεβρουαρίου, 2014