«Θα ήθελα να ευχαριστήσω και εγώ θερμά τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ για την φιλοξενία και για την ευκαιρία που είχαμε σήμερα να επισκεφθούμε την πόλη της Μπερ Σεβά. Μια πόλη που έχει και μια σημαντική ιστορία, την οποία μας ανέλυσε εδώ ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ και αφορά την ιστορία από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μάχη που έγινε εδώ.
Αλλά εγώ εντυπωσιάστηκα, γιατί είδα μια πόλη, η οποία βρίσκεται στη μέση της ερήμου, που τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα και έχει γίνει κέντρο γνώσης, εκπαίδευσης, νέων τεχνολογιών και ιδιαίτερα κέντρο τεχνολογίας και κυβερνοασφάλειας. Δηλαδή, κέντρο σε ό,τι αφορά την προσπάθεια της κυβέρνησης του Ισραήλ να διευρύνει την έννοια της ασφάλειας και να την τοποθετήσει στη συζήτηση που αφορά το μέλλον.
Γιατί οι απειλές, σήμερα, δεν είναι μονάχα οι παραδοσιακές απειλές που γνωρίσαμε. Εγώ έμεινα εντυπωσιασμένος από το επίπεδο και της τεχνολογίας, αλλά και το βάθος της έρευνας που διεξάγεται εδώ. Και νομίζω ότι για μας είναι μια πολύ σημαντική ευκαιρία που κομίσαμε μια πλούσια εμπειρία για το πού πρέπει να προσανατολίσουμε και τις δικές μας υπηρεσίες πληροφοριών, αλλά και την άμυνά μας απέναντι σε απειλές που, επαναλαμβάνω, σήμερα δεν είναι –όλες οι απειλές τουλάχιστον- έτσι όπως τις γνωρίσαμε παραδοσιακά τα προηγούμενα χρόνια.
Θέλω, λοιπόν, να ξεκινήσω την παρέμβασή μου λέγοντας ότι το γεγονός και μόνο ότι συναντιόμαστε για πέμπτη φορά σε τριμερές επίπεδο, σηματοδοτεί πως έχουμε θεσπίσει έναν θεσμό ουσιαστικής συνεργασίας, στρατηγικού χαρακτήρα, θα έλεγα. Ρωτούν, λοιπόν, πολλοί ποιος είναι ο στόχος αυτής της συνεργασίας. Η απάντηση είναι σαφής: Ο στόχος της συνεργασίας είναι να εδραιώσουμε την περιοχή μας ως μια περιοχή ειρήνης, ευημερίας, συνεργασίας και συν-ανάπτυξης και να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις, τους κινδύνους, τις απειλές. Όχι να στραφούμε απέναντι σε τρίτους, σε τρίτες χώρες, αλλά να επιβεβαιώσουμε, να διακηρύξουμε, ότι επιθυμούμε αυτή η πολύπαθη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, να είναι μια περιοχή συνεργασίας και συν-ανάπτυξης και όχι μια περιοχή συγκρούσεων.
Υπό αυτή την έννοια, δώσαμε, για άλλη μια φορά, έμφαση στον διάλογο για τα περιφερειακά θέματα, αλλά δώσαμε έμφαση και προχωρήσαμε και σε συγκεκριμένες συνεργασίες στον τομέα της ενέργειας, της έρευνας και της καινοτομίας που, επαναλαμβάνω, είναι το μέλλον, στον τομέα της κυβερνοασφάλειας και της ψηφιακής πολιτικής, αλλά και της αγροτικής συνεργασίας.
Ξεκινώντας από τον τομέα της ενέργειας, εδώ και αρκετό καιρό συζητάμε την προοπτική ενός project που θα δώσει πιστεύω μια άλλη πνοή σταθερότητας στην περιοχή. Και αναφέρομαι στον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, στον EastMed. Ο EastMed δεν είναι απλά ένα ενεργειακό project, αλλά ένα project με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία και σημασία.
Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε τη ροή, τη μεταφορά των ενεργειακών πηγών της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Και υπό αυτή την έννοια, στόχος μας είναι, σε αυτή τη συνεργασία, να συμπεριληφθούν στο μέλλον και άλλες χώρες. Και άλλες χώρες με πηγές ενέργειας στην περιοχή. Δεν αποκλείουμε κανέναν, αλλά καταθέτουμε την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε σε μια συνεργασία, που -επαναλαμβάνω- έχει τόσο οικονομική αξία, εμπορική αξία, όσο και γεωπολιτική αξία. Διότι όσοι συνεργαστούμε για την κατασκευή αυτού του δρόμου ενέργειας, ανοίγουμε και τον δρόμο για τη σταθερότητα, την ειρήνη στην περιοχή μας.
Είπε ο φίλος Μπέντζαμιν ότι η επόμενή μας συνάντηση θα γίνει στην Κνωσό, κοντά στην Κνωσό, θα γίνει στην Κρήτη. Η Κνωσός, για όσους δεν γνωρίζουν, είναι μια πολύ σημαντική πόλη του αρχαίου πολιτισμού, του μινωικού πολιτισμού. Είναι μια σημαντική κληρονομιά και παρακαταθήκη της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, γιατί στην περιοχή μας, βεβαίως, στη Μεσόγειο, αναπτύχθηκε ο πολιτισμός, από εδώ ξεκίνησε τα πρώτα βήματα ο πολιτισμός που αποτελεί παγκόσμια κληρονομιά.
Και θα είναι πολύ ενδιαφέρον να βρεθούμε την επόμενη φορά, στις αρχές του 2019, στην Κρήτη, όχι μόνον για να έχουν την ευκαιρία ο Νίκος και ο Μπέντζαμιν να επισκεφτούν την Κνωσό, αλλά για να σηματοδοτήσουμε ότι το νησί αυτό, που είναι στην καρδιά της Μεσογείου, ένα νησί συνεργασίας και συν-ανάπτυξης, καθώς από αυτό το νησί θα περνά ο αγωγός EastMed στη διαδρομή του από την Νοτιοανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Και να επαναλάβω ότι αυτός ο αγωγός θα είναι μια γέφυρα για την περιοχή μας. Η ενέργεια θέλουμε να είναι η γέφυρα ανάμεσα στους λαούς και όχι αντικείμενο συγκρούσεων.
Βεβαίως, καθώς βρεθήκαμε εδώ στη Μπερ Σεβά, δεν θα μπορούσαμε παρά να κουβεντιάσουμε για την τεχνολογία, την καινοτομία. Υπογράψαμε, λοιπόν, ένα μνημόνιο συνεργασίας σε θέματα καινοτομίας, έρευνας και μεταφοράς τεχνογνωσίας από το Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει καταφέρει να είναι πρωτοπόρο σε αυτά τα θέματα και εμείς, βεβαίως, επιθυμούμε -και θέλω να ευχαριστήσω τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου γιατί μας δίνει αυτή την ευκαιρία- αυτή η τεχνογνωσία να μεταφερθεί τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κύπρο.
Συζητήσαμε εκτενώς, επίσης, και συμφωνήσαμε να εντείνουμε τη συνεργασία των χωρών μας στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, της θωράκισής μας έναντι κυβερνοαπειλών. Σε ό,τι αφορά την τεχνολογία των επικοινωνιών και της πληροφορίας, συμφωνήσαμε να συστήσουμε μια κατευθυντήρια επιτροπή, με συμμετοχή αρμόδιων υπουργών, για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων.
Και να μην ξεχάσω να πω, μιας και η προηγούμενη συνάντησή μας στην Ελλάδα έγινε στην πόλη της Θεσσαλονίκης, μια πόλη με ιδιαίτερα ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στους λαούς μας, καθώς ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της ήταν εβραϊκής καταγωγής. Και από ό,τι βλέπω και ο Υπουργός Επικοινωνίας του Ισραήλ έχει την καταγωγή του από τη Θεσσαλονίκη. Ήταν ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας αυτής της πόλης η εβραϊκή κοινότητα και είναι η ευρωπαϊκή πόλη με τον μεγαλύτερο αριθμό, αναλογικά με τον πληθυσμό της, θυμάτων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Θεσσαλονίκη. Αυτή η μεγάλη, λοιπόν, κληρονομιά που μας συνδέει, θέλουμε να ενισχυθεί μέσα από μια επένδυση στο μέλλον. Να συνδέσουμε το παρελθόν και την ιστορία με το μέλλον. Γι’ αυτό και σκοπεύουμε, με τη βοήθεια του Ισραήλ, να συστήσουμε ένα τεχνολογικό πάρκο καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη, που θα ανοίξει νέες ευκαιρίες για συνέργειες ισραηλινών νεοφυών επιχειρήσεων με ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά και επιχειρήσεις, βεβαίως, από τα υπόλοιπα Βαλκάνια, διότι το δικό μας όραμα είναι η Θεσσαλονίκη να γίνει η πρωτεύουσα των Βαλκανίων, οικονομική, τεχνολογική, εμπορική.
Επίσης, υπογράψαμε συμφωνία με το Ισραήλ για την εξερεύνηση και αξιοποίηση του διαστήματος για ειρηνικούς σκοπούς, που παρουσιάζει, βεβαίως, στρατηγικές προοπτικές συνεργασίας.
Και να κλείσω, κάνοντας αναφορά και στα άλλα κρίσιμα γεωπολιτικής, γεωστρατηγικής σημασίας ζητήματα των εξελίξεων στην περιοχή μας, τα οποία συζητήσαμε εκτενώς, τόσο χθες το βράδυ στο δείπνο που μας παρέθεσε ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός, όσο και σήμερα. Συνομιλήσαμε για τις εξελίξεις στη Συρία. Έχουμε μια ανησυχία, δεν το κρύβω, για τις εξελίξεις στη Συρία, που σχετίζονται και με την πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ, αλλά και για τον μελλοντικό ρόλο τρίτων χωρών στην περιοχή, της Τουρκίας, του Ιράν. Συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας και της ανταλλαγής πληροφοριών, όχι μόνο σε ό,τι αφορά αυτές τις εξελίξεις, αλλά και γενικότερα.
Μας ενημέρωσε ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ για τα τούνελ που εντοπίστηκαν στο βόρειο Ισραήλ. Και, βεβαίως, σε αυτό το πλαίσιο, καταδικάσαμε απερίφραστα κάθε μορφή τρομοκρατίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας για την καταπολέμησή της και καλωσορίσαμε τη σύγκληση τριμερούς ομάδας εργασίας για την πρόληψη της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που έγινε στην Αθήνα, στις 29 Νοέμβρη του 2018.
Σε ό,τι αφορά το Μεσανατολικό, σε ό,τι με αφορά, επανέλαβα την προσήλωση της Ελλάδας στην επίτευξη βιώσιμης λύσης δύο κρατών, το ίδιο έκανε και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, το είπε λίγο πιο πριν. Στην επίτευξη, λοιπόν, βιώσιμης λύσης δύο κρατών, που θα εξασφαλίζει ειρήνη και ασφάλεια, τόσο για τους Ισραηλινούς, όσο και για τους Παλαιστίνιους. Και βεβαίως, τόνισα τη στήριξη της Ελλάδας στην προοπτική επανέναρξης ειρηνευτικής διαδικασίας, το συντομότερο δυνατόν, στη βάση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων.
Μιλήσαμε και για το Κυπριακό. Για την ανάγκη δίκαιης και βιώσιμης λύσης προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, που για μας αυτό περνά, βεβαίως, μέσα από την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση του κατοχικού στρατού από την Κύπρο. Υπογράμμισα την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στο Αιγαίο, το οποίο, βεβαίως, σημαίνει και σεβασμός στο δικαίωμα της Κύπρου να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης.
Συζητήσαμε, βεβαίως, και για την προώθηση της εταιρικής σχέσης Ε.Ε.-Ισραήλ και τη σημαντική προοπτική της, ασφαλώς στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, θέλω να εξάγω το συμπέρασμα ότι προχωράμε με σταθερά βήματα μια σχέση ουσιαστικής συνεργασίας, που βασίζεται στην αλληλοκατανόηση και, επαναλαμβάνω, βασίζεται στον κοινό μας σκοπό. Όχι απέναντι σε τρίτους, αλλά οι τρεις χώρες μας να επιβεβαιώσουν ότι η επιθυμία τους είναι η ειρήνη, η συνεργασία, η ευημερία, η συν-ανάπτυξη στην περιοχή μας. Και αυτό, βεβαίως, περνά μέσα από συγκεκριμένα βήματα, που θα φέρουν την ανάπτυξη του εμπορίου, την ανταλλαγή των πολιτισμικών δράσεων, την ενίσχυση στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας, αλλά και την ενίσχυση αυτής της μεγάλης στρατηγικής σημασίας συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις, θέλω να ευχαριστήσω για τη φιλοξενία τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Να πω στον αγαπητό φίλο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ότι δεν είναι και τόσο θετικό να είναι κανείς Πρωθυπουργός και να αναγκάζεται να έχει και άλλο χαρτοφυλάκιο. Μην νομίζεις ότι είναι θέμα, το οποίο μας κάνει να αισθανόμαστε, εγώ, τουλάχιστον, δεν αισθάνομαι και τόσο άνετα με αυτό. Φαντάζομαι και ο Μπέντζαμιν για λόγους ανάγκης το κάνει. Αλλά, πράγματι, έχει μια ιδιαιτερότητα, όταν βρεθήκαμε οι τρεις μας στο τραπέζι, ήμασταν ταυτόχρονα δύο Πρωθυπουργοί, ένας Πρόεδρος και τρεις Υπουργοί, ενώ ήμασταν τρία άτομα.
Με αυτές, λοιπόν, τις σκέψεις, θέλω να ευχαριστήσω θερμά και να πω ότι η επόμενη συνάντησή μας θα είναι στην Κρήτη, τον Φλεβάρη του επόμενου χρόνου. Ενδεχομένως και με την παρουσία κάποιου αξιωματούχου από την πλευρά των ΗΠΑ, που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη συνεργασία μας στην περιοχή και ιδιαίτερα στην ενεργειακή μας συνεργασία, πράγμα που σημαίνει ότι βαδίζουμε με σταθερά βήματα και πετυχαίνουμε τον στόχο, σιγά-σιγά, να δημιουργούμε θετικές ειδήσεις και θετικό προηγούμενο προς όφελος των λαών μας, προς όφελος των χωρών μας, αλλά -θα έλεγα- προς όφελος των λαών της ευρύτερης περιοχής. Διότι η σταθερότητα, η ασφάλεια, η ειρήνη είναι προς όφελος όλων των λαών.
Ευχαριστώ πολύ.»
20 Δεκεμβρίου, 2018