Σ. ΔΗΜΑΣ: Με χαρά υποδεχόμαστε στην Αθήνα το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Anders Fogh Rasmussen. Η επίσκεψή του συμπίπτει με τη συμπλήρωση 60 ετών από την προσχώρηση της Ελλάδος στη Συμμαχία. Μας έδωσε όμως την ευκαιρία να συζητήσουμε για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Συμμαχία ενόψει και της Συνόδου Κορυφής στο Σικάγο τον προσεχή Μάιο.
Στα 60 χρόνια της συμμετοχής της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία η Ελλάδα, ένα από τα παλαιότερα μέλη του ΝΑΤΟ, έδωσε πάντα δυναμικό παρών στις αποστολές του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή της αλλά και τη διάθεση των αμυντικών υποδομών της. Σε συνδυασμό με τη γεωστρατηγική θέση της χώρας σε μία από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη, η συμμετοχή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ καθίσταται κρίσιμος παράγοντας ισχύος και προσφέρει προστιθέμενη αξία στην αμυντική και εξωτερική μας πολιτική.
Δεν μπορεί όμως κανείς να παραγνωρίσει και τις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα σε εθνικό επίπεδο και που δυστυχώς δεν έχουν απαντηθεί από τη συμμετοχή μας στη Συμμαχία. Χθες είχαμε νέες απειλές εναντίον της Κύπρου. Είχαμε ξανά υπερπτήσεις, είχαμε αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος. Αυτή δεν είναι συμπεριφορά συμμάχου. Είναι συμπεριφορά που πρέπει να σταματήσει. Η Ελλάδα προασπίζει τα δικαιώματά της. Δυστυχώς όμως αντί σήμερα να μιλάμε γι’ αυτά που μας ενώνουν βλέπουμε προκλήσεις που υπονομεύουν τις προοπτικές βελτίωσης των σχέσεών μας.
Στα 60 χρόνια που πέρασαν το διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο το ΝΑΤΟ καλείται να εκπληρώσει την αποστολή του έχει αλλάξει με δραματικό τρόπο. Το ίδιο και η έννοια της απειλής. Παρ’ όλα αυτά η Συμμαχία κατορθώνει να προσαρμόζεται με επιτυχία στις νέες προκλήσεις. Η προσωπική συνεισφορά του Γενικού Γραμματέα στην προσπάθεια αυτή είναι καταλυτική και έχει τη στήριξη της Ελλάδας.
Σε λίγους μήνες θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής στο Σικάγο. Οι σύμμαχοι θα κληθούν να δώσουν απαντήσεις σε πιεστικά ζητήματα, όπως είναι η διαδικασία μεταβίβασης της ευθύνης για την ασφάλεια του Αφγανιστάν από τη Νατοϊκή επιχείρηση ISAF στις Αφγανικές Αρχές. Η ενίσχυση των δεσμών συνεργασίας του ΝΑΤΟ με τους εταίρους του και με άλλους σημαντικούς παράγοντες της Διεθνούς Κοινότητας και η υλοποίηση της πρωτοβουλίας «Έξυπνη άμυνα», “Smart Defense”, η οποία αποσκοπεί στην εξεύρεση εν μέσω της δυσχερούς διεθνούς οικονομικής συγκυρίας των καλύτερων τρόπων ανάπτυξης μέσων και δυνατοτήτων.
Οι οικονομίες των χωρών του ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν τη σοβαρότερη οικονομική κρίση στη σύγχρονη ιστορία τους. Πρέπει λοιπόν να βρούμε τον τρόπο ώστε με λιγότερα να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα. Η υιοθέτηση του νέου στρατηγικού δόγματος του ΝΑΤΟ υπό την καθοδήγηση του Γενικού Γραμματέα αποτελεί τον οδικό χάρτη της Συμμαχίας για τη μετάβαση στη νέα εποχή. Το νέο δόγμα ενσωματώνει κορυφαίες αρχές, όπως η διατήρηση του κανόνα της ομοφωνίας στη λήψη των αποφάσεων, ο σεβασμός των αρχών των Ηνωμένων Εθνών και των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου στις δράσεις του, η αναγνώριση του στρατηγικού χαρακτήρα της συνεργασίας της Συμμαχίας με τη Ρωσία, η ενίσχυση των σχέσεών της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και η σημασία της σταδιακής ενσωμάτωσης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς που άλλωστε αποτελεί στρατηγικό στόχο της Ελλάδος - πάντα εντός του πλαισίου που θέτουν συμφωνημένα κριτήρια και προϋποθέσεις μεταξύ άλλων και της καλής γειτονίας. Για όλα αυτά τα θέματα συζητήσαμε και θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας στο γεύμα.
Θέλω λοιπόν για άλλη μία φορά να ευχαριστήσω τον Γενικό Γραμματέα που βρίσκεται σήμερα στην Αθήνα για να γιορτάσει μαζί μας τα 60 χρόνια από την προσχώρηση και συμμετοχή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ.
Σας ευχαριστώ πολύ.
A.F. RASMUSSEN: Κύριε Δήμα, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα ευγενικά σας λόγια. Είχαμε μια πολύ θετική συνάντηση σήμερα το πρωί και θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις και το απόγευμα.
Πρώτα από όλα, θα ήθελα με αυτή την ευκαιρία της 60ης επετείου προσχώρησης της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ, να συγχαρώ εσάς και την Ελλάδα. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ για την ισχυρή δέσμευσή σας απέναντι στη συμμαχία μας και στις διαντλαντικές σχέσεις. Θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μας για τη σημαντική σας συμβολή στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ πέρσι, στην πολύ επιτυχημένη επιχείρηση για την προστασία του άμαχου πληθυσμού στη Λιβύη. Είχατε επίσης μια πολύ σημαντική συμβολή στις επιχειρήσεις μας στο Κόσσοβο και το Αφγανιστάν, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο η Ελλάδα έχει διαδραματίσει ρόλο ζωτικής σημασίας, έναν ρόλο που θα διαδραματίσει και στην ευρωατλαντική ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Και επιθυμία μου είναι όλες οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στις ευρωατλαντικές δομές, στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, και πιστεύω ότι η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας.
Επισκέπτομαι την Αθήνα σε μια χρονική στιγμή όπου η κυβέρνηση αγωνίζεται να βάλει σε τάξη και να αναδιαμορφώσει την οικονομία της. Κατά τη γνώμη μου, η ασφάλεια και η οικονομία είναι αλληλένδετες, γιατί, όταν οι χώρες αντιμετωπίζουν τεράστια ελλείμματα και αυξανόμενο χρέος, γίνονται και περισσότερο ευάλωτες. Συνεπώς, οι χρηστές φορολογικές πολιτικές είναι επίσης χρηστές πολιτικές ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΝΑΤΟ προσφέρει τόσο καλή οικονομία όσο και καλή ασφάλεια. Καλή ασφάλεια γιατί γινόμαστε πιο ισχυροί όταν βοηθάμε ο ένας τον άλλον, καλή οικονομία γιατί μπορούμε πράγματι να διασφαλίσουμε μια πιο αποτελεσματική χρήση των πόρων μας όταν στοχεύουμε σε πολυεθνικές λύσεις αντί σε καθαρά εθνικές λύσεις. Κατά συνέπεια, όταν υπάρχει αμοιβαία συνδρομή, γινόμαστε πιο ισχυροί. Αυτή είναι και η ουσία της συμμαχίας μας.
Το ΝΑΤΟ είναι μια οικογένεια εθνών που μοιράζεται τις ίδιες αξίες, μια οικογένεια όπου το ένα μέλος βοηθάει το άλλο. Αυτό είναι επίσης ένα σημαντικό θέμα που βρίσκεται στην ατζέντα της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο. Θα συζητήσουμε τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την ισχυρή άμυνα στο μέλλον, τους τρόπους με τους οποίους θα αποκτήσουμε τις απαραίτητες στρατιωτικές δυνατότητες, παρά την οικονομική κρίση και τη μείωση των αμυντικών δαπανών. Και ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι εκείνος της «έξυπνης άμυνας», δηλαδή ένας πιο έξυπνος τρόπος αξιοποίησης των αμυντικών πόρων και ένας εξυπνότερος τρόπος είναι να το κάνουμε αυτό μαζί, να συνενώσουμε και να μοιραστούμε τους πόρους και να επιτύχουμε πολυεθνικές λύσεις. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μας σήμερα με τα μέλη της ελληνικής κυβέρνησης, έλαβα τη διαβεβαίωση ότι η Ελλάδα προτίθεται να εμπλακεί σε μια τέτοιου είδους πολυεθνική συνεργασία.
Τέλος, κατά τη σύνοδο κορυφής στο Σικάγο, θα συζητήσουμε επίσης τη συνεργασία μας με χώρες ανά τον κόσμο. Θα υπογραμμίσω, με αυτή την ευκαιρία, τις συνεργασίες μας με τις χώρες της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Την επαύριον της Αραβικής Άνοιξης, πιστεύω ότι θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία που παρουσιάζεται και να ενισχύσουμε τις συνεργασίες μας με τις χώρες αυτής της περιοχής, κάτι που είναι προς το στρατηγικό μας συμφέρον, να δούμε δηλαδή την ελευθερία και την ευημερία να αναπτύσσονται στη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή και να δούμε τη Μεσόγειο να μεταμορφώνεται σε μια θάλασσα ειρήνης, σε ένα κέντρο οικονομικής ευημερίας και ανάπτυξης. Αυτό θα είναι προς όφελος της Ελλάδας, αλλά και προς όφελος ολόκληρης της Ευρώπης και της ευρωατλαντικής περιοχής, και θα ήθελα να ελπίζω ότι κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Σικάγο θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις αναφορικά με την ενίσχυση των συνεργασιών μας με τις χώρες της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να απευθύνω μία ερώτηση προς τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδος, τον κύριο Δήμα. Θα ήθελα το σχόλιό σας αναφορικά με την πρόσφατη ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και ειδικότερα για τις έμμεσες ουσιαστικά απειλές της Τουρκίας σχετικά με το δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Σ. ΔΗΜΑΣ: Ξεκινώντας από αυτό που είπε ο κύριος Γενικός Γραμματεύς, το οποίο το θυμούμαι: η Μεσόγειος, η Ανατολική Μεσόγειος να είναι θάλασσα που ενώνει και θάλασσα ειρήνης, θα ήθελα να πω ότι αντί για τη διατύπωση απειλών, η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών και το Δίκαιο της Θαλάσσης, όπως άλλωστε υπογραμμίζεται και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης του περασμένου Δεκεμβρίου. Αρνούμενη να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία, η Τουρκία επιβαρύνει τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, οι οποίες βεβαίως ουδόλως συνδέονται με την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως έχουμε επανειλημμένως τονίσει και στο παρελθόν, η Ελλάδα και η Κύπρος δεν προτίθενται να ακολουθήσουν την Τουρκία στην εκτόξευση απειλών και προκλήσεων. Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως την Κυπριακή Δημοκρατία στην άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, τα οποία εξάλλου αναγνωρίζονται στο σύνολό τους και από τη Διεθνή Κοινότητα, με εξαίρεση την Τουρκία. Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία για τον πλήρη συντονισμό των ενεργειών τους.
M. BENEDICT: Σας ευχαριστώ. Martin Benedict από το Associated Press. Μια ερώτηση για τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Πόσο σίγουρος είστε ότι θα υπάρξει, κάποια στιγμή, μια ειρηνευτική συμφωνία στο Αφγανιστάν στην οποία θα συμμετέχουν και οι Ταλιμπάν; Και κατά ποσό αυτά που δηλώνει το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα αποτελούν πηγή ανησυχίας για εσάς;
A.F. RASMUSSEN: Πρώτον, σχετικά με το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι το ΝΑΤΟ είναι μια συμμαχία που δεν εμπλέκεται στο ζήτημα του Ιράν. Εμπλέκονται σε αυτό μεμονωμένοι σύμμαχοι και φυσικά παρακολουθούμε την κατάσταση στενά. Μπορεί, βέβαια, μακροπρόθεσμα, το ζήτημα αυτό να έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια. Υποστηρίζουμε τις διεθνείς προσπάθειες για την επίτευξη πολιτικής και διπλωματικής λύσης στο ζήτημα αυτό. Παροτρύνουμε την ιρανική ηγεσία να συμμορφωθεί με τις διεθνείς υποχρεώσεις της, συμπεριλαμβανομένων των συναφών ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Δεν έχω πληροφορίες που θα μου επέτρεπαν να αξιολογήσω τις δηλώσεις του Ιράν. Όσον αφορά το Αφγανιστάν, δεν γνωρίζω κατά πόσο θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων στις συρράξεις στο Αφγανιστάν. Αλλά η θέση μου είναι ξεκάθαρη. Αν υπάρχει κάποια πιθανότητα να βρεθεί μια πολιτική λύση μέσω διαπραγματεύσεων, πιστεύω ότι αυτή η πιθανότητα θα πρέπει να διερευνηθεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Πρώτη προϋπόθεση είναι οι ίδιοι οι Αφγανοί να ηγηθούν αυτής της διαδικασίας. Έτσι, η αφγανική κυβέρνηση πρέπει να είναι στη θέση του οδηγού. Αυτή είναι η πρώτη προϋπόθεση. Δεύτερη προϋπόθεση, κατά τη γνώμη μου, είναι οι ομάδες και τα πρόσωπα που θα μετέχουν σε μια τέτοιου είδους διαδικασία συμφιλίωσης να συμμορφώνονται και να εφαρμόζουν το αφγανικό δημοκρατικό Σύνταγμα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των γυναικών και όλων των υπόλοιπων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και τέλος, μια άλλη προϋπόθεση είναι αυτές οι ομάδες να διακόψουν τις σχέσεις τους με τρομοκρατικές οργανώσεις. Εφόσον πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, πιστεύω ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Τώρα, κατά πόσο αυτό είναι δυνατό, δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω. Αλλά γνωρίζω ένα πράγμα. Όσο πιο ισχυρή είναι η στρατιωτική πίεση που ασκείται στους Ταλιμπάν, τόσο πιο μεγάλη είναι η πιθανότητα να συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχουν καμία απολύτως πιθανότητα να επιτύχουν τους στόχους τους, δια της στρατιωτικής οδού, και ότι θα είναι καλύτερα να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Συνεπώς, αυτό που θέλω να πω είναι ότι θα συνεχίσουμε να ασκούμε στρατιωτική πίεση, κάτι που θα διευκολύνει επίσης και την επίτευξη πολιτικής λύσης.
(…): Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
Ομιλίες ΥΠΕΞ Σ. Δήμα και Γεν. Γραμματέα ΝΑΤΟ A.F. Rasmussen σε ημερίδα ΕΛΙΑΜΕΠ για τα 60 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ
16 Φεβρουαρίου, 2012