Βασικά σημεία:
• Η συνεργασία και ο συντονισμός Ελλάδας-Κύπρου σε όλους τους τομείς αποτελεί θεμέλιο λίθο της κυβερνητικής πολιτικής. Η εξεύρεση συνολικής και συμφωνημένης λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της πραγματικότητας της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει για την Ελλάδα κορυφαία προτεραιότητα.
• Το τελευταίο διάστημα η Τουρκία κλιμακώνει τις απειλές της σε βάρος της Κύπρου αντιδρώντας στο αυτονόητο κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει το φυσικό της πλούτο. Αντί να επιχειρεί να δικαιολογήσει παράνομες ενέργειές της επικαλούμενη Συνθήκες τις διατάξεις των οποίων η ίδια κατ’ εξακολούθηση παραβιάζει ή δεν προσυπογράφει, θα πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι σέβεται τη διεθνή έννομη τάξη. Αντί να απειλεί για λήψη μέτρων για προάσπιση υποτιθέμενων έννομων συμφερόντων της πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτή η ρητορική θα πέσει στο κενό. Να προχωρήσει στην υιοθέτηση της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, όπως έχουν κάνει εκατοντάδες χώρες στη γη, και να απελευθερώσει επί τέλους τις διαπραγματεύσεις για τη λύση του Κυπριακού.
[Επί ερώτησης για βιβλίο πρώην στελέχους του τουρκικού ΥΠΕΞ σχετικά με τις διερευνητικές επαφές:]
• Καμία Ελληνική Κυβέρνηση ποτέ δεν έχει κάνει καμία τέτοια συμφωνία με την Τουρκία. Το Διεθνές Δίκαιο δίνει το δικαίωμα στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, όποτε και όπως η ίδια κρίνει ότι πρέπει να το κάνει, και όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις διαχρονικά έχουν δηλώσει ότι αυτό το δικαίωμα ισχύει απαρεγκλίτως.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των δηλώσεων
Σ. ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ: Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για εμένα που καλωσορίζω στην Αθήνα την Ερατώ Μαρκουλλή, που πραγματοποιεί την πρώτη της επίσκεψη στο εξωτερικό, μετά την ανάληψη των νέων της καθηκόντων, στην Ελλάδα, όπως άλλωστε είχα την ευκαιρία και τη χαρά να κάνω κι εγώ όταν ανέλαβα τα δικά μου καθήκοντα επισκεπτόμενος την Κύπρο.
Η επίσκεψή σου Ερατώ, υπογραμμίζει το συμβολισμό της αδελφικής μας σχέσης αλλά έχει και πολύ ουσιαστικό περιεχόμενο γιατί οι προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας είναι μεγάλες. Ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας και θα τη συνεχίσουμε και στο γεύμα σχετικά με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, τις σχέσεις Ευρώπης-Τουρκίας, την προετοιμασία της Κυπριακής Προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα θέματα της ενέργειας αλλά και ζητήματα που αφορούν την ευρύτερη περιοχή μας, όπως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, στη Βόρειο Αφρική, καθώς και θέματα της οικονομίας φυσικά, τα οποία είναι καυτά και ενδιαφέροντα για όλη την Ευρώπη.
Ερατώ, το πλήγμα που δέχθηκε η Κύπρος στις 11 Ιουλίου ήταν τεράστιο και θέλω να ξέρεις ότι μαζί με εσάς θρηνήσαμε και εμείς για τα παλικάρια που χάθηκαν και την καταστροφή που υπέστη η Κύπρος και οι οικογένειές τους. Με την ευκαιρία της επίσκεψής σου, στέλνω και πάλι μήνυμα στον Κυπριακό λαό ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται στο πλάι σας με όλες τις δυνάμεις της, μέχρι να ξαναπατήσετε γερά στα πόδια σας μετά από αυτή την τραγωδία. Ο Κυπριακός λαός έχει αποδείξει ότι έχει τεράστιο σθένος και είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρει ενωμένος και αποφασισμένος να ξαναχτίσει ό,τι καταστράφηκε για να κάνει την πατρίδα του ακόμα πιο ισχυρή.
Η συνεργασία και ο συντονισμός Ελλάδας-Κύπρου σε όλους τους τομείς αποτελεί θεμέλιο λίθο της κυβερνητικής πολιτικής. Η εξεύρεση συνολικής και συμφωνημένης λειτουργικής και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της πραγματικότητας της Κύπρου ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει για την Ελλάδα κορυφαία προτεραιότητα. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε ενεργά την Κυπριακή Δημοκρατία, Ερατώ, όπως ξέρεις, και τη διαπραγματευτική προσπάθεια του Προέδρου Χριστόφια.
Οι πρόσφατες εμπρηστικές δηλώσεις της Τουρκικής πολιτικής ηγεσίας δεν επιτρέπουν, δυστυχώς, ιδιαίτερη αισιοδοξία για τους επόμενους μήνες. Αποδεικνύουν για μία ακόμα φορά ότι η ουσία του Κυπριακού προβλήματος είναι η συνεχιζόμενη κατοχή της μισής Κύπρου από την Τουρκία. Αποδεικνύουν ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται να συμμορφωθεί με τη διεθνή νομιμότητα, με τις εκκλήσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, του οποίου τις καλές υπηρεσίες η Ελλάδα στηρίζει, όπως αρνείται να συμμορφωθεί και με τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το τελευταίο διάστημα, δυστυχώς, η Τουρκία κλιμακώνει τις απειλές της σε βάρος της Κύπρου αντιδρώντας στο αυτονόητο κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει το φυσικό της πλούτο. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, όπως ξέρετε, και στις δύο αυτές περιπτώσεις ακαριαία αντέδρασε με σαφέστατες δικές του δηλώσεις.
Αγαπητή μου Ερατώ, αντί η Τουρκία να επιχειρεί να δικαιολογήσει παράνομες ενέργειές της επικαλούμενη Συνθήκες και Συμβάσεις τις διατάξεις των οποίων η ίδια κατ’ εξακολούθηση παραβιάζει, ή δεν προσυπογράφει, θα πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι σέβεται τη διεθνή έννομη τάξη. Αντί να απειλεί για λήψη μέτρων για προάσπιση υποτιθέμενων έννομων συμφερόντων της πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτή η ρητορική θα πέσει στο κενό. Να προχωρήσει στην υιοθέτηση της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, όπως έχουν κάνει εκατοντάδες χώρες στη γη, και να απελευθερώσει επί τέλους τις διαπραγματεύσεις για τη λύση του Κυπριακού.
Με την Ερατώ θα συνεχίσουμε τη συζήτησή μας εξετάζοντας όλα αυτά τα θέματα σε βάθος για τον καλύτερο δυνατό συντονισμό των ενεργειών και τη χάραξη της πολιτικής που θα μας επιτρέψει να απαντήσουμε από κοινού στις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.
Ερατώ, να ξέρεις ότι στο δύσκολο έργο σου θα έχεις πάντα δίπλα σου την Ελλάδα, εμένα προσωπικά, συγχαρητήρια για τα νέα σου καθήκοντα και καλωσόρισες στην Αθήνα.
Ε. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Ευχαριστώ πάρα-πάρα πολύ, Υπουργέ, αγαπητέ μου φίλε. Είναι μεγάλη η χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα στην Αθήνα, πρώτη μου επίσκεψη και βέβαια το πρώτο τηλεφώνημα που είχα πάρει ήταν από εσένα και αυτό βέβαια είναι ενδεικτικό της αδελφικής σχέσης που υπάρχει μεταξύ των δύο χωρών μας, των δύο Κυβερνήσεων και των λαών της Κύπρου και της Ελλάδας. Έχουμε πραγματικά μπροστά μας τεράστιες προκλήσεις σαν χώρες και είμαι βέβαιη ότι με την πολύ στενή συνεργασία, στην οποία προσβλέπω, θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα πολλά και μεγάλα προβλήματα που θα έχουμε μπροστά μας τους επόμενους μήνες.
Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να εκφράσω εκ μέρους της κυβέρνησης και εκ μέρους ολόκληρου του Κυπριακού λαού τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη για την αμέριστη συμπαράσταση που είχαμε από την Ελληνική Κυβέρνηση και από τον Ελληνικό λαό στην μεγάλη αυτή τραγωδία που έπληξε πρόσφατα την Κύπρο και που είχε πολύ μεγάλες συνέπειες σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και ένα μεγάλο πλήγμα στην οικονομία του τόπου και σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή, παρόλη τη δική σας δύσκολη οικονομική κατάσταση η Ελλάδα έτρεξε πρώτη για να βοηθήσει και είμαστε πραγματικά ευγνώμονες γι’ αυτήν τη βοήθεια.
Είχαμε την ευκαιρία στον λίγο χρόνο που είχαμε στην ιδιαίτερη συνάντηση να αγγίξουμε διάφορα θέματα τα οποία θα μας απασχολήσουν τους προσεχείς μήνες, ιδιαίτερα όσον αφορά το Κυπριακό και αυτό που έχεις αναφέρει προηγουμένως με τις προκλητικές και απειλητικές δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών και του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, που για εμάς είναι ένα σοβαρότατο θέμα, το οποίο έχουμε ήδη ζητήσει να εγγραφεί στην επόμενη άτυπη σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών στην Πολωνία, αρχές Σεπτεμβρίου, και είναι εκεί που ελπίζουμε και προσβλέπουμε να έχουμε την αλληλεγγύη, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό, την αλληλεγγύη των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί οποιοδήποτε πλήγμα εναντίον ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως πλήγμα ενάντια στα συμφέροντα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Γι’ αυτό προσβλέπω στην πολύ στενή μας συνεργασία τις προσεχείς εβδομάδες για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτήν την προκλητική διάθεση της Τουρκίας. Είναι και πολλά άλλα θέματα, διεθνή θέματα, στον άμεσο γεωγραφικό μας χώρο αλλά και όχι μόνο και επίσης η μεγάλη πρόκληση της Προεδρίας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι εκεί που προσβλέπουμε επίσης στη συνεργασία μας με το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, με τους Έλληνες εμπειρογνώμονες, γιατί η Ελλάδα με την τεράστια πείρα της όλα αυτά τα χρόνια ως μέλος, σίγουρα θα μπορεί να συνδράμει στη δική μας προσπάθεια να έχουμε μία επιτυχημένη Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα χαρώ να σε έχω σύντομα στην Κύπρο και να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας.
Α. Φουρλής: Θέλω να σας ρωτήσω, κύριε Υπουργέ, εάν έχετε κάποιο σχόλιο για το δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Σαμπάχ βασισμένο σε ένα βιβλίο πρώην διπλωμάτη, του κυρίου Μπουλούκμπασι, και πρώην Βουλευτή, με τον ισχυρισμό ότι η Ελλάδα έχει αποδεχτεί κάποια στιγμή στις διερευνητικές επαφές να υπαναχωρήσει από το δεδομένο δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια.
Σ. ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ: Κύριε Φουρλή, δε νομίζω ότι αξίζει κανένα σχολιασμός ούτε στα δημοσιεύματα ούτε στους ισχυρισμούς ανθρώπων των οποίων η πολιτεία αλλά και τα κίνητρα είναι γνωστά. Αλλά με την ευκαιρία επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω μερικά πράγματα επειδή αυτό το ξαναζεσταμένο φαγητό υποπτεύομαι ότι θα έρχεται κατά διαστήματα στην επιφάνεια. Πρώτον, καμία Ελληνική Κυβέρνηση ποτέ δεν έχει κάνει καμία τέτοια συμφωνία με την Τουρκία. Δεύτερον, το Διεθνές Δίκαιο δίνει το δικαίωμα στην Ελλάδα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, όποτε και όπως η ίδια κρίνει ότι πρέπει να το κάνει, και όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις διαχρονικά έχουν δηλώσει ότι αυτό το δικαίωμα ισχύει απαρεγκλίτως. Τρίτον, διερευνητικές επαφές γίνονται, όπως ξέρετε, από το 2002 προκειμένου να δούμε αν υπάρχει κοινός τόπος για να υπάρξει μία συζήτηση και μία διαπραγμάτευση και μία συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα. Η Ελλάδα έχει δηλώσει ρητά επανειλημμένως ότι σέβεται την εμπιστευτικότητα αυτών των συζητήσεων και ότι αν δεν καταλήξουν σε κάποιο αποτέλεσμα η σωστή λύση είναι να πάνε στο Δικαστήριο της Χάγης. Τέταρτον, είναι πεποίθησή μου ότι όποιος κάθεται στην καρέκλα του Υπουργού Εξωτερικών, στην καρέκλα του Υπουργού Άμυνας, πόσο δε μάλλον στην καρέκλα του Πρωθυπουργού της χώρας, είναι εκεί για να υπηρετεί τα συμφέροντα της Ελλάδας. Δε δέχομαι και δεν ανέχομαι κανένας να αμφισβητεί τον πατριωτισμό οποιουδήποτε κόμματος, Πρωθυπουργού ή Υπουργού αυτής της χώρας. Όταν όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις και ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας έχουν επανειλημμένα διαψεύσει αυτού του είδους την προπαγάνδα από πλευράς Τουρκίας, θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο σφάλμα κάποιοι να την αναπαράγουν ως ζεσταμένο φαγητό. Πέμπτον και τελευταίο, έχω δηλώσει από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μού ότι πρέπει να είμαστε στην εξωτερική πολιτική όλα τα κόμματα στη Ελλάδα μία γροθιά, εκεί βρίσκεται και η δύναμή μας, είναι μεγάλο λάθος να υιοθετούν κάποιοι στην Ελλάδα δημοσιεύματα, φήμες ή θεωρίες οι οποίες έχουν επανειλημμένα διαψευστεί και ελπίζω αυτό να σταματήσει εδώ και τώρα.
Δ. Κωνσταντακόπουλος: Συγχαρητήρια, κυρία Υπουργέ, για την ανάληψη των καθηκόντων σας. Ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: εδώ και δύο-τρία χρόνια επανειλημμένες δημοσκοπήσεις στην Κύπρο διαπιστώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων πολιτών, 70-80%, διαφωνεί με τις προτάσεις που έχει καταθέσει ο Κύπριος Πρόεδρος στις διαπραγματεύσεις, προτάσεις με τις οποίες διαφωνεί και το μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού κόσμου στην Κύπρο. Δεδομένης της προφανούς σημασίας του θέματος σκέφτεται η Κυβέρνησή σας να πάρει μερικές πρωτοβουλίες ώστε να ευθυγραμμιστεί η διαπραγματευτική της θέση με τη λαϊκή βούληση;
Ε. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ: Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ο οποίος είναι και ο ηγέτης της Ελληνοκυπριακής Κοινότητας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων βασίζει τις θέσεις της πλευράς μας στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών τα οποία μιλούν ξεκάθαρα για το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, που είναι ένα κράτος, με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, το οποίο θα είναι διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Είναι μέσα σε αυτά τα πλαίσια και με αυτή τη βάση που ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει υποβάλλει τις θέσεις της Ελληνοκυπριακής πλευράς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτές οι θέσεις στηρίζονται στο Διεθνές Δίκαιο και διασφαλίζουν τα νόμιμα δικαιώματα ολόκληρου του Κυπριακού λαού. Είναι γι’ αυτό που δε συμφωνώ με τη θέση που έχετε προβάλλει, ότι οι θέσεις της Ελληνοκυπριακής πλευράς έρχονται σε αντίθεση με την πλειοψηφία του Κυπριακού λαού. Υπάρχουν βέβαια οι θέσεις των διαφόρων πολιτικών κομμάτων οι οποίες εκφράζονται όμως να μη ξεχνάμε ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει εκλεγεί από τον Κυπριακό λαό και εκφράζει τη βούληση του Κυπριακού λαού.
12 Αυγούστου, 2011