Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είχαμε μια συνάντηση με τον εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό και θα ήθελα να σας θυμίσω ότι η ουσία του Κυπριακού είναι και η εξωτερική πτυχή του προβλήματος. Είναι η κατοχή κυπριακού εδάφους από τρίτη χώρα. Κατά συνέπεια η λύση του είναι πώς με διπλωματικά μέτρα και μέσα, θα μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τον ενιαίο χαρακτήρα του νησιού αποδίδοντας το μέγιστο δυνατό των δικαιωμάτων σε κάθε πολίτη της νήσου, ανεξάρτητα από ποια κοινότητα προέρχεται ή από τις τρεις μικρές μειονότητες και ταυτόχρονα σε όλους, ιδιαίτερα στους Ελληνοκύπριους να υπάρξει μια παροχή μεγάλης ασφάλειας.
Γι’ αυτό υποστηρίζουμε, όπως και υποστηρίξαμε μέχρι σήμερα, τη συνέχιση αυτών των διαπραγματεύσεων, τη συνέχιση της αναζήτησης μιας δημιουργικής λύσης, κοινοτικής και διζωνικής για το Κυπριακό θέμα.
Η λύση αυτή έχει γίνει δυνατή να συνεχίσουμε να την ψάχνουμε χάρη στην επιμονή της ελληνικής πλευράς, η όλη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό να είναι μια ανοικτού τέλους διαπραγμάτευση που σας θυμίζω ότι πριν ένα χρόνο αδίκως είχαμε κατηγορηθεί από πάρα πολλές πλευρές γι’ αυτή την επιμονή μας. Εάν δεν το είχαμε κάνει εδώ και καιρό θα είχε κλείσει η διαπραγμάτευση για το Κυπριακό.
Επίσης θέλω να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα ασχολείται μόνο με τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού, κυρίως με το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας και ότι το ζήτημα αυτό συνδέεται με την ανάγκη και την απαίτηση να κατανοήσει η Τουρκία ότι πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο, ότι δεν μπορεί να διαθέτει εγγυητικά, παρεμβατικά δικαιώματα πάνω στη Μεγαλόνησο.
Δυστυχώς, η Τουρκία εξακολουθεί να προβάλει τις δικές της ανάγκες και όχι τις ανάγκες της Κύπρου και των δυο κοινοτήτων και τριών μειονοτήτων της. Δυστυχώς, η Τουρκία εξακολουθεί να προβάλει ενδιάμεσα αιτήματα, όπως το λεγόμενο των τεσσάρων ελευθεριών που αφορά τη σχέση της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι το Κυπριακό.
Δυστυχώς, η Τουρκία δεν έχει απαντήσει ποτέ συγκεκριμένα στις προτάσεις που έχουμε διατυπώσει για τον τρόπο ρύθμισης της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού. Απλώς αρνείται να συζητήσει ουσιαστικά μαζί μας αυτό το θέμα. Ελπίζω κάποια στιγμή να είναι αρκούντως σόφρων και να συζητήσει μαζί μας, ώστε να μπορούμε να προετοιμάσουμε μια Διεθνή Διάσκεψη της Γενεύης με αντικείμενο την ασφάλεια της Μεγαλονήσου και την απαλλαγή της από τις δυο Συνθήκες του 1960 της Ζυρίχης και του Λονδίνου που είναι οι Συνθήκες των εγγυήσεων και της λεγόμενης συμμαχίας.
Επίσης, θα πρέπει η Τουρκία να πάψει να βλέπει το Κυπριακό ως ένα ζήτημα δικών της γεωπολιτικών συμφερόντων ή συμφερόντων της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα πρέπει να αποδεχτεί ότι η Κύπρος πρέπει να μετασχηματιστεί και να ζήσει σαν ένα φυσιολογικό κράτος, ένα κράτος που είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ.
Θα ήθελα να σας πω επίσης ότι στη διαδικασία που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα όποτε έμπαινε το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, η Τουρκία εγκατέλειπε το διάλογο.
Σας θυμίζω ότι την Πέμπτη (12/1/2017) το βράδυ, στη Γενεύη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ εγκατέλειψε τη συζήτηση, λέγοντας ότι έχει να ασχοληθεί με σημαντικότερα θέματα από το Κυπριακό. Αυτό ανεξάρτητα από το εάν πηγαίνοντας μετά στην Άγκυρα, ο ίδιος ψευδώς κατήγγειλε ότι εμείς τάχα είχαμε φύγει, αν και παραμέναμε. Θυμόσαστε την απάντησή μου από τη Γενεύη. Εμείς είμαστε εδώ, ανοιχτοί για να συζητήσουμε.
Νομίζω ότι θα πρέπει να υποταγούν τα στενά συμφέροντα, οι στενές αντιλήψεις που υπάρχουν, σε διάφορες πλευρές, στην ανάγκη να γίνει σεβαστό το διεθνές δίκαιο και να αποδοθούν τα αρμόζοντα δικαιώματα στον κυπριακό λαό και στη δημοκρατία της Κύπρου. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η θέση της Ελλάδος σε σχέση με τις εγγυήσεις και την ασφάλεια που είναι αυτή που αναφέρατε προηγουμένως. Είναι θέση η οποία ισχύει ανεξαρτήτως του περιεχομένου των διαπραγματεύσεων; Εάν δηλαδή οι δυο πλευρές συμφωνήσουν από κοινού ότι θα ήταν διατεθειμένες να δεχτούν είτε μια μεταβατική λύση στην αρχή, είτε την παρουσία μικρότερης δύναμης και από τις δυο πλευρές.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Το ζήτημα των εγγυήσεων και της ασφάλειας αφορά δυο συνθήκες μικρές από τη Συνθήκη της Ζυρίχης. Η μία συνθήκη είναι η λεγόμενη συνθήκη των εγγυήσεων, στην οποία - κατά τη γνώμη της Τουρκίας και λανθασμένα κατά την δική μας γνώμη- εδράζεται το δικαίωμα της παρέμβασης. Δεν βλέπω με ποιο τρόπο αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να είχε μεταβατικό ή άλλο χαρακτήρα. Δηλαδή τι να συμφωνήσουμε; Ότι για ένα χρονικό διάστημα θα δικαιούται η Τουρκία να παρέμβει;
Το δεύτερο όσον αφορά για το στρατό, η θέση μας είναι πάρα πολύ απλή και σαφής. Ο τουρκικός στρατός πρέπει να φύγει. Ασφαλώς κάθε στρατός που αποχωρεί, όπως συνέβη με το σοβιετικό στην Ανατολική Γερμανία, χρειάζεται και απαιτείται να έχει ένα χρονοδιάγραμμα αποχώρησης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα δεν είναι προϋπόθεση για σας να φύγει την επόμενη ….
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν σκέφτομαι με αυτό τον τρόπο. Προϋπόθεση ή όχι. Σκέφτομαι ότι η λύση του Κυπριακού είναι να καταργηθούν αυτές οι δυο συνθήκες. Και στη θέση τους μπορεί να υπάρξει ένα σύμφωνο φιλίας ανάμεσα στις χώρες που ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της Κύπρου και για την προστασία της από τρίτους κινδύνους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αποκαταστάθηκε το κλίμα εμπιστοσύνης με τον κ. Eide; Πώς ήταν το κλίμα; Είχε δημιουργηθεί μεγάλη συζήτηση όλο αυτό το διάστημα.
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Με τον κ. Eide έχω πάντοτε πολύ ενδιαφέρουσες και ορθολογικές συζητήσεις που είναι συνέχεια και κομμάτι των συζητήσεων που κάνω και με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ.
Πιστεύω ότι έγινε κατανοητό από όλες τις πλευρές ότι πρέπει να συγκεντρωθούμε στη λύση του Κυπριακού και όχι στη διασφάλιση των γεωπολιτικών ή ευρωπαϊκών συμφερόντων της Τουρκίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η πρόσκληση ήταν δική σας κ. Υπουργέ;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Εγώ πήρα τηλέφωνο την Παρασκευή το απόγευμα και τον κάλεσα να έρθει στην Αθήνα είτε αύριο, δηλαδή το Σάββατο που μας πέρασε, είτε τη Δευτέρα. Ήταν λίγο αργά για να προλάβει να έρθει το Σάββατο και ήρθε τη Δευτέρα. Είναι δική μου η πρόσκληση και δική μου η πρωτοβουλία στο πλαίσιο, όμως, μιας διαπραγμάτευσης και μιας συζήτησης που γίνεται από όλες τις πλευρές.
Ευχαριστώ πολύ.
29 Μαΐου, 2017