Αγαπητέ μου Γιάννη,
καταρχάς θέλω να εκφράσω τα ειλικρινά και βαθύτατα συλλυπητήρια εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης για τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β’, Αρχιεπίσκοπο Νέας Ιουστιανής και Πάσης Κύπρου.
Η σημερινή μας συνάντηση αποτελεί πολύ σημαντική ευκαιρία για τον μεταξύ μας συντονισμό, ο οποίος είναι απολύτως απαραίτητος, ιδίως σε αυτή την περίοδο. Εξετάσαμε από κοινού τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, θα συνεχίσουμε τη συζήτηση στο γεύμα εργασίας που θα ακολουθήσει.
Επικεντρωθήκαμε σε τρία βασικά ζητήματα, σε τρία κεφάλαια.
Το πρώτο είναι το Κυπριακό. Η ελληνική θέση είναι διαχρονικά γνωστή, αλλά είναι υποχρέωση και ευκαιρία να την επαναλαμβάνουμε κάθε φορά.
Συνεχίζουμε την αμέριστη στήριξή μας για την επίτευξη μίας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, βασισμένης στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μίας λύσης συμβατής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, δηλαδή μία λύση δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας.
Η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο που προανέφερα, αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Μάλιστα έχει τεράστια σημασία να το επαναλάβουμε εν όψει της θλιβερής επετείου της ανακήρυξης του ψευδοκράτους.
Υπογραμμίζω, λοιπόν, ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στέκεται αρωγός της Κυπριακής Δημοκρατίας στην προσπάθεια για αποφυγή νέων τετελεσμένων.
Παρακολουθούμε από κοντά όλες τις τουρκικές προσπάθειες για την αναβάθμιση της παρουσίας του ψευδοκράτους διεθνώς.
Θέλω να θυμίσω ότι οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, 541, 550 και 789, για το καθεστώς των Βαρωσίων είναι ξεκάθαρες, δεν χρειάζονται ερμηνεία, πόσο μάλλον διασταλτική ερμηνεία.
Το δεύτερο θέμα το οποίο συζητήσαμε είναι η τουρκική προκλητικότητα η οποία δυστυχώς συνεχίζεται και ο παραλογισμός έχει γίνει καθημερινό φαινόμενο.
Αυτό δεν πτοεί την Ελλάδα, η Ελλάδα θα συνεχίσει να υπερασπίζεται το δίκαιο των θέσεών της, να προβάλλει διεθνώς το παράλογο και το παράνομο των τουρκικών αξιώσεων και απαιτήσεων.
Ακριβώς γι’ αυτό, τις τελευταίες μέρες έχω συναντηθεί με έξι ομολόγους μας και αυτή την εβδομάδα θα συναντηθώ με άλλους τρεις. Και με εσένα, τέσσερις -παρότι έχεις πάντα μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας, δεν μπορώ να σε συναθροίσω, αλλά αυτό κάνει δέκα υπουργικές συναντήσεις μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Εξηγώ σε όλους τους συναδέλφους ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσον αφορά την τουρκική συμπεριφορά είναι σε ισχύ και ότι οποιαδήποτε οπισθοδρόμηση από την πλευρά της Τουρκίας, ή οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων, είτε στην Ελλάδα είτε στην Κύπρο, θα επιφέρει ευρωπαϊκή αντίδραση.
Εδώ είμαι υποχρεωμένος να κάνω αναφορά στο απαράδεκτο και καταδικαστέο γεγονός της απαγόρευσης εισόδου και της κράτησης για δύο ώρες -η κράτηση αφορά τις δύο ώρες, η απαγόρευση εισόδου ήταν πολύ μακρύτερη- του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, του κ. Απόστολου Τζιτζικώστα, στη Σμύρνη, από τις τουρκικές αρχές.
Θα ήθελα να πω ότι αυτή η πράξη δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Ο κ. Τζιτζικώστας ήταν στη Σμύρνη ως Προεδρεύων ευρωπαϊκού οργάνου, όχι ως Έλληνας Περιφερειάρχης.
Αλλά είμαι υποχρεωμένος για την απόδοση δικαίου να τονίσω ότι υπήρξε καταδίκη της συμπεριφοράς αυτής και από Τούρκους αξιωματούχους.
Τώρα, το τρίτο θέμα το οποίο συζητήσαμε με τον κ. Κασουλίδη ήταν οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, οι θετικές εξελίξεις και οι αρνητικές εξελίξεις.
Στις θετικές κατατάσσουμε και οι δύο την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.
Έχουμε χαιρετίσει αυτή τη συμφωνία. Αποτελεί παράδειγμα για το πώς λύνονται οι διαφορές μεταξύ κρατών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Και οφείλω να θυμίσω ότι έχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτή η συμφωνία δεδομένου ότι αποτελεί συμφωνία μεταξύ δύο κρατών που το ένα δεν αναγνωρίζει το άλλο.
Επίσης, θεωρώ σημαντικό ότι βρισκόμαστε μπροστά σε επανέναρξη συνομιλιών μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Υπάρχουν και οι αρνητικές εξελίξεις. Αναφέρομαι στο νέο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, υπογραφέν από εκπροσώπους της Κυβέρνησης της Τρίπολης, αντίθετα με τον οδικό χάρτη (roadmap) των Ηνωμένων Εθνών, κάτι το οποίο καταδικάστηκε βεβαίως και από τα Ηνωμένα Έθνη, από τις ΗΠΑ και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και μεμονωμένα από πολλά κράτη, αναφέρω τη Γαλλία, την Γερμανία.
Επίσης, κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας που θα ακολουθήσει θα έχω την ευκαιρία να ενημερώσω τον κ. Κασουλίδη για την πρόσφατη επίσκεψή μου στο Νίγηρα, στο Σαχέλ, για τα τεράστια προβλήματα που υπάρχουν στην υποσαχάρια Αφρική, προβλήματα που έχουν να κάνουν με την επισιτιστική κρίση, αλλά επίσης και με την ασφάλεια και με την τρομοκρατία.
Και επίσης θα συζητήσουμε τα θέματα της κλιματικής αλλαγής εν όψει της COP27 στο Σαρμ Ελ Σέιχ, θα μεταβεί εκεί ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης. Η Ελλάδα στηρίζει με κάθε τρόπο αφενός μεν τα μέτρα για τη διάσωση του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή αλλά και τη σημαντική προσπάθεια της Αιγυπτιακής Κυβέρνησης για τη συγκεκριμένη σημαντική διοργάνωση.
Επίσης, θα συζητήσουμε τη συνεργασία μας στα πολυμερή σχήματα. Αύριο έρχεται για την πρώτη του επίσκεψη στο εξωτερικό, εδώ, ο Υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας και παλιός μας, και παλιός μου –‘μας’ της Ελλάδας, ‘μου’ εμού προσωπικά- φίλος, ο κ. Ντάσιτς.
Έχουμε πάρα πολλά τριμερή και πολυμερή σχήματα με την Κύπρο, όπως είναι αυτονόητο, αναφέρω και την Αρμενία, αλλά είναι και πολλά άλλα. Θα τα συζητήσουμε και αυτά κατά τη διάρκεια του γεύματος.
Και πάλι, αγαπητέ μου Γιάννη, πέρα από τα θερμά συλλυπητήρια της Ελληνικής Κυβέρνησης για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου θα ήθελα να σου δηλώσω τη μεγάλη μας χαρά που εσύ προσωπικά, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, είσαι για μία επιπλέον φορά στην Αθήνα.
7 Νοεμβρίου, 2022