Αγαπητέ μου συνάδελφε, αγαπητέ Abdallah,
Eίναι μεγάλη μου χαρά που σε υποδέχομαι σήμερα στην Αθήνα. Θέλω από την αρχή να πω ότι για εμάς οι επαφές μας με τον Λίβανο έχουν τεράστια σημασία.
Από την αρχαιότητα οι λαοί μας συναντιόντουσαν στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου. Και οι δύο λαοί δημιουργήσαμε σημαντικούς πολιτισμούς – τον Φοινικικό, τον Ελληνικό πολιτισμό – και οι σχέσεις μας σφυρηλατήθηκαν μέσα από τους αιώνες, όπως μαρτυρεί η μακραίωνη παρουσία της Ελληνορθόδοξης κοινότητας στον Λίβανο. Και, βέβαια, δεν μπορώ να υποτιμήσω καθόλου τη σημαντική παρουσία της Λιβανέζικης κοινότητας στην Αθήνα.
Θα ήθελα να σε συγχαρώ με τον πιο θερμό τρόπο για την ιστορική Συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ του Λιβάνου και του Ισραήλ. Μίας Συμφωνίας που επιτεύχθηκε με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ιδιαίτερα του γνωστού σε εμάς Ειδικού Απεσταλμένου για τα Διεθνή Ενεργειακά Θέματα, Amos Hochstein. Και θέλω να πω ότι η Ελλάδα και στο δημόσιο λόγο της ήταν από τις πρώτες χώρες που χαιρέτισαν αυτή τη Συμφωνία ως ένα βασικό παράγοντα σταθεροποίησης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Αλλά αυτή η Συμφωνία δημιουργεί και ένα υπόδειγμα. Δείχνει ότι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών είναι δυνατή σε κάθε περίπτωση, με μια βασική προϋπόθεση: Τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και τον κανόνων του διαλόγου.
Και νομίζω ότι η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο για προσαρμογή της αντίστοιχης Συμφωνίας μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου. Έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για αυτό.
Πάντως, εμείς επαναλαμβάνουμε ότι η Συμφωνία Λιβάνου - Ισραήλ αποτελεί παράδειγμα ειρηνικής διευθέτησης διαφορών στον τομέα αυτό και προτρέπουμε όλες τις χώρες να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα.
Εμείς, από την πλευρά μας, έχουμε πρόσφατα συνομολογήσει δύο Συμφωνίες, με την Αίγυπτο και με την Ιταλία. Είχα τη μεγάλη τιμή να υπογράψω και τις δύο. Επίσης, έχουμε καταλήξει σε μια συμφωνία με την Αλβανία για την προσφυγή στη Χάγη και συζητάμε τους όρους του συνυποσχετικού προσφυγής.
Επίσης, προσβλέπουμε στην οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών μεταξύ της Ελλάδας και της Λιβύης, μόλις προκύψει μια εκλεγμένη κυβέρνηση στη Λιβύη. Θεωρούμε ότι έτσι θα δημιουργηθεί ένα άλλο ακόμα τρίγωνο σταθερότητας – Ελλάδα, Αίγυπτος, Λιβύη – στην Ανατολική Μεσόγειο.
Και θα θέλαμε μετά, το παράδειγμα αυτό, να επεκταθεί και στη γειτονική Τουρκία. Ευελπιστούμε ότι, μετά από τις εκλογές στην Τουρκία, θα μπορέσουμε να διαπραγματευθούμε με την Τουρκία τη μοναδική διμερή διαφορά μας, επί τη βάσει, πάντα, του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Λυπάμαι, βέβαια, ότι προς το παρόν η Τουρκία κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Επιλέγει προκλήσεις, επιδιώκει επιβολή θέσεων που δεν έχουν καμία σχέση με το Διεθνές Δίκαιο, επιδιώκει λύσεις που αγνοούν τη γεωγραφία, αγνοούν και την απλή κοινή λογική, όπως το πρόσφατο άκυρο, παράνομο, ανύπαρκτο "μνημόνιο" εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που υπεγράφη μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Συζητήσαμε μεταξύ μας, επίσης, και θα συνεχίσουμε κατά τη διάρκεια του γεύματος, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή. Θα μιλήσουμε και για την Υποσαχάρια Αφρική, μιλήσαμε για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Θέλω να επαναλάβω εδώ την ελληνική θέση, την ευρωπαϊκή θέση. Ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας όλων των χωρών είναι το «ιερό ευαγγέλιο» για τη δική μας εξωτερική πολιτική. Και είμαι βέβαιος ότι ο Λίβανος συμμερίζεται αυτή τη θέση.
Συζητήσαμε το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Με ενημέρωσες για τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο Λίβανος με την παραμονή στο έδαφός του εκατομμυρίων Σύρων εκτοπισμένων. Συζητήσαμε για την ανάγκη αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα θα κάνει ότι μπορεί για να κληθείς σε ένα πρόγευμα των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να εξηγήσεις, με τον ίδιο σαφή και κατανοητό τρόπο που εξήγησες σήμερα σε εμάς, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Λίβανος, αλλά και τις λύσεις που ο Λίβανος προτείνει για αυτό το σημαντικό θέμα.
Όσον αφορά δε τη γενική θέση της Ελλάδας, θα ήθελα να πω ότι εμείς πιστεύουμε στην ενδυνάμωση των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης - Λιβάνου. Πιστεύουμε ότι ο Λίβανος είναι μια χώρα που έχει όλα τα στοιχεία που θα επέτρεπαν τη στενότερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνεργασία και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
Επίσης, προσβλέπουμε σύντομα σε μία τριμερή συνάντηση με τον Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών, Γιάννη Κασουλίδη.
Όσον αφορά τώρα το τι κάνει η Ελλάδα στον Λίβανο, θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το πρόγραμμα ενίσχυσης της ελληνομάθειας και υποστήριξης των θεολογικών σπουδών στη Θεολογική Σχολή «Ιωάννης ο Δαμασκηνός» στο Πανεπιστήμιο του Μπάλαμαντ.
Η αναβίωση αυτού του προγράμματος είναι κάτι που έκανε το Υπουργείο Εξωτερικών, όπως επίσης αυτό συνιστά εν ταυτώ και αναβίωση της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της συμπαράστασης της πατρίδας μας στο Ελληνορθόδοξο τμήμα του πληθυσμού του Λιβάνου.
Τώρα, στα ευρύτερα θέματα, η αναβίωση αυτού του προγράμματος αλλά και τα Μνημόνια που μόλις υπογράψαμε, αποτελούν προάγγελο εμβάθυνσης της συνεργασίας μας. Εμείς θα στεκόμαστε πάντα στο πλευρό του Λιβάνου. Βοηθήσαμε τον Λίβανο μετά την πρόσφατη έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού. Θα συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε αλληλεγγύη στον λαό του Λιβάνου στους δύσκολους καιρούς. Άλλωστε ήμασταν η πρώτη χώρα που ανταποκρίθηκε μετά την έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού.
Προσβλέπουμε, λοιπόν, στην εμβάθυνση της συνεργασίας με τον Λίβανο. Προσβλέπουμε στη σταθερότητα και την ανάπτυξη του Λιβάνου.
Και θα ήθελα να σε ευχαριστήσω θερμά και από καρδιάς για τη σημερινή παρουσία σου σήμερα στην Αθήνα. Θα ήθελα να πω ότι η παρουσία σου κλείνει έναν κύκλο δέκα διμερών επαφών μου τις τελευταίες έξι μέρες και, κατά συνέπεια, νομίζω ότι η σπουδαιότητα των όσων είχες την καλοσύνη να μας πεις και να μας ενημερώσεις αποτελεί μια σημαντική κατακλείδα αυτής της φάσης διμερών επαφών από την πλευρά της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Και πάλι σε ευχαριστώ θερμά.
11 Νοεμβρίου, 2022