Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Θα ήθελα να σας πω ότι θεωρώ απαραίτητη τη συνεργασία μεταξύ μας για την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης. Ειδικά στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής η συνεννόησή μας κάνει τη φωνή της Ελλάδας πιο δυνατή και εξάλλου αυτός είναι ο κοινός μας σκοπός.
Θα προσπαθήσω τώρα να απαντήσω ομαδοποιώντας ίσως σε ορισμένες περιπτώσεις τα θέματα:
Για την κρίση στην ΕΕ
Σχετικά με την κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την αναμενόμενη, κατά τον κύριο Λαφαζάνη διάλυσή της, θα ήθελα να τονίσω ότι εγώ πιστεύω πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ξεπεράσει τις δυσκολίες και αυτό θα είναι προς όφελος των κρατών μελών. Πρέπει αναμφίβολα να θυμόμαστε ότι η οποιαδήποτε διευθέτηση που θα γίνει, θα πρέπει να βασίζεται σε ορισμένες αρχές τις οποίες έχουμε επισημάνει, και εγώ προσωπικά σε όλες μου τις επαφές που είχα πρόσφατα στη Γερμανία και αλλού. Αναφέρομαι στην αρχή της συνοχής, της αλληλεγγύης, της θεσμικής ισότητας των κρατών, αρχές που είναι απαραίτητες ώστε οι όποιες λύσεις δοθούν να είναι επωφελείς για όλους και για το σύνολο. Αλλά πραγματικά πιστεύω, διότι ξέρω και πώς εργάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι θα δοθούν λύσεις. Το ταχύτερο το καλύτερο, όσο πιο γρήγορα τόσο καλύτερα.
Για τα προβλήματα που προκαλεί η κρίση στη Διπλωματική Υπηρεσία
Ο κύριος Παναγιωτόπουλος και ο κύριος Κοραντής, περισσότερο από άλλους συναδέλφους, τόνισαν το θέμα των προβλημάτων της Διπλωματικής Υπηρεσίας και των αποστολών του Υπουργείου Εξωτερικών λόγω της οικονομικής κρίσης και ελπίζω ότι αυτή είναι μία φωνή που εκφράζει όλη την Επιτροπή και η φωνή αυτή να ακουστεί και στους άλλους συναρμοδίους. Είχα θέσει αυτό το θέμα στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο, γιατί ο ρόλος του Υπουργείου Εξωτερικών είναι καθοριστικός στην εθνική προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα. Μάλιστα καλείται να παίξει αυτόν τον ρόλο με περιορισμένα μέσα λόγω της δημοσιονομικής συγκυρίας αλλά και της μεγαλύτερης, συγκριτικά με άλλα Υπουργεία, 40% περίπου, μείωσης του ποσοστού που του αναλογεί στον προϋπολογισμό. Βεβαίως, τα στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών θα συνεχίσουν να δίδουν τον καλύτερό τους εαυτό για την αξιοπρεπή εκπροσώπηση της χώρας. Ταυτόχρονα, πρέπει να σας πω ότι το Υπουργείο Εξωτερικών προχωράει σε νέα διαδικασία εσωτερικής αναδιάρθρωσης της λειτουργίας του, με γνώμονα το πώς να γίνει πιο αποτελεσματικό και να αξιοποιεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα υπάρχοντα κονδύλια. Εννοείται ότι συμφωνώ ότι πρέπει να επενδύσουμε στην ελληνική διπλωματία, γιατί η προσφορά της δημιουργεί πολλαπλασιαστικά οφέλη ειδικά τώρα που περνάμε μία περίοδο πολύ μεγάλης κρίσης.
Για το θέμα των κτιρίων το οποίο θέσατε, κύριε Παναγιωτόπουλε, νομίζω ότι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι προφανές ότι δεν μπορούν να πουληθούν κτίρια του Υπουργείου Εξωτερικών γιατί είναι τέτοιες οι εγκαταστάσεις ώστε είναι ασύμφορη η πώληση και το να ακολουθηθεί η διαδικασία του lease-back για αυτές τις περιπτώσεις, για να χρησιμοποιήσω τον αγγλικό όρο, νομίζω ότι μάλλον σημαίνει ότι δεν έχει γίνει επαρκής μελέτη του όλου θέματος. Δε θα έχει κανένα οικονομικό, θετικό αποτέλεσμα για τον ελληνικό προϋπολογισμό.
Για την Απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου και το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ
Σχετικά με την απόφαση του Διεθνές Δικαστηρίου της Χάγης: Η ανάλυση της απόφασης γίνεται από τους νομικούς και θα έχουμε την ευκαιρία στον κατάλληλο χρόνο να συζητήσουμε διεξοδικά για όλες τις πτυχές της απόφασης αυτής. Είναι μία μεγάλη απόφαση που πρέπει να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά.
Πάντως σε αυτήν τη φάση πρέπει να εστιάσουμε στην ουσία του θέματος.
Το Δικαστήριο δεν έχει αρμοδιότητα ως προς τη μέθοδο λήψης αποφάσεων του ΝΑΤΟ, είναι σημαντικό αυτό. Ο κύριος Παναγιωτόπουλος, αν δεν κάνω λάθος, είπε πόσο μας πίεσαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Έτσι είναι. Στην εισήγηση της Επιτροπής, οι συστάσεις ήταν να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και αυτό συζήτησε το Συμβούλιο όπου οι 27 Υπουργοί αποφάσισαν ότι θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, αφού όμως προηγουμένως λυθεί το ζήτημα της ονομασίας. Εμείς υποστηρίζουμε την ένταξη των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον πληρούν τους όρους της καλής γειτονίας και όλες τις άλλες προϋποθέσεις και τα προαπαιτούμενα, τα οποία θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να γίνει μέλος ένα κράτος πρέπει να συμμορφωθεί με όλους τους όρους, τους κανονισμούς και τη νομοθεσία. Αυτό λοιπόν ισχύει και για τα Σκόπια. Εμείς θέλουμε να είναι η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση για πολλούς και διάφορους λόγους. Για τη σταθερότητα και την ειρήνη, την οποία ανέφεραν οι συνάδελφοι προηγουμένως, που είναι από τους σημαντικούς στόχους της εξωτερικής μας πολιτικής, αλλά και για οικονομικούς λόγους. Ακόμα και για λόγους ευρύτερης συνεργασίας των λαών της περιοχής. Επομένως, έχουμε κάθε λόγο να προωθούμε την ενταξιακή διαδικασία και την προοπτική αυτών των χωρών.
Επανέρχομαι στο θέμα της Απόφασης. Όπως σας είπα η απόφαση αυτή δεν επηρέασε τις ομόφωνες αποφάσεις που έλαβε τόσο το ΝΑΤΟ, όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ΝΑΤΟ επανέλαβε τις αποφάσεις του Βουκουρεστίου, του Στρασβούργου και της Λισαβόνας και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό ότι το Δικαστήριο, γιατί πρέπει να βλέπουμε και τι άλλο περιλαμβάνεται στην απόφασή του, κάλεσε τα μέρη σε διαπραγματεύσεις.
Είναι αυτό που λέει και η Ελλάδα, ότι το ζήτημα της ονομασίας δεν θα λυθεί σε αίθουσες δικαστηρίων, αλλά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό το ίδιο μήνυμα εστάλη από τις δηλώσεις οι οποίες έγιναν από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από τον κύριο Nimitz, από τον ΟΗΕ. Επομένως, είναι μονόδρομος και θα πρέπει τα Σκόπια να το πάρουν απόφαση ότι έτσι μόνο μπορεί να λυθεί το ζήτημα.
Για το ενδεχόμενο καταγγελίας της Ενδιάμεσης Συμφωνίας
Η δυνατότητα καταγγελίας της Ενδιάμεσης Συμφωνίας προβλέπεται ρητά από την ίδια τη συμφωνία. Είναι μία δυνατότητα που έχουν και τα δύο μέρη και βεβαίως πρέπει να γίνει η σχετική στάθμιση με μεγάλη προσοχή.
Για τη στάση που θα τηρήσει η Ελλάδα στο μέλλον
Πρέπει να είναι σαφές σε όλους ότι η Ελλάδα θα λειτουργήσει στο ΝΑΤΟ και σε όλους τους άλλους διεθνείς Οργανισμούς στους οποίους είναι μέλος με πλήρη ευθυγράμμιση στις ουσιαστικές και διαδικαστικές τους επιταγές, τις επιταγές των Οργανισμών αυτών, με εποικοδομητική διάθεση και καλή πίστη.
Οι θέσεις της χώρας μας στο ζήτημα της ονομασίας είναι γνωστές, ξεκάθαρες. Η Ελλάδα έχει κάνει ολόκληρο το βήμα που της αναλογούσε, ελπίζουμε λοιπόν η Κυβέρνηση στα Σκόπια να προσέλθει επιτέλους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με σκοπό να φτάσουμε σε λύση και όχι τη διαιώνιση της διαφοράς. Εμείς λειτουργούμε με καλή πίστη. Δεν ωφελεί λοιπόν το να μένει η διαφορά εκκρεμής, δεν ωφελεί κανέναν και ιδιαίτερα το λαό της ΠΓΔΜ και η Κυβέρνηση της χώρας αυτής κρατά το μέλλον, το ευρωπαϊκό μέλλον των κατοίκων της, στα χέρια της. Ας αναλάβει λοιπόν τις ευθύνες της.
Για τη διαδικασία υπό τον Προσωπικό Απεσταλμένο Μ. Νίμιτς
Η Ελλάδα έχει στηρίξει με συνέπεια την αποστολή του κυρίου Νίμιτς όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζει να το κάνει. Ο Πρέσβυς κύριος Βασιλάκης, είναι σε επαφή με τον εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τα επόμενα βήματα. Η Ελλάδα επιθυμεί λύση στο ζήτημα της ονομασίας και πιστεύει ότι αμοιβαία αποδεκτή λύση είναι εφικτή, erga omnes, αρκεί να υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση. Επομένως, απομένει στους γείτονές μας, όπως είπα και προηγουμένως, να συμπεριφερθούν σωστά.
Σχετικά με την Τουρκία.
Είπα και νωρίτερα ότι επιδιώκουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία. Σεβόμαστε εμπράκτως την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας και αναμένουμε από την Τουρκία να πράξει το ίδιο. Πρέπει να είναι σαφές σε όλους ότι η Ελλάδα δεν κάνει εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, το επαναλαμβάνω, και θέλω να τονίσω ότι η υφιστάμενη απειλή πολέμου, που παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές του χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να αρθεί. Δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης εξομάλυνση των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων εφόσον υπάρχει αυτή η απειλή ή άλλες παρόμοιες απειλές.
Τους τελευταίους μήνες είδαμε να επαναλαμβάνονται ορισμένες χαρακτηριστικές παράνομες πρακτικές, όπως εμπλοκές αεροσκαφών και διελεύσεις τουρκικών πλοίων που δε συνάδουν με τους κανόνες αβλαβούς διέλευσης. Βεβαίως πρέπει να σας πω ότι το Υπουργείο Εξωτερικών, αμέσως μόλις ενημερώνεται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για τέτοια γεγονότα, προβαίνει στις διπλωματικές ενέργειες που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα της Ελλάδας, Ταυτόχρονα, ενημερώνουμε και τους εταίρους και συμμάχους μας για αυτήν τη συμπεριφορά που δε συνάδει με την ιδιότητα συμμάχου στο ΝΑΤΟ και υποψήφιας χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Για σύγκληση του Συμβουλίου Συνεργασίας με Τουρκία και Ισραήλ.
Ρώτησε ένας συνάδελφος εάν θα υπάρξει σύγκληση Συμβουλίου Συνεργασίας. Είναι κάτι που θα δούμε στην πορεία και για το Ισραήλ και για την Τουρκία, ανάλογα με τις υποχρεώσεις των κυβερνήσεων. Εν πάση περιπτώσει, εμείς θέλουμε ανάπτυξη αμοιβαία επωφελών σχέσεων με τους γείτονές μας.
Για τις διερευνητικές επαφές
Οι τελευταίες που έγιναν ήταν τον Ιούλιο και δεν έχει προγραμματιστεί νέα συνάντηση. Σε κάθε περίπτωση, θέλω να πω ότι οι διερευνητικές επαφές έχουν ως στόχο την εξεύρεση κοινού εδάφους προκειμένου να καταστεί δυνατή η έναρξη της διαδικασίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. Πάντως, αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να μην έχει τέλος.
Σχετικά με την Αλβανία
Αναμφίβολα επιδιώκουμε καλές σχέσεις. Η Ελλάδα, μάλιστα, εργάστηκε για την εξομάλυνση της πολιτικής κατάστασης στην Αλβανία και ελπίζουμε ότι η υπέρβαση της πολιτικής κρίσης θα συμβάλει στην ενεργοποίηση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει συγκεκριμένες προτεραιότητες στην αλβανική πλευρά, στις οποίες πρέπει να υπάρξει πρόοδος. Στις προτεραιότητες αυτές περιλαμβάνεται ως βασικό στοιχείο ο σεβασμός των μειονοτικών δικαιωμάτων, κάτι που αποτυπώθηκε και στα συμπεράσματα του συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη εβδομάδα. Στο Βίνιους της Λιθουανίας είχα μία σύντομη, όπως σας είπα, συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας και συζήτησα ορισμένα από τα θέματα που απασχολούν τις δύο χώρες. Σας είπα για το θέμα της συμφωνίας, που δεν έχει κυρωθεί ακόμα, για τις θαλάσσιες ζώνες.
Η Αλβανία γνωρίζει καλά τις μεγάλες προσπάθειες που έχει καταβάλει η Ελλάδα για την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική της προοπτική. Τώρα ως σύμμαχοι και αυριανοί εταίροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περιμένουμε από την Αλβανία να επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα. Στην κορυφή αυτών, βεβαίως, βρίσκονται τα θέματα της κατάστασης της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.
Δυστυχώς, όπως ελέχθη προηγουμένως από διάφορους συνάδελφους, συγκεκριμένα περιστατικά τους τελευταίους μήνες μας έχουν προκαλέσει σοβαρή ανησυχία. Μεταξύ αυτών βρίσκεται φυσικά η απογραφή που ανέδειξε το έλλειμμα εμπιστοσύνης των μειονοτήτων προς την αλβανική πολιτεία, καθώς στο σύνολό τους οι μειονότητες αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν. Επίσης, υπάρχουν αποφάσεις της αλβανικής διοίκησης, αλλά κυρίως του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας, που εξέδωσε και εκείνη την περίφημη απόφαση για τη συμφωνία οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών αλλά και για το θέμα των μειονοτήτων, που τις περιορίζει. Πρέπει να σας πω ότι η μειονότητα ήδη εξετάζει το ενδεχόμενο προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Για την Ελλάδα η Ελληνική Εθνική Μειονότητα αποτελεί γέφυρα φιλίας με την Αλβανία. Περιμένουμε, λοιπόν, από την Αλβανία αντίστοιχη συμπεριφορά ώστε να μπορούν οι σχέσεις μας να αναπτυχθούν αρμονικά. Το επόμενο διάστημα σκοπεύουμε να συζητήσουμε διεξοδικά όλα αυτά τα θέματα με την Αλβανική Κυβέρνηση, ώστε να ξεκαθαρίσουμε και τις δικές της προθέσεις.
Σχετικά με τα θέματα των ερευνών.
Η Ελλάδα προχωράει με ταχείς ρυθμούς σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την έρευνα και αποτύπωση του φυσικού της πλούτου. Το Υπουργείο Ενέργειας, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, έχει δημοσιεύσει προσκλήσεις ενδιαφέροντος για έρευνες στην περιοχή του Ιoνίου και νοτίως της Κρήτης, προκειμένου η Ελληνική Πολιτεία να αποκτήσει αξιόπιστα στοιχεία για το ενεργειακό δυναμικό της περιοχής. Εκτιμούμε ότι θα υπάρξει ισχυρό ενδιαφέρον και πρόθεσή μας είναι οι σχετικές διαδικασίες να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς.
Είναι αυτονόητο ότι οι σχετικές αποφάσεις θα λαμβάνονται με διαφανή τρόπο και με γνώμονα τα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας μας. Το αρμόδιο Υπουργείο θα ενημερώνει για τις σχετικές εξελίξεις.
Να τονίσω και πάλι ότι η σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας συνιστά μέρος του κοινοτικού κεκτημένου, επομένως ο σεβασμός, η υπογραφή και η κύρωση της Σύμβασης είναι θεμελιώδης στοιχείο της ευρωπαϊκής προοπτικής των υποψηφίων προς ένταξη χωρών.
Για ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου
Ο ενεργειακός χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου αλλάζει, όπως και οι γεωπολιτικές ισορροπίες. Η θέση της Ελλάδας και της Κύπρου ενισχύεται. Θα συνεχίσουμε τη στενή συνεργασία με Ισραήλ και Κύπρο για να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο τις ευκαιρίες που διανοίγονται.
Η Ελλάδα αποτελεί κεντρικό και αυτονόητο, θα έλεγα, σταθμό στη νέα οδό μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη από την Ανατολική Μεσόγειο. Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ έχουν άριστο πολιτικό υπόβαθρο συνεργασίας και συνεννόησης και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα διευκολύνει τις, στρατηγικής σημασίας, επιλογές μας.
Για τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη
Το σχέδιο του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω διαφοροποίησης πηγών και οδών μεταφοράς ενέργειας και ασφαλώς εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα της χώρας μας. Πρόκειται για σχέδιο στρατηγικής σημασίας, η υλοποίηση του οποίου παραμένει στις προτεραιότητες ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας. Θα πρέπει λοιπόν η Βουλγαρία να ξεκαθαρίσει και να εξηγήσει τη στάση της, καθώς τα επιχειρήματα για την οικονομική βιωσιμότητα έχουν ήδη απαντηθεί. Η οικονομική βιωσιμότητα του έργου έχει επιβεβαιωθεί ήδη από την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας το 2007, ενώ οι περιβαλλοντικές μελέτες, για τις οποίες και εγώ έχω ιδιαίτερη ευαισθησία, έχουν δείξει ότι πρόκειται για ένα από τα πλέον ασφαλή ενεργειακά έργα στην Ευρώπη. Μάλιστα από τις σχετικές υπηρεσίες της Βουλγαρίας έγιναν δεκτές οι περιβαλλοντικές μελέτες οι οποίες υπεβλήθησαν πριν από περίπου ένα μήνα.
Από την πλευρά μας, σε στενή συνεργασία με τη ρωσική πλευρά, θα αξιολογήσουμε τη στάση μας και θα προχωρήσουμε στις κατάλληλες ενέργειες. Αυτές θα αφορούν, μεταξύ άλλων και εκείνες που σχετίζονται με τις υφιστάμενες υποχρεώσεις της Βουλγαρίας, οι οποίες απορρέουν από τη συμμετοχή της στη διακρατική συμφωνία και στη διεθνή εταιρία του έργου.
Πρέπει να σας πω, ότι συζήτησα για το θέμα αυτό λεπτομερώς και χθες με τον Ρώσο Πρέσβη, αλλά και στο Βίλνιους της Λιθουανίας με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών, τον κύριο Lavrov, με τον οποίο είχαμε μία πολύ εκτενή και σε θερμό κλίμα συζήτηση για τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας σε πολλά θέματα, μεταξύ των οποίων τον αγωγό, αλλά και την οικονομική συνεργασία, τις οικονομικές μας σχέσεις, τις εξαγωγές, τον τουρισμό και άλλα θέματα τα οποία απασχολούν τις δύο χώρες, δεδομένου ότι οι δυνατότητες είναι πολύ μεγάλες και νομίζω ότι πρέπει να τις προωθήσουμε με τον πιο κατάλληλο τρόπο.
Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
15 Δεκεμβρίου, 2011