Εκδόσεις της ΥΔΙΑ

Το Τμήμα Εκδόσεων είναι υπεύθυνο για την έκδοση συλλογών εγγράφων από τα Αρχεία της Y.Δ.I.A., καταλόγων Αρχείων, πρακτικών συνεδρίων αλλά και διαφόρων μελετών.

Μέχρι σήμερα έχουν εγκαινιασθεί οι εξής σειρές εκδόσεων:

1. Σειρά «Συλλογές Εγγράφων»

Η συγκεκριμένη σειρά εκδόσεων εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια συστηματικής παρουσίασης του αρχειακού υλικού που διαθέτει το Υπουργείο των Εξωτερικών σχετικά με σημαντικά ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί οι ακόλουθοι τόμοι:

α. Δωδεκάνησος. Η μακρά πορεία προς την ενσωμάτωση (Καστανιώτης, Αθήνα, 1997), ταυτόχρονα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, στη δεύτερη με τίτλο The Dodecanese. The Long Road to Union with Greece. Ο τόμος αυτός εκδόθηκε με την ευκαιρία του εορτασμού της επετείου της πεντηκονταετίας από την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Περιλαμβάνει 133 διπλωματικά έγγραφα σχετικά με τη δράση της ελληνικής, ιταλικής και τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στο θέμα της ένταξης της Δωδεκανήσου στον εθνικό μας κορμό, την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή των Δωδεκανησίων, την εθελοντική συμμετοχή των τελευταίων στον συμμαχικό αγώνα, προσφέροντας μια συνολική και πολύπλευρη εικόνα των νησιών κατά την περίοδο 1943-1951.

β. Documents on the History of Greek Jews (Kastaniotis Editions, Athens, 1998), στην αγγλική αρχικά και στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2000, στην ελληνική από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, με τίτλο Οι Έλληνες Εβραίοι (Μέσα από τα διπλωματικά και ιστορικά έγγραφα του ΥΠ.ΕΞ.). Ο τόμος κυκλοφόρησε πρώτα στην αγγλική γλώσσα γιατί η προετοιμασία του συνέπεσε με την οργάνωση των Διεθνών Διασκέψεων για την αναζήτηση του Χρυσού των Ναζί και την αποκατάσταση των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Για την έκδοση αυτή, μάλιστα, ήταν που διακρίθηκε η Ελλάδα, ανάμεσα σε 47 χώρες, στη Διάσκεψη της Ουάσινγκτον, για τη στάση που κράτησε τόσο στη διάρκεια του πολέμου, όσο και μετά από αυτόν, απέναντι στους πολίτες της εβραϊκού δόγματος, αλλά και για την προσπάθεια και ενεργό συμμετοχή της στις διεθνείς συναντήσεις και τις επιτροπές που ασχολούνται με την απόδοση δικαιοσύνης στα θύματα εκείνης της σκοτεινής για την ανθρωπότητα περιόδου. Περιλαμβάνει, στην ελληνική του έκδοση, 263 έγγραφα που φωτίζουν αθέατες μέχρι σήμερα πλευρές της ιστορίας των Eλλήνων πολιτών εβραϊκής πίστεως που ρίζωσαν στη χώρα μας από την εποχή του Mεγάλου Aλεξάνδρου, γνώρισαν τον ελληνικό πολιτισμό μέσα απ’ την καθημερινή τους ζωή, απέκτησαν δεσμούς και συνείδηση πατριωτική για τον τόπο, συμμετέχοντας ως ισότιμοι πολίτες με τον υπόλοιπο χριστιανικό πληθυσμό, σε κοινωνικούς και στρατιωτικούς αγώνες της χώρας διεκδικώντας ένα καλύτερο αύριο και υπέστησαν, τέλος, ανηλεείς διωγμούς κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, παρά τις σημαντικότατες προσπάθειες λαού, κλήρου και όλων των ελληνικών κυβερνήσεων.

γ. Η Ελλάδα στο μεταίχμιο ενός νέου κόσμου. Ψυχρός Πόλεμος-Δόγμα Truman-Σχέδιο Marshall (Καστανιώτης, Αθήνα, 2002). Πρόκειται για τρίτομο έργο που περιλαμβάνει, εκτός των προλογικών σημειωμάτων, 188 έγγραφα σχετικά με την αμερικανική βοήθεια που δόθηκε μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών χωρών και στην Ελλάδα, αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μαζί με την οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, που πρωτίστως προβαλλόταν στο προοίμιο της απόφασης του αμερικανικού Κογκρέσου, παρακολουθούνται οι πολιτικές, κοινωνικές και στρατιωτικές προεκτάσεις κατά την εφαρμογή του οικονομικού σχεδίου σε όλο το φάσμα της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Στην έκδοση συμπεριλαμβάνονται ακόμη Bιογραφικά Σημειώματα, Xρονολόγιο, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, καθώς επίσης και η καταγραφή προφορικής μαρτυρίας Έλληνα πολιτικού υπαλλήλου, τότε, της Αμερικανικής Πρεσβείας, υπεύθυνου για την εφαρμογή συγκεκριμένου τμήματος της βοήθειας στη χώρα.

δ. H συμμετοχή της Eλλάδας στην πορεία προς την Eυρωπαϊκή Oλοκλήρωση. Η Κρίσιμη Εικοσαετία, 1948-1968, Tόμος πρώτος (Υπουργείο Εξωτερικών - Υπηρεσία Διπλωματικού & Ιστορικού Αρχείου, Αθήνα, 2003). Eκδόθηκε ταυτόχρονα στην ελληνική και αγγλική, στο πλαίσιο της Eλληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και καλύπτει την εικοσαετία 1948-1968. Συμπεριλαμβάνει, εκτός των εγγράφων, πρόλογο του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Α. Παπανδρέου, εισαγωγικό ιστορικό σημείωμα της Προϊσταμένης της Y.Δ.I.A. Φωτεινής Τομαή-Κωνσταντοπούλου, ενώ παρατίθενται ακόμη πολύτιμες μαρτυρίες του Πρέσβη ε.τ. Βύρωνα Θεοδωρόπουλου, του πρώην Υπουργού και Επιτρόπου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση Γεώργιου Κοντογεώργη, του πρώην Υπουργού και Υποδιοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Ιωάννη Πεσμαζόγλου και, τέλος, του καθηγητή Π.Κ. Ιωακειμίδη. Στόχος της έκδοσης είναι να παρουσιασθεί μέσα από ανέκδοτο αρχειακό υλικό (120 έγγραφα συνολικά) αλλά και επιμέρους εισαγωγικά σημειώματα η στάση και θέση της Eλλάδας απέναντι στις πρώτες προσπάθειες Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης: από τη στάση της απέναντι στη δημιουργία του Oργανισμού του Συμφώνου των Bρυξελλών (μετέπειτα Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση) το 1948, μέχρι τη δημιουργία των Eυρωπαϊκών Kοινοτήτων, και από τη συμμετοχή της στο Συμβούλιο της Eυρώπης το 1949, μέχρι τη Συμφωνία Σύνδεσης με την E.O.K. το 1961. Aπό την ανάγνωση του υλικού αυτού διαφαίνεται ο σαφής ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Eλλάδας από τα πρώτα ήδη χρόνια μετά τον πόλεμο, προσανατολισμός ο οποίος είχε, στο μεταξύ, την υποστήριξη του μεγαλύτερου μέρους των πολιτικών δυνάμεων της εποχής.

ε. H συμμετοχή της Eλλάδας στην πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση, Από το πάγωμα της Συμφωνίας Σύνδεσης έως την Ένταξη 1968 – 1981, τόμος δεύτερος (Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2006). Ο συγκεκριμένος τόμος αναφέρεται στην εξαιρετικά δύσκολη για τη χώρα περίοδο που μεσολάβησε από τον πρώτο κιόλας χρόνο επιβολής της στρατιωτικής δικτατορίας μέχρι την ένταξη της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (1968 –1981) όπως υπομιμνήσκεται στον υπότιτλο της έκδοσης. Η έκδοση του τόμου συμπίπτει με τη συμπλήρωση 25ετίας αφότου η χώρα κατέστη δέκατο μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Στις διπλωματικές προσπάθειες της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, στην αποφασιστικότητα και στο πολιτικό κύρος του οποίου οφείλεται η θετική αντιμετώπιση του ελληνικού αιτήματος για άμεση ένταξη, αναφέρονται τα 83 δημοσιευόμενα διπλωματικά έγγραφα που επελέγησαν μετά από εργώδη έρευνα ανάμεσα σε πλήθος αρχειακών τεκμηρίων της περιόδου ως αντιπροσωπευτικότερα. Στον τόμο, πλην των διπλωματικών εγγράφων, της  βιβλιογραφίας,  του χρονολογίου και των βιογραφικών σημειωμάτων Ελλήνων και Ευρωπαίων αξιωματούχων, δημοσιεύονται σημειώματα ενίων εκ των πρωταγωνιστών της εποχής: του διατελέσαντος Υπουργού των Εξωτερικών και Πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη που δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας, του πρώην Υπουργού και πρώτου Έλληνα Επιτρόπου στην ΕΟΚ κ. Γεωργίου Κοντογιώργη, και των πρέσβεων επί τιμή κ.κ. Βύρωνα Θεοδωρόπουλου και Στέφανου Σταθάτου.

στ. Η συμμετοχή της Ελλάδας στη Διάσκεψη του Αγίου Φραγκίσκου για την ίδρυση του ΟΗΕ (1945) και η πρώτη της συμμετοχή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού (1952-1953) (DVD, Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αθήνα 2006). Η ηλεκτρονική αυτή έκδοση περιλαμβάνει την ψηφιακή απεικόνιση 384 εγγράφων  (σε μορφή pdf), εκ των οποίων τα 256 προέρχονται από την εποχή της Διάσκεψης του Αγίου Φραγκίσκου και τα υπόλοιπα 128 από την περίοδο 1950-1953. Τα έγγραφα της Διάσκεψης του Αγίου Φραγκίσκου παρουσιάζονται με βάση δύο καταλόγους. Ο πρώτος είναι χρονολογικός και περιλαμβάνει και τα 256 έγγραφα που επελέγησαν, σε απόλυτη χρονολογική σειρά. Ο δεύτερος αποτελεί μία προσπάθεια ανασύνθεσης του αρχείου των εξερχομένων εγγράφων της ελληνικής  Αποστολής στη Διάσκεψη, και περιλαμβάνει τα 144 έγγραφα που κατέστη εφικτό να εντοπισθούν (συμπεριλαμβάνονται στα προηγούμενα 256) από τα συνολικά περίπου 300 που απέστειλε η ελληνική Αποστολή, κατά αριθμό πρωτοκόλλου. Τα έγγραφα της περιόδου 1952-1953 έχουν τοποθετηθεί στον αντίστοιχο κατάλογο σε απόλυτη χρονολογική σειρά και έχουν επιλεγεί με σκοπό να αναδείξουν τα βασικά ζητήματα που απασχόλησαν την ελληνική αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο Ασφαλείας κατά τη διάρκεια της συμμετοχής της στο όργανο αυτό ως μη μόνιμο μέλος.

ζ. «Documentary History of Greece: 1943-1951, Truman Doctrine and Marshall Plan» (Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα 2011).  Τον Ιούλιο 2011 εξεδόθη από την Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου ΥΠΕΞ ένας νέος τόμος με διπλωματικά έγγραφα που επιμελήθηκε η Προϊσταμένη της ΥΔΙΑ Φωτεινή Τομαή. Έχει τίτλο «Documentary History of Greece: 1943-1951, Truman Doctrine and Marshall Plan» (Εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα 2011) και αποτελεί τη μεταφρασμένη στα αγγλικά, αλλά συμπληρωμένη και ανανεωμένη, έκδοση ενός παλαιότερου έργου της Υπηρεσίας. Στον τόμο δημοσιεύονται 181 έγγραφα που σχετίζονται με την αμερικανική βοήθεια που δόθηκε μεταξύ άλλων ευρωπαϊκών χωρών και στην Ελλάδα, αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

η. «Ο Γκράτσι γράφει για την ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδας» (Παπαζήσης, Αθήνα, 2008). Η έκδοση περιλαμβάνει 21 επιστολές – άρθρα του Ιταλού πρεσβευτή στην Αθήνα την περίοδο της κήρυξης του ελληνοϊταλικού πολέμου, E. Grazzi, τα οποία  δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα Giornale del Matino της Ρώμης μεταξύ Ιουλίου – Αυγούστου 1945 και τα οποία μετέφρασε και απέστειλε στην Αθήνα η διπλωματική αποστολή της Ελλάδας στην Ιταλία εκείνη την εποχή.

θ. «Η Ελλάδα Ελεύθερη: Αναγνώριση και σύναψη διπλωματικών και προξενικών σχέσεων» (Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2024)

2. Σειρά «Κατάλογοι Αρχειακών Ενοτήτων»

α.  Κινηματογραφικό Αρχείο (Καστανιώτης, Αθήνα, 2000) στην ελληνική και στην αγγλική, με τίτλο Cinematographic Archive. H έκδοση αυτή αφορά στο περιεχόμενο λειτουργίας ενός νέου τμήματος της Y.Δ.I.A., του Κινηματογραφικού Αρχείου. Την περιγραφή και τους καταλόγους του Αρχείου αυτού, που είναι το πρώτο σε πλαίσιο λειτουργίας YΠEΞ στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπληρώνει εκτενές ιστορικό εισαγωγικό σημείωμα που παρακολουθεί τα γεγονότα από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα μέχρι την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο. Παράλληλα με την παράθεση των ιστορικών αυτών γεγονότων παρουσιάζονται τα πρώτα βήματα και η ανάπτυξη, στη συνέχεια, του ελληνικού και βαλκανικού κινηματογράφου.

β.  Κατάλογος Αρχείου Ιταλικής Διοίκησης Δωδεκανήσου, 1912-1945 (Υπουργείο Εξωτερικών-Υπηρεσία Διπλωματικού & Ιστορικού  Αρχείου - Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων-Γ.Α.Κ. Νομού Δωδεκανήσου, Αθήνα, 2002). Περιλαμβάνει, όπως πολύ αποκαλυπτικά προδίδει και ο τίτλος του, κατάλογο των φακέλων εγγράφων της Διοίκησης των Iταλικών Nήσων του Aιγαίου που παρήχθησαν κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων των ιταλικών Aρχών και Yπηρεσιών στη Δωδεκάνησο, κατά την περίοδο από το 1912 έως το 1945 που αυτά αποτελούσαν κτήση της Iταλίας. Tο Αρχείο που στεγάζεται στο κτήριο της Kαστελλανίας Bιβλιοθήκης, στην Πλατεία Aριστοτέλους της Παλιάς Πόλης της Pόδου, περιλαμβάνει πλήθος πληροφοριών για τις δραστηριότητες σημαντικού τμήματος του ελληνισμού, το οποίο ευδοκίμησε στη Δωδεκάνησο σε μια χρονική περίοδο που αυτό το τμήμα της Eλλάδας ήταν προσαρτημένο σε άλλη επικράτεια.

3. Σειρά «Πρακτικά Συνεδρίων»

α. H συγκεκριμένη σειρά εκδόσεων εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2001 με την παρουσίαση των Πρακτικών Συνεδρίου που οργανώθηκε τον Aπρίλιο του ίδιου έτους με θέμα "H μαρτυρία της κινηματογραφικής εικόνας: πηγή και σχολιασμός της Iστορίας μέσα από το κινηματογραφικό έργο του Λάκη Παπαστάθη" (Αιγόκερως, Αθήνα, 2001). O συλλογικός αυτός τόμος συγκεντρώνει την επεξεργασμένη μορφή των εισηγήσεων που παρουσιάσθηκαν κατά την πρώτη ακαδημαϊκή εκδήλωση του Kινηματογραφικού Aρχείου YΠEΞ, με την προσθήκη κειμένων που συντάχτηκαν ειδικά για την έκδοση αυτή. Oι συγγραφείς του τόμου (πανεπιστημιακοί, ιστορικοί κινηματογράφου και τέχνης, δοκιμιογράφοι) σχολιάζουν δύο ενότητες που συνδέονται άμεσα με την κινηματογραφική παραγωγή του Λάκη Παπαστάθη, δηλαδή τους τρόπους με τους οποίους έχει αναπαρασταθεί η Iστορία στον ελληνικό κινηματογράφο, όπως και τα ντοκιμαντέρ του από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, ενώ περιλαμβάνονται λεπτομερείς αναλύσεις των τριών ταινιών μεγάλου μήκους του σκηνοθέτη, «Tον καιρό των Eλλήνων», «Θεόφιλος», «Tο μόνον της ζωής του ταξείδιον».

β. Πραγματικότητα και μύθος στο καλλιτεχνικό έργο του Λευτέρη Ξανθόπουλου (Παπαζήσης, Aθήνα, 2003). Πρόκειται για συλλογή κειμένων που περιλαμβάνει τις εισηγήσεις που παρουσιάσθηκαν κατά τη δεύτερη ομώνυμη ακαδημαϊκή εκδήλωση του Kινηματογραφικού Aρχείου YΠEΞ για το έτος 2002. Oι συγγραφείς του τόμου αυτού (πανεπιστημιακοί, ιστορικοί, κριτικοί λογοτεχνίας, θεωρητικοί του κινηματογράφου) αναλύουν τα ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη και τις δύο μεγάλου μήκους ταινίες του, «Kαλή πατρίδα, σύντροφε» και «O δραπέτης», ενώ γίνονται ειδικές αναφορές στο έργο του Ξανθόπουλου στον χώρο της ποίησης, της λογοτεχνίας και του δοκιμίου. Στις προσφωνήσεις περιλαμβάνεται κείμενο-μαρτυρία του πρώην Yπουργού Mεταφορών & Eπικοινωνιών Xρήστου Bερελή, ο οποίος και συνέβαλε στην παραγωγή του πρώτου ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη.

γ. Η μετανάστευση στον κινηματογράφο (Παπαζήσης, Αθήνα 2004). Η επιστημονική συνάντηση «Η μετανάστευση στον κινηματογράφο» συνέπεσε με την Ελληνική Προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση το πρώτο εξάμηνο του 2003, άξονας της οποίας υπήρξε η συγκρότηση ενιαίων πολιτικών για το φαινόμενο της μετανάστευσης. Μέσα από την ποικιλία των προσεγγίσεων που προκύπτει από τα κείμενα, ο τόμος φιλοδοξεί να συνεισφέρει στη συγκρότηση μιας εποικοδομητικής βάσης διαλόγου τόσο για τις σχέσεις που διέπουν τη μετανάστευση με τις οπτικοακουστικές απεικονίσεις της, όσο και γενικότερα για την αξία της ιστορικής μαρτυρίας που ενέχει η κινηματογραφική εικόνα. Προς αυτήν, άλλωστε, την κατεύθυνση κινήθηκε και το διήμερο εκδηλώσεων που οργάνωσε, εκείνο το έτος, το Κινηματογραφικό Αρχείο ΥΠΕΞ, με τίτλο «Διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο: Οι αναπαραστάσεις του πολέμου στον ελληνικό κινηματογράφο», που θα αποτελέσει την επόμενη έκδοση της σειράς «Η μαρτυρία της κινηματογραφικής εικόνας».

δ. Αναπαραστάσεις του πολέμου (Παπαζήσης, Αθήνα 2006). Αποτελεί την τέταρτη έκδοση της σειράς «Η μαρτυρία της κινηματογραφικής εικόνας» που πραγματοποιεί η Υπηρεσία Διπλωματικού & Ιστορικού Αρχείου ΥΠΕΞ. Στα κείμενα που περιλαμβάνονται, η ερευνητική ματιά διαπρεπών ερευνητών από διάφορους επιστημονικούς χώρους, ιστορικών, διεθνολόγων, ιστορικών του κινηματογράφου, επιχειρεί να αναλύσει τους τρόπους που σημαντικά πολεμικά γεγονότα της ιστορίας μας έχουν παρουσιαστεί κινηματογραφικά. Μέσα από επίκαιρα και ντοκιμαντέρ, προπαγανδιστικές και σατιρικές ταινίες, λυρικές ή τραγικές απεικονίσεις, ο κινηματογράφος ανήγαγε την ιδέα του πολέμου σε μείζον κοινωνικό ζήτημα. Οι εικόνες από τον πόλεμο, αυτές δηλαδή που αποτελούν προϊόν της ριψοκίνδυνης προσπάθειας των κινηματογραφιστών τους να καταγράψουν αυθεντικά πολεμικά γεγονότα, και οι εικόνες για τον πόλεμο, οι σκηνοθετημένες εικόνες που γυρίστηκαν για να αναπαραστήσουν στρατιωτικές δραστηριότητες, αποτελούν αμφότερες το αντικείμενο του επιστημονικού προβληματισμού της συγκεκριμένης εκδοτικής προσπάθειας. Η ποικιλία των προσεγγίσεων, οι θεματικές και τα συμπεράσματα στα οποία προβαίνουν οι συγγραφείς του τόμου, οδηγούν σε μια ενδιαφέρουσα επιστημονική αναζήτηση για την αξία και τη σημασία της κινηματογραφικής εικόνας ως πηγής για τα μεγάλα ιστορικά και κοινωνικά ζητήματα που επηρέασαν και εξακολουθούν να επηρεάζουν τον σύγχρονο βίο μας. Εξίσου, όμως, διερευνάται και η συμβολή της εικόνας στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτικής κουλτούρας του τόπου και της Ιστορίας του, όπως και η ανάγκη να τύχει του απαιτούμενου χειρισμού για την ένταξή της στα ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενά της.

ε. Ιστορία και Πολιτική στο έργο του Παντελή Βούλγαρη (Παπαζήσης,  Αθήνα 207). Αποτελεί τον πέμπτο κατά σειρά τόμο της σειράς «Η Μαρτυρία της Κινηματογραφικής εικόνας». Αναγνωρισμένος σκηνοθέτης εντός κι εκτός συνόρων, ο Παντελής Βούλγαρης έχει συνδέσει το όνομα του με την ανανέωση του εγχώριου κινηματογράφου. Με σταθερή πορεία από τη δεκαετία του 1960 ο φακός του παρατηρεί προσεκτικά τις μεγάλες αλλαγές της ελλη­νικής κοινωνίας. Καταγράφει και σχολιάζει με τον φακό του σημαντικά γεγονότα του σύγχρονου πολιτικού και κοινωνικού βίου της χώρας κι ο ίδιος αναδεικνύεται σε ένα είδος χρονικογράφου της εποχής του. Το ήθος, η ευαισθησία, η αισθητική, η μέχρι σήμερα καλλιτεχνική παρακαταθήκη του μεγάλου αυτού δημιουρ­γού, που άφησε τη ματιά του να διεισδύσει με εντιμότητα στο παρελθόν, εξετάζονται από Έλληνες διανοητές, ιστορι­κούς, πολιτικούς και κοινωνικούς επιστήμονες, ερευνητές και κινηματογραφιστές, οι οποίοι καταθέτουν τις δικές τους αναγνώσεις για την Ιστορία και την Πολιτική στο έργο του Βούλγαρη με βάση τη μαρτυρία των κινηματογραφι­κών εικόνων, όπως τις κατέγραψε ο δικός του φακός. Συγκεκριμένα, στον τόμο έχουν συνεισφέρει με κείμενά τους οι Ηλίας Γιαννακάκης,  Ανδρέας Παγουλάτος, Στέλιος Κυμιωνής, Εύα Στεφανή, Βασίλης Βαμβακάς, Γιώργος Πολυδωράκης, Γιάννης Παπαθεοδώρου, Νίκος Ποταμίτης, Στάθης Βαλούκος, Λευτέρης Ξανθόπουλος,  Πολυμέρης Βόγλης, Παναγής Παναγιωτόπουλος, Αγγελική Πανταλέων, Νίκος Πουλάκης, Αθηνά Καρτάλου, Ιωάννα Λαλιώτου, Μαρία Κομνηνού, Ιωάννα Αθανασάτου, Ειρήνη Σηφάκη και Γιάννης Σολδάτος. Το βιβλίο προλογίζει η πρώην Υπουργός Εξωτερικών κα. Ντόρα Μπακογιάννη

4. Άλλες εκδόσεις

α . The Foundation of the Modern Greek State: Major Treaties and Conventions, 1830-1947 (Kastaniotis Editions, Athens, 1999). Η έκδοση αυτή, με εκτενές εισαγωγικό σημείωμα που περικλείει σημαντικά γεγονότα-σταθμούς στην ελληνική διπλωματική ιστορία, αναφέρεται στην ίδρυση και θεμελίωση του νεότερου ελληνικού κράτους και περιλαμβάνει τα κείμενα των ένδεκα Συμφωνιών και Πρωτοκόλλων που διαμόρφωσαν τα σημερινά σύνορα της χώρας μας. Πραγματοποιήθηκε στην αγγλική γλώσσα, εξασφαλίζοντας τη διείσδυσή της σε σημαντικά επιστημονικά κέντρα της αλλοδαπής και την αποδοχή της από ευρύ ακαδημαϊκό κοινό.

β. Οι Υπουργοί των Εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000 (Καστανιώτης, Αθήνα, 2000), του καθηγητή Αντώνη Μακρυδημήτρη. Η έκδοση αυτή συνιστά όχι μόνο μια βιογραφική απεικόνιση των πολιτικών που διετέλεσαν Υπουργοί των Εξωτερικών στη διαδρομή του ελληνικού κράτους, αλλά και μια αποτύπωση, μέσα από τη «γενεαλογία» του YΠEΞ, σημαντικών περιόδων του πολιτικού και διπλωματικού μας βίου. Περιλαμβάνονται ακόμη αναλυτικοί πίνακες με λεπτομερείς καταγραφές των ημερομηνιών έναρξης και λήξης της κάθε υπουργικής θητείας και της διάρκειάς της, καθώς και αναφορά στο όνομα του πρωθυπουργού, στην κυβέρνηση του οποίου θήτευσε κάθε ένας από τους Υπουργούς. Τέλος, μια σειρά από διαγράμματα αναπαριστά με τρόπο ακόμα πιο ευκρινή τη διάρκεια των διαφόρων υπουργικών θητειών ανά επιμέρους ιστορική περίοδο.

γ. Φ. Τομαή,  Έλληνες στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, Παπαζήσης, Αθήνα, 2009 (στα ελληνικά και τα αγγλικά). Άουσβιτς-Μπίρκεναου... λέξεις που μετατράπηκαν σε συνώνυμα της φρίκης και του θανάτου. Στις αμέτρητες εκατόμβες αίματος που θυσιάστηκαν στον βωμό του χιτλερικού μινώταυρου, δεν απουσίασε αίμα ελληνικό. Εξήντα χιλιάδες Ελλήνων, που το μόνο για το οποίο έφταιξαν είναι ότι γεννήθηκαν Εβραίοι, και μερικές δεκάδες Χριστιανών, που συνελήφθησαν για αντιστασιακή δράση ή γιατί βοήθησαν Εβραίους συμπολίτες τους να διαφύγουν, γνώρισαν απίστευτα μαρτύρια στην κόλαση εκείνη που ακόμα και η πένα του Δάντη θα αδυνατούσε να περιγράψει. Αυτήν τη σκοτεινή σελίδα της εθνικής μας ιστορίας, άγνωστη στους περισσότερους, έρχεται να καλύψει η έκδοση αυτή, επιχειρώντας με τη βοήθεια του φωτογραφικού φακού και τις γραπτές και προφορικές μαρτυρίες όσων επέζησαν και θέλησαν να μιλήσουν, ένα οδυνηρό οδοιπορικό μνήμης και ιστορίας περπατώντας βήμα-βήμα στο άντρο του κολαστηρίου Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

δ. Φ. Τομαή, The American People’s Support to the Greek War of Independence 1821 (Παπαζήσης, Αθήνα, 2010). Ειδική έκδοση με θέμα τη δράση των Αμερικανών Φιλελλήνων κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, την οποία παρέδωσε στα χέρια του τότε Αμερικανού Προέδρου κ. Barack Obama ο τότε Πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο, τον Φεβρουάριο του 2010. Η έκδοση, πλούσια σε περιεχόμενο αυθεντικών ιστορικών ελληνικών και αμερικανικών διπλωματικών εγγράφων, πίνακες ηρώων της Επανάστασης και Αμερικανών Φιλελλήνων εποίησε ισχυρή και ευχάριστη εντύπωση και παρουσιάσθηκε σε επίσημη τελετή στην Ουάσιγκτων,  μέσα στην Οικία Μονρόε, του Αμερικανού Προέδρου επί ημερών του οποίου εξερράγη η Ελληνική Επανάσταση και στον οποίο οφείλεται η πρώτη επίσημη ανακοίνωση αναγνώρισης του Αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων για Εθνική Ανεξαρτησία.

ε) «Η Ελλάδα στην Ευρώπη 1981-2021: Εορτάζοντας 40 χρόνια από την ένταξη» (Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2021), στα ελληνικά και τα αγγλικά. Πρόκειται για τον κατάλογο της ομώνυμης έκθεσης εγγράφων που διοργάνωσαν η ΥΔΙΑ και τα Ιστορικά Αρχεία της ΕΕ (Φλωρεντία) με αφορμή την επέτειο των 40 ετών από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο κατάλογος σε ηλεκτρονική μορφή έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο των Ιστορικών Αρχείων της ΕΕ (σε μορφή αρχείου pdf) και μπορεί να μεταφορτωθεί από την ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.eui.eu//Documents/Research/HistoricalArchivesofEU/Events/Greece-in-Europe-1981-2021-CATALOGO.pdf