Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Καλημέρα σας. Ο Υπουργός Εξωτερικών τις τελευταίες δύο εβδομάδες, δηλαδή από την τελευταία φορά που βρεθήκαμε, έχει επιδοθεί σε ένα μαραθώνιο επαφών, τόσο στην Αθήνα, όσο και στο εξωτερικό, όπου βεβαίως σχεδόν αποκλειστικό θέμα των επαφών του είναι η κατάσταση στην Ουκρανία μετά τη Ρωσική εισβολή.
Θα μιλήσω με περισσότερες λεπτομέρειες αμέσως μετά. Απλώς επιγραμματικά να επισημάνω, έχει συμμετάσχει ήδη σε τρία Συμβούλια Εξωτερικών Υποθέσεων, δύο στις Βρυξέλλες, ένα με τηλεδιάσκεψη. Πάντα μιλάμε μετά την εισβολή.
Μία συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ και από εκεί και πέρα είχε - όπως γνωρίζετε -μία σειρά από διμερείς επαφές. Είχε έρθει ο Τσέχος Υπουργός Εξωτερικών στην Αθήνα την περασμένη Πέμπτη.
Προχθές βρισκόταν στο Λονδίνο, όπου συναντήθηκε με την Βρετανή ομόλογό του την κυρία Truss. Χθες ήταν στην Αυστρία με τον ομόλογό του τον κύριο Schallenberg, καθώς και με τη Γενική Γραμματέα του ΟΑΣΕ και τον Γενικό Διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας.
Από εκεί και πέρα είχε και μια σειρά άλλων επαφών. Είχε τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Αμερικανό ομόλογό του, τον κύριο Blinken. Πριν από λίγο μίλησε με τον Ολλανδό ομόλογό του, τον κύριο Hoekstra.
Συναντήθηκε με Πρέσβεις των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, το Βρετανό, το Γάλλο, τον Κινέζο. Είχε επαφή με τον Αμερικανό πρέσβη και από εκεί και πέρα είχε συνάντηση με τον Ουκρανό Πρέσβη, τον Πολωνό Πρέσβη, τους Πρέσβεις των Βαλτικών Χωρών.
Τώρα, όσον αφορά τη στάση μας για την κατάσταση αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία. Θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω τρία σημεία, τα οποία θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικά και αφορούν την εξωτερική μας πολιτική.
Το πρώτο είναι η προστασία του αμάχου πληθυσμού. Η εφαρμογή του ανθρωπιστικού δικαίου και στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων που θα επιτρέψουν, αφενός την παροχή βοηθείας στους εγκλωβισμένους, αφετέρου, τη διευκόλυνση όσων θέλουν να φύγουν από τις εστίες τους.
Όπως γνωρίζετε, όπως έχει τονίσει τόσο ο Υπουργός Εξωτερικών, όσο και ο Πρωθυπουργός, βασικό μας μέλημα, βασική μας προτεραιότητα είναι η προστασία της ομογένειας στην περιοχή, η οποία δοκιμάζεται ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή.
Να υπενθυμίσω ότι ο Υπουργός Εξωτερικών είχε επισκεφτεί τη Μαριούπολη στις 30 Ιανουαρίου και είχε συναντηθεί με μέλη της ομογένειας εκεί. Είχε τονίσει τη σημασία που αποδίδουμε. Είχε πάρει μαζί του τότε τον καινούριο Γενικό Πρόξενο στη Μαριούπολη. Αυτό είναι το ένα βασικό σημείο.
Το δεύτερο σημείο - το γνωρίζετε επίσης - είναι ότι καταδικάζουμε κάθε χρήση ή απειλή χρήσης βίας εναντίον οποιουδήποτε κράτους. Αυτό είναι βασική θέση αρχής για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Να χρησιμοποιήσω τα λόγια του Υπουργού, είναι το «ιερό ευαγγέλιο» της εξωτερικής μας πολιτικής. Το άρθρο 2, παράγραφος 4 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, απαγορεύει τόσο τη χρήση, όσο και την απειλή χρήσης βίας.
Και βεβαίως καλούμε, για εμάς είναι βασική αρχή, για το σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας όλων των κρατών. Αυτή είναι βασική θέση του διεθνούς δικαίου την οποία σεβόμαστε και εφαρμόζουμε.
Τρίτο βασικό σημείο είναι ότι συντονιζόμαστε και συναποφασίζουμε με τους εταίρους μας, κυρίως βεβαίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εφαρμόζουμε πλήρως τις αποφάσεις που λαμβάνουμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων και των περιοριστικών μέτρων. Εκφράζουμε την πλήρη αλληλεγγύη μας προς τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα αυτούς που αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα μεγάλα προσφυγικά κύματα.
Και ζητούμε από άλλες χώρες (‘like – minded’) ιδιαίτερα χώρες οι οποίες είναι υποψήφιες προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να εναρμονιστούν με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα όσον αφορά τη λήψη περιοριστικών μέτρων.
Να τονίσω εδώ για παράδειγμα ότι τουλάχιστον πέντε ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, αλλά όχι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά την τελευταία συνεδρίαση της υπουργικής του ΝΑΤΟ τόνισαν ακριβώς αυτή την εναρμόνιση, με μία εξαίρεση, τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χώρα του ΝΑΤΟ (μη μέλος της ΕΕ).
Τηρούμε, όπως είπαμε, τις δεσμεύσεις μας γενικά σαν χώρα τόσο σε πολυμερές πλαίσιο, όσο και διμερώς, χωρίς αστερίσκους.
Τώρα, όσον αφορά τα ζητήματα για τους Έλληνες πολίτες. Θα μου επιτρέψετε κατ’ αρχήν να ξεκινήσω λέγοντας ότι είχαμε βγάλει δύο ανακοινώσεις, η μία στις 14 και η άλλη στις 22 Φεβρουαρίου όπου προτρέπαμε, ζητούσαμε από τους Έλληνες πολίτες αφενός να μην ταξιδεύουν στην Ουκρανία, αφετέρου αυτοί που βρίσκονται εκεί να αποχωρήσουν.
Στη συνέχεια, στις 24 Φεβρουαρίου, ενεργοποιήθηκε η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων. Έγινε και η πρώτη σύσκεψη με τις αρχές μας στην Ουκρανία και τη Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων. Αυτό αμέσως μόλις ξεκίνησε η επίθεση, προκειμένου να δούμε πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση.
Τότε είχαμε τρεις αρχές στην Ουκρανία. Την Πρεσβεία μας στο Κίεβο, το Γενικό Προξενείο στην Οδησσό και το Γενικό Προξενείο στην Μαριούπολη.
Έκτοτε, όπως γνωρίζετε, έχουν οργανωθεί πέντε επιχειρήσεις εκκένωσης Ελλήνων πολιτών και συγγενών τους και σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα και αλλοδαπών, οι οποίοι ήταν ναυτικοί σε ελληνόκτητα πλοία. Τρεις από την Οδησσό, μια από το Κίεβο και μια από την Μαριούπολη, η οποία μάλιστα έγινε υπό ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες - όλες βεβαίως, αλλά ιδιαίτερα αυτή της Μαριούπολης η οποία διήρκησε τρεις ημέρες - όπως ασφαλώς γνωρίζετε, γιατί ήταν και αρκετοί συνάδελφοί σας μαζί στο κομβόι αυτοκινήτων.
Σε αυτό το πλαίσιο θα μου επιτρέψετε να εξάρω το ρόλο που διαδραμάτισαν οι συνάδελφοι, αρχής γενομένης από τον Πρέσβη τον κύριο Φραγκίσκο Κωστελλένο, ο οποίος ήταν και ο επικεφαλής της αποστολής εκκένωσης από την Μαριούπολη, τον Γενικό μας Πρόξενο στην Μαριούπολη, τον κύριο Μανώλη Ανδρουλάκη, ο οποίος είναι ο μόνος υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών αυτή τη στιγμή που παραμένει ακόμα στην Ουκρανία. Θα σας μιλήσω για αυτό σε λίγο.
Τον Γενικό μας Πρόξενο στην Οδησσό, τον κύριο Δημήτρη Δόχτση, ο οποίος από προχθές, από Δευτέρα όταν έκανε και την τελευταία επιχείρηση εκκένωσης, έχει μεταφερθεί και συνεχίζει να λειτουργεί από το Γαλάτσι της Ρουμανίας.
Και θα μου επιτρέψετε επίσης να κάνω και μια ιδιαίτερη μνεία στην Επιτετραμμένη της Κύπρου στο Κίεβο, η οποία μας βοήθησε πάρα πολύ, όσον αφορά την εκκένωση Ελλήνων πολιτών. Είμαστε σε απόλυτο συντονισμό με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Τώρα, όσον αφορά το ζήτημα το οποίο μας απασχολεί εμάς τουλάχιστον εδώ στο Υπουργείο Εξωτερικών και όλους ιδιαίτερα, είναι ακριβώς ο συνάδελφός μας ο Μανώλης ο Ανδρουλάκης ο οποίος βρίσκεται ακόμα στο κτίριο του ΟΑΣΕ, όπου ήταν παλιότερα η αποστολή του ΟΑΣΕ στη Μαριούπολη. Εκεί έχει μεταφερθεί το Γενικό Προξενείο εδώ και αρκετές ημέρες. Το βασικό μας μέλημα βεβαίως είναι η ασφάλειά του.
Έλεγα, όσον αφορά τον κύριο Ανδρουλάκη, ότι συζήτησε ο Υπουργός Εξωτερικών με τη Γενική Γραμματέα του ΟΑΣΕ, την κυρία Helga Schmid στη Βιέννη χθες, αναφορικά με το ζήτημα της εκκένωσης τόσο του ιδίου, όσο και μελών της αποστολής του ΟΑΣΕ εκεί.
Βρισκόμαστε σε στενό συντονισμό τόσο με τον ΟΑΣΕ, όσο και με την Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού.
Το βασικό μας μέλημα είναι η ασφάλειά του. Θα δούμε, δεν μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή, αυτό θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες, πότε θα γίνει η εκκένωσή του. Αλλά και πάλι, τονίζω ότι το βασικό μας μέλημα είναι η ασφάλεια.
Αναφερόμενος στις εκκενώσεις, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τη συμβολή της Πρεσβείας μας στο Βουκουρέστι, η οποία έχει παράλληλη διαπίστευση στη Μολδαβία, υπό την ηγεσία της Πρέσβεως της κυρίας Σοφίας Γραμματά. Εδώ στην Αθήνα τον γενικό συντονισμό τον έχει ο υπηρεσιακός Γενικός Γραμματέας, ο Πρέσβης κύριος Δεμίρης. Έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά μέχρι στιγμής, έχουμε καταφέρει να βγάλουμε αρκετό κόσμο.
Τώρα, εν τάχει οι επαφές του Υπουργού Εξωτερικών κυρίου Δένδια.
Στο Λονδίνο, καταρχήν, συναντήθηκε την περασμένη Δευτέρα με την κυρία Truss. Θα έλεγα το 90% της συζήτησης αφορούσε τις εξελίξεις στην Ουκρανία, έγινε μία ανταλλαγή απόψεων, αναλύσεων για την Ουκρανία. Υπήρξε συντονισμός μεταξύ των δύο χωρών τόσο σε διμερές πλαίσιο, όσο και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, αν και κυρίως εγώ θα έλεγα στο διμερές πλαίσιο.
Εξετάστηκε η εφαρμογή του Μνημονίου το οποίο είχαν υπογράψει τον περασμένο Οκτώβριο, με έμφαση στους τομείς της άμυνας και του τουρισμού.
Έγινε μία ανταλλαγή απόψεων για τα Δυτικά Βαλκάνια, όπου η Μεγάλη Βρετανία δείχνει αυξημένο ενδιαφέρον τον τελευταίο καιρό, έχει μάλιστα ορίσει και ειδικό Απεσταλμένο.
Και από εκεί και πέρα έγινε και μία ανταλλαγή απόψεων για τις εξελίξεις στη Λιβύη, στην περιοχή του Σαχέλ.
Τέλος, ο κύριος Υπουργός προσκάλεσε την κυρία Truss, η οποία μάλιστα δέχθηκε την πρόσκληση, είπε ότι έχει επισκεφτεί την Ελλάδα αρκετές φορές, αλλά ποτέ υπό την ιδιότητά της ως Υπουργός Εξωτερικών.
Τώρα, χθες με την Γενική Γραμματέα την κυρία Helga Schmid, η οποία μάλιστα είχε διατελέσει για πολλά χρόνια Γενική Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, όπως σας είπα, συζητήθηκε το θέμα της εκκένωσης και της προστασίας του αμάχου πληθυσμού.
Τονίστηκε, πέρα από το ζήτημα του Γενικού μας Προξένου και η προστασία της ομογένειας στην περιοχή και πώς θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε. Έγινε μια γενικότερη ανταλλαγή απόψεων για την Ουκρανία, για τις εξελίξεις. Έγινε επίσης μια αρκετά, θα έλεγα, ενδιαφέρουσα συζήτηση όσον αφορά τις προοπτικές για τα Δυτικά Βαλκάνια, υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων, αλλά και των χωρών της Κεντρικής Ασίας.
Μάλιστα η κυρία Schmid τόνισε ότι θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να δείξουν ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον όσον αφορά τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, οι οποίες αισθάνονται και λίγο ότι έχουν μείνει στο περιθώριο.
Από κει και πέρα, είχαμε μετά τη διμερή συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών, του κυρίου Δένδια, με τον Αυστριακό ομόλογο του, τον κύριο Schallenberg. Δεν θέλω πάλι να μακρυγορώ. Συζήτησαν για την Ουκρανία.
Είχαν μια αρκετά εκτενή συζήτηση για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Θέλω να το τονίσω αυτό. Θέλω να τονίσω επίσης ότι ο Υπουργός ευχαρίστησε τον κύριο Schallenberg για την στάση της Αυστρίας, τόσο στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, ιδιαίτερα τον Δεκέμβρη του 2020, αλλά και τον Μάρτιο του 2020.
Ήταν η πρώτη χώρα, αν δεν απατώμαι, η οποία είχε σπεύσει να βοηθήσει την Ελλάδα με τα γεγονότα του Έβρου. Και εδώ με συγχωρείτε, να κάνω μια παρένθεση. Να πω επίσης ότι ο Υπουργός στην συνάντηση με την κυρία Truss ευχαρίστησε επίσης και για την ξεκάθαρη στάση που πήρε η Βρετανία όσον αφορά το ζήτημα των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Με τον κύριο Schallenberg, λοιπόν, ευχαρίστησε για την θέση της Αυστρίας. Συζητήσαν επίσης, για τα Δυτικά Βαλκάνια. Όπως θα φαντάζεστε, μεγάλη ανησυχία είναι οι εξελίξεις στην Βοσνία - Ερζεγοβίνη και μάλιστα υπό το φως των τελευταίων γεγονότων, γίνεται ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη να διατηρηθεί η σταθερότητα αυτής της χώρας.
Και έγινε και μια συζήτηση για τη Βόρεια Αφρική, Λιβύη, Σαχέλ πάλι. Θέλω να κλείσω, όσον αφορά την Αυστρία, με μια παρατήρηση την οποία κρίνω ιδιαίτερα σημαντική, ότι οι σχέσεις μας είναι πάρα πολύ στενές και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις, τόσο ο ένας, όσο ο άλλος υπουργός όταν δεν είναι παρών ο ένας ή ο άλλος, μιλάει ο ένας εκ μέρους και του άλλου στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Αυτό μπορεί να γίνεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ζητάμε από μια άλλη χώρα να μιλάει. Λοιπόν, οι θέσεις μας σε πάρα πολλά ζητήματα ταυτίζονται και αυτό, όπως σας είπα, μας επιτρέπει να μιλάει ο ένας εκ μέρους του άλλου για διάφορα ζητήματα.
Ο κύριος Δένδιας είχε επίσης συναντήσεις με κοινοβουλευτικούς, την πρόεδρο μάλιστα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αυστριακής Βουλής, την κυρία Wagner, η οποία είναι και η αρχηγός της αντιπολίτευσης και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων. Θα μου επιτρέψετε να κλείσω, όσον αφορά τις επαφές στην Βιέννη, με τη συνάντηση με τον Γενικό Διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, τον κύριο Rafael Mariano Grossi.
Να υπενθυμίσω εδώ το μήνυμα του κυρίου Υπουργού στη Διάσκεψη για τον Αφοπλισμό στη Γενεύη, ήτανε 28 Φεβρουαρίου αν δεν απατώμαι, όπου είχε εκφράσει ήδη την ανησυχία του για το ζήτημα των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Ουκρανία και της ασφάλειάς τους.
Όπως γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι μας, η Ελλάδα είχε μια άσχημη εμπειρία από το Τσέρνομπιλ το 1986. Ο κύριος Grossi προέβη σε μια ενδελεχή ενημέρωση όσον αφορά την κατάσταση στους πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Ουκρανία και αυτό κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης.
Από εκεί και πέρα, έγινε μία σύντομη συζήτηση όσον αφορά για τους υπό κατασκευή πυρηνικούς αντιδραστήρες στην περιοχή του Ακουγιού στην Τουρκία, οι οποίο - ως γνωστόν - κατασκευάζονται από τη Ρωσική εταιρεία ‘ROSATOM’. Tέλος, έγινε μία ενημέρωση από τον κύριο Grossi όσον αφορά το θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Αυτά όσον αφορά τις επαφές. Τώρα όσον αφορά το πρόγραμμα του κυρίου Υπουργού, θα είμαι πάρα πολύ φειδωλός, γιατί ουσιαστικά ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων, κυρίως στο εξωτερικό, έχει αναβληθεί αυτή τη στιγμή λόγω των εξελίξεων.
Ο Υπουργός θα παραμείνει για αρκετό καιρό στην Αθήνα, εκτός αν προκύψει κάτι έκτακτο. Θα έχει τις επόμενες μέρες διάφορες επαφές με ξένους αξιωματούχους εδώ, θα τηρηθείτε ενήμεροι.
Υπάρχει ένα σοβαρό ενδεχόμενο την επόμενη εβδομάδα να είναι στη Βουλή. Τέλος, να επισημάνω τις δύο υποχρεώσεις στο εξωτερικό οι οποίες κατά τα φαινόμενα δεν θα αναβληθούν.
Είναι το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τη Δευτέρα 21 Μαρτίου και την αμέσως επόμενη μέρα, αναμένεται να μεταβεί στην Ινδία. Αυτά είναι τα σίγουρα που έχει στο πρόγραμμά του.
Όσον αφορά το πρόγραμμα του Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, του κυρίου Βαρβιτσιώτη. Αύριο και μεθαύριο θα συνοδεύει τον Πρωθυπουργό στην άτυπη συνάντηση των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, θα λάβει χώρα στις Βερσαλλίες, με ατζέντα την κατάσταση στην Ουκρανία και ζητήματα ευρωπαϊκής άμυνας.
Την επόμενη εβδομάδα, από 15 μέχρι 18 του μηνός, ο κύριος Βαρβιτσιώτης θα μεταβεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου θα συμμετάσχει στο “South East Europe & East Med” Forum στην Ουάσιγκτον, το οποίο διοργανώνεται από το “Delphi Economic Forum” και στο περιθώριο θα έχει συναντήσεις με αξιωματούχους του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών και του Κογκρέσου.
Στη συνέχεια, θα επισκεφτεί τη Ν. Υόρκη, όπου θα έχει επαφές με αξιωματούχους του ΟΗΕ.
Ο κύριος Βαρβιτσιώτης, στις 22 Μαρτίου, θα συμμετάσχει στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες, και μετά, 24 με 25 θα συνοδεύει τον Πρωθυπουργό στο Τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα γίνει επίσης στις Βρυξέλλες.
Ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Φραγκογιάννης σε λίγες ημέρες θα πάει στη Σαουδική Αραβία με επιχειρηματική επιστολή με τη συμμετοχή επίσης του Υπουργού Ανάπτυξης του κυρίου Γεωργιάδη, του Υφυπουργού κυρίου Τσακίρη, της Υφυπουργού Τουρισμού κυρίας Ζαχαράκη, καθώς και εκπροσώπων 42 επιχειρήσεων και μελών του ΣΕΒ και του ΕΒΕΑ.
Πάντα για τον κ. Φραγκογιάννη: στις 17 Μαρτίου θα συναντηθεί με την Υφυπουργό Εξωτερικών της Σιγκαπούρης, την κυρία Sim Ann, η οποία θα επισκεφτεί την Αθήνα. Στις 20 του μηνός ο κ. Φραγκογιάννης θα συμμετάσχει στη συνάντηση του Πρωθυπουργού στην Κρήτη με τον Πρίγκιπα διάδοχο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Σεΐχη Mohamed bin Zayed.
Στις 21 Μαρτίου θα συμμετάσχει διαδικτυακά στο 6ο Ετήσιο Επιχειρηματικό Συνέδριο Βρετανίας - Ελλάδας – Κύπρου στο Λονδίνο.
Όσον αφορά τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κύριο Κατσανιώτη, στην παρούσα φάση δεν έχω κάτι ανακοινώσιμο.
Αυτά από εμένα σήμερα. Με συγχωρείτε, πάντα μακρυγορώ. Και είμαι στη διάθεσή σας για τις ερωτήσεις.
Χ. ΚΡΑΤΣΗ: Χριστίνα Κράτση, τηλεόραση του ALPHA.
Το ουκρανικό ΥΠΕΞ έβγαλε μία ανακοίνωση που μας ενημερώνει ότι το κτίριο του ΟΑΣΕ όπου φιλοξενείται το Προξενείο μας βομβαρδίστηκε και ότι δέχτηκε σοβαρή επίθεση. Ήθελα να μάθω εάν το επιβεβαιώνετε προφανώς και τι ξέρουμε για αυτό. Αν έχουμε περισσότερα στοιχεία για αυτό. Φαντάζομαι ότι εννοεί την επίθεση της Κυριακής.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι συζητήσαμε για την κατάσταση ασφαλείας γύρω από το κτίριο με τη Γενική Γραμματέα του ΟΑΣΕ. Όπως σας είπα, στο κτίριο αυτό στεγαζόταν η Ειδική Αποστολή του ΟΑΣΕ στη Μαριούπολη και μάλιστα μέλη αυτής της αποστολής είναι ακόμα στο κτήριο αυτό.
Οι πληροφορίες που έχουμε είναι ότι στην ευρύτερη περιοχή όπως βεβαίως το ίδιο συμβαίνει δυστυχώς γενικά στη Μαριούπολη, υπάρχουν συμπλοκές, αλλά το κτίριο δεν αποτελεί στόχο.
Αυτή είναι η ενημέρωσή μας. Οι άνθρωποι που είναι μέσα είναι καλά στην υγεία τους. Βεβαίως για ευνόητους λόγους έχουν πάει στο καταφύγιο του κτιρίου, είναι καλά προστατευμένοι εκεί και όπως σας λέω δεν έχω καμία ενημέρωση για επίθεση εναντίον του κτιρίου.
Κύριε Μίχο.
Π. ΜΙΧΟΣ: Παναγιώτης Μίχος από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ.
Είδαμε τις τελευταίες ημέρες κάποιες αναρτήσεις από τη ρωσική Πρεσβεία και μια αναφορά από την κυρία Ζαχάροβα για την Ελλάδα.
Ήθελα να σας ρωτήσω, όλα αυτά τραυματίζουν τις ελληνορωσικές σχέσεις; Πώς τα βλέπει και πώς τα σχολιάζει το Υπουργείο Εξωτερικών;
Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ σας ευχαριστώ κύριε Μίχο.
Όσον αφορά την ανάρτηση, την προηγούμενη Κυριακή, της ρωσικής Πρεσβείας , όπως γνωρίζετε ήδη έχω αναφερθεί και έχω πει ότι ήταν δυστυχώς απαράδεκτη και ότι βεβαίως δεν συνάδει με τη διπλωματική πρακτική.
Όσον αφορά την ανάρτηση της κυρίας Ζαχάροβα που αφορούσε τη χώρα μας, θα μου επιτρέψετε να σας παραπέμψω βεβαίως στην ανακοίνωση την οποία βγάλαμε την περασμένη Κυριακή, προχθές το βράδυ.
Δεν έχω να προσθέσω κάτι επί τούτου.
Π. ΜΙΧΟΣ: Τραυματίζουν όμως τις σχέσεις μας;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα μου επιτρέψετε να παραμείνω σε όσα είπα, αναφέρθηκα στην ανακοίνωση, διαβάστε την.
Π. ΜΙΧΟΣ: Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ, να είστε καλά. Ο κύριος Μπαλοδήμας, ναι.
Θ. ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ: Μπαλοδήμας από ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ.
Η Πρεσβεία της Ουκρανίας στην Αθήνα διακινεί ενημερωτικό υλικό του Υπουργείου Άμυνας της Ουκρανίας για το πώς υπήκοοι διαφόρων χωρών μπορούν να καταταγούν σε αυτή τη λεγεώνα που σχηματίζεται εκεί την πολυεθνική.
Αν είναι σε γνώση του ελληνικού ΥΠΕΞ και πως αντιδρά στο ενδεχόμενο Έλληνες υπήκοοι, Έλληνες πολίτες να πάρουν τα όπλα εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα σας παραπέμψω στην Πρεσβεία της Ουκρανίας. Δεν έχω να πω τίποτα επί τούτου.
Ο κύριος Μαγγηριάδης, παρακαλώ.
Α. ΜΑΓΓΗΡΙΑΔΗΣ: Απόστολος Μαγγηριάδης από την τηλεόραση του ΣΚΑΪ.
Τι περιμένει η ελληνική πλευρά από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν την Κυριακή και θα συνοδεύσει και ο κύριος Δένδιας τον κύριο Μητσοτάκη;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όσον αφορά το πλαίσιο της επίσκεψης του Πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη και τη συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, στο χθεσινό briefing, έδωσε το πλαίσιο.
Τώρα, όσον αφορά το τι περιμένουμε, αυτό που μπορώ να σας πω είναι ποιές είναι οι θέσεις μας οι οποίες δεν έχουν αλλάξει καθόλου, είναι γνωστές οι θέσεις μας. Και θα επαναλάβουμε τις γνωστές μας θέσεις.
Σας είπα, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος έδωσε το πλαίσιο της επίσκεψης του Πρωθυπουργού και της συνάντησης με τον Τούρκο Πρόεδρο.
Ναι, κυρία Βουδούρη, παρακαλώ.
Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Καλημέρα και ευχαριστώ πολύ.
Υπάρχει αυτό το αίτημα για άμεση απόδοση καθεστώτος υποψήφιων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ουκρανία, τη Γεωργία και την Μολδαβία, οι χώρες αντίστοιχα έχουν κάνει τις σχετικές αιτήσεις.
Ποιά είναι η θέση της χώρας μας για άμεση απόδοση του συγκεκριμένου καθεστώτος;
Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ευχαριστώ εγώ πάρα πολύ για την ερώτησή σας.
Όπως γνωρίζετε, κάθε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να υποβάλλει αίτηση για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το άρθρο 49 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Συνθήκης της Λισσαβόνας προβλέπει τη διαδικασία την οποία πρέπει να ακολουθηθεί. Δηλαδή θα πρέπει να γίνει μία πρώτη συζήτηση σε επίπεδο Πρέσβεων, Μονίμων Αντιπροσώπων, στη συνέχεια θα πάει στο Συμβούλιο το οποίο θα αποφασίσει κατά πόσον θα ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επί της αίτησης ένταξης.
Και στη βάση της γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αποφασίσει ομόφωνα, το τονίζω αυτό, και με τη συγκατάθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αυτό είναι νεωτερισμός της Συνθήκης της Λισσαβόνας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης σημαντικότατο ρόλο, θα αποφασίσουν τόσο το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά πόσο θα δοθεί καθεστώς υποψηφίου σε μία χώρα.
Αυτή είναι η διαδικασία.
Από εκεί και πέρα αυτή τη στιγμή, όπως γνωρίζετε, υπάρχουν χώρες υποψήφιες οι οποίες ορισμένες έχουν αρχίσει ήδη τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, άλλες, όπως έχω τονίσει επανειλημμένα, ευελπιστούμε ότι θα ξεκινήσουν άμεσα. Και πιστεύουμε ότι θα πρέπει για όλες τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν να ακολουθηθεί η διαδικασία.
Και να επαναλάβω για μία ακόμα φορά, ότι εμείς, και αυτό ήταν κάτι το οποίο είπε και ο Υπουργός και στη συνάντησή του με τον Αυστριακό ομόλογό του όσο και με την κυρία Schmid, ότι βεβαίως στην όλη αυτή κρίση αυτό το οποίο δεν πρέπει να λησμονούμε είναι τα Δυτικά Βαλκάνια και την ευρωπαϊκή τους προοπτική. Δεν πρέπει να αισθάνονται ότι έχουν μπει στο περιθώριο, ότι έχουν μπει σε δεύτερη μοίρα, να το πω έτσι απλά. Το αντίθετο.
Παρακαλώ. Ο κύριος Μάνωλης.
Δ. ΜΑΝΩΛΗΣ: Δημήτρης Μάνωλης από το ΑΠΕ.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις θεωρείτε ότι αποκτά, εκτιμάτε ότι αποκτά νέα δυναμική η συζήτηση για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κοιτάξτε, καταρχήν υπήρξε ήδη, είχε ξεκινήσει η συζήτηση για τη Στρατηγική Πυξίδα, δεν θυμάμαι τώρα, από τον περασμένο Νοέμβριο ή Δεκέμβριο.
Εννοείται ότι βεβαίως υπό το φως και των ανακοινώσεων, θα έλεγα ριζοσπαστικών για τα γερμανικά δεδομένα, της ανακοίνωσης του Γερμανού Καγκελαρίου για αύξηση των αμυντικών δαπανών της Γερμανίας και βεβαίως και άλλων χωρών, ότι πλέον το θέμα, και βεβαίως εδώ θα μου επιτρέψετε να πω ότι και η γαλλική πλευρά, ο Γάλλος Πρόεδρος, Macron, έχει αναφερθεί στο ζήτημα επανειλημμένα, ότι αυτό αναμένεται να πάρει μία νέα δυναμική.
Και όπως είπα, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα γίνει, το άτυπο αύριο, ένα από τα ζητήματα τα οποία θα συζητηθεί είναι η ευρωπαϊκή άμυνα.
Τούτου λεχθέντος βεβαίως ο Υπουργός Εξωτερικών συμμετείχε στη συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την περασμένη Παρασκευή. Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε κάτι που τουλάχιστον εγώ για πρώτη φορά είδα στα χρονικά, όσο ασχολούμαι με τα θέματα της ευρωπαϊκής άμυνας, ότι το πρωί είχαμε μία συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, όπου βεβαίως συμμετείχε ο Ύπατος Εκπρόσωπος, ο κ. Borrell, ως συνηθίζεται, οι Υπουργοί Εξωτερικών της Φιλανδίας και της Σουηδίας στη ΝΑΤΟϊκή υπουργική.
Το απόγευμα είχαμε Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων όπου συμμετείχε, και αυτό το σχήμα το είδα για πρώτη φορά, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ ο κύριος Stoltenberg, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο κύριος Blinken και η Βρετανίδα Υπουργός Εξωτερικών η κυρία Truss.
Λοιπόν, αυτό το λέω γιατί αφενός το ζήτημα της ευρωπαϊκής άμυνας παίρνει μια νέα δυναμική αλλά βεβαίως πάντα υπάρχει και ένας συντονισμός με τους ευρωατλαντικούς εταίρους μας.
Παρακαλώ.
Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Ευχαριστώ, Μελισσόπουλος Κώστας από τη ΒΡΑΔΥΝΗ.
Πρόσφατα ο Ρώσος Πρέσβης εμμέσως πλην σαφώς συνέδεσε το ενδεχόμενο αναγνώρισης των κατεχομένων από τη Μόσχα με το ενδεχόμενο αναγνώρισης του Κοσόβου από εμάς.
Υπάρχει τέτοια προοπτική από την Αθήνα για το Κόσοβο;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Η θέση της Ελλάδας όσον αφορά το ζήτημα του Κοσόβου δεν έχει αλλάξει. Όσον αφορά, μια και μιλήσατε για κατεχόμενα, να μου επιτρέψετε εδώ να πω ότι η ανακήρυξη του ψευδοκράτους το 1983 καταδικάστηκε τότε από το Συμβούλιο Ασφαλείας και μάλιστα με τη θετική ψήφο και της τότε Σοβιετικής Ένωσης και αυτό ισχύει και σήμερα.
Υπάρχει η Απόφαση, όχι μόνο δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος υπάρχει και καταδίκη του Συμβουλίου Ασφαλείας για την αναγνώριση του ψευδοκράτους.
Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Επειδή ακριβώς αναφερθήκαμε στο Κόσοβο θέλω να κάνω μια ερώτηση σχετική.
Υπάρχει μάλλον πρόθεση του Κοσόβου όπως έχει εκφραστεί από την Πρόεδρό του, να καταθέσει σύντομα αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ. Σε μία τέτοια περίπτωση ποιά θα ήταν η στάση της χώρας μας; Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κοιτάξτε, κατ’ αρχήν, αυτό είναι ένα υποθετικό ερώτημα θα μου επιτρέψετε να πω. Δεν έχει γίνει, αλλά από εκεί και πέρα όπως γνωρίζετε υπάρχουν αυτή τη στιγμή 4 χώρες του ΝΑΤΟ οι οποίες δεν αναγνωρίζουν το Κόσοβο και μάλιστα ότι η KFOR, η δύναμη του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο αυτή τη στιγμή, λειτουργεί στο πλαίσιο της απόφασης των Ηνωμένων Εθνών 1244/99.
Κ. ΧΑΣΑΝΔΡΙΝΟΣ: Χασανδρινός Κωνσταντίνος από το in.gr να ρωτήσω. Είναι προφανές ότι οι επαφές και οι ανοιχτοί δίαυλοι σε διάφορα επίπεδα είναι πάντα χρήσιμοι. Όμως εξίσου ισχύει ότι οι συζητήσεις σε υψηλό επίπεδο είναι μόνο χρήσιμες όταν υπάρχει κάποια ισχυρή πιθανότητα κάποιου σημαντικού βήματος.
Μπορούμε να περιμένουμε κάτι τέτοιο από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Εrdogan, δεδομένου ότι έχουν περάσει 4 γύροι διερευνητικών επαφών τα τελευταία χρόνια; Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα μου επιτρέψετε να ζητήσω να κάνετε αυτήν την ερώτηση στον κύριο Κυβερνητικό Εκπρόσωπο. Δεν μπορώ εγώ να εκφραστώ τώρα για τη συνάντηση κορυφής, ως Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών.
Χ. ΚΡΑΤΣΗ: Χριστίνα Κράτση από τον Alpha. Δεν θυμάμαι. Είπατε ότι την ερχόμενη εβδομάδα ο κύριος Δένδιας θα είναι στη Βουλή;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Υπάρχει μία συμφωνία με τα Εμιράτα. Ναι, την Τρίτη και την Τετάρτη. Επιτροπή και Ολομέλεια. Πλην απροόπτου βεβαίως. Τώρα όπως καταλαβαίνετε τέτοιες μέρες, τέτοια λόγια, αλλά αυτό είναι που έχουμε προγραμματίσει. Μάλιστα. Παρακαλώ, κύριε Μπαλοδήμα, θέλετε κάτι;
Θ. ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ: Επειδή αναφέρετε συνέχεια το θέμα των Δυτικών Βαλκανίων και κύρια της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης. Υπάρχουν πληροφορίες σε επίπεδο ΝΑΤΟ ή Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με κάποια προσπάθεια αποσταθεροποίησης, συγκεκριμένα το Ρωσικό παράγοντα στη χώρα;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ δεν μπορώ να μιλήσω για ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Αυτό που θα πω είναι ότι εμείς ως χώρα και αυτό το συμμερίζονται και πολλοί από τους εταίρους μας, εκφράζουμε ιδιαίτερη ανησυχία για την προοπτική σταθερότητας αυτής της χώρας και θεωρούμε ότι είναι βασικό στοιχείο να διατηρηθεί η σταθερότητα στη χώρα, τόσο για τη χώρα, όσο και την ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων και όπως σας είπα, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο το θέτει ο Υπουργός Εξωτερικών επανειλημμένα σε όλους τους συνομιλητές του όταν μιλάμε για Δυτικά Βαλκάνια, που μιλάμε σχεδόν πάντα.
Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Βιτάλης από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ. Αναφερθήκατε με σαφήνεια στην ελληνική θέση για το Κόσοβο. Την ξεκαθαρίσατε. Αναφερθήκατε επίσης με σαφήνεια στο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την καταδίκη του ψευδοκράτους όταν αναγνωρίστηκε. Το ερώτημα μου είναι το εξής: έχετε υπενθυμίσει αυτό το γεγονός στην πλευρά της Ρωσίας μετά από τις δηλώσεις και του κυρίου Lavrov που δεν έβαλε ούτε καν το επονομαζόμενο ή καθονομαζόμενο “Τουρκική Δημοκρατία Βορείου Κύπρου”;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Στις συνομιλίες που είχε ο Υπουργός Εξωτερικών στις 18 Φεβρουαρίου, αν δεν απατώμαι, με τον κύριο Lavrov, ο κύριος Lavrov είχε πει ότι βεβαίως η ρωσική στάση όσον αφορά αυτό το ζήτημα δεν έχει αλλάξει. Παραμένει αμετάβλητη όσον αφορά το Κυπριακό. Και θα έλεγα εδώ ότι πάντα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και στην ανανέωση της UNFICYP δεν υπήρχε ποτέ κανένα ζήτημα, ίσα – ίσα.
Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Έχουν μεσολαβήσει όσα είδαμε στη συνέχεια. Το λαμβάνετε υπόψη σας ως μέρος της εξίσωσης ή παραμένετε σε αυτά που είχε ο Lavrov στις 18;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ θα επαναλάβω ότι υπάρχει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για καταδίκη του ψευδοκράτους.
Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Και αν μου επιτρέπετε, ναι.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ναι, κύριε Μελισσόπουλε.
Κ. ΜΕΛΙΣΣΟΠΟΥΛΟΣ: Και αν μου επιτρέπετε, απαντήσατε ότι η θέση μας δεν έχει αλλάξει για το Κόσοβο. Σας ρώτησα αν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο, αν δεν υπάρχει, σε επίπεδο προοπτικής αναφορικά με τη διαχείριση του θέματος αυτού από εμάς.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Όχι, απάντησα. Ευχαριστώ. Κύριε Μίχο, παρακαλώ.
Π. ΜΙΧΟΣ: Παναγιώτης Μίχος από Το Βήμα. Υπάρχουν κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας σε ευρωπαϊκό πλαίσιο που μπορεί να σκεφτούμε να μην τις υιοθετήσουμε; Ευχαριστώ. Συγκεκριμένες κυρώσεις, για παράδειγμα, σε τομείς που μπορεί να μην συνέφεραν την Ελληνική Δημοκρατία. Υπάρχει το ενδεχόμενο εμείς να αποστούμε και να μην τις υιοθετήσουμε;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Η λήψη περιοριστικών μέτρων λαμβάνεται σε επίπεδο ευρωπαϊκό και όλα τα κράτη – μέλη καλούνται να τις εφαρμόσουν. Δεν τίθεται ζήτημα a la carte εφαρμογής. Και αυτό κάνουμε και τώρα. Και να επαναλάβω για μία ακόμη φορά ότι ζητάμε βεβαίως και από τις χώρες οι οποίες θέλουν τουλάχιστον να έχουν μία ευρωπαϊκή προοπτική, να εναρμονιστούν με αυτές τις θέσεις. Και ο νοών νοείτο.
Κυρία Βουδούρη και ο κύριος Μελισσόπουλος μετά.
Α. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Είπατε προηγουμένως και στο εισαγωγικό σας σημείωμα για τις χώρες που πρέπει να εναρμονίζονται με τις αποφάσεις τις ευρωπαϊκές. Δεν αφορά μόνο την Τουρκία, αφορά και τη Σερβία, σωστά;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Σωστά. Αλλά όπως καταλαβαίνετε ο όγκος και μόνο, είπαμε όλες οι χώρες που έχουν ευρωπαϊκή προοπτική.
Ο κύριος Μίχος, ναι.
Π. ΜΙΧΟΣ: Παναγιώτης Μίχος από το ΒΗΜΑ.
Υπάρχει το ενδεχόμενο συνάντησης του Υπουργού Εξωτερικών με τον Πρωθυπουργό πριν τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Βεβαίως.
Π. ΜΙΧΟΣ: Θα συναντηθούν;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Συγγνώμη, ο Υπουργός Εξωτερικών συναντιέται με τον Πρωθυπουργό σε πάρα πολύ τακτά διαστήματα και μιλάνε ακόμα πιο τακτικά. Αυτό είναι αυτονόητο. Και συνεργάζονται στενά.
Μάλιστα. Λοιπόν, αν δεν έχουμε άλλες ερωτήσεις ευχαριστώ πάρα πολύ και πάλι.
9 Μαρτίου, 2022