Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Καλημέρα σε όλους σας.
Ήθελα εισαγωγικά να πω δυο λόγια για την επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών. Ο επόμενος γύρος, ο 61ος γύρος, θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη την επόμενη Δευτέρα. Θα ήθελα επιγραμματικά να σας τονίσω ορισμένα πράγματα - γιατί υπάρχει αρκετή συζήτηση και παραφιλολογία - περί του τί είναι και τί δεν είναι οι διερευνητικές.
Κατ΄ αρχήν ήθελα να σας πω τί δεν είναι. Δεν είναι διαπραγματεύσεις. Αυτό να το υπογραμμίσω. Είναι επαφές. Δεύτερον, δεν αναλαμβάνονται υποχρεώσεις και δεσμεύσεις μεταξύ των δυο πλευρών. Τρίτον, δεν τηρούνται συμφωνημένα πρακτικά. Βασικό, τέταρτο σημείο, δεν μετέχει κανένας τρίτος. Είναι μόνο μεταξύ των δυο πλευρών. Και πέμπτο, αυτό ίσως να μην σας αρέσει, αλλά δυστυχώς έτσι ήταν και έτσι θα παραμείνει, δεν γίνονται ενημερώσεις για το περιεχόμενο των διερευνητικών επαφών.
Τι είναι; Κατ’ αρχήν είναι άτυπες επαφές. Μη δεσμευτικές, εμπιστευτικές συζητήσεις, προκειμένου να διερευνηθούν σημεία σύγκλισης - το υπογραμμίζω - για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία στις διαπραγματεύσεις που τυχόν ακολουθήσουν στις διερευνητικές, οι δυο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού, που στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η άποψή μας είναι ότι εάν διεξαχθούν καλή τη πίστει, μπορούν να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση των εντάσεων. Και εδώ να προσθέσω, βεβαίως, ότι η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτό το νέο γύρο, τον 61ο γύρο, καλή τη πίστει και με πνεύμα συνεργασίας.
Να υπογραμμίσω, επίσης, ότι στις διερευνητικές δεν συζητείται θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών. Δεν διαπραγματευόμαστε οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία. Τέλος, η θέση της χώρας μας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας μας.
Αυτά ήθελα να σας πω για τις διερευνητικές, για να κάνουμε μια απομυθοποίηση ορισμένων πραγμάτων.
Όσον αφορά το νόμο πλέον - αφού ψηφίστηκε χθες και μάλιστα με συντριπτική πλειοψηφία - για την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο, απλώς να σας πω ότι μίλησε εκτεταμένα για αυτό - κυρίως την Τρίτη, αλλά και χθες - ο Υπουργός Εξωτερικών. Βεβαίως, χθες μίλησε και ο Πρωθυπουργός. Δεν έχω εγώ κάτι να προσθέσω επί τούτου.
Από εκεί και πέρα, ήθελα λίγο να σας πω για το πρόγραμμα, γιατί βεβαίως ξεκινάμε δυναμικά. Ήδη δηλαδή έχουμε ξεκινήσει, αλλά τις επόμενες δυο εβδομάδες ο Υπουργός έχει αρκετές υποχρεώσεις.
Θα αναφερθώ κατ΄ αρχήν σε ορισμένες επαφές που έχει σήμερα εδώ στην Αθήνα. Σε λίγο, σε καμιά ώρα περίπου είχε προγραμματισθεί να έχει μια εθιμοτυπική συνάντηση με τον Πρέσβη της Νορβηγίας. Στη συνέχεια, επίσης, θα συναντήσει την Πρέσβη της Πορτογαλίας. Υπενθυμίζω βεβαίως ότι η Πορτογαλία ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το τρέχον εξάμηνο.
Και θα έχει και ίσως μια τηλεφωνική συνομιλία με τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών αργότερα μέσα στην ημέρα. Αυτό μένει προς επιβεβαίωση. Η συνομιλία θα γίνει. Το θέμα είναι πότε θα γίνει. Αύριο έχει επίσης προγραμματιστεί συνάντηση με τον Πρέσβη της Γερμανίας στην Αθήνα. Αυτά όσον αφορά αυτή την εβδομάδα.
Την ερχόμενη εβδομάδα έχουμε αρκετά βαρύ πρόγραμμα. Κατ’ αρχήν τη Δευτέρα και την Τρίτη ο Υπουργός θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες. Θα συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και στη συνέχεια θα έχει αρκετές επαφές με στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κατ’ αρχήν με τον Επίτροπο για θέματα διεύρυνσης κ. Βαρχέλι, με τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο της Επιτροπής τον κ. Ντομπρόβσκις, με τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής τον κ. Σχοινά και βεβαίως με τον Ύπατο Εκπρόσωπο και Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, τον κ. Μπορέλ.
Να συμπληρώσω εδώ ότι προς το παρόν δεν προβλέπονται δηλώσεις. Εάν υπάρξει κάποια αλλαγή σε αυτό βέβαια θα σας ενημερώσουμε.
Την Τρίτη θα έχει διμερή συνάντηση με τη Βελγίδα Υπουργό Εξωτερικών και στη συνέχεια θα συναντηθεί με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ τον κ. Στόλτενμπεργκ. Αυτά όσον αφορά το πρόγραμμα στις Βρυξέλλες.
Την Τετάρτη, στις 27 Ιανουαρίου, ο Υπουργός θα έχει διαδοχικές εθιμοτυπικές συναντήσεις με το νέο Πρέσβη της Σαουδικής Αραβίας και με το νέο Πρέσβη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, οι οποίοι σημειωτέον επιδώσανε τα διαπιστευτήριά τους, εάν δεν απατώμαι, την προπερασμένη εβδομάδα.
Την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου θα έχει συνάντηση με την Ιταλίδα Πρέσβη και το απόγευμα θα έχει συνάντηση με τον Ρώσο Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Αλεξάντερ Γκρούσκο.
Την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου ο Υπουργός θα μεταβεί στο Σεράγεβο, όπου θα έχει επαφές με τις εκεί αρχές, Προεδρείο, Υπουργό Εξωτερικών κλπ.
Τη μεθεπόμενη εβδομάδα θα έχει επίσης αρκετά βαρύ πρόγραμμα. Θα μεταβεί στο Λονδίνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έχει κανονιστεί συνάντησή του με το Βρετανό ομόλογό του. Υπάρχει ένα σοβαρό ενδεχόμενο, να μεταβεί και στο Δουβλίνο είτε πριν το Λονδίνο είτε μετά, θα δούμε, για να συναντηθεί εκεί με τον Ιρλανδό ομόλογό του.
Και τέλος, την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου θα μεταβεί στο Ισραήλ, όπου θα έχει και εκεί επαφές με την πολιτική ηγεσία. Δεν έχω ακόμα το πλήρες πρόγραμμα των επαφών του στο Ισραήλ. Αλλά έχει κλείσει η επίσκεψη.
Από εκεί και πέρα βεβαίως, έχουμε, όπως σας είχα πει και την προηγούμενη φορά, αρκετές επαφές τόσο στην Αθήνα, όσο και στο εξωτερικό, οι οποίες βρίσκονται στα σκαριά. Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή για τον πολύ απλό λόγο ότι δεν έχουμε κλείσει τις ημερομηνίες. Θα επανέλθω εν καιρώ.
Όσον αφορά τις δηλώσεις, όπως σας είπα, στις Βρυξέλλες, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν προβλέπεται να υπάρξουν δηλώσεις. Σε άλλα ταξίδια μένει να επιβεβαιωθεί, αλλά έχουμε έτσι κι αλλιώς αρκετό καιρό μπροστά μας για να δούμε εάν και πότε θα γίνουν οι δηλώσεις. Θα σας τηρήσουμε ενήμερους.
Αυτά όσον αφορά το πρόγραμμα του Υπουργού Εξωτερικών κ. Δένδια.
Όσον αφορά τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Βαρβιτσιώτη. Σήμερα, μαζί με τον Πρωθυπουργό θα συμμετάσχει στην τηλεδιάσκεψη κορυφής, η οποία αφορά τα θέματα της πανδημίας. Αύριο, Παρασκευή 22, θα συμμετάσχει σε τηλεδιάσκεψη που διοργανώνει ο Δανός Υπουργός Εξωτερικών με τίτλο «Κοινή διπλωματία του κλίματος».
Την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου θα απευθύνει χαιρετισμό σε διαδικτυακή εκδήλωση, που διοργανώνει η εδώ πορτογαλική πρεσβεία, αναφορικά με τις προτεραιότητες της Πορτογαλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και τέλος, προς το παρόν τουλάχιστον, στις 29 Ιανουαρίου, την Παρασκευή, θα συναντηθεί επίσης με τον Ρώσο Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γκρουσκό. Αυτά όσον αφορά τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών τον κ. Βαρβιτσιώτη.
Όσον αφορά τον Υφυπουργό τον κ. Φραγκογιάννη, αυτή τη στιγμή δεν έχω κάτι να ανακοινώσω.
Θα σας μιλήσω για τον Υφυπουργό Εξωτερικών τον κ. Βλάσση, ο οποίος χθες 20 του μηνός ήταν κεντρικός ομιλητής στη διαδικτυακή ημερίδα της ΑΗΕΡΑ, τμήμα 25, Άγιος Ανδρέας – Αχαΐα, με θέμα «Πολιτιστική διπλωματία - η συμβολή της διασποράς» και στις 24 του μηνός, την Κυριακή, θα απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση των Υπουργείων Εξωτερικών και Παιδείας με τίτλο «Ενδυναμώνοντας τις γέφυρες ανάμεσα στα Ελληνικά Πανεπιστήμια και τους Έλληνες της Διασποράς».
Και μετά από αυτά τα λίγα εισαγωγικά σχόλια, ήθελα ν’ ανοίξω τη συζήτηση, να με ρωτήσετε ό,τι θέλετε.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Καλημέρα σε όλους. Στη χθεσινή ανακοίνωση στο Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, ο Χαμί Ακσόι επισημαίνει ότι η επέκταση στο Ιόνιο στα 12 ναυτικά μίλια, δεν επηρεάζει το Αιγαίο. Αυτός είναι ο λόγος που δεν συμπεριλήφθηκαν στην επέκταση Κύθηρα και Αντικύθηρα και σταμάτησε μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο, αντί για το ακρωτήριο Μαλέα;
Και κάτι ακόμα: Στις διερευνητικές, εφ' όσον είπατε θα συζητηθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, μήπως είναι προβληματικό ότι αυτή τη στιγμή η Ελλάδα επίσημα έχει μόνο μια τμηματική αναγνώριση και χάραξη ΑΟΖ με την Αίγυπτο, καθώς η Ιταλία δεν έχει ακόμα εγκρίνει, δεν έχει επικυρώσει ακόμα τη συμφωνία οριοθέτησης με την Ελλάδα; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όσον αφορά το πρώτο θέμα, θα επαναλάβω αυτό που είπε ο Υπουργός Εξωτερικών και ο Πρωθυπουργός, ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας να κάνει χρήση του δικαιώματός της επέκτασης των χωρικών υδάτων, όπως προβλέπεται και από τη σύμβαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας για την επέκταση των χωρικών υδάτων, οπουδήποτε και οποτεδήποτε κρίνει εκείνη ότι επιθυμεί. Αυτό δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Όσον αφορά την Ιταλία που αναφέρατε. Η Ιταλία έχει υπογράψει τη συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ τον περασμένο Ιούνιο. Όπως μας ενημέρωσε η ιταλική πλευρά την περασμένη εβδομάδα που βρισκόμασταν στη Ρώμη, η εν λόγω συμφωνία έχει πάει στην Ιταλική Βουλή για επικύρωση ήδη από το Δεκέμβριο και προχωρά. Τώρα όπως ξέρετε, βέβαια, υπάρχει διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης, σήμερα αν δεν απατώμαι είναι στην ιταλική γερουσία, οπότε αυτό δεν ξέρω πώς θα επηρεάσει. Αλλά είναι όπως λένε και οι Ιταλοί "incamminata". Έχει πάρει το δρόμο της και θα επικυρωθεί στο άμεσο μέλλον. Αυτό μας διαβεβαίωσε η ιταλική πλευρά.
ΧΡ. ΚΡΑΤΣΗ: Αν δεν κάνω λάθος, είπατε ότι σήμερα θα έχει και μια συνομιλία με τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών ο κ. Δένδιας, σωστά;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ενδεχομένως.
ΧΡ. ΚΡΑΤΣΗ: Ήθελα να ρωτήσω, ποιo θα είναι το θέμα της συνομιλίας, δεδομένου ότι υπήρχε και μια ένταση μετά την κοινή συνέντευξη Τύπου που είχαν με τον κ. Τσαβούσογλου, ότι στεκόταν σιωπηλός ακούγοντας τον Τούρκο Υπουργό να θίγει την Ελλάδα, να είναι προσβλητικός προς την Ελλάδα. Αυτό ετέθη και στη Βουλή από την κα Μπακογιάννη. Θα τεθεί αυτό στο Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών; Και τι θα είναι και το περιεχόμενο γενικότερα;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κατ' αρχάς, το αίτημα έχει προέλθει από τη γερμανική πλευρά για την τηλεφωνική επικοινωνία.
Ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας, έχει συναντηθεί επανειλημμένως με τον κ. Maas. Έχει συναντηθεί τουλάχιστον τέσσερις φορές, αν δεν απατώμαι, το τελευταίο εξάμηνο. Έχουν τακτικές επαφές, τόσο δια ζώσης, όσο και τηλεφωνικώς. Δεν υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο αυτή τη στιγμή.
Από κει και πέρα, για τα ζητήματα τα οποία πιστεύω ότι θα θελήσει να θίξει ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, θα ενημερώσει προφανώς για την επίσκεψή του στην Άγκυρα. Και βεβαίως, θα συζητηθούν οι περιφερειακές εξελίξεις, ο Υπουργός αναμένεται, εννοείται, να τον ενημερώσει και αυτός για τις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και βεβαίως, θα συζητήσουν και ενόψει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, το οποίο θα λάβει η χώρα με φυσική παρουσία τη Δευτέρα.
ΧΡ. ΦΡΑΓΚΟΥ: Αυτές τις μέρες έχουμε έντονη δραστηριότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο και ως εκ τούτου υπάρχει ένα ζήτημα που γεννάται ως προς το πλαίσιο ηρεμίας και σταθερότητας που είχε ζητήσει και ο Υπουργός Εξωτερικών και ο Πρωθυπουργός, ενόψει διερευνητικών.
Πώς αντιδρούμε απέναντι σ’ αυτό, πώς αντιδρά η ελληνική διπλωματία; Αν έχουμε ενέργειες τύπου διαβήματος ή πιο πολιτικές, γενικά πώς καταγράφεται και πώς αντιδρούμε σ’ αυτές τις ενέργειες;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όταν αναφέρεστε σε έντονη δραστηριότητα, προφανώς αναφέρεστε και στις υπερπτήσεις οι οποίες έγιναν χθες από τουρκικά αεροσκάφη.
ΧΡ. ΦΡΑΓΚΟΥ: Υπερπτήσεις, θαλάσσια επεισόδια, υπάρχει μια υπερκινητικότητα τέλος πάντων, από νευρικότητα έως ένταση. Λέει κάτι αυτό από τη δική μας την πλευρά και ποια είναι η αντίδραση;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κατ' αρχάς, κατά πάγια τακτική, την οποία ακολουθούμε εδώ και καιρό, όσον αφορά τις υπερπτήσεις άνωθεν ελληνικού εδάφους, είτε σε νησιά είτε στην ηπειρωτική χώρα, η ελληνική πλευρά πραγματοποιεί έκτακτο διάβημα στην τουρκική πλευρά κατόπιν οδηγιών. Μόλις παίρνουμε τα στοιχεία από το Υπουργείο Άμυνας, ετοιμάζονται οδηγίες και γίνεται διάβημα στην τουρκική πλευρά.
Ομοίως, όπως ανέφερε και ο κ. Υπουργός στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, όσον αφορά το επεισόδιο της επακούμβησης του σκάφους του Λιμενικού κοντά στα Ίμια, πραγματοποιήθηκε διάβημα.
Και γενικότερα, όσον αφορά την τουρκική συμπεριφορά γίνονται τακτικά διαβήματα προς την τουρκική πλευρά.
Π. ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΣ: Σε συνέχεια της ερώτησης της συναδέλφου, της κας Κράτση, από αυτά που συνέβησαν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο στο Καστελόριζο και στη γύρω περιοχή και με δεδομένο ότι η Γερμανία ήταν η προεδρεύουσα χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πήρε δημοσίως πρωτοβουλίες για να γεφυρώσει το χάσμα, θεωρείτε ότι ήταν εποικοδομητικές αυτές οι πρωτοβουλίες και γενικότερα η στάση του Βερολίνου στην όλη κατάσταση του καλοκαιριού και του φθινοπώρου;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Αυτή τη στιγμή κατ' αρχάς, η Γερμανία δεν είναι πλέον η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η Πορτογαλία. Δεν θέλω ν’ αρχίσω να γυρνάω πίσω να μιλώ για το παρελθόν, αλλά με τη Γερμανία, έχουμε ανοιχτή γραμμή, τακτικές επαφές.
Να σας θυμίσω, αν δεν απατώμαι ήταν αρχές Νοεμβρίου, η τελευταία φορά που είχε μεταβεί στο Βερολίνο ο Υπουργός Εξωτερικών και είχε σειρά συναντήσεων, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής, Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής και άλλους κοινοβουλευτικούς, όπου θέσαμε όλα τα ζητήματα. Η Γερμανία είναι ένας εταίρος μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ΝΑΤΟ, με τον οποίο έχουμε μια πολύ ανοιχτή και ειλικρινή σχέση και συζητάμε σε πνεύμα πάντα φιλικό όλα τα ζητήματα τα οποία μας αφορούν.
G. MELNIK: Το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών, στις 15 Γενάρη δήλωσε ότι η Ρωσία ξεκινά τη διαδικασία για την αποχώρησή της από τη Συνθήκη «Ανοιχτοί Ουρανοί» και πριν από αυτό δήλωσε ότι ζήτησε από όλους τους συμμετέχοντες στη Συνθήκη να εγγυηθούν την εμπιστευτικότητα των δεδομένων που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια των πτήσεων.
Πώς μπορεί το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας να σχολιάσει αυτή την απόφαση της Μόσχας; Και πείτε μου σας παρακαλώ, η Ελλάδα εξασφάλισε εγγυήσεις ότι δε θα χρειαστεί πληροφορίες από την Ουάσινγκτον ή όχι; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Κατ' αρχάς, όσον αφορά το πρώτο ερώτημά σας, η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως τη Συνθήκη «Ανοιχτοί Ουρανοί», με την πεποίθηση ότι αποτελεί συστατικό παράγοντα του καθεστώτος ελέγχου συμβατικών εξοπλισμών στον ευρωατλαντικό χώρο.
Για όλα όσα σήμερα διακυβεύονται, οφείλουμε να δώσουμε προτεραιότητα στον ανοιχτό διάλογο με σκοπό να εμπεδωθεί σταδιακά αμοιβαία εμπιστοσύνη. Τέλος, όσον αφορά το ερώτημά σας για τις πληροφορίες, η ίδια η Συνθήκη προβλέπει ότι τα στοιχεία που συλλέγονται από τις πτήσεις παρατήρησης που η ίδια ορίζει, αξιοποιούνται αποκλειστικά για την υλοποίηση των σκοπών της Συνθήκης.
Αυτές τις προβλέψεις η Ελλάδα τις εφαρμόζει απαρέγκλιτα, τηρώντας τις διεθνείς δεσμεύσεις που ανέλαβε με τη Συνθήκη.
ΑΛ. ΒΟΥΔΟΥΡΗ: Καλημέρα. Θα ήθελα να μας δώσετε λίγες παραπάνω πληροφορίες, αν μπορείτε, για την ατζέντα της συνάντησης που θα έχει ο Υπουργός με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ την επόμενη Τρίτη και πώς προχωρά, αν προχωρά, αυτός ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης, η πρωτοβουλία δηλαδή που έχει αναλάβει εδώ και καιρό το ΝΑΤΟ και ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας. Ευχαριστώ πολύ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Αν και δεν έχω την πλήρη ατζέντα αυτή τη στιγμή - ακόμα είναι νωρίς - θα είναι κατ' αρχάς συνέχεια της διμερούς συνάντησης που είχε με τον κ. Στόλτενμπεργκ ο Υπουργός τον περασμένο Οκτώβριο, όταν είχε έρθει ο Στόλτενμπεργκ στην Αθήνα. Ένα από τα ζητήματα τα οποία θα εξεταστούν είναι οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα ενημερώσουμε εμείς βεβαίως τη Νατοϊκή πλευρά, τον Γενικό Γραμματέα, για το πώς βλέπουμε τα πράγματα.
Το άλλο θα είναι η ημερήσια διάταξη και η προετοιμασία της συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, η οποία είναι γύρω στις 21 Μαρτίου, αν δεν κάνω λάθος. Θα λάβει χώρα στη Ρίγα, στη Λετονία οπότε σίγουρα θα συζητήσουμε για τα θέματα της ημερήσιας διάταξης.
Από κει και πέρα, όσον αφορά το ζήτημα του μηχανισμού και τη συνάντηση η οποία έγινε σε στρατιωτικό επίπεδο, δεν θέλω να μπω σε πολλές λεπτομέρειες, γιατί πολύ απλά αυτό είναι και θέμα το οποίο αφορά το Υπουργείο Άμυνας. Δεν θέλω να μπαίνω στα χωράφια άλλων Υπουργείων.
Εμείς βεβαίως έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας γι' αυτό το ζήτημα, υπάρχει τακτικότατη επαφή τόσο της μόνιμης αντιπροσωπείας μας, όσο και σε στρατιωτικό με τη Διεθνή Γραμματεία και το Διεθνές Στρατιωτικό Επιτελείο του ΝΑΤΟ. Έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας και εικάζω ότι και αυτό το θέμα θα βρεθεί στην ημερήσια διάταξη.
Θ. ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ: Επειδή δεν το ξέρω, πρώτον, γιατί έρχεται ο Γκρουσκό, με ποιά αφορμή; Και το δεύτερο ερώτημα αφορά τις διερευνητικές.
Τις τελευταίες μέρες, ο Χρήστος Ροζάκης, στην Κρατική Τηλεόραση και στο Κρατικό Ραδιόφωνο, έβαλε θέμα ότι εκεί συζητάμε χωρικά ύδατα και επανέρχονται στη δημοσιότητα και δηλώσεις του Αποστολίδη, που πάει στην Κωνσταντινούπολη τη Δευτέρα ως επικεφαλής, ότι αυτό ακριβώς συζητάμε. Λένε κάτι που η κυβέρνηση αποφεύγει να θίξει;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ο κ. Γκρουσκό έρχεται στο πλαίσιο των τακτικών επαφών, τις οποίες έχουμε σε διμερές επίπεδο με τη ρωσική πλευρά. Είχε έρθει εδώ νωρίτερα ο Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, τέλη Οκτωβρίου αν δεν απατώμαι. Θα έχει επαφή με υπηρεσιακούς παράγοντες και όπως είπα και πριν, θα γίνει δεκτός από τον Υπουργό Εξωτερικών την επόμενη Πέμπτη και την Παρασκευή από τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών. Δεν υπάρχει κάτι περαιτέρω. Εντάσσεται στις επαφές που έχουμε με τη ρωσική πλευρά.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα που θέσατε για τις διερευνητικές, θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω αυτό το οποίο είπα και πριν. Στις διερευνητικές δεν συζητείται θέμα αποστρατικοποίησης των νησιών, δεν διαπραγματευόμαστε οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία.
Η θέση της χώρας μας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων, αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα. Αυτά όσον αφορά τις διερευνητικές.
Κ. ΜΠΑΛΗ: Ήθελα να ρωτήσω: Υπάρχει μια υπερπροσφορά καλών υπηρεσιών για τη διαμεσολάβηση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Δηλαδή, εκτός από την επίσημη της Γερμανίας, που θα ήθελα να μου πείτε αν ισχύει ακόμη, μέχρι και ο Λαβρόφ προχθές είπε ότι «εμείς αν θέλετε είμαστε εδώ». Ο Έντι Ράμα κτλ. Υπάρχει μια διάθεση του Υπουργείου Εξωτερικών να κάνει χρήση αυτών των καλών υπηρεσιών;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Η Ελλάδα - το έχουμε δηλώσει επανειλημμένως - δεν χρειάζεται κανέναν τρίτο για να μιλάμε με την τουρκική πλευρά. Δεν χρειαζόμαστε διαμεσολάβηση τρίτων, μπορούμε να το κάνουμε και απευθείας. Ευχαριστούμε, βέβαια, τις προσφορές των διαφόρων - αν μπορούμε να το πούμε έτσι, όπως το αναφέρατε κι εσείς - αλλά δεν χρειαζόμαστε.
Και όπως είπα και πριν, οι επαφές είναι μεταξύ των δυο πλευρών, μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Δεν έχουμε ανάγκη τις καλές υπηρεσίες των τρίτων. Και όπως και πάλι σας λέω, ευχαριστούμε βεβαίως όλους για τις προσφορές.
Αναφορικά με τη Γερμανία, όχι, δεν υπάρχει κάτι καινούργιο, δεν υπάρχει κάτι άλλο, δεν υπάρχει μια συνέχιση. Μιλάμε απευθείας.
S. RISTOVSKA: Καλημέρα σας. Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας στην Ελλάδα, μια αποτίμηση της επίσκεψης. Σας ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Πιστεύω, ότι έγινε σε πάρα πολύ θετικό, εποικοδομητικό κλίμα η συνάντηση. Πάρα πολύ ειλικρινής συζήτηση μεταξύ των δυο Υπουργών. Μιλάω τουλάχιστον όσο με αφορά, το κομμάτι το οποίο γνωρίζω εγώ, εννοώ τις επαφές του Υπουργού Εξωτερικών. Γιατί, όπως είδατε, ο κ. Οσμάνι - και αυτό να το τονίσω - έγινε δεκτός τόσο από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όσο επίσης και από τον Πρωθυπουργό στη συνέχεια.
Έγινε, λοιπόν, μια πάρα πολύ ειλικρινής και καλή συζήτηση. Θέσαμε από την πλευρά μας, την ελληνική πλευρά, όλα τα ζητήματα όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις και δη τα ζητήματα της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών. Συζητήθηκαν θέματα οικονομικής συνεργασίας, καθώς και σε άλλους τομείς, ενεργειακά. Και βεβαίως, ένα άλλο σημαντικότατο ζήτημα, το οποίο συζητήσαμε και το οποίο έχουμε θέσει επανειλημμένως, ήταν η ενταξιακή πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και στην προκειμένη περίπτωση της Βόρειας Μακεδονίας, όπου πάλι εκφράσαμε τη στήριξή μας σ’ αυτή την προοπτική στη βάση της αιρεσιμότητας. Και όπου βεβαίως τονίσαμε ότι είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε, να παρέχουμε τεχνική βοήθεια.
Τέλος, έγινε και μια σύντομη συζήτηση όσον αφορά το ζήτημα των εμβολίων, όπου βεβαίως πάλι εμείς, όπως είπαμε, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε θέσει το ζήτημα κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να μεσολαβήσει για τη γρήγορη παροχή εμβολίων προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Αλλά πάλι να σας πω ότι ήταν μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση, ήταν μια ανοιχτή συζήτηση, όπου τέθηκαν όλα τα ζητήματα στο τραπέζι, σε πολύ φιλικό κλίμα.
ΑΠ. ΜΑΓΓΗΡΙΑΔΗΣ: Καλημέρα. Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για την επέκταση των χωρικών υδάτων στην Κρήτη; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω αυτό το οποίο είπαν ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός: ότι η Ελλάδα διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμα να κάνει επέκταση των χωρικών υδάτων της οπουδήποτε θέλει στην υπόλοιπη πλέον επικράτεια - αφού από χθες έχει γίνει σε ένα μέρος της επικράτειας - και οποτεδήποτε κρίνει σκόπιμο.
Γι' αυτό δεν θα ήθελα κατ' αρχάς να μιλάμε μόνο για μια συγκεκριμένη περιοχή, εδώ λέμε ότι αυτό το δικαίωμα αφορά όλη την επικράτεια. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο, όσον αφορά το χρονικό στοιχείο, αυτό πλέον είναι απόφαση της κυβέρνησης, δεν μπορώ να πω πότε θα το κάνει. Αυτό που λέμε είναι ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να το κάνει οποτεδήποτε κρίνει σκόπιμο. Δεν έχω κάτι πρόσθετο επί αυτού του ζητήματος.
Κ. ΑΛΑΤΖΑΣ: Καλημέρα σε όλους. Στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον περασμένο Οκτώβριο και το Δεκέμβριο, οι Ευρωπαίοι εταίροι χαιρέτησαν κάθε προσπάθεια διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών. Εσείς, όπως και ο Υπουργός τις προηγούμενες μέρες σε αλλεπάλληλες δηλώσεις του το τελευταίο διάστημα, μιλάτε για μια ατζέντα που αφορά για μια συζήτηση, που αφορά μόνο την ΑΟΖ και τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας.
Υπάρχει μήπως μια διαφορετική οπτική των πραγμάτων για το θέμα του διαλόγου ανάμεσα σε εμάς και τους Ευρωπαίους;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όχι.
Κ. ΑΛΑΤΖΑΣ: Διότι οι θαλάσσιες ζώνες είναι και τα χωρικά ύδατα. Οπότε τι ισχύει;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Ισχύει αυτό που είπα. Και να μου επιτρέψετε να επαναλάβω για μια ακόμη φορά, αυτό το οποίο είπα για τις διερευνητικές επαφές, ότι είναι άτυπες, μη δεσμευτικές συζητήσεις, προκειμένου να διερευνηθούν σημεία σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Κ. ΑΛΑΤΖΑΣ: Και ένα δεύτερο, για να μην σας απασχολώ άλλο. Είπατε και πριν ότι την περασμένη εβδομάδα συζητήθηκε ξανά στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης. Την ερχόμενη εβδομάδα συνεδριάζει η Στρατιωτική Επιτροπή. Ποια είναι ακριβώς η ατζέντα των συνομιλιών και σε πολιτικό και σε στρατιωτικό επίπεδο; Σε επίπεδο δηλαδή μόνιμων αντιπροσωπειών στο ΝΑΤΟ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Εγώ δεν ανέφερα ποτέ για ατζέντα. Είπα για επαφές μεταξύ της Γραμματείας του ΝΑΤΟ με την αντιπροσωπεία μας την πολιτική και τη στρατιωτική. Δεν υπάρχει ελληνοτουρκική συζήτηση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Αυτό είναι το ένα.
Όσον αφορά τη συζήτηση στη Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ την επόμενη εβδομάδα, θα σας παρακαλούσα να απευθυνθείτε στο Υπουργείο Άμυνας.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Άρα δεν υπάρχουν επαφές Ελλάδας – Τουρκίας σε επίπεδο ΝΑΤΟ; Αυτό μας λέτε; Γιατί από τουρκικής πλευράς ισχυρίζονται ότι υπάρχουν.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δεν είπα αυτό κ. Αργυράκη. Θα μου επιτρέψετε όμως να κρατήσω τη σειρά.
Θα μου επιτρέψετε να δώσω το λόγο σε αυτούς που δεν έχουν μιλήσει και μετά ευχαρίστως να κάνετε και δεύτερη και τρίτη ερώτηση εάν θέλετε.
Ο κ. Ζαχαρής παρακαλώ έχει το λόγο.
Λ. ΖΑΧΑΡΗΣ: Καλημέρα και από εμένα. Σε συνέχεια των ερωτήσεων των συναδέλφων μου, διαβάσαμε ένα δημοσίευμα από τη Süddeutsche Zeitung που αναφέρεται με μια κριτική διάθεση στην επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Ιόνιο στα 12 μίλια, τονίζοντας ότι παραβιάζει προηγούμενες συμφωνίες και πως έτσι μπορεί να εξοργίσει περαιτέρω την Τουρκία.
Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο μέσο απηχεί σε κάποιες περιπτώσεις απόψεις της Γερμανικής κυβέρνησης και σε συνδυασμό με τη σιωπή του κ. Μάας ενώπιον του κ. Τσαβούσογλου στην κοινή συνέντευξη τύπου, θέλω να μου πείτε εάν υπάρχει υπόνοια αμφισβήτησης ενός κυρίαρχου κράτους, όπως η Ελλάδα και των δικαιωμάτων της από τη Γερμανία, εφόσον κάνατε και λόγο νωρίτερα για μια ανοιχτή γραμμή με τη Γερμανία, θα ήθελα να μάθω εάν σας έχουν εκφράσει κάποιες επιφυλάξεις οι Γερμανοί αναφορικά με την επέκταση.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Αναφέρατε δυο λέξεις κλειδιά, θα μου επιτρέψετε να πω. Η μία είναι δημοσίευμα και η δεύτερη είναι απηχεί. Στο δημοσίευμα μπορεί να λένε ό,τι θέλουν, είναι ελεύθεροι να γράψουν ό,τι θέλουν.
Όσον αφορά αυτό που είπατε ότι απηχεί, άλλο το τί μπορεί ενδεχομένως να απηχεί και άλλο το τί μας έχει πει η γερμανική πλευρά. Όχι, η γερμανική πλευρά δεν έχει εκφράσει καμία αντίρρηση. Και στο κάτω – κάτω, σας λέμε και πάλι ότι όλοι αναγνωρίζουν ότι αυτό είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας. Όπως το έχουν κάνει και όλοι. Και η Γερμανία έχει επεκτείνει στα 12 ναυτικά μίλια τα χωρικά της ύδατα, οπότε θα μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση να εκφράζανε οποιαδήποτε αντίδραση ή δυσαρέσκεια, πείτε το όπως θέλετε. Το αντίθετο.
Είναι απολύτως κατανοητό. Είναι, όπως και το είπα πριν κυριαρχικό δικαίωμά μας και το κάνουμε στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Τί πιο κανονικό, να το πούμε έτσι; Δεν θα πρέπει καν να γίνεται κουβέντα γι’ αυτό το ζήτημα.
Ο κ. Βιτάλης παρακαλώ έχει το λόγο.
Α. ΒΙΤΑΛΗΣ: Καλημέρα σας. Ήθελα περισσότερο μια διευκρινιστική ερώτηση. Υπήρχε την προηγούμενη εβδομάδα η δήλωση του κ. Τσαβούσογλου, ότι τρόπον τινά προσκαλεί τον κ. Υπουργό στα Τίρανα, αν είναι δυνατόν, για μια συνάντηση. Είδα και τα όσα ειπώθηκαν από ελληνικής πλευράς. Το ερώτημα είναι, μια εβδομάδα περίπου μετά αν υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα γι’ αυτή τη συνάντηση; Και εάν η ελληνική πλευρά έχει κάποιες προϋποθέσεις.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα σας πω αμέσως. Κατ’ αρχήν όχι, δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα. Αλλά όσον αφορά αυτό το οποίο με ρωτάτε, εμείς έχουμε πει ότι είμαστε πάντα ανοιχτοί στον εποικοδομητικό διάλογο και ότι βεβαίως, θα ήμασταν και ανοιχτοί σε μια ενδεχόμενη συνάντηση των δυο Υπουργών, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Δηλαδή όταν υπάρξει το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική. Είχαμε πει κατ’ αρχήν ένας βασικός όρος για να γίνει μια τέτοια συνάντηση ήταν η αποχή από προκλήσεις, το κατάλληλο κλίμα που θα επιτρέψει μια τέτοια συνάντηση να είναι εποικοδομητική.
Επιτρέψετε μου να προσθέσω κάτι άλλο, γιατί το θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό, ότι ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Δένδιας γνωρίζεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια σε προσωπικό επίπεδο με τον κ. Τσαβούσογλου, από την εποχή που ήταν και οι δυο μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Διατηρούν φιλική σχέση. H τελευταία τους συνάντηση ανέρχεται τον Οκτώβριο στη Μπρατισλάβα. Έκτοτε έχουν μιλήσει δυο φορές. Η μία ήταν μετά το καταστροφικό σεισμό στη Σάμο και κυρίως στη Σμύρνη.
Και η δεύτερη φορά ήταν όταν ο Υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Δένδιας, είχε μπει σε προληπτική καραντίνα και τον είχε πάρει ο κ. Τσαβούσογλου να τον ρωτήσει πώς είναι η υγεία του. Σε προσωπικό επίπεδο διατηρούν πολύ καλή σχέση. Από εκεί και πέρα ισχύουν αυτά τα οποία σας ανέφερα ήδη.
Η κυρία Τσαμούρη παρακαλώ το λόγο.
Κ. ΤΣΑΜΟΥΡΗ: Θα ήθελα να επιμείνω λίγο στο θέμα των τουρκικών προκλήσεων, μιας και έχουμε πει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για το διάλογο είναι το καλό κλίμα και να ρωτήσω το εξής: πώς σχολιάζει το Υπουργείο Εξωτερικών το γεγονός ότι λίγα 24ωρα πια πριν τις διερευνητικές, συνεχίζονται και οι υπερπτήσεις και οι παραβιάσεις και η σκληρή ρητορική από πλευράς τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών και με τις προσωπικές επιθέσεις στον Υπουργό, αλλά και με τις δηλώσεις του Χαμί Ακσόι.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όπως σας είπα και πριν, όσον αφορά τις υπερπτήσεις που έγιναν χθες πάνω από τα ελληνικά νησιά, θα κάνουμε - εάν δεν έχει ήδη πραγματοποιηθεί – διάβημα. Δίνονται εντολές για έκτακτο διάβημα διαμαρτυρίας προς την τουρκική πλευρά, όπου βεβαίως τονίζουμε ότι τέτοιου είδους ενέργειες δεν βοηθούν στην αποκλιμάκωση και στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος. Αυτό είναι κάτι το οποίο έχουμε κάνει στο παρελθόν και το έχουμε επαναλάβει αρκετές φορές.
Όσον αφορά τις δηλώσεις. Τις είδαμε τις δηλώσεις του κ. Ακσόι. Εμείς αυτά που είχαμε να πούμε όσον αφορά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης όσον αφορά την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, στην Ίμβρο και στην Τένεδο, τα είπαμε. Οι θέσεις μας, είναι πάρα πολύ γνωστές.
Τώρα, αν θέλετε, να σας αναφέρω και τί έχουμε κάνει εμείς όσον αφορά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας στη βάση της Συνθήκης της Λωζάννης για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη. Αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι έχουμε πάρει πάρα πολλά θετικά μέτρα εδώ και αρκετό καιρό σε διάφορα ζητήματα, αρχής γενομένης από το εκπαιδευτικό. Μπορούμε εάν θέλετε κάποια άλλη στιγμή να το συζητήσουμε. Αλλά πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει λόγος να επεκταθούμε περαιτέρω σε αυτό.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Επειδή από τις απαντήσεις σας προκύπτουν καινούργια ερωτήματα, θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα εάν είναι δυνατόν. Δηλαδή να σας κάνω δυο τρεις ερωτήσεις γιατί είναι ουσιαστικά ένα μάζεμα όλων όσων είπαμε.
Θέλω να ξεκαθαρίσουμε το εξής: είπατε ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει συνέχιση της διαμεσολάβησης της Γερμανίας. Είναι σαφές αυτό; Διότι από τουρκικής τουλάχιστον πλευράς, όπως ακούσαμε από τον κ. Τσαβούσογλου προχθές με τον κ. Μάας, είπε ο ίδιος ότι οι διερευνητικές αρχίζουν χάρη στη διαμεσολάβηση της Γερμανίας.
Θέλω να είμαστε σαφείς. Υπάρχει συνέχιση της γερμανικής διαμεσολάβησης ή όχι;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα επαναλάβω αυτό που είπα πριν κ. Αργυράκη, ότι εμείς δεν χρειαζόμαστε τρίτους για διαμεσολάβηση. Μιλάμε απευθείας. Δεν υπάρχει λόγος να μπαίνουν στη μέση τρίτοι. Και πάλι σας λέω ότι έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία και μιλάμε με τους Γερμανούς εταίρους μας επί όλων των ζητημάτων.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Σε αυτό που σας ρώτησα προηγουμένως όσον αφορά το ΝΑΤΟ, θέλω κάτι συγκεκριμένο να μας πείτε. Υπάρχουν επαφές; Δηλαδή η τουρκική πλευρά βλέπουμε ότι ισχυρίζεται ότι έχουν ήδη αρχίσει οι ελληνοτουρκικές επαφές σε επίπεδο ΝΑΤΟ. Υπάρχουν τέτοιες επαφές; Και εάν ναι, σε τι στυλ γίνονται αυτές;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Θα σας πω δυο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι θα σας παρακαλέσω να μιλήσετε απ’ αυτού με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, γιατί οι επαφές που μιλάμε είναι σε στρατιωτικό επίπεδο. Άρα δεν εναπόκειται σε εμένα να μπω σε λεπτομέρειες. Ένα το κρατούμενο. Το δεύτερο κρατούμενο είναι αυτό που είπα και πριν, ότι η νατοϊκή πλευρά κάλεσε την ελληνική και την τουρκική πλευρά να συναντηθούν με νατοϊκούς αξιωματούχους. Δεν είναι διμερής ελληνοτουρκική συνάντηση. Έχει μεγάλη διαφορά αυτό, γι’ αυτό αναφέρω και ποιος προσκάλεσε ποιον. Και τι άλλο θέλατε;
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Όσον αφορά επίσης την τηλεφωνική επικοινωνία που θα έχει ο κ. Δένδιας με τον κ. Μάας, θα τεθεί πάλι θέμα εξοπλιστικών προγραμμάτων, των συμβολαίων των εξοπλισμών των τουρκικών από γερμανικές εταιρείες;
Και θέλω να μου πείτε εάν κάνουμε παράλληλα και άλλες ενέργειες, εάν συνεχίζουμε να κάνουμε παράλληλα και άλλες ενέργειες, πέραν των επισκέψεων που είχε κάνει ο κ. Δένδιας στη Γερμανία και των επαφών του με κόμματα γερμανικά κλπ, προς την κατεύθυνση του να απαγορευτούν κάποιες εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όσον αφορά την απαγόρευση εξαγωγών όπλων στην Τουρκία, ή και σε οποιαδήποτε τρίτη χώρα, όπως έχω πει και στο παρελθόν, υπάρχει η κοινή θέση του Συμβουλίου του 2008 και υπάρχουν βέβαια και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου 2019. Από εκεί και πέρα βεβαίως, οποιαδήποτε τέτοια απόφαση είναι καθαρά εθνική απόφαση.
Όσον αφορά τις επαφές. Κατ’ αρχήν σας λέω και πάλι, δεν ξέρω πότε θα γίνει η τηλεφωνική επικοινωνία. Εξ όσων γνωρίζω, το βασικό ζήτημα θα είναι οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν έχω κάτι να προσθέσω κάτι αυτή τη στιγμή.
Δ. ΜΑΝΩΛΗΣ: Καλημέρα και από εμένα. Σήμερα και αύριο ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες στην προσπάθεια εξομάλυνσης των ευρωτουρκικών σχέσεων. Πώς τις βλέπει η ελληνική πλευρά αυτές τις προσπάθειες;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όντως ο κ. Τσαβούσογλου βρίσκεται ήδη στις Βρυξέλλες, όπου θα έχει επαφές, από ό,τι γνωρίζω, με τον κ. Μπορέλ και τον κ. Σχοινά. Θα δει και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Άρα δεν είναι μόνο τα ελληνοτουρκικά, από όσο γνωρίζω.
Από εκεί και πέρα, αναμένουμε ότι η τουρκική πλευρά θα θέσει τις γνωστές της θέσεις. Δεν είναι για μένα να πω τι θα αναφέρει η τουρκική πλευρά. Από πλευράς μας, εμείς έχουμε κάνει γνωστές τις θέσεις μας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσον αφορά την τουρκική πολιτεία και αναμένουμε βεβαίως ορισμένα ζητήματα να τεθούν και από τους Ευρωπαίους συναδέλφους στον κ. Τσαβούσογλου.
Όπως γνωρίζετε, έτσι κι αλλιώς αυτή η συζήτηση θα συνεχιστεί την επόμενη Δευτέρα και Τρίτη που θα είναι ο υπουργός Εξωτερικών ο κ. Δένδιας στις Βρυξέλλες. Θα συζητήσουμε εκτενώς και γι’ αυτό το θέμα μεταξύ άλλων.
Ο κ. Μπλαβέρης βλέπω ότι έχει στείλει ένα μήνυμα.
Λ. ΜΠΛΑΒΕΡΗΣ: Καλημέρα σε εσάς και στους συναδέλφους. Ήθελα να ρωτήσω μετά την επέκταση της αιγιαλίτιδος ζώνης στο Ιόνιο στα 12 ναυτικά μίλια, υπάρχει κάτι αντίστοιχο και με τον εναέριο χώρο στη συγκεκριμένη περιοχή, ο οποίος είναι ως γνωστόν στα 6 ναυτικά μίλια. Τώρα έχει γίνει και αυτός 12; Ή υπάρχει κάποια άλλη διαδικασία;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Από όσο γνωρίζω, γιατί δεν ξέρω όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες, ταυτίζεται η αιγιαλίτιδα ζώνη με τον εναέριο χώρο. Δηλαδή με την επέκταση θα είναι 12 μίλια και ο εναέριος χώρος.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Στις 25 Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθούν τόσο οι διερευνητικές, αλλά και το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων όπου αναμένεται να συζητηθεί η γαλλική πρωτοβουλία για επέκταση των κυρώσεων στην Τουρκία για τις παραβιάσεις που έχει κάνει στην Κυπριακή ΑΟΖ, με νέα ονόματα. Η Ελλάδα θα στηρίξει την επέκταση των κυρώσεων με τα ονόματα;
Στο τελευταίο RELEX υπήρξε μια έντονη παρέμβαση της Γερμανίας, η οποία διαφωνεί με την επέκταση των κυρώσεων. Τελικά εμείς θα στηρίξουμε αυτές τις κυρώσεις οι οποίες είναι πρωτοβουλία της Γαλλίας και συγχρόνως στηρίζονται και από την Κύπρο; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Απ’ όσο γνωρίζω, η πρόταση αυτή η οποία υποβλήθηκε, υποβλήθηκε και από την Ελλάδα στο RELEX.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Άρα στηρίζουμε τις κυρώσεις.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Άμα την υποβάλλαμε κι εμείς.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Να θέσω και τις άλλες δυο ερωτήσεις που έχω. Ψάχνοντας για την προηγούμενη ενημέρωση που μας κάνατε, η οποία δυστυχώς δεν δημοσιοποιήθηκε, το briefing… .
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Έχει δημοσιοποιηθεί, τη βγάλαμε το Σάββατο 9 Ιανουαρίου. Έγινε Πέμπτη και το Σάββατο πρωί δημοσιοποιήθηκε, το θυμάμαι. Αποκλείεται να μην έχει δημοσιοποιηθεί.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Ας με διαψεύσει κάποιος συνάδελφος.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δώστε μου μισό δευτερόλεπτο να μπω αμέσως στο site, μήπως έχει γίνει κάποιο τεχνικό πρόβλημα, αλλά εγώ θυμάμαι. Η ενημέρωση της 7 Ιανουαρίου είναι στο site.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Τουλάχιστον εγώ που συζήτησα με συναδέλφους δεν υπήρχε, προφανώς πρέπει να βγήκε τώρα τελευταία.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Μπαίνοντας άλλες, μεταγενέστερες ενημερώσεις ή ανακοινώσεις, αυτή πέφτει πιο κάτω, γιατί μπαίνουν ημερολογιακά. Η ενημέρωση μπορεί να έγινε Πέμπτη, αλλά μπορεί το κείμενο να μην το τελειώσαμε αυθημερόν, γιατί πρέπει να γίνει απομαγνητοφώνηση. Καμιά φορά μπορεί να μην προλαβαίνουμε αυθημερόν την Πέμπτη, γιατί έχουμε δυστυχώς και άλλα πολλά πράγματα που πρέπει να γίνονται.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Οι δημοσιογράφοι είναι ψαχτήρια και ό,τι και να βγαίνει το βρίσκουν, δεν είναι θέμα αυτό.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Σας λέω ειλικρινά, αυτό το ξέρω γιατί εγώ την είδα, τη διόρθωσα - γιατί πάντα υπάρχουν και κάποια ζητήματα λεκτικά που πρέπει να δούμε - και τη βάλαμε. Έχει ημερομηνία Πέμπτη 7 Ιανουαρίου κι έχει μπει, θα δείτε στο site, εκεί που λέει «επικαιρότητα», αν δεν τη βρίσκετε αλλού, μετά θα πάτε στις «ενημερώσεις συντακτών» και θα τη βρείτε, είναι εκεί. Ήταν εκεί εδώ και δυο εβδομάδες. Αν όχι δυο εβδομάδες, 13 μέρες, τέλος πάντων. Αλλά είναι εδώ και αρκετό καιρό.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Είχα ρωτήσει τότε αν η Ελλάδα αναγνωρίζει ακόμα τον Γκουαϊδό και ψάχνοντας να βρω κάποια στοιχεία, είδα ότι στην Πρεσβεία μας στο Καράκας, δεν υπάρχει Πρέσβης. Ψάχνοντας το ιστορικό, από το Σεπτέμβριο του ’19 δεν υφίσταται πρεσβευτική παρουσία στο Καράκας της Βενεζουέλας. Αυτό είναι ζήτημα το οποίο αφορά τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας – Βενεζουέλας ή ότι δεν υπάρχει κάποιος Πρέσβης που θέλει να πάει εκεί; Δε μπορώ να καταλάβω.
Το ζήτημα των διπλωματικών σχέσεων αφορά και τη Λιβύη. Υπάρχει κάποια εξέλιξη όσον αφορά τις διακρατικές σχέσεις Ελλάδας – Λιβύης με την επαναφορά του Λίβυου Πρέσβη στην Αθήνα ή το ν’ ανοίξουμε εμείς την Πρεσβεία μας στην Τρίπολη; Ευχαριστώ.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δε γνωρίζω κάτι όσον αφορά αυτά τα δυο. Τελευταία, η διπλωματική μας εκπροσώπηση στη Λιβύη γίνεται από την Πρεσβεία μας στην Τύνιδα. Αυτό εδώ και αρκετό καιρό τώρα. Και συνεχίζει μέχρι αυτή τη στιγμή που σας μιλάω. Αν υπάρχει σε κάποια άλλη εξέλιξη την οποία να μη γνωρίζω, θα σας ενημερώσω. Αλλά δεν έχω κάποια άλλη εικόνα γι' αυτό.
Όσον αφορά το Καράκας, σωστά είπατε, όντως, δεν υπάρχει Πρέσβης εκεί, υπάρχει επιτετραμμένος εδώ και αρκετό καιρό όντως. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει κάποια άλλη εξέλιξη για τοποθέτηση, δεν έχω ακούσει κάτι τέτοιο.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Είναι θέμα ότι ακόμα αναγνωρίζουμε τον Γκουαϊδό ή απλά δεν είναι στις προτεραιότητες του ΥΠΕΞ;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όσον αφορά αυτό το θέμα, όπως έχω πει και την προηγούμενη φορά, εμείς ταυτιζόμαστε με τη θέση την οποία έχει εκφράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχει βγάλει σχετική ανακοίνωση αναφορικά με το ζήτημα του Γκουαϊδό, ο οποίος πλέον δεν είναι όπως ξέρετε Πρόεδρος του Κοινοβουλίου.
Ο κ. Ζαχαριάδης ρωτά αν υπήρχε κατάληξη στο RELEX, αν ναι ποιά ήταν, αν όχι αν θα επανέλθει ενόψει της 25ης Ιανουαρίου.
Δεν γνωρίζω λεπτομέρειες, πού βρίσκεται η συζήτηση και έτσι κι αλλιώς αυτές είναι εμπιστευτικές συζητήσεις. Δεν μπορώ εγώ αυτή τη στιγμή να πω κάτι δημόσια, αναφορικά με τις συζητήσεις για την επιβολή κυρώσεων στη βάση της πρότασης η οποία έχει κατατεθεί.
G. MELNIK: Η Αμερικανική Πρεσβεία χτες διοργάνωσε μια εκδήλωση στην Αρχαία Αγορά και εκεί, παρουσία της Προέδρου της Ελλάδας, της κας Σακελλαροπούλου, ο Αμερικανός Πρέσβης δήλωσε ότι η Αμερική θέλει μαζί με την Ελλάδα ως φίλο και σύμμαχο, ν’ αντιμετωπίσει τέτοιες προκλήσεις, όπως η Ρωσία και η Κίνα. Η Αθήνα βλέπει τη Ρωσία ως πρόκληση;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δεν θα σχολιάσω τί είπε ο Αμερικανός Πρέσβης, ο οποίος έχει κάθε δικαίωμα να εκφράσει τις απόψεις της χώρας του. Αυτό δεν είναι για εμένα να σχολιάσω. Όσον αφορά την Ελλάδα, θα επανέλθω, όπως ανέφερα και πριν, στην επίσκεψη του κ. Λαβρόφ, η οποία πήγε - κατά την ταπεινή μου άποψη τουλάχιστον - πάρα πολύ καλά τον περασμένο Οκτώβριο.
Και όπως είπα και πριν, προσβλέπουμε στην επίσκεψη του κ. Αλεξάντερ Γκρουσκό, την επόμενη εβδομάδα στην Αθήνα.
ΧΡ. ΦΡΑΓΚΟΥ: Για να ξεκαθαρίσουμε λίγο τα πράγματα: Δεν χρειαζόμαστε διαμεσολάβηση τρίτων για να μιλάμε με την Τουρκία, αλλά στο ΝΑΤΟ μιλάμε με διαμεσολάβηση τρίτων. Να καταλάβουμε λίγο το format των επαφών. Σ’ επίπεδο διπλωματίας μιλάμε απευθείας, σ’ επίπεδο ΝΑΤΟ μιλάμε μέσω τρίτων, αν καταλαβαίνω σωστά.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Όχι. Με συγχωρείτε, δεν είπα κάτι τέτοιο εγώ. Εγώ είπα ξεκάθαρα ότι η Νατοϊκή πλευρά ζήτησε. Και αυτό θα μου επιτρέψετε, η Γραμματεία του ΝΑΤΟ ή η Στρατιωτική Γραμματεία του ΝΑΤΟ, έχει κάθε δικαίωμα να καλεί δύο, τρεις, πέντε, δέκα, όσους θέλει συμμάχους σε άτυπες συναντήσεις για να συζητήσουν ένα συγκεκριμένο θέμα.
Σας λέω και πάλι, δεν θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες. Αυτό είναι θέμα του Υπουργείου Άμυνας. Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, η Νατοϊκή πλευρά ζήτησε να έχει μια συνάντηση με την Ελλάδα και την Τουρκία. Δεν είναι εδώ θέμα διαμεσολάβησης, ούτε της ζητήθηκε. Η Νατοϊκή πλευρά ζήτησε κι εμείς βεβαίως προσερχόμαστε σε αυτές τις συναντήσεις.
Αλλά και πάλι το τονίζω, η Νατοϊκή πλευρά, η Νατοϊκή Γραμματεία έχει το δικαίωμα για άτυπες επαφές. Μην μπερδεύουμε τα πράγματα.
ΧΡ. ΦΡΑΓΚΟΥ: Απλά επειδή το ΝΑΤΟ για τις συγκεκριμένες επαφές παλαιότερα έχει εκδώσει και ανακοίνωση και έχει καταλήξει και σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, εμείς τις λέμε «άτυπες» αλλά απ’ την πλευρά του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας, δηλαδή τα δύο απ’ τα τρία μέρη, έχουν εκδώσει πολύ συγκεκριμένες ανακοινώσεις και προσπαθώ να το βάλω σ’ ένα perspective αυτό το πράγμα. Γιατί μέχρι στιγμής το ΝΑΤΟ έχει πει ότι έχουμε καταλήξει στο μηχανισμό αποσυμπίεσης. Και μάλιστα σ’ επίπεδο Γραμματέα το έχει πει αυτό.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Έχω δει τί έχει πει ο Γενικός Γραμματέας, έχω δει τις δηλώσεις που έχει κάνει. Δεν έχω κάτι να προσθέσω επ’ αυτού.
ΣΠ. ΣΙΔΕΡΗΣ: Σε δυο παλιά θέματα που αφορούν το Υπουργείο Εξωτερικών: Το τελευταίο διάστημα δεν υπάρχει, τουλάχιστον στον Τύπο ή στις ανακοινώσεις, καμία αναφορά για το θέμα των 8 Τούρκων Αξιωματικών οι οποίοι είχαν ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Υπάρχει κάποια εξέλιξη την οποία δε γνωρίζουμε; Και δεν το θέτει η Τουρκία ή το θέτει, απλά δεν γίνεται γνωστό;
Και δεύτερον: Οι δυο στρατιωτικοί οι οποίοι είχαν συλληφθεί στα σύνορα του Έβρου και μετά από ένα διάστημα απελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στην Ελλάδα, δεν έχουν επιστραφεί ακόμα τα όπλα και τα κινητά τους. Θα ήθελα τη δική σας εκτίμηση, γιατί συμβαίνει αυτό.
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δεν έχω ούτε επί του ενός, ούτε επί του άλλου ζητήματος που θέσατε, να πω κάτι.
Θ. ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ: Θα θέλατε να σχολιάσετε λίγο τη δήλωση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και κυρίως την αντίδραση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο ανέφερε ότι με τέτοιες δηλώσεις δυναμιτίζονται οι διερευνητικές επαφές;
Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Δεν είναι της αρμοδιότητός μου να σχολιάζω κανενός άλλου δηλώσεις, πολλώ δε μάλλον τη στιγμή την οποία η Αρχιεπισκοπή έχει βγάλει σχετική ανακοίνωση. Δεν εμπίπτει σ’ εμένα να πω κάτι παραπάνω. Όσον αφορά τη δήλωση του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, δεν έχω κάτι να πω.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για το χρόνο σας.
22 Ιανουαρίου, 2021