Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Νομίζω ότι αν συγκρίνει κανείς τα ταξίδια που έχουμε κάνει στην Ουάσιγκτων, θυμάμαι το ταξίδι του Απριλίου 2015, με το ταξίδι φέτος το 2018, υπάρχει τεράστια διαφορά. Η αποδοχή του ρόλου της Ελλάδος στην περιοχή είναι μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε. Η αναγνώριση των πρωτοβουλιών που παίρνουμε στην εξωτερική πολιτική της χώρας αποτελεί αντικείμενο και διαβούλευσης και μελέτης από την πλευρά των Αμερικανών.
Τα κύρια θέματα που συζητήσαμε ήταν πρώτον η παραπέρα ανάπτυξη της στρατηγικής μας σχέσης που αφορά από ζητήματα ενέργειας, ενεργειακής ασφάλειας, μέχρι ζητήματα αγροτικής συνεργασίας, πολιτιστικής συνεργασίας, συνεργασίας στον εκπαιδευτικό τομέα, επενδύσεις και οικονομία.
Δεύτερον, συζητήσαμε για τα προβλήματα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Εξέφρασαν οι Αμερικάνοι τις ανησυχίες τους για τα γεγονότα στην περιοχή. Συζητήσαμε για τα θέματα διασφάλισης της ειρήνης όπως εμείς την αντιλαμβανόμαστε εκεί.
Τρίτον, κουβεντιάσαμε για τα Βαλκάνια και την πολιτική σταθερότητας και πρωτοβουλιών που έχει η χώρα μας. Επιβεβαιώθηκε η αναγνώριση, όπως γίνεται από τις περισσότερες χώρες του κόσμου, της θετικής λειτουργίας των πρωτοβουλιών που παίρνει η Ελλάδα. Η πείρα που έχω είναι ότι όταν έχουμε ενεργητική εξωτερική πολιτική και παίρνουμε πρωτοβουλίες ουδείς μπορεί να ανακατευτεί ή να ζητήσει να έχει λόγο πάνω σε αυτές τις πρωτοβουλίες και στην εξωτερική πολιτική, αυτό αφορά και στα Σκόπια. Για τα Σκόπια όπως ξέρετε είμαι σε συνεχή συνεννόηση και συνεργασία με τον Πρωθυπουργό της χώρας που έχουμε σύμπτωση απόψεων. Επίσης αυτό που ενδιέφερε πάρα πολύ τους Αμερικάνους ήταν το ζήτημα της Τουρκίας. Θα έλεγα ότι η διάθεσή τους ήταν να ακούσουν, να ακούσουν τις αναλύσεις. Βρίσκονται από ό,τι αντιλαμβάνομαι σε μια αναζήτηση του πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν νέες καταστάσεις, νέες συμμαχίες στην περιοχή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό που είπαν οι Αμερικανοί στην ανακοίνωση για το στρατηγικό διάλογο, αν θέλετε να μας προσθέσετε δυο πράγματα;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Όπως σας είπα οι Αμερικάνοι αντιλαμβάνονται ότι η χώρα μας είναι μια χώρα με εξαιρετικές πρωτοβουλίες. Τους έχουν κάνει εντύπωση πολλά πράγματα όπως και στους περισσότερους εταίρους μας στη Δύση αλλά και στην Ανατολή. Θα σας αναφέρω δύο παραδείγματα. Το ένα είναι οι πρωτοβουλίες μας για την προστασία των θρησκευτικών και πολιτιστικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή. Η εικόνα δηλαδή που είχαμε στην Αθήνα πριν από μερικούς μήνες, όπου κανείς έβλεπε τα χρώματα όλων των θρησκειών - πράσινα, μωβ, άσπρα, μαύρα κοκ - αφού είχαν συρρεύσει στην Αθήνα οι ηγέτες όλων των θρησκευτικών δογμάτων και εκκλησιών της Μέσης Ανατολής. Τους έχει εντυπωσιάσει γιατί είμαστε η μόνη χώρα που μπορεί να συγκεντρώσει με εμπιστοσύνη τους ηγέτες των πιο διαφορετικών θρησκειών και εκκλησιών.
Το δεύτερο και πιο πρόσφατο που τους εντυπωσίασε, ήταν η συνάντηση που κάναμε στο Σούνιο. Το γεγονός ότι μπορέσαμε να φέρουμε στην Αθήνα και να κουβεντιάσουμε ανοιχτά και τολμηρά όλα τα ζητήματα της ανάπτυξης και του μέλλοντος της ΕΕ με τα κράτη του Visegrad, με άλλα κράτη, όπως η Σλοβενία που είναι στην Ανατολική Ευρώπη, με όλες τις υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, συν τις χώρες που αποτελούν το Β-4, δηλ. τη συνεργασία που έχουν τα 4 κράτη-μέλη της ΕΕ που προέρχονται από τα Βαλκάνια, δηλαδή Κροατία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ελλάδα. Γιατί, όπως ξέρετε, έχουμε και άλλες συνεργασίες, όπως με τη Σερβία και μια πολύ σημαντική συνοριακή που πρόσφατα κάναμε στη Θεσσαλονίκη με τη πΓΔΜ, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.
Νομίζω ότι οι Αμερικάνοι ξέρουν ότι αποτελούμε μια ισχυρή δύναμη και ισχυρό πόλο σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή μας και ενδιαφέρονται πάρα πολύ να είναι σε διάλογο μαζί μας και να αντλούν και από τη δική μας εμπειρία και απόψεις τις οποίες ακούν πάρα πολύ προσεκτικά. Αφορά απόψεις πολύ ευθείες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τη συνάντηση με τον Bolton μπορείτε να μας πείτε κάτι;
Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Η συνάντηση με τον κ. Bolton κράτησε το διπλό χρονικό διάστημα απ’ ότι προβλεπόταν. Ο κ. Bolton, όπως και ο κ. Pompeo, ήταν σε διάθεση να ακούσει. Έκανε πάρα πολλά ενδιαφέροντα σχόλια και είχε πάρα πολλές ερωτήσεις. Η συζήτησή μας αφορούσε τις στρατηγικές πολιτικές στην περιοχή, τις αντιφάσεις και αντιθέσεις της Τουρκίας και προς τα πού κινείται αυτό το σύστημα, τα θέματα των ενεργειακών οδών και της διασφάλισης των ενεργειακών πόρων για τις χώρες που είναι ιδιοκτήτες τους, δηλαδή Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ, και για την περαιτέρω ανάπτυξη στο μέλλον των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Αυτό που εμένα μου κάνει μεγάλη εντύπωση είναι πρώτον ότι οι Αμερικάνοι θέλουν να ακούσουν τη γνώμη μας ακόμη και αν οι γνώμες μας είναι διαφορετικές, ενδιαφέρονται πάρα πολύ για την εμπειρία μας.
Συζητήσαμε, επίσης, πώς και προς τα πού πηγαίνει το Σκοπιανό. Όπως ξέρετε το συζητήσαμε με τον κ. Mitchell. Στο Σκοπιανό δεν έχουμε καμία πίεση ούτε κανένας προτίθεται να μας πιέσει. Δεν θα δεχόμουν ποτέ να πιεστούμε. Ενδιαφέρονται όμως πάρα πολύ για τη λύση και προσπαθούν να κατανοήσουν που βρίσκεται η διαπραγμάτευση και ποια είναι τα δύσκολα σημεία της. Η διαπραγμάτευση, όπως γνωρίζετε, θα συνεχιστεί την Πέμπτη και την Παρασκευή, παρουσία του κ. Nimetz. Θα συνεδριάσουν και οι τεχνικές ομάδες που συνεδριάζουν παράλληλα με την κύρια διαπραγμάτευση. Να ξέρετε ότι έχουμε κάνει ένα μεγάλο κείμενο – η Ελληνική Πολιτεία το έχει φτιάξει αυτό. Το κείμενο αυτό, μαζί με το κείμενο το νομικό που έχει κάνει ο κ. Nimetz αναλάβαμε και τα εντάξαμε σε ένα ενιαίο κείμενο όπου το δεύτερο μέρος του κειμένου αφορά στις μελλοντικές συνεργασίες Ελλάδος-πΓΔΜ, η προοπτική δηλαδή σε ζητήματα εκπαίδευσης, έρευνας κοκ. Το πρώτο μέρος αφορά σε ζητήματα που συνδέονται με το ονοματολογικό, προπάντων για τα αλυτρωτικά, με τα οποία πρέπει να τελειώνουμε, όπως επίσης και το κεφάλαιο για την αναγνώριση όλων των διεθνών νομικών πραγματικοτήτων, τα σύνορα, το απαραβίαστο των συνόρων, ότι δεν μπορεί να γίνεται προπαγάνδα από καμία πλευρά ή να δίνεται χώρος για προπαγάνδα σε βάρος της άλλης, κ.ο.κ.
23 Μαΐου, 2018