Βασικά σημεία:
[Για τις εκθέσεις προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής]:
·Είναι πολύ σημαντικό, προκειμένου αυτές οι εκθέσεις να είναι πραγματικά ένα αξιόπιστο εργαλείο, να παρουσιάζουν και ν’ αποτυπώνουν με αντικειμενικότητα την πραγματικότητα ως προς την εσωτερική κατάσταση, την εξωτερική συμπεριφορά, τις μεταρρυθμίσεις και την πρόοδο των υποψηφίων. Από την πλευρά μας και δεδομένης της θέσης της χώρας μας που περιστοιχίζεται από υποψήφια κράτη, φροντίζουμε να έχουμε συχνές διαβουλεύσεις με τους φορείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου ν’ ανταλλάζουμε απόψεις και πληροφορίες για την πρόοδο των υποψηφίων, αλλά και ν’ αναδεικνύουμε θέματα τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για τη χώρα μας.
·Η Ελλάδα δεν πιστεύει απλά στη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια, αποτελεί στρατηγική πολιτική επιλογή την οποία προωθούμε με συνέπεια. Αυτός ήταν και εξακολουθεί να είναι και ο σκοπός της γνωστής πολιτικής μας πρωτοβουλίας «Ατζέντα 2014», δηλαδή η προσπάθεια αναζωογόνησης της ενταξιακής διαδικασίας στην άμεση γειτονιά μας με έτος ορόσημο και σημείο αναφοράς, το 2014. Χαιρόμαστε που βλέπουμε να πραγματοποιούνται απτά βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση.
·Εξίσου σαφής και ξεκάθαρη είναι η θέση της Ελλάδας έναντι της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας. Θεωρούμε ότι η Ευρώπη πρέπει να στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός. Πρέπει να απαιτεί χωρίς εκπτώσεις την πλήρη συμμόρφωση προς το κεκτημένο και την υλοποίηση των δεσμεύσεων έναντι της Ένωσης και όλων των κρατών μελών. Από την πλευρά της η Τουρκία πρέπει να περάσει από τις ρητορικές και άνευ πρακτικού αντικρίσματος δηλώσεις, σε απτές μεταρρυθμίσεις και εκπλήρωση των υποχρεώσεών της για σχέσεις καλής γειτονιάς, σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θρησκευτικών ελευθεριών, σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου, εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας, αναγνώριση και εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία.
[Για τη συνάντηση που έχει συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών με τον Πρόεδρο Χριστόφια και τον κ. Έρογλου]
·Ελπίζουμε να δούμε πρόοδο σ’ αυτή τη συνάντηση, αλλά πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί και μας κάνει επιφυλακτικούς η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα των θέσεων που παρουσιάζει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο κ. Έρογλου.
·Ο κ. Έρογλου κινείται σε μια λογική διχοτομική και με κάθε ευκαιρία προσπαθεί να τονίσει ακριβώς τη λογική δύο κρατών, δύο λαών, τη λογική της διχοτόμησης. Σ’ αυτή τη βάση προφανώς δε μπορεί να υπάρχει πρόοδος.
·Ελπίζουμε να επικρατήσουν ωριμότερες σκέψεις. Ελπίζουμε ότι στη συνάντηση αυτή ο κ. Έρογλου θα παρουσιασθεί με διαφορετικές θέσεις και σ’ αυτό το ενδεχόμενο, βασικό ρόλο έχει η Τουρκία φυσικά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ενημέρωσης:
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Καλημέρα σας. Να ξεκινήσω με το πρόγραμμα: Τη Δευτέρα και την Τρίτη 16 Νοεμβρίου ο Υπουργός Εξωτερικών θα συνοδεύσει τον Πρωθυπουργό στο Παρίσι όπου θα μεταβεί για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Κατά την παραμονή του στο Παρίσι ο κ. Πρωθυπουργός θα έχει συνάντηση και με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, κ. Σαρκοζί με τον οποίο θα συζητήσουν όλο το φάσμα των ελληνογαλλικών σχέσεων, αλλά και τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και περιφερειακά ζητήματα.
Την Τετάρτη 17 και την Πέμπτη 18 Νοεμβρίου, ο κ. Δρούτσας θα συνοδεύσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος θα πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στη Βουλγαρία.
Την ερχόμενη Παρασκευή 19 και το Σάββατο 20 Νοεμβρίου, ο Υπουργός Εξωτερικών θα συνοδεύσει τον Πρωθυπουργό στη Λισσαβόνα προκειμένου να συμμετάσχουν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ. Κατά τη Σύνοδο αυτή αναμένεται να υιοθετηθεί το νέο Στρατηγικό Δόγμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, να συζητηθεί η στρατηγική της συμμαχίας για το Αφγανιστάν, οι σχέσεις της με τη Ρωσία, ενώ μεταξύ άλλων θα συζητηθούν ακόμα η νέα δομή διοίκησης, το ζήτημα της αντιπυραυλικής άμυνας, καθώς και η συνεργασία του ΝΑΤΟ με διεθνείς Οργανισμούς.
Η ενδυνάμωση των σχέσεων του ΝΑΤΟ με τους στρατηγικούς του εταίρους, αποτελεί βασική επιδίωξη της Συμμαχίας και στο πλαίσιο αυτό θα πραγματοποιηθεί στη Λισσαβόνα και η Σύνοδος του Συμβουλίου ΝΑΤΟ – Ρωσίας. Τέλος, θα υπάρξει ειδική συνεδρίαση για το Αφγανιστάν.
Τη Δευτέρα 22 του μηνός, ο κ. Δρούτσας θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στη συνεδρίαση των Συμβουλίων Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Υποθέσεων. Στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, αναμένεται να συζητηθούν οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στρατηγικούς εταίρους, η Ένωση για τη Μεσόγειο, οι εξελίξεις στη Μυανμάρ και η προετοιμασία των Συνόδων Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Αφρική, με την Ινδία και με τη Ρωσία.
Στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, περιλαμβάνεται η προετοιμασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που προγραμματίζεται για τις 16 και 17 Δεκεμβρίου καθώς και η παρουσίαση του Προγράμματος Εργασίας της Επιτροπής για το 2011.
Περνώντας στο πρόγραμμα της Αναπληρώτριας Υπουργού, της κας Ξενογιαννακοπούλου να πω ότι τη Δευτέρα 15 του μηνός στη 13:15 θα παραθέσει γεύμα εργασίας στον Υπουργό Ευρωπαϊκών Θεμάτων της Τουρκίας, τον κ. Μπαγίς, ο οποίος θα επισκεφθεί τη χώρα μας για να συμμετάσχει σε μια ημερίδα με θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας η κα. Ξενογιαννακοπούλου θα απευθύνει χαιρετισμό σε ημερίδα που διοργανώνει το ΕΚΕΜ με θέμα: «Οι Ευρωμεσογειακές εξελίξεις και ο ρόλος της Ελλάδας», που θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Εξωτερικών «Γιάννος Κρανιδιώτης».
Το πρόγραμμα του κ. Κουβέλη: Σήμερα στις 12:00 θα δεχθεί στο γραφείο του τον απερχόμενο Πρέσβη της Κούβας ενώ στις 13:30 θα συναντηθεί με τους κ.κ. Παπαστεφανάκη και Σανταμούρη από το ΚΑΠΕ.
Να θυμίσω επίσης ότι ο κ. Δόλλης θα βρίσκεται αύριο, Παρασκευή και το Σάββατο στην Κωνσταντινούπολη όπου θα γίνει δεκτός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, ενώ ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου αναχώρησε σήμερα προκειμένου να έχει αύριο επαφές στο Λονδίνο με στελέχη του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών, μεταξύ άλλων με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Fraser.
Να πω επίσης ότι στις 26 Νοεμβρίου θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη η 23η Σύνοδος του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου η οποία θ ‘αποτελέσει και την κορύφωση της Ελληνικής Προεδρίας στον Οργανισμό. Η Σύνοδος αναμένεται να εξετάσει την πρόοδο του Οργανισμού και τα επιτεύγματά του στην κατεύθυνση ενίσχυσης της περιφερειακής οικονομικής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου.
Με σύνθημα «Η Μαύρη Θάλασσα γίνεται Πράσινη», η Ελληνική Προεδρία του ΟΣΕΠ έχει θέσει ως προτεραιότητά της την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και την ενθάρρυνση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στον ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα της πράσινης οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του ΟΣΕΠ θα υιοθετήσει επίσης κοινή διακήρυξη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στην ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Η κοινή διακήρυξη θα κατατεθεί από την Ελληνική Προεδρία του ΟΣΕΠ ως συνεισφορά του Οργανισμού στην προσεχή διεθνή διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή που θα γίνει στο Κανκούν του Μεξικού.
Περισσότερα για το πρόγραμμα θ’ ανακοινώσουμε την επόμενη εβδομάδα. Σας θυμίζω ότι υπάρχει και μια διαδικασία διαπίστευσης για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις εργασίες της Υπουργικής Συνόδου, οπότε θα πρέπει να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης για να προχωρήσετε στη διαπίστευσή σας.
Θα ήθελα ν’ αναφερθώ εν τάχει και μπορούμε στη συνέχεια να το συζητήσουμε περισσότερο, στις πρόσφατες εκθέσεις προόδου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η διαδικασία αυτή, όπως γνωρίζετε, είναι ένα από τα βασικά εργαλεία που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση στη διαδικασία διευρύνσεως. Είναι μια διαδικασία που εκπορεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι ο κύριος ρόλος σ’ αυτή τη διαδικασία, ανήκει στο Συμβούλιο το οποίο αναμένεται να τοποθετηθεί επί της προόδου των υποψηφίων το Δεκέμβριο.
Είναι πολύ σημαντικό, προκειμένου αυτές οι εκθέσεις να είναι πραγματικά ένα αξιόπιστο εργαλείο, να παρουσιάζουν και ν’ αποτυπώνουν με αντικειμενικότητα την πραγματικότητα ως προς την εσωτερική κατάσταση, την εξωτερική συμπεριφορά, τις μεταρρυθμίσεις και την πρόοδο των υποψηφίων. Από την πλευρά μας και δεδομένης της θέσης της χώρας μας που περιστοιχίζεται από υποψήφια κράτη, φροντίζουμε να έχουμε συχνές διαβουλεύσεις με τους φορείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου ν’ ανταλλάζουμε απόψεις και πληροφορίες για την πρόοδο των υποψηφίων, αλλά και ν’ αναδεικνύουμε θέματα τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για τη χώρα μας.
Η Ελλάδα δεν πιστεύει απλά στη διαδικασία διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια, αποτελεί στρατηγική πολιτική επιλογή την οποία προωθούμε με συνέπεια.
Αυτός ήταν και εξακολουθεί να είναι και ο σκοπός της γνωστής πολιτικής μας πρωτοβουλίας «Ατζέντα 2014», δηλαδή η προσπάθεια αναζωογόνησης της ενταξιακής διαδικασίας στην άμεση γειτονιά μας με έτος ορόσημο και σημείο αναφοράς, το 2014.
Χαιρόμαστε που βλέπουμε να πραγματοποιούνται απτά βήματα προόδου προς αυτή την κατεύθυνση.
Θέλω ν’ αναφερθώ εδώ σε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα όπως το γεγονός ότι για την Αλβανία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το Συμβούλιο Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, αποφάσισε πριν λίγες μέρες την άρση του καθεστώτος θεωρήσεων για την είσοδο των πολιτών των χωρών αυτών στο χώρο Σένγκεν.
Θυμίζω ότι πέρυσι, περίπου την ίδια εποχή, είχε ληφθεί αντίστοιχη απόφαση για τους πολίτες της ΠΓΔΜ, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Επίσης για τη Σερβία, με τα συμπεράσματα του Οκτωβρίου, το Συμβούλιο αποφάσισε να παραπέμψει στην Επιτροπή για έκδοση γνώμης, το αίτημα για απόδοση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας.
Για το Μαυροβούνιο η Επιτροπή εισηγείται ήδη θετικά για την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας, ενώ η διαπραγματευτική διαδικασία για την Κροατία, βρίσκεται πια στο τελικό της στάδιο και ελπίζουμε ότι θα δούμε την ολοκλήρωση τη χρονιά που μας έρχεται.
Εξίσου σαφής και ξεκάθαρη είναι η θέση της Ελλάδας έναντι της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας. Θεωρούμε ότι η Ευρώπη πρέπει να στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός. Πρέπει να απαιτεί χωρίς εκπτώσεις την πλήρη συμμόρφωση προς το κεκτημένο και την υλοποίηση των δεσμεύσεων έναντι της Ένωσης και όλων των κρατών μελών.
Από την πλευρά της η Τουρκία πρέπει να περάσει από τις ρητορικές και άνευ πρακτικού αντικρίσματος δηλώσεις, σε απτές μεταρρυθμίσεις και εκπλήρωση των υποχρεώσεών της για σχέσεις καλής γειτονιάς, σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θρησκευτικών ελευθεριών, σεβασμό της ελευθερίας του Τύπου, εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας, αναγνώριση και εξομάλυνση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πιστεύω ότι έχουμε μια αντικειμενική βάση επί της οποίας θα συζητήσουμε το Δεκέμβριο στο πλαίσιο του Συμβουλίου.
Μ’ αυτά κλείνω και είμαι έτοιμος ν’ απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
κα Κ. ΦΡΥΣΣΑ: Θα ήθελα τα σχόλιά σας κατ' αρχήν και ειδικότερα για τις εκθέσεις προόδου που αφορούν και την Τουρκία και την ΠΓΔΜ καθώς επίσης και τις έντονες αντιδράσεις αυτών των δυο χωρών στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Ως προς την έκθεση για την Τουρκία, πιστεύω ότι έχουμε μια αντικειμενική καταγραφή σημαντικών εξελίξεων που είχαμε στη γειτονική χώρα. Υπήρξαν στο διάστημα που πέρασε πολύ μεγάλες εξελίξεις, όπως ήταν π.χ. το δημοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, παράλληλα όμως υπήρξαν καθυστερήσεις, υπήρξαν σημαντικές ελλείψεις σε μια σειρά από θέματα, κάποια από τα οποία αφορούν ιδιαίτερα τη χώρα μας.
Θέλω εδώ ν’ αναφερθώ στις συγκεκριμένες αναφορές που υπάρχουν για την υποχρέωση της Τουρκίας να σεβαστεί τους κανόνες καλής γειτονίας, οι αναφορές που υπάρχουν για τη συμπεριφορά της στο Αιγαίο, για την ανεπίτρεπτη αυτή συμπεριφορά, οι αναφορές που υπάρχουν για τα μειονοτικά δικαιώματα και την προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας, το καθεστώς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην Τουρκία, για τις ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις που έχει η Τουρκία απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία και στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας.
Έχουμε σαφείς αναφορές ακόμα στις υποχρεώσεις της Τουρκίας να προστατεύσει τις μειονότητες και συγκεκριμένα την ελληνική μειονότητα, να συνεργαστεί πιο αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης, να αντιμετωπίσει με τη δέουσα προσοχή το θέμα της κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου στο Aκουγιού. Έχουμε λοιπόν μια ακτινογραφία ουσιαστικά των πεπραγμένων και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η χώρα αυτή σήμερα.
Ως προς τις αντιδράσεις, δε θέλω να τις σχολιάσω, γιατί έχουν μεγάλες αποκλίσεις, ανάλογα με το ποιος φορέας εκ μέρους του τουρκικού κράτους τοποθετείται. Θέλω να πω όμως για άλλη μια φορά - και αυτό είναι σταθερό μήνυμα της Ελλάδας - ότι εδώ πέρα έχουμε μια πολύ δυναμική σχέση, τη σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας που μας ενδιαφέρει να προχωρήσει και γι΄ αυτό πρέπει να διέπεται από ειλικρίνεια.
Δεν πρέπει κανένας να «χαϊδεύει τα αφτιά» της Τουρκίας, αυτό δεν είναι ωφέλιμο ούτε για την ίδια τη σχέση, ούτε για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε για την Τουρκία. Υπάρχουν πολύ σοβαρές αδυναμίες και ελλείψεις, οι οποίες πρέπει να αναδειχθούν και η Τουρκία πρέπει να κάνει τα αντίστοιχα βήματα προκειμένου να πλησιάσει στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
Χωρίς να γίνει αυτό, δεν μπορεί να υπάρχει και πρόοδος κι εμείς θέλουμε να δούμε τέτοια πρόοδο. Γι΄ αυτό το λόγο λοιπόν πρέπει η Ευρώπη να μιλήσει με ξεκάθαρη φωνή και να πει ότι, ναι, η Τουρκία μπορεί να γίνει πλήρες μέλος της Ένωσης, αυτό όμως θα συμβεί όταν θα έχει εκπληρώσει στο σύνολό τους τις υποχρεώσεις της.
Από την πλευρά της, η Τουρκία πρέπει να επισπεύσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις και εδώ πέρα θα πρέπει να δούμε κατάματα κι έναν άλλο μύθο: είναι στο χέρι της Τουρκίας ο ρυθμός προόδου της ενταξιακής της διαδικασίας.
Αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι κάθε εξάμηνο ανοίγει μετά δυσκολίας ένα κεφάλαιο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μεταρρυθμιστική διαδικασία είναι αργή, δε γίνονται οι μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται προκειμένου να ανοίξουν ταχύτερα τα κεφάλαια. Γι΄ αυτό το λόγο, λοιπόν, πρέπει και η Τουρκία να δώσει ξανά τη δυναμική που χρειάζεται στην ενταξιακή διαδικασία.
Από την πλευρά μας είναι δεδομένο ότι θα έχει όλη τη στήριξη που χρειάζεται, αλλά περιμένουμε να δούμε και μια συμπεριφορά, η οποία να συνάδει με τις υποχρεώσεις καλής γειτονίας και με το σεβασμό αυτών των αρχών και αξιών πάνω στις οποίες βασίζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Όσον αφορά τώρα στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, βλέπουμε ότι η Επιτροπή καταγράφει ουσιαστικά μια επιβράδυνση ή και οπισθοδρόμηση σε συγκεκριμένους τομείς, σε τομείς πολύ σημαντικούς για τη λειτουργία του ίδιου του κράτους, στο χώρο της δικαιοσύνης, στο χώρο της δημόσιας διοίκησης, στη ίδια τη λειτουργία της κοινωνίας, στο εκπαιδευτικό σύστημα, στους διαχωρισμούς που υπάρχουν στο εσωτερικό της χώρας. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά ζητήματα και είναι ζητήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν επί της ουσίας προκειμένου πραγματικά και η γειτονική μας χώρα να κάνει βήματα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Από την πλευρά μας έχουμε και πάλι ξεκαθαρίσει ότι η ένταξη των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι για μας προτεραιότητα, είναι επιθυμία, είναι ειλημμένη πολιτική απόφαση και τη στηρίζουμε με έργα. Δεν πρέπει όμως να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι πρέπει να μιλάμε πάνω σε μια ξεκάθαρη βάση. Αυτή η βάση, όπως ομόφωνα έχει υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η επίλυση του ζητήματος της ονομασίας κι αυτό είναι κάτι που καταγράφεται και αυτή τη φορά.
Πρέπει να δοθεί έμφαση από την πλευρά της ηγεσίας της γειτονικής χώρας, προκειμένου να γίνει αυτό το αποφασιστικό βήμα. Όταν γίνει, πρέπει η γειτονική χώρα να ξέρει ότι η Ελλάδα θα είναι ο πιο σημαντικός σύμμαχος που θα έχει στη δύσκολη ενταξιακή διαδικασία που θα ακολουθήσει.
κ. Ε. ΠΑΛΛΑΣ: Πρόσφατα στο περιοδικό «Times» δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του πρώην Υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας, που λέει σε ένα σημείο ότι "εάν μέχρι το Δεκέμβριο δε λήξουν οι συνομιλίες ευνοϊκά να επισημοποιηθεί η διχοτόμηση". Τι έχετε να μας πείτε πάνω σε αυτό, έχετε κάποια άποψη;
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Βεβαίως. Πρώτα απ΄ όλα να πω ότι πέρα από το συγκεκριμένο άρθρο είδαμε το τελευταίο διάστημα σε αγγλόφωνο Τύπο να ακούγονται τέτοιες σκέψεις από ανώνυμες ή επώνυμες διπλωματικές πηγές.
Είναι σκέψεις απαράδεκτες, είναι σκέψεις που έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και με την αυτονόητη αίσθηση δικαίου που πρέπει να υπάρχει. Το Κυπριακό είναι ζήτημα εισβολής και κατοχής. Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση η διεθνής κοινότητα να νομιμοποιήσει αυτή την κατάσταση. Οφείλει η Τουρκία να κάνει τα βήματα αυτά, που θα επιτρέψουν πρόοδο στις διαπραγματεύσεις.
Από την πλευρά της η ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει κάνει συγκεκριμένα βήματα, συγκεκριμένες προσπάθειες, προκειμένου να δώσει ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία. Υπάρχουν οι προτάσεις που έκανε ο Πρόεδρος Χριστόφιας, οι οποίες είναι πάρα πολύ ρεαλιστικές και μπορούν πραγματικά να συμβάλουν στην υπέρβαση αυτού του αδιεξόδου που συναντάμε σήμερα λόγω των ανελαστικών θέσεων της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.
Γι΄ αυτό το λόγο θέλω να επαναλάβω ότι τέτοιες απόψεις είναι απολύτως απαράδεκτες και φυσικά δεν πρόκειται ποτέ να υιοθετηθούν από κανέναν.
κ. Α. ΦΟΥΡΛΗΣ: Κατ΄ αρχήν μια εύλογη παρατήρηση είναι ότι στην έκθεση προόδου για την Τουρκία δεν αναφέρεται πουθενά ότι το Κυπριακό πρέπει να λυθεί κι αυτό αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει η ενταξιακή πορεία της, ως εκ τούτου θα έλεγα ότι το συμπέρασμά μας είναι μάλλον υποκειμενικό ότι κανείς άλλος δεν πρόκειται να το δεχτεί και δεν πρόκειται να το συζητήσει.
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Θέλω να είμαι ξεκάθαρος, διχοτομική λογική δεν πρόκειται να περάσει, δεν είναι βάση. Η βάση είναι οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, που προβλέπουν μια ενιαία Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν μπορούμε να μιλάμε σε άλλη βάση.
Αυτοί που προσπαθούν να θέσουν τεχνητά χρονοδιαγράμματα ή εκβιαστικά διλήμματα, ακολουθούν μια συγκεκριμένη πολιτική την οποία τη γνωρίζουμε πολύ καλά. Η πολιτική όμως αυτή δεν έχει οδηγήσει πουθενά ούτε μπορεί να οδηγήσει πουθενά.
Το Κυπριακό θα λυθεί στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και στη βάση του ευρωπαϊκού κεκτημένου, γιατί κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει την πραγματικότητα της συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή θα είναι η βάση κι αυτή θα είναι η μοναδική εγγύηση ασφαλείας που χρειάζεται ο λαός της Κυπριακής Δημοκρατίας το έτος 2010, αυτή είναι η πραγματικότητα.
Η Τουρκία, από την πλευρά της, μπορεί να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις, μπορεί να δώσει ώθηση στις διαπραγματεύσεις, αν στείλει ξεκάθαρα μηνύματα. Η Τουρκία οφείλει να αποσύρει το στρατό κατοχής και πρέπει να το κάνει, η Τουρκία οφείλει να ανταποκριθεί στις προτάσεις του Προέδρου Χριστόφια, η Τουρκία οφείλει να επιστρέψει τα Βαρώσια. Αυτές είναι οι πραγματικότητες.
κ. Α. ΦΟΥΡΛΗΣ: Κύριε εκπρόσωπε, το επαναφέρω και το ρωτώ πιο αναλυτικά για να γίνω κατανοητός, συμφωνώ εάν μου πείτε ξεκάθαρα ότι αυτή είναι η δική σας άποψη. Αλλά αυτό που ρωτώ εγώ είναι ότι εσείς βλέπετε αυτό να το μοιράζονται κι άλλοι;
Γιατί εγώ πάντως δε βλέπω ούτε από το σκεπτικό που τώρα εσείς πολύ σωστά παρουσιάσατε να υπάρχει πουθενά συνέχιση της προόδου για την Τουρκία, όπως επίσης παρεμπιπτόντως δε βλέπω πουθενά συνέχιση της προόδου για τα Σκόπια, αυτό που εσείς αποκαλέσατε βάση για την περαιτέρω ενταξιακή πορεία της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, δηλαδή την επίλυση του θέματος της ονομασίας. Αυτό εσείς το λέτε βάση, αλλά δεν ασχολείται κανένας βάσιμα στην έκθεση.
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Το λέει ρητά: "ανάγκη εξεύρεσης αμοιβαίας επίλυσης στο ζήτημα για το όνομα, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ", αυτή είναι η φράση που έχει μέσα η έκθεση και νομίζω ότι είναι ξεκάθαρη.
Ως προς το Κυπριακό, θέλω να το επαναλάβω και αυτή είναι η θέση της διεθνούς κοινότητας, όπου η θέση της διεθνούς κοινότητας δεν έχει αλλάξει. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι εν ισχύι, οπότε αυτή είναι η άποψη της διεθνούς κοινότητας. Υπάρχουν διαπραγματεύσεις που είναι σε εξέλιξη μεταξύ των δύο κοινοτήτων κι εμείς θέλουμε να τις δούμε να προχωρούν.
Ο Πρόεδρος Χριστόφιας καταβάλλει άοκνες προσπάθειες, ακριβώς για να φτάσουμε σε λύση. Δυσκολεύεται, όμως, γιατί έχει απέναντί του μια τουρκοκυπριακή ηγεσία η οποία βρίσκεται σε μια παρωχημένη λογική περασμένων δεκαετιών, η οποία ουσιαστικά προσεγγίζει το θέμα με τελείως διχοτομική λογική. Αυτή τη λογική όμως δεν πρόκειται ποτέ νατην υιοθετήσουμε.
κ. Α. ΦΟΥΡΛΗΣ: (Ερώτηση εκτός μικροφώνου σχετικά με το άρθρο του πρώην Υπουργού Εξωτερικών του Η.Β,)
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Κοιτάξτε, οι απόψεις του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έγιναν γνωστές τώρα. Άλλωστε, ο ρόλος του Ηνωμένου Βασιλείου στο Κυπριακό διαχρονικά είναι γνωστός. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει εμείς ποτέ να υιοθετήσουμε τέτοιες λογικές και τέτοια εκβιαστικά διλήμματα.
Αυτή τη στιγμή ο κ. Straw αποφάσισε να θέσει ένα εκβιαστικό δίλημμα και να μας πει ότι αν δε γίνει κάτι θα διχοτομηθεί το νησί. Έχουν ακουστεί και στο παρελθόν τέτοιες εκφράσεις, έχουν ακουστεί και στο παρελθόν τέτοιες θέσεις, αυτό σημαίνει ότι εμείς πρέπει να τις υιοθετήσουμε; Κάθε άλλο, εμείς οφείλουμε να μείνουμε προσηλωμένοι στη διεθνή νομιμότητα.
Και η διεθνής νομιμότητα αποτυπώνεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αποτυπώνεται στις συμφωνίες των Ηγετών των δύο Κοινοτήτων, αποτυπώνεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, αυτή είναι η βάση της λύσης. Τώρα αν ο κ. Straw θεωρεί ότι πρέπει αυτή τη στιγμή να μας βάλει το μαχαίρι στο λαιμό, αυτό δε σημαίνει ότι εμείς θα κάτσουμε να το δεχτούμε.
κ. Γ. ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ: Σύμφωνα με χθεσινό τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου, διαπιστώνουμε αντιδράσεις στα Σκόπια για την έκθεση κυρίως πάνω σε ένα ζήτημα, τουλάχιστον έτσι διατυπώνεται στο τηλεγράφημα το οποίο διάβασα εγώ, ότι δεν αναφέρεται μέσα ο όρος «μακεδονικός» και τα λοιπά.
Στο ίδιο τηλεγράφημα αναφέρεται ότι ο όρος αυτός αναφέρεται σε έκθεση για την Αλβανία,. Θα κάνουμε κάτι, θα διαμαρτυρηθούμε για κάτι εμείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση που το αναφέρουν γιατί δεν αποτελεί μία αντίφαση αυτό το πράγμα;
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως και όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακολουθούν μια συγκεκριμένη πρακτική για τα θέματα της χρήσεως όρων στο πλαίσιο των κειμένων που προετοιμάζουμε.
Οι αντιδράσεις της ηγεσίας της ΠΓΔΜ είναι ενδεικτικές, αλλά δεν πρέπει να αποπροσανατολίσουν από την ουσία. Αυτό στο οποίο θα επιμείνω εγώ είναι η ουσία της έκθεσης για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Και η ουσία είναι ότι η ηγεσία της χώρας αυτή τη στιγμή έχει μια πολύ σαφή προειδοποίηση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ότι οι μεταρρυθμίσεις που οφείλουν να κάνουν, οι αλλαγές προκειμένου να επιτευχθεί σύγκλιση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καθυστερήσει.
Αυτό είναι ένα πολύ ουσιαστικό ζήτημα, το οποίο μας απασχολεί κι εμάς πάρα πολύ, γιατί θέλουμε η χώρα αυτή να συνεχίσει να κάνει βήματα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε και στην ανάγκη να φτάσουμε σε αμοιβαία αποδεκτή λύση για το ζήτημα της ονομασίας, η οποία θα επιτρέψει να ξεκινήσουμε ουσιαστικά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις για τα Σκόπια.
Το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά στην έκθεση για τα Σκόπια αυτού του όρου, προφανώς υποδηλώνει και μια αντίληψη που υπάρχει εκ μέρους της Επιτροπής για το ζήτημα αυτό.
κ. Γ. ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ: Ερώτηση εκτός μικροφώνου σχετικά με την επικείμενη συνάντηση του Προέδρου Χριστόφια και του κ. Έρογλου στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών
κ. Γ. ΔΕΛΑΒΕΚΟΥΡΑΣ: Ως προς τη συνάντηση που έχει συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών με τον Πρόεδρο Χριστόφια και τον κ. Έρογλου, θέλω να πω ότι ελπίζουμε να δούμε πρόοδο σ’ αυτή τη συνάντηση, αλλά πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί και μας κάνει επιφυλακτικούς η πραγματικότητα. Η πραγματικότητα των θέσεων που παρουσιάζει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο κ. Έρογλου.
Ο κ. Έρογλου κινείται σε μια λογική διχοτομική και με κάθε ευκαιρία προσπαθεί να τονίσει ακριβώς τη λογική δύο κρατών, δύο λαών, τη λογική της διχοτόμησης. Σ’ αυτή τη βάση προφανώς δε μπορεί να υπάρχει πρόοδος.
Ελπίζουμε να επικρατήσουν ωριμότερες σκέψεις. Ελπίζουμε ότι στη συνάντηση αυτή ο κ. Έρογλου θα παρουσιασθεί με διαφορετικές θέσεις και σ’ αυτό το ενδεχόμενο, βασικό ρόλο έχει η Τουρκία φυσικά. Θα είναι μια συζήτηση που θα εστιάσει στο περιουσιακό, το οποίο είναι από τα πιο ακανθώδη ζητήματα των διαπραγματεύσεων.
Όπως γνωρίζετε, ο Πρόεδρος Χριστόφιας έχει κάνει σαφείς προτάσεις οι οποίες μπορούν να υποδείξουν τη διέξοδο. Και μια από αυτές τις προτάσεις είναι η διασύνδεση των διαφορετικών αλλά αλληλένδετων κεφαλαίων του περιουσιακού, του εδαφικού και του ζητήματος των εποίκων.
Πιστεύουμε ότι αυτή η διασύνδεση είναι απαραίτητη αν θέλουμε πραγματικά να δούμε πρόοδο. Και ελπίζουμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει εφικτό μέσα από αυτή τη συνάντηση.
Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να είναι σαφές ότι πρέπει να υπάρξει μια αλλαγή στάσης εκ μέρους του τουρκοκύπριου ηγέτη, εάν θέλουμε να έχουμε πρόοδο.
11 Νοεμβρίου, 2010