«Οι θάλασσες που μας ενώνουν»
Αύριο Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου, έχω την τιμή να συνοδεύσω την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην επίσημη επίσκεψη που πραγματοποιεί στο Βουκουρέστι. Η επίσκεψη αυτή σηματοδοτεί ακόμα ένα βήμα στη συντονισμένη προσπάθεια της Ελλάδας να ενισχύει συστηματικά τη θέση της και τη φωνή της στην ευρύτερη γειτονιά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και παγκοσμίως.
Και αυτό διότι, στο πλαίσιο της επίσκεψης, θα συμμετέχουμε στην 8η Σύνοδο Κορυφής της Πρωτοβουλίας των Τριών Θαλασσών-Three Seas Initiative που θα πραγματοποιηθεί στη ρουμανική πρωτεύουσα, και θα ανακοινώσουμε την προσχώρηση της Ελλάδας, ως πλήρες μέλος, στην εν λόγω Πρωτοβουλία περιφερειακής συνεργασίας.
Τι είναι όμως η Πρωτοβουλία Τριών Θαλασσών (Π3Θ) και γιατί είναι σημαντική; Η Π3Θ ή αλλιώς και Πρωτοβουλία Βαλτικής, Αδριατικής, Μαύρης Θάλασσας, αποτελεί ένα φόρουμ 12 χωρών της ΕΕ, οι οποίες βρίσκονται γεωγραφικά μεταξύ Βαλτικής, Μαύρης Θάλασσας και Αδριατικής και συνεργάζονται για την προώθηση έργων συνδεσιμότητας στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της ψηφιακής επικοινωνίας. Πρόκειται για μία προσπάθεια γεφύρωσης των αναπτυξιακών διαφορών μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών οικονομιών της ΕΕ, με όχημα την αναβάθμιση των διασυνοριακών υποδομών των χωρών που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία. Μέλη της Πρωτοβουλίας είναι οι: Αυστρία, Βουλγαρία, Εσθονία, Κροατία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία. Επίσης, συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες, ως εταίροι, η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Π3Θ είναι άτυπη, δεν διαθέτει συμβατικά ή άλλα κείμενα που να δεσμεύουν τα μέλη, οι κανόνες της είναι πολιτικοί και οι επιδιώξεις της περιγράφονται και αποτυπώνονται στις εκάστοτε Διακηρύξεις των Συνόδων Κορυφής.
Η απόφαση της Ελλάδας να ενταχθεί, ως το 13ο κράτος-μέλος στην Πρωτοβουλία, είναι απόλυτα συμβατή με τους κυβερνητικούς στόχους και προτεραιότητες, κορυφαίες εκ των οποίων, η ενεργειακή ασφάλεια και η διασυνδεσιμότητα. Μετά από την πρώτη παρουσία της Ελλάδας, με καθεστώς φιλοξενούμενης χώρας, στην 6η Σύνοδο Κορυφής στην Σόφια, το 2021, κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε, δικαίως, ότι η πρωτοβουλία αυτή συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και στην εμπέδωση σχέσεων καλής γειτονίας, με σεβασμό στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
Η είσοδος της Ελλάδας δίνει νέα ώθηση στην Πρωτοβουλία, προσθέτοντας μία τέταρτη θάλασσα, τη Μεσόγειο, καθώς το Αιγαίο Πέλαγος συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με την Ανατολική Μεσόγειο, η Διώρυγα του Σουέζ βρίσκεται νότια της Κρήτης και το Ιόνιο Πέλαγος είναι η νότια συνέχεια της Αδριατικής θάλασσας. Πόσο πιο ξεκάθαρη θα μπορούσε να είναι η στρατηγική σημασία της χώρας μας και ο κομβικός της ρόλος στην περιοχή; Και πόσο πιο επίκαιρη θα μπορούσε να είναι η ενεργειακή πτυχή της Πρωτοβουλίας;
Με τη συμμετοχή της Ελλάδας, αυξάνονται οι δυνατότητες διασυνδέσεων, θαλάσσιων και χερσαίων, με τις προοπτικές ανάπτυξης που προσφέρουν οι λιμένες και οι τερματικοί σταθμοί LNG της χώρας, ιδίως αυτοί της βορείου Ελλάδος. Ο FSRU Αλεξανδρούπολης, από κοινού με τον SRU Ρεβυθούσας και τους διασυνδετήριους αγωγούς (Trans Adriatic Pipeline - TAP και Interconnector Greece Bulgaria - IGB) αποτελούν υποδομές ζωτικής σημασίας για την προώθηση της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς και στη σταδιακή μετάβαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα.
Η Ελλάδα είναι για ακόμα μια φορά παρούσα σε πρωτοβουλίες που προωθούν την οικονομική ανάπτυξη και τη συνεργασία σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο, επιβεβαιώνοντας το ρόλο της ως κόμβου διασυνδεσιμότητας και ως πυλώνα σταθερότητας, ανάπτυξης και ευημερίας στη νότια πλευρά της Ευρώπης.
5 Σεπτεμβρίου, 2023