Εξοχότατοι,
Κύριοι Καθηγητές,
Αγαπητέ συνάδελφε,
Αγαπητέ φίλε Νίκο,
Κυρίες και κύριοι,
Αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής που συμμετέχω στη δεύτερη συνάντηση αυτού του Φόρουμ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών. Και, πρέπει να πω, ότι με καταλαμβάνει αίσθημα ταπεινοφροσύνης που το κάνω μπροστά στον Παρθενώνα, αυτό το αιώνιο μνημείο της ανθρώπινης σοφίας και επινοητικότητας.
Οφείλω να πω ότι μετά από το πρώτο φόρουμ η πανδημία μας εμπόδισε να συναντηθούμε εκ νέου, μέχρι σήμερα φυσικά.
Αυτό όμως δεν εμπόδισε τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ να εξελιχθούν σε σημαντικό, αν μου επιτρέπετε να πω, βαθμό. Η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ εξακολούθησε να ανθεί σε διάφορους τομείς.
Το ίδιο ισχύει για τα σχήματα συνεργασίας με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τις χώρες του Κόλπου, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, αλλά και με το Μπαχρέιν και το Κουβέιτ.
Σε αυτό το περίπλοκο γεωπολιτικό περιβάλλον, υπήρξε στρατηγική μας επιλογή να εμβαθύνουμε και να διευρύνουμε αυτά τα σχήματα συνεργασίας.
Σε αυτό το σύνθετο τοπίο, οι συμφωνίες του Αβραάμ, που επιτεύχθηκαν το 2020, επιβεβαίωσαν την ανάγκη στενότερης συνεργασίας για την ενδυνάμωση των συνεργειών. Δημιούργησαν μια επιπλέον ευκαιρία για την ενίσχυση των σχημάτων μας. Η σύνοδος κορυφής της Νεγκέβ, που διεξήχθη πρόσφατα, αποτέλεσε ένα εξαιρετικά φωτεινό σημείο, ένα παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς. Θα χαιρόμασταν πολύ να δούμε αυτό το νέο Φόρουμ να διευρύνεται και να περιλαμβάνει και άλλους περιφερειακούς δρώντες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, αν μου επιτρέπετε.
Αυτές οι θετικές εξελίξεις αποδεικνύουν τη βούλησή μας να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με σημαντικούς εταίρους στην περιοχή για να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης της ασφάλειας.
Δεν μπορούμε, ωστόσο, παρά να αναφερθούμε στο σημερινό περίπλοκο περιβάλλον, το εντελώς ασταθές περιβάλλον.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία συνιστά μια έντονη υπενθύμιση ότι η Ευρώπη δεν είναι μια ζώνη απαλλαγμένη από τον πόλεμο, όπως ελπίζαμε ότι ήταν.
Η δική μας γειτονιά, η Ανατολική Μεσόγειος, αντιμετωπίζει συνεχώς προκλήσεις επί προκλήσεων, τις κρίσεις στη Συρία, τη Λιβύη, το Κυπριακό, την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κλιμάκωση των εντάσεων είναι εις βάρος της σταθερότητας, αυτό ακριβώς συμβαίνει. Πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να κινηθούμε προς την αντίθετη κατεύθυνση: να συνεργαστούμε εποικοδομητικά, να προάγουμε την ευημερία και τη σταθερότητα.
Από την άποψη αυτή, αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας για όλες τις πλευρές να επιδείξουν σεβασμό προς:
• το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας,
• τις σχέσεις καλής γειτονίας και
• τη συνεργασία που βασίζεται σε κανόνες
Όλα αυτά αποτελούν προϋποθέσεις για ειρηνική συνύπαρξη.
Τα αναθεωρητικά αφηγήματα δεν μπορούν παρά να διεγείρουν τον εξτρεμισμό, να προκαλέσουν εντάσεις. Το ίδιο ισχύει για τις παράνομες συμφωνίες και χάρτες που συντάσσονται κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και, αν μου επιτρέπετε επίσης να πω, συμφωνίες και χάρτες κατά παραβίαση της κοινής λογικής. Η Τουρκία συμφώνησε με την κυβέρνηση Sarraj της Λιβύης επί Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών που παρακάμπτουν την Κρήτη. Είναι σαν η Ελλάδα και η Ισπανία να αποφάσιζαν αύριο να συντάξουν χάρτη ΑΟΖ προσποιούμενες ότι η Ιταλία που μεσολαβεί δεν υπάρχει και να παριστάνουν ότι αυτό είναι κοινή λογική.
Αλλά και το Κυπριακό Ζήτημα, ένα διεθνές ζήτημα παράνομης εισβολής και παράνομης κατοχής. Οι απόπειρες επιβολής νέων τετελεσμένων στα Βαρώσια είναι εντελώς απαράδεκτες για εμάς.
Διευρύνοντας το πεδίο μας και προχωρώντας στη Μέση Ανατολή, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη συνεχιζόμενη αστάθεια στη Συρία, το Λίβανο και το Ιράκ. Όλα αυτά αποτελούν πιθανές εστίες ισλαμικού εξτρεμισμού και τρομοκρατίας.
Στη Λιβύη, το πολιτικό τοπίο εν γένει εξακολουθεί να είναι εντελώς εύθραυστο και ασταθές.
Σε αυτά έρχεται να προστεθεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Πρόκειται για μια τραγωδία της εποχής μας, κάτι που πιστεύαμε ότι δεν θα ξαναζήσουμε ποτέ στην ήπειρό μας: τον πόλεμο.
Οι αρνητικές παρενέργειες θα γίνουν πιο έντονες τους επόμενους μήνες. Οι διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού και τις εμπορικές ροές ασκούν τεράστια πίεση στις αγορές, στους παραγωγούς, στους καταναλωτές, στις κοινωνίες.
Οι θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου διαβρώνονται. Δεν μπορούμε να είμαστε ανεκτικοί σε απόπειρες αναθεωρητισμού στον 21ο αιώνα.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο, απειλώντας άμεσα την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Επομένως, η σημασία της Ανατολικής Μεσογείου καθίσταται πιο σημαντική σε αυτό το περιβάλλον.
Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς, η συνεργασία χωρών που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις είναι το μόνο φωτεινό παράδειγμα που μπορούμε να προσφέρουμε.
Η Ελλάδα πιστεύει ακράδαντα στη συνεργασία μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής, αλλά φυσικά επί συγκεκριμένης βάσης: σχέσεις καλής γειτονίας, σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Με γνώμονα αυτές τις αρχές, έχουμε αποδείξει ότι είμαστε ένας αξιόπιστος και φερέγγυος εταίρος στην περιοχή.
Κυρίες και κύριοι,
Λυπάμαι που το λέω, αλλά ο δρόμος μπροστά μας είναι εξαιρετικά μακρύς και γεμάτος εμπόδια.
Σε αυτό το τρομακτικό περιβάλλον, η θέση της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να είναι πάντα η ίδια: συνεργασία με τους γείτονές μας βάσει κανόνων, διαφάνεια, εμπιστοσύνη, δέσμευση για τη διαφύλαξη της ειρήνης, δέσμευση για τη διαφύλαξη της σταθερότητας, σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου, σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, σεβασμός προς τους συνανθρώπους μας στην περιοχή μας και πέραν αυτής.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική θεωρεί ότι αυτό είναι το μοναδικό εισιτήριο για μια καλύτερη κοινωνία, για έναν καλύτερο κόσμο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
28 Ιουνίου, 2022