Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλή σας ημέρα, χρόνια πολλά και καλά Χριστούγεννα. Προπαραμονή Χριστουγέννων… πάμε!
ΝΤ. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Πάμε να συναντήσουμε τον Υπουργό Εξωτερικών τον κ. Νίκο Δένδια, να τον καλημερίσουμε.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Καλημέρα Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα σας, χρόνια πολλά και καλά.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Χρόνια πολλά, καλά Χριστούγεννα και ήρεμα θα ευχηθούμε.
ΝΤ. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Και καλώς επιστρέψατε Υπουργέ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλά είναι να ξαναγυρνάς στη χώρα σου.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Θα είναι ήρεμα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όσον αφορά εμάς μπορώ να σας εκφράσω απόλυτη βεβαιότητα, η Ελλάδα είναι πάντα μια ειρηνική χώρα.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί ο κόσμος ανησυχεί, πρέπει να σας πω, νομίζω ότι το εισπράττετε κι εσείς στον κοινωνικό σας περίγυρο με όλα αυτά τα τελευταία γεγονότα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπάρχει το συναίσθημα κάποιας αβεβαιότητας. Αλλά νομίζω ότι η κατάσταση σταθεροποιείται και έχω την ελπίδα -για ελπίδα μπορώ να μιλήσω δεν μπορώ να έχω εγώ βεβαιότητα για το τι κάνουν άλλες χώρες- ότι μέσα στο πλαίσιο της λογικής και του διεθνούς Δικαίου όλα πάνε πάρα πολύ καλά.
ΝΤ. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Απλώς ξέρετε Υπουργέ όταν ακούει ο κόσμος «Ταξίδι-εξπρές Δένδια στη Λιβύη», αν θέλετε περισσότερο ανησυχεί και περιμένει τη διαβεβαίωση από εσάς ότι δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα το ταξίδι στη Λιβύη ήταν ένα ταξίδι που αφορούσε επαφή με μια πλευρά, η οποία καθαρά από τις δηλώσεις της στηρίζει και στήριξε τις ελληνικές θέσεις. Δεν έχει να κάνει κάτι με την ηρεμία της καθημερινότητας του Έλληνα πολίτη. Αλίμονο!
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Επειδή όμως έγινε εκτάκτως, θέλω να σας ρωτήσω ποια ήταν η συνθήκη που υπαγόρευσε …
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι έγινε, για να είμαστε συνεννοημένοι ανακοινώθηκε (εκτάκτως).
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα δεν είχε την έννοια του κατεπείγοντος.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ήταν ένα προγραμματισμένο ταξίδι, μια προγραμματισμένη επαφή. Μετά από την στάση της Κυβέρνησης της Τρίπολης, νομίζω ήταν προφανές ότι η ελληνική πλευρά έπρεπε να έχει μια σαφή εικόνα για την υπόλοιπη θεσμική συγκρότηση αυτού που σήμερα είναι το παζλ στη Λιβύη και αναφέρομαι στο Κοινοβούλιο για το οποίο ο Πρόεδρος ήταν και στην Αθήνα και τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, τον στρατάρχη Haftar. Αυτό αναζητήθηκε μέσω της χθεσινής μου επίσκεψης στη Βεγγάζη.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η πλευρά με την οποία συναντηθήκατε, διασφαλίζει ότι θα εμποδίσει την εφαρμογή της συμφωνίας του Erdogan με την άλλη πλευρά; Διότι αυτό είναι το μείζον.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ο επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού θεωρεί, όπως κι εμείς, ότι οι συμφωνίες αυτές είναι άκυρες και ανύπαρκτες. Αλλά νομίζω αυτό είναι απολύτως σαφές πως είναι το καλύτερο που μπορούσαμε να επιδιώξουμε σαν δήλωση. Είναι μια δήλωση που δεν είναι μόνο προς το συμφέρον της Ελλάδος, είναι προς το συμφέρον και της Λιβύης, του λιβυκού λαού και της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Η καταδίκη είναι απ’ όλες τις πλευρές. Στην πράξη τί σημαίνει όμως αυτή η στήριξη, αυτή η καταδίκη;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πώς εννοείτε την πράξη; ‘Ενα νομικό κείμενο υπεγράφη, φερόμενο ως νομικό κείμενο μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και της κυβέρνησης της Τουρκίας και η απάντηση επί της ισχύος και της ύπαρξης αυτού του νομικού κειμένου, είναι η απάντηση όλων των άλλων πλευρών. Υπηρετεί σε μια νομική κίνηση, μια νομική απάντηση.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Φαίνεται να έχουμε επενδύσει όμως εμείς στο διπλωματικό μας κεφάλαιο προς την πλευρά Haftar. Πόσο βέβαιος είστε εσείς ότι αν τελικά επικρατήσει η πλευρά Haftar και αν τελικά πετύχει την κατάληψη της Τρίπολης, θα προχωρήσει στην ακύρωση της συμφωνίας που ναι μεν εσείς λέτε ότι είναι άκυρη η συμφωνία, όμως για ν’ ακυρωθεί μια διμερής κρατική συμφωνία, πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν και το άλλο συμβαλλόμενο μέρος που είναι η Τουρκία.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με όλο το σεβασμό κάνετε έναν τελείως λανθασμένο συλλογισμό. Εμείς δε λέμε ότι υπάρχει μια συμφωνία η οποία πρέπει ν’ ακυρωθεί, λέμε ότι δεν υπάρχει έγκυρη συμφωνία. Κατά συνέπεια, αφού δεν υπάρχει έγκυρη συμφωνία, πώς είναι δυνατό να υπάρξει πράξη για ν’ ακυρωθεί κάτι το οποίο δεν υπάρχει;
Η συμφωνία αυτή είναι ανύπαρκτη, είναι νομικά ανύπαρκτη σε πλαίσιο Δικαίου της Λιβύης, είναι νομικά ανύπαρκτη σε πλαίσιο του Δικαίου Συνθηκών, υπάρχει η σύμβαση της Βιέννης που ορίζει πότε είναι υπαρκτή μια συνθήκη και πότε είναι τελείως ανύπαρκτη, στο πλαίσιο του Δικαίου της Θάλασσας, γιατί απλώς είναι σαν -για να σας πω ένα παράδειγμα- η Γαλλία να συμφωνήσει με τον Καναδά να μοιράσουν τον Ατλαντικό, αγνοώντας ότι υπάρχει στη μέση η Μεγάλη Βρετανία.
Άρα λοιπόν, όλα αυτά συντείνουν στο ότι εκεί δεν υπάρχει συμφωνία.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Άρα τι συζητάμε Υπουργέ; Εφ' όσον δεν υπάρχει συμφωνία τι συζητάμε;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ δε συζητώ, κάνω τις επαφές που επιβάλλει το διπλωματικό συμφέρον της χώρας, ώστε να έχουμε τη σαφή καταγραφή των απόψεων όλων των πλευρών για τη διπλωματική κίνηση της Τουρκίας. Η διεθνή κοινότητα παίρνει θέσεις.
Αν μου επιτρέπετε ένα λεπτό να σας διακόψω, στο πλαίσιο της προηγούμενης ερώτησης, ελέχθη και δε θέλω να το αφήσω αναπάντητο γιατί μπορεί να δημιουργήσει, ιδίως στη διεθνή κοινότητα, λάθος εντύπωση, ότι η Ελλάδα έχει ποντάρει τα χρήματά της, το κεφάλαιό της στην πλευρά Haftar. Δεν είναι ακριβές αυτό. Η Ελλάδα έχει ποντάρει όπως πάντα το διπλωματικό της κεφάλαιο στην ειρηνική επίλυση της διαφοράς και στη δημιουργία και στην επίτευξη μιας λύσης, η οποία διασφαλίζει την ειρήνη, τη σταθερότητα και το συμφέρον του λιβυκού λαού.
Άρα εμείς υποστηρίζομε τη διαδικασία του Βερολίνου και επ' αυτού ρητά συμβουλεύσαμε και τον στρατάρχη Haftar και τον Πρόεδρο τον Κοινοβουλίου να συμμετέχουν στη διαδικασία του Βερολίνου και να βρεθεί μια λύση. Κι εμείς γιατί το κάνουμε αυτό: Το κάνουμε αυτό γιατί αυτό είναι και το συμφέρον και της Ελλάδας και της παγκόσμιας κοινότητας.
Μια σταθερή και σε ειρήνη Λιβύη, δεν πρόκειται να δεχθεί αυτά τα απίστευτα πράγματα που υπέγραψε πιεζόμενος ο κ. Sarraj με την Τουρκία. Αυτά βλάπτουν και το συμφέρον της Λιβύης. Άρα λοιπόν να είμαστε σαφείς: Η Ελλάδα στηρίζει με όλες της τις δυνάμεις και με όλο της το διπλωματικό κεφάλαιο, την ειρηνευτική διαδικασία.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η αλήθεια είναι ότι σε διπλωματικό επίπεδο, έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες, υπάρχουν και δηλώσεις, ανακοινώσεις, η Σύνοδος Κορυφής, μη μακρηγορώ, χτες ο Trump έβαλε την υπογραφή, Ιταλία, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτος, Κύπρος, το ερώτημα είναι πόσο αυτό το διπλωματικό πλέγμα που έχει οικοδομηθεί, έχει συγκροτηθεί, θεωρείτε ότι είναι ικανό να σταματήσει τον κ. Ερντογάν.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ενδιαφέρουσα ερώτηση.Eμείς δε δημιουργούμε ένα μέτωπο εναντίον της Τουρκίας, δε θεωρούμε την Τουρκία μια χώρα την οποία πρέπει να περικυκλώσουμε.
Αν υπάρχουν αυτοί οι τουρκικοί φόβοι, είναι αβάσιμοι. Εμείς έχουμε επανειλημμένως προσκαλέσει την Τουρκία να συμμετέχει στις διαδικασίες για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Και είμαι βέβαιος ότι ένας έμπειρος πολιτικός όπως ο Πρόεδρος Erdogan κι ένας Υπουργός Εξωτερικών όπως ο φίλος μου ο Cavusoglu, καταλαβαίνουν πολύ καθαρά ποια είναι τα όρια που το Διεθνές Δίκαιο και η Διεθνής Κοινότητα επιτρέπουν και θα κινηθούν όπως πρέπει μέσα σ’ αυτά τα όρια.
Εμείς προσβλέπουμε σε μια εγκάρδια σχέση, εξαρτάται από την Τουρκία να την πετύχουμε.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Κύριε Υπουργέ, η πρώην Υπουργός Εξωτερικών, η κα Ντόρα Μπακογιάννη, μίλησε για την ανάγκη αναθεώρησης της πολιτικής μας απέναντι στην Τουρκία, μίλησε για προσφυγή στη Χάγη, ο κ. Βενιζέλος, πρώην Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι θα πρέπει η Ελλάδα να προστατεύει και όχι να δείχνει ότι προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, είχαμε τις δηλώσεις και τη συνέντευξη του κ. Cavusoglu χτες στο «Βήμα της Κυριακής», ο οποίος μίλησε για τη Χάγη ευθέως, είπε βέβαια ότι το θέμα αυτό δε συζητήθηκε στο Λονδίνο στη συνάντηση που είχατε και που ήσασταν κι εσείς παρών, με τον Tayyip Erdogan.
Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι το κλίμα ευνοϊκό για να πάμε τώρα στη Χάγη;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με ρωτάτε κάτι το οποίο αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στο τραπέζι, δεν υπάρχει μια τουρκική πρόταση με συγκεκριμένο πλαίσιο. Διότι η Χάγη ξέρετε, δεν είναι τουριστικός προορισμός, μπήκαμε στο αεροπλάνο, πήγαμε, βγήκαμε..
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Υπάρχει όμως δήλωση δημόσια του ομολόγου σας.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Και πρώην Υπουργών Εξωτερικών.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Φαντάζομαι ότι οι Έλληνες πρώην Υπουργοί δε δεσμεύουν την Τουρκία, αν γινόταν αυτό θα ήταν πάρα πολύ ευχάριστο, αλλά δε συμβαίνει. Tις απόψεις τους όμως τις γνωρίζω. Έχω μιλήσει με όλους τους προηγούμενους Υπουργούς Εξωτερικών, με εξαίρεση μια περίπτωση, έχω μιλήσει με όλους και γνωρίζω τις απόψεις τους και αυτή είναι και υποχρέωσή μου άλλωστε, να μπορώ να έχουμε γνώση των απόψεων ανθρώπων που χειρίστηκαν αυτά τα θέματα στο παρελθόν. Αυτό είναι κεκτημένο διπλωματικό κεφάλαιο της χώρας και δε μπορεί ν’ αγνοηθεί.
Όσον αφορά την Τουρκία, η Τουρκία κάνει πράγματα τα οποία εκφεύγουν του Διεθνούς Δικαίου. Π.χ. αυτά τα απίστευτα memoranda που υπέγραψε με τη Λιβύη, τα οποία ξαναλέω, δεν είναι μόνο εκτός Δικαίου, είναι και εκτός λογικής. Σας είπα ένα παράδειγμα για να καταλάβετε το όριο του παραλογισμού. Μια δήλωση όπως η δήλωση του κ.Cavusoglu, την οποία εγώ ερμηνεύω όχι στενά δικονομικά, «πάμε στη Χάγη», αλλά ευρύτερα πολιτικά, «έχετε διάθεση να βρούμε μια κοινή λύση»; H απάντηση της Ελλάδας ήταν ιστορικά και παραμένει επί κυβέρνησης Μητσοτάκη ακόμη και πιο έντονη. Βεβαίως έχουμε διάθεση να βρούμε λύση με την Τουρκία.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Επί ποίου;
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Υπό ποιες προϋποθέσεις;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Λύση σε ποιο πλαίσιο αναφοράς: Στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και στο πλαίσιο μιας λύσης που εξασφαλίζει την ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Eφ' όσον η Τουρκία το θελήσει, θα βρει στην Ελλάδα τον πιο πρόθυμο συνομιλητή.Ξαναείπα, δε θεωρούμε την Τουρκία a priori εχθρό μας.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μια διευκρίνιση: Η Ελλάδα είναι θετική για τη Χάγη - έτσι δεν είναι;- μόνο για ένα ζήτημα, αυτό της υφαλοκρηπίδας.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα καταγεγραμμένη διαφορά με την Τουρκία, που το λέτε πάρα πολύ σωστά, ακριβώς όπως το λέτε, έχει μία: Τη διαφορά για την υφαλοκρηπίδα.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το ερώτημα είναι, αν μας λένε πάμε στη Χάγη για να συζητήσουμε και να διευθετήσουμε και τα νέα δεδομένα που απορρέουν απ’ αυτή τη συμφωνία που εμείς λέμε ότι είναι άκυρη.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Όχι μόνο αυτό κ. Υπουργέ, φαίνεται από τη συνέντευξη του κ. Cavusoglu ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει ότι τα νησιά όχι μόνο δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, δεν έχουν ούτε ΑΟΖ, απλά έχουν μόνο χωρικά ύδατα και φάνηκε ξεκάθαρα από τις δηλώσεις του χθες, για Καστελόριζο, για Ρόδο…
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η αντίληψη την οποία ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει η Τουρκία, εγώ δεν πιστεύω ότι το λέει στ’ αλήθεια, πιστεύω ότι το λέει προσπαθώντας να μεγιστοποιήσει τη διαπραγματευτική της θέση, είναι ότι τα νησιά έχουν μόνο χωρικά ύδατα. Καταλαβαίνετε όμως ότι μια τέτοια αντίληψη στην οποία καταλήγει παρερμηνεύοντας μερικές αποφάσεις διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων, δεν είναι και μια απόφαση που στέκει, μια θέση που στέκει και πάρα πολύ στο πλαίσιο του Δικαίου.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Είπατε ότι μιλάμε με τους πρώην Υπουργούς Εξωτερικών πλην ενός. Εννοείτε τον κ. Κοτζιά;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν έχει έννοια τώρα, δεν εξατομικεύω, απλώς έχω μιλήσει σχεδόν με όλους τους προηγούμενους.
Α.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εκτός του κ. Κοτζιά;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει καμία σημασία αυτό;
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Κύριε Υπουργέ, την άλλη Δευτέρα θα πάνε Έλληνες εμπειρογνώμονες στη Ρώμη προκειμένου να συζητήσετε για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία. Εσείς έχετε δηλώσει ότι πάμε για επιτάχυνση των συνομιλιών με την Αίγυπτο. Έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου πλέον τώρα για να οριοθετήσουμε ΑΟΖ με τις δυο τουλάχιστον αυτές χώρες, με την Ιταλία και την Αίγυπτο; Υπάρχει χρονικό πλαίσιο γι’ αυτό;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα φανεί αν έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου, νομίζω όμως ότι είναι φίλες χώρες και οι δύο, με την Ιταλία συνεργαζόμαστε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Αίγυπτο έχουμε μια πολύ εγκάρδια σχέση, εγώ τον Αιγύπτιο Υπουργό είναι η τέταρτη φορά που τον βλέπω, έχω πάει στο Κάιρο τρεις φορές. Είναι χώρες με τις οποίες έχουμε μια εγκάρδια σχέση και με την Ιταλία είμαστε και εταίροι και φίλοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κατά συνέπεια, το πλαίσιο και το κλίμα υπάρχει. Πρέπει να λύσουμε τις τεχνικές λεπτομέρειες. Θα κάνουμε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια, μια νέα προσπάθεια να τις λύσουμε. Νομίζω ότι οι διαφορές που μας χωρίζουν δεν είναι τέτοιες που να μη μπορούμε να τις γεφυρώσουμε, αλίμονο.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Πάντως Υπουργέ, επειδή είπατε ότι εμείς θέλουμε να έχουμε διάλογο με την Τουρκία και να έχουμε μια καλή σχέση με την Τουρκία, δεν ξέρω αν ακούγοντας τον Erdogan όλες αυτές τις ημέρες, κι εχθές ακόμη, μόλις χτες, επανέλαβε γι’ ακόμη μια φορά ότι η συμφωνία ισχύει, ότι δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω όπως δεν κάναμε πίσω και με τη Συρία.
Δε βλέπω πώς θα μπορέσουμε τελικά να τα βρούμε με την Τουρκία όταν επιμένει σε τέτοιες εμπρηστικές δηλώσεις ο Erdogan διαρκώς.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω: Κοιτάζω το πρωί, νωρίς, τα διεθνή κανάλια για να ξέρω τί γίνεται και είπε ο Πρόεδρος Erdogan για τους πρόσφυγες ότι θα υποφέρει κι η Ελλάδα. Εντάξει…
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Από 50.000 ανέβασε τον αριθμό στους 80.000..
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με όλο το σεβασμό, έχει την τάση μερικές φορές να εκφράζεται μ’ έναν τρόπο που δεν είναι ακριβώς ο συνήθης τρόπος στον διεθνή ορίζοντα. Αυτό όμως αφορά την Τουρκία. Αν θέλετε την άποψή μου, εγώ δε μπορώ να κρίνω τον Πρόεδρο Erdogan, είναι υπό την κρίση της τουρκικής κοινωνίας και του τουρκικού λαού, όχι τη δική μας. Εμείς προσβλέπουμε σ’ έναν εγκάρδιο διάλογο και σε μια φιλική σχέση μαζί του. Ο τρόπος έκφρασης χαρακτηρίζει τον ίδιο, δεν αφορά εμάς …
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Πιστεύετε ότι απευθύνεται στο εσωτερικό του δηλαδή, και όχι τόσο στη Διεθνή Κοινότητα ή σ’ εμάς.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μια και το λέτε έτσι καθαρά, έχω την υπόνοια ότι απευθύνεται στο εσωτερικό.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σας έχει ασκηθεί μια βασική κριτική με δυο άξονες: Ο πρώτος άξονας λέει ότι στο Συμβούλιο Κορυφής δε ζητήσατε κυρώσεις και μάλιστα ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος εδώ, το πρωί στο τηλέφωνο μας είπε ότι Ελλάδα και Κύπρος δεν έβαλαν θέμα κυρώσεων έναντι της Τουρκίας, δεν ξέρω αν έτσι έχουν τα πράγματα, ζητώ να το επιβεβαιώσετε ή αν το διαψεύσετε.
Δεύτερον, ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός μίλησε για καλή διάθεση και αμοιβαίες υποχωρήσεις. Σε ποια θέματα θέλουμε να υποχωρήσουμε εμείς έναντι της Τουρκίας;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα ξεκινήσω από το δεύτερο. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός νομίζω ότι πάντοτε εκφράζεται με τον τρόπο αυτό που διασφαλίζει τα συμφέροντα της χώρας, και διασφαλίζει ένα κλίμα το οποίο επιτρέπει να υπάρχει ένας διάλογος ο οποίος θα μπορούσε να καταλήξει σε αποτέλεσμα.
Από κει και πέρα ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο κ. Μητσοτάκης, επανειλημμένως έχει διατυπώσει τη σκέψη του και κατ’ εντολή του την έχω διατυπώσει κι εγώ. Ποια είναι η σκέψη του; Ότι η Ελλάδα δε μπορεί να εκχωρήσει οτιδήποτε αφορά τα κυριαρχικά της δικαιώματα και την κυριαρχία της. Αυτό είναι συνταγματική μας υποχρέωση, δε σας λέω κάτι καινούργιο, δε σας λέω κάποια είδηση, σας λέω το συνταγματικό όριο…
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σε τι θα είμαστε διατεθειμένοι να υποχωρήσουμε;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κοιτάξτε, φαντάζεστε ότι θα ήταν το λιγότερο επιπόλαιο, για να μη χαρακτηρίσω χειρότερα, αν αρχίζαμε και λέγαμε σε τί θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω ή ένα βήμα μπρος σε μια διαπραγμάτευση. Όμως ξαναλέω, ό,τι και να κάνουμε, δεν πρόκειται να αποστούμε της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Γιατί; Γιατί δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να το κάνουμε αυτό. Το Σύνταγμά μας επιβάλλει το πλαίσιο στο οποίο κάθε κυβέρνηση μπορεί να κινηθεί.
Άρα λοιπόν, η δήλωση του κ. Μητσοτάκη σας παρακαλώ να είναι σαφές ότι αυτό αφορά. Είναι απολύτως καθαρό, το έχει πει ο ίδιος επανειλημμένως.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Οι κυρώσεις; Γιατί σας λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, σας το έδωσα έτοιμο το εργαλείο και δεν το αξιοποιείτε .
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κοιτάξτε, δε βάζω την εξωτερική πολιτική στο πλαίσιο της κομματικής αντιπαράθεσης. Θέλω να συνεννοούμαστε με τα κόμματα, νομίζω ότι υπάρχουν κοινοί τόποι και νομίζω ότι είμαστε σε τόσο κρίσιμες στιγμές που το τελευταίο πραγματικά που χρειάζεται η χώρα, η κοινωνία και το εθνικό συμφέρον, είναι κομματικές κοκορομαχίες.
Σας απαντώ λοιπόν στην ουσία: Το πλαίσιο κυρώσεων συμφωνήθηκε μετά από σκληρή προσπάθεια και δική μας και της Κύπρου, στο Συμβούλιο του Νοεμβρίου. Από κει και πέρα με ποια τακτική θέλουμε να υλοποιήσουμε το πλαίσιο κυρώσεων, αυτό είναι καθαρά ζήτημα τακτικής, το είπα και στη Βουλή. Θα με συγχωρήσει πάρα πολύ η δημόσια ζωή, αλλά δεν είναι δυνατόν να εκφράζομαι επί θεμάτων τακτικής δημοσίως και ν’ αποκαλύπτω την τακτική μας.
Χτες ήμουν στην Κύπρο, με το Νίκο Χριστουδουλίδη ήμαστε σε διαρκή επαφή, ώστε να καθορίσουμε την πορεία μας..
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα λέτε ότι δεν το έχουμε βάλει στο συρτάρι, ως επιλογή..
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ένα λεπτό, με συγχωρείτε, να χρησιμοποιήσω την οικεία ελληνική έκφραση «στάκα Τούρκο να γιομίσω». Πώς να το έχουμε βάλει στο συρτάρι;
Εμείς στηρίξαμε την προσπάθεια για ν’ αποφασίσει το Συμβούλιο, να υπάρχει πλαίσιο κυρώσεων και αυτή είναι μια ιστορική απόφαση, δεν είναι απλό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πετάει κυρώσεις στον αέρα. Είναι πολύ βαρύ για 27 -28 χώρες να το αποφασίσουν. Πότε όμως θα το υλοποιήσουμε είναι θέμα τακτικής μας και επιφυλάσσομαι να διατάξουμε χρονικά την τακτική μας κατά το εθνικό μας συμφέρον.
Δε μπορούμε να το κάνουμε μέσα σε πλαίσιο δημόσιου διαλόγου αυτό, το καταλαβαίνει και ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπάρχει θέμα.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το λέω γιατί η κριτική είναι δημόσια κ. Υπουργέ και ο κόσμος ακούγοντας αυτή την κριτική λέει: «Βάλαμε τις κυρώσεις, τις πετάξαμε στο καλάθι και δε θέλουμε να επιβάλλουμε κυρώσεις κι ο άλλος αλωνίζει;». Συγνώμη για το αγοραίο τώρα αλλά το λέω μπακάλικα..
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι καλό, κι ο πατέρας μου ήταν μπακάλης..
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Κι εγώ αγαπώ τα μπακάλικα. Τα λέω λιανά εν πάση περιπτώσει.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ήδη, προχθές υπήρξε συνάντηση της αρμόδιας Επιτροπής που εξετάστηκε κατάλογος κυρώσεων κατά προσώπων και κατά εταιρειών. Όμως, είπα στη Βουλή σε κριτική που μου ασκήθηκε κατά τη διάρκεια του προϋπολογισμού στην αξιωματική αντιπολίτευση, με κάθε σεβασμό στην άποψή της, εγώ δε δαιμονοποιώ καμία άποψη και η κριτική είναι δεκτή ξέρετε, όποιος νομίζει ότι ξέρει την αλήθεια μόνος του είναι απαράδεκτος.
Εδώ μιλάμε για το εθνικό συμφέρον, κάθε άποψη είναι σεβαστή και πρέπει να την ακούσουμε και πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε. Εδώ όμως δε μιλάμε για θέμα αρχής, αν θα υπάρξουν ή δε θα υπάρξουν κυρώσεις. Πετύχαμε και αυτό δεν επετεύχθη επί ΣΥΡΙΖΑ, επετεύχθη επί αυτής της κυβέρνησης, να ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πλαίσιο κυρώσεων. Το πώς θα υλοποιήσουμε αυτό που καταφέραμε, ας μου επιτραπεί να έχουμε την τακτική δυνατότητα να διατάξουμε τα μέσα τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, ανάλογα με τις συνθήκες. Αυτό δε μπορεί να γίνει, το καταλαβαίνει ο καθένας, σε πλαίσιο δημοσίου διαλόγου.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Αν προχωρήσουν όπως έχουν πει σε γεωτρήσεις, ανοιχτά του Καστελόριζου….
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γεωτρήσεις;
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Βλέπαμε τον Erdogan, θα στείλει τρίτο σκάφος… Όταν βλέπεις έναν Erdogan επί μία εβδομάδα με το κομπιούτερ στο χέρι να δείχνει τους χάρτες και να δείχνει σε ποια σημεία θα στείλει τα σκάφη, είναι λογικό να σας ρωτήσουμε.
Α. ΤΑΣΟΥΛΗ: Εάν θα στείλουν ερευνητικό σκάφος, όχι γεώτρηση, ποια θα είναι η αντίδρασή μας;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εκφράζω την ελπίδα εν πάση περιπτώσει ότι η Τουρκία στο τέλος της ημέρας θα ενεργήσει όπως επιβάλλει η κοινή λογική, το Διεθνές Δίκαιο και το δικό της συμφέρον. Δεν υπάρχει κανένας λόγος η Τουρκία ν’ απομονώνεται, το ξαναλέω. Κάνει λάθος η Τουρκία, κατά τη δική μου ταπεινή άποψη, εάν αυτο-απομονώνεται.
Άρα λοιπόν θεωρώ τα ερωτήματά σας υποθετικά και θεωρώ ότι δε θα χρειαστεί να τ’ απαντήσουμε στην πράξη διότι η Τουρκία δε θα προβεί σ’ ενέργειες οι οποίες είναι τόσο προκλητικές που θα την απομονώσουν απολύτως. Εν πάση περιπτώσει όμως, για να έχουμε ξεκάθαρα λόγια και να μην κρυβόμαστε, η Ελλάδα θα κάνει ό,τι απαιτείται για να προασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Ό,τι απαιτείται.
Έχουμε ξεκαθαρίσει, δεν απειλούμε κανέναν, με κάθε τόνο όμως, σε όλους όσους μας διατυπώνουν αυτή την ερώτηση, είτε εμφανώς όπως εσείς είτε αφανώς με κλειστή την πόρτα, ότι η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται, για να υπερασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Και επαναλαμβάνω και κάτι που είπα στη Βουλή: Μπορούμε και μόνοι, αλλά δε θα είμαστε μόνοι. Όμως εκφράζω την ελπίδα ότι κάτι τέτοιο δε θα χρειαστεί. Και προσβλέπω σε μια εγκάρδια μακροπρόθεσμη σχέση με την Τουρκία η οποία θα οδηγήσει σ’ ένα άλλο πλαίσιο την περιοχή μας.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η υπογραφή του East Med στις 2 Ιανουαρίου…
Α. ΤΑΣΟΥΛΗ: Είναι σημαντικό, θ’ απουσιάζει όμως και πάλι η Ιταλία κ. Υπουργέ, όπως απουσίαζε και το Μάρτιο του ’19..
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, περιμένετε, θα σας εξηγήσω. Η Ιταλία έχει ένα θέμα, υπαρκτό θέμα, μας το έχει εξηγήσει. Αφορά το σημείο κατάληξης του αγωγού για περιβαλλοντικούς λόγους.
Κάποιες τοπικές κοινωνίες, τα έχουμε δει και στην Ελλάδα αυτά, διαφωνούν. Υπάρχει μια συζήτηση, η συζήτηση αυτή τείνει να υπάρξει η κατάληξη του East Med στον ΤΑΡ ανοιχτά των ιταλικών ακτών ώστε να μην υπάρξουν δυο απολήξεις, υπάρχει λοιπόν μια επιφύλαξη από την ιταλική πλευρά, μέχρι να οριστικοποιηθεί η λύση.
Επί της αρχής όμως, η Ιταλία είναι απολύτως σύμφωνη. Επελέγη λοιπόν να υπογραφεί το κομμάτι που αφορά τις τρεις χώρες και η ιταλική συμμετοχή να πραγματοποιηθεί ως προσχώρηση, μετά. Είναι μια απολύτως έγκυρη διαδικασία, είναι πολύ σημαντικό, είναι κεφαλαιώδης και για την ελληνική και για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και για την ελληνική και την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική η υπογραφή αυτή τη δεύτερη μέρα του νέου έτους. Και σας παρακαλώ να το πανηγυρίσουμε σαν κάτι το εξαιρετικά σημαντικό.
Ν. ΚΟΥΤΡΟΚΟΗ: Στο Λευκό Οίκο που θα συνοδεύσετε τον Πρωθυπουργός στις 7 Ιανουαρίου, ποια θα είναι η ατζέντα των συνομιλιών εκεί με τον κ. Trump;
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας το πω αλλιώς: Τί δε θα είναι ως ατζέντα συνομιλιών. Καταλαβαίνετε ότι υπάρχει μια τεράστια ατζέντα.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το ερώτημα είναι, για να πειράξω λίγο το ερώτημα της Αλεξίας Τασούλη, αν φεύγοντας από την Ουάσιγκτον, από το Λευκό Οίκο, θα επαναλάβετε αυτό που έχουν πει, όχι μόνο ο κ. Αποστολάκης αλλά και δικοί σας αξιωματούχοι, ότι είμαστε μόνοι μας, αν γίνει «στραβή».
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Eπ' αυτού σας απάντησα προηγουμένως, μπορούμε μόνοι μας, δε θα είμαστε όμως μόνοι. Μπορούμε όμως και μόνοι μας.
Α. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σας ευχαριστούμε, να είστε καλά. Καλή σας μέρα.
N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ, χρόνια πολλά και καλά.
23 Δεκεμβρίου, 2019