Αγαπητέ Ararat,
Σε ευχαριστώ πολύ για τα θερμά σου λόγια. Έχουμε συναντηθεί πολλές φορές. Τελευταία δε, στη Νέα Υόρκη, πριν από λίγες ημέρες, με την τριμερή συνάντησή μας με τον Κύπριο συνάδελφό μας, Ιωάννη Κασουλίδη.
Σας ευχαριστώ δε, που εκτιμάτε ότι η παρουσία μου εδώ, στο Ερεβάν σήμερα, έχει συμβολικό χαρακτήρα και ότι είχα επισκεφτεί ξανά το Ερεβάν δύο χρόνια πριν.
Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής και ειλικρινής. Εμείς, η Ελλάδα, έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι υποστηρίζουμε την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών. Συνεπώς, αυτό ισχύει και για τους αγαπητούς μας φίλους, τους Αρμένιους, την Αρμενία. Πιστεύουμε στο απαραβίαστο των συνόρων και αναφέρομαι στα επεισόδια που συνέβησαν μόλις πριν από λίγες ημέρες, μετά από βομβαρδισμό αρμενικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένων κατοικημένων περιοχών, από τις Αζερικές στρατιωτικές δυνάμεις. Και θα ήθελα να παραθέσω τα λόγια του Προέδρου Macron που είπε χθες, -τα παραθέτω επακριβώς-: «Καταδικάζω με τον πιο έντονο τρόπο όσα συνέβησαν τις τελευταίες ημέρες και καλώ σε ειρήνη και επανέναρξη των διαπραγματεύσεων».
Βρίσκομαι λοιπόν εδώ για να εκφράσω την αλληλεγγύη μας προς την αρμενική κυβέρνηση και τον αρμενικό λαό. Οι ιστορικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας χρονολογούνται πολλούς αιώνες πριν. Η σημαντική αρμενική κοινότητα στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει χιλιάδες Έλληνες πολίτες, αρκετοί εκ των οποίων είναι προσωπικοί μου φίλοι, αποτελεί έναν ισχυρό συνδετικό κρίκο.
Θα ήθελα να στείλω ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις χώρες που επιδιώκουν να επαναχαράξουν σύνορα. Και το μήνυμά μου είναι ότι οι αναθεωρητικές πολιτικές θα αποτύχουν. Μιλώντας για αναθεωρητικές δυνάμεις, να αναφερθώ σε μία εξ αυτών, την Τουρκία, η οποία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την πρόσφατη αναταραχή για να υπονομεύσει, είτε στον Καύκασο, είτε στο Αιγαίο, την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Εμείς οι Έλληνες έχουμε γίνει μάρτυρες μίας έξαρσης της τουρκικής ρητορικής. Μόλις χθες, επιτρέψτε μου να πω, η Τουρκία έκανε διάβημα διαμαρτυρίας επειδή η Ελλάδα στέλνει μικρές ποσότητες αμυντικού οπλισμού στο ελληνικό νησί της Λέσβου. Αυτό έγινε, ενώ η Ελλάδα ενεργεί σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της, όπως αυτές απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Η Τουρκία, κοντολογίς, διαμαρτύρεται γιατί η Ελλάδα δεν αφήνει τα εδάφη της ανυπεράσπιστα. Ποιος; Η Τουρκία, που έχει εκδώσει casus belli, απειλή πολέμου, κατά της Ελλάδας και διαθέτει τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο λίγα μίλια μακριά από τα νησιά του Αιγαίου.
Έχουμε επανειλημμένα δηλώσει ότι είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να έχουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Είμαστε, ωστόσο, εξίσου έτοιμοι να υπερασπιστούμε τη χώρα μας και τα δικαιώματά μας. Και ζητώ από τους Τούρκους φίλους μου να το καταλάβουν και να μην κάνουν λάθος. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να υπερασπιστούμε τη χώρα μας. Θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας.
Ακόμη, συζητήσαμε σήμερα τις προκλήσεις ασφαλείας στον Καύκασο. Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω, αγαπητέ Αραράτ, για την ενημέρωση. Προσβλέπω επίσης στη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Pashinyan και τον Υπουργό Άμυνας Papikyan.
Σε ό,τι μας αφορά, η θέση μας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ παραμένει αμετάβλητη. Υποστηρίζουμε την επίτευξη μιας ειρηνικής, αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Το Διεθνές Δίκαιο είναι το «Ιερό Ευαγγέλιο» της εξωτερικής μας πολιτικής. Και σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζουμε επίσης το θάρρος του Πρωθυπουργού Pashinyan, ο οποίος πρότεινε μια νέα προσέγγιση για ένα νέο μέλλον σε αυτή την περιοχή. Όπως ακριβώς δήλωσε ο Πρόεδρος Macron χθες.
Ωστόσο, όταν υπάρχει απειλή βίας, ούτε λύσεις μπορούν να εξευρεθούν ούτε η ειρήνη να οικοδομηθεί. Αυτό ισχύει για την περιοχή του Καυκάσου, αυτό ισχύει για ολόκληρο τον κόσμο. Και φυσικά, συμπεριλαμβάνω και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποστηρίζει την επανέναρξη των διμερών διαπραγματεύσεων, καθώς και τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών σε αυτή την προσπάθεια- στην οποία συμβάλλει και η Ομάδα Μινσκ του ΟΑΣΕ. Είμαστε επίσης έτοιμοι, μαζί με άλλους εταίρους της ΕΕ, να βοηθήσουμε στη διαμεσολάβηση προς μια πιθανή λύση.
Διότι εντέλει, δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία. Αλλά οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να ζήσουν ειρηνικά δίπλα-δίπλα. Πιστεύουμε επίσης ότι τα ανθρωπιστικά ζητήματα πρέπει να επιλύονται άμεσα. Και το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο πρέπει να γίνεται σεβαστό.
Αγαπητέ μου Ararat,
Σήμερα είχαμε επίσης την ευκαιρία να επανεξετάσουμε τις άριστες διμερείς μας σχέσεις. Μας ενώνουν ιστορικές τραγωδίες. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1996. Το Κοινοβούλιο της Αρμενίας αναγνώρισε τη γενοκτονία των Ελλήνων και των Ασσυρίων το 2015.
Έχουμε μια υποδειγματική συνεργασία σε Διεθνείς Οργανισμούς. Και επίτρεψέ μου να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για την υποστήριξή σας σχετικά με την παράνομη κατοχή τμήματος του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είμαστε επίσης, ευτυχείς για την αμοιβαία υποστήριξη των υποψηφιοτήτων μας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Και προσβλέπουμε στην επέκταση της τριμερούς εταιρικής μας σχέσης με την Κύπρο σε νέα επίπεδα. Όπως συζητήσαμε και στη Νέα Υόρκη, πρέπει να εργαστούμε για την ενίσχυση της σχέσης ΕΕ-Αρμενίας. Και θα επιδιώξω να εξασφαλίσω μία πρόσκληση για να απευθυνθείτε στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ το συντομότερο δυνατό και να το ενημερώσετε για ό,τι συμβαίνει.
Αγαπητέ μου Ararat,
Έχω μόνο μια ευχή. Την επόμενη φορά που θα βρίσκομαι εδώ στο Ερεβάν να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο στο πώς θα μπορούσαμε να προωθήσουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας, τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο. Χωρίς να χρειάζεται να συζητήσουμε τα θέματα που συζητήσαμε σήμερα. Και ευελπιστώ ότι δεν θα διαθέσουμε τόσο χρόνο σε θέματα που αφορούν προκλήσεις ασφαλείας.
Σε ευχαριστώ και πάλι για την πολύ θερμή υποδοχή και τη ζεστή φιλοξενία σου.
27 Σεπτεμβρίου, 2022