Αγαπητέ μου Πρόεδρε, ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση, αλλά κυρίως ευχαριστώ θερμά για τη συνεργασία αυτά τα 3,5 δύσκολα χρόνια. Θα ήθελα επίσης κυρίες και κύριοι να ευχαριστήσω όλα τα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής των Ελλήνων για τη συμβολή τους σε κάτι που έχει κεφαλαιώδη σημασία. Στην ενίσχυση του κεκτημένου της εθνικής συνεννόησης, στις βασικές γραμμές μας της εξωτερικής πολιτικής της πατρίδας μας. Διότι κυρίες και κύριοι στον ιστορικό κορμό του Ελληνισμού υπάρχουν διακριτές οι ουλές του εθνικού διχασμού και νομίζω ότι εδώ στη Θεσσαλονίκη, στη Μακεδονία, ξέρετε ίσως καλύτερα από οπουδήποτε αλλού τις καταστροφές που υπέστη η πατρίδα μας στα 200 χρόνια της ύπαρξης του νεότερου ελληνικού κράτους από το μεταξύ μας διχασμό.
Είναι, λοιπόν, καίρια προτεραιότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μην αμφισβητηθεί κατά την προεκλογική περίοδο αυτή η εθνική συνεννόηση στις βασικές γραμμές άσκησης της εξωτερικής μας πολιτικής. Επειδή θεωρούμε νομίζω όλοι ότι η ομόνοια δεν είναι ένα πολυτελές απόκτημα, αλλά μια απαραίτητη προϋπόθεση για την εθνική μας επιβίωση.
Μπορέσαμε κυρίες και κύριοι αυτά τα χρόνια να διαμορφώσουμε μια συγκροτημένη στρατηγική, που δεν επέτρεψε στην πατρίδα μας απλώς να αντιδρά, αλλά δημιούργησε τις προϋποθέσεις διπλωματικής, στρατιωτικής, αναφέρθηκε πριν εκτενώς ο Πρόεδρος, οικονομικής ισχυροποίησης. Διαμόρφωσε συνθήκες που καθιστούν την Ελλάδα σύγχρονη, φιλόξενη, ανοιχτή στην καινοτομία, ανεκτική στις νέες ιδέες, εξωστρεφή, νεωτερική. Μια χώρα που μπορεί να αλλάζει και μέσα από τις αλλαγές της να ισχυροποιείται γεωπολιτικά. Ξέρουμε όλοι ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σηματοδότησε την ανατροπή της διεθνούς τάξης πραγμάτων όπως την αντιλαμβανόμασταν μέχρι εκείνη τη στιγμή. Όπως ο καινοφανής αναθεωρητισμός στην περιοχή μας σηματοδότησε και εδώ, στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλαγή ισορροπιών. Με λίγα λόγια ο κόσμος άλλαξε, η περιοχή μας άλλαξε.
Οι εξελίξεις, όμως, επιβεβαίωσαν την επιλογή της κυβέρνησης να επαναπροσδιορίσει τους ορίζοντές μας. Να τους προσαρμόσει στις προκλήσεις με δράσεις συγκεκριμένες, αλλά με τον ίδιο βασικό ακρογωνιαίο λίθο. Το Διεθνές Δίκαιο. Τον σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία των κρατών, την ανάδειξη της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών, των σχέσεων της καλής γειτονίας, των σχέσεων της ισοτιμίας όλων των κρατών. Εμείς οι Έλληνες επιλέξαμε πολιτική αρχών και αξιών και προωθούμε συστηματικά τις αρχές και τις αξίες μας, μεθοδικά και ακατάπαυστα.
Έχω πραγματοποιήσει αυτά τα χρόνια 244 επισκέψεις, 81 χώρες, 112 ομόλογοι, 19 χώρες με τις οποίες ελληνική διπλωματία σε υπουργικό επίπεδο δεν είχε υπάρξει. Ενδυναμώσαμε φιλίες παραδοσιακές, δημιουργήσαμε όμως πολλές καινούριες. Ισχυροποιήσαμε τις παλιές μας συμμαχίες αλλά χτίσαμε και νέες. Αναπτύξαμε ένα πρωτοφανές πλέγμα σχέσεων, συνεργασιών, διμερές, τριμερές, πολυμερές. Υπογράψαμε ιστορικές Συμφωνίες, διαμορφώσαμε μια δύναμη διπλωματικής αποτροπής.
Δύο χρόνια πριν από την ψηφοφορία έχουμε ήδη 112 δεσμεύσεις για να εκλεγούμε στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Διεξάγουμε τρεις εκστρατείες. Μία για το Συμβούλιο Ασφαλείας, μία για την Προεδρία της Γενικής Συνέλευσης, μία για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Σε δύο από τις τρεις αυτές θέσεις δεν έχει εκλεγεί ποτέ η Ελλάδα και στην τρίτη έχουμε μόνο μία φορά εκλογής σε όλη μας την ιστορία.
Κυρίες και κύριοι,
Επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης είμαι υπερήφανος διότι έχουμε υπογράψει 321 διεθνείς Συμφωνίες. Δεν υπάρχει τέτοιο προηγούμενο στη νεότερη ελληνική ιστορία, δεν υπάρχει ούτε προηγούμενο που να φτάνει στον μισό αριθμό από αυτόν που σας ανέφερα.
Από εκεί και πέρα, λάμπουν βεβαίως οι Συμφωνίες με την Ιταλία και με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, Συμφωνίες που καταδεικνύουν ότι οι θέσεις μας στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας είναι θέσεις που συμμερίζονται και άλλες χώρες, οι περισσότερες, η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της περιοχής μας κι ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας είναι το μοναδικό όχημα για την εμπέδωση της ειρήνης.
Ερχόμαστε τώρα να συζητήσουμε λίγο για τη γειτονική μας χώρα. Είμαστε, κυρίες και κύριοι, απόλυτα σίγουροι ότι ο τουρκικός λαός θέλει ειρήνη, θέλει σταθερότητα και θέλει συνεργασία. Και θα ήθελα να σάς πω ότι η θερμότητα της υποδοχής που επιφύλαξαν όχι μόνο οι Τούρκοι επίσημοι, οι Υπουργοί, ο από πολλά χρόνια γνωστός και φίλος μου, ομόλογός μου, αλλά κυρίως οι πρόσφατα χτυπημένοι από τον εγκέλαδο και πενθούντες άνθρωποι στην Τουρκία, με έπεισε βαθιά για τη δυνατότητα των δύο κοινωνιών και των δύο λαών να πορευτούν μαζί, σε ένα ειρηνικό, σταθερό, βέβαιο μέλλον.
Και διαβεβαίωσα, μετά από συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό, κ. Μητσοτάκη, τον ομόλογό μου, αλλά μιλώντας στα τουρκικά ΜΜΕ και την τουρκική κοινωνία και τους Τούρκους πολίτες και τους πενθούντες Τούρκους πολίτες, ότι η πατρίδα μας, η Ελλάδα, με τις δύο ιδιότητές της, κατ΄ αρχήν ως ευρωπαϊκή χώρα, αλλά και ως κράτος-μέλος της ΕΕ, θα σταθεί δίπλα τους, θα σταθεί μαζί τους αυτή την κρίσιμη ώρα και θα κάνει ότι μπορεί για να ανακουφίσει τον πόνο τους.
Διότι, κυρίες και κύριοι, ο ανθρώπινος πόνος δεν έχει σύνορα, τα διαπερνά. Και το δικό μας κοινωνικό και ιστορικό ήθος είναι ήθος που μάς επιβάλλει την αλληλεγγύη στον συνάνθρωπο την ώρα της δικής του δυστυχίας. Επίσης, μπορούμε να ελπίζουμε ότι μέσα από την εγκαρδιότητα θα προκύψει σε ορατό χρόνο ένα ασφαλέστερο μέλλον.
Όμως ξαναλέω, για την Ελλάδα υπάρχουν βασικές κατευθυντήριες αξίες, εδαφική ακεραιότητα, Διεθνές Δίκαιο, Δίκαιο της Θάλασσας, διάλογος. Ο διάλογος επιτρέπει στις διαφορές να επιλύονται αλλά και αν δεν επιλύονται οριστικά πάντως δημιουργούνται συγκλίσεις, δημιουργούνται κατανοήσεις. Αντιμετωπίζονται τα αναθεωρητικά αφηγήματα. Εμείς προσφέρουμε διαχρονικά και πάντα κλάδο ελαίας. Διατηρούμε βέβαια ως χώρα και το δικαίωμα να έχουμε ξίφος. Για το ξίφος, αναφερθήκατε, κύριε Πρόεδρε, αναλυτικά μόλις προηγουμένως.
Η πολιτική μας είναι απλή, κυρίες και κύριοι. Είναι απολύτως κατανοητή. Επιτρέψτε μου να σάς θυμίσω το σήμα της Ολυμπιακής Αεροπορίας, τους έξι αλληλοτεμνόμενους κύκλους.
Ο πρώτος κύκλος μας είναι η ευρωπαϊκή μας οικογένεια. Εκεί ενδυναμώσαμε τις σχέσεις μας, την παρουσία μας, υπογράψαμε τη Συμφωνία με τη Γαλλία, την Αμυντική Συμφωνία με τη Γαλλία. Λένε κάποιοι βεβαίως, αφού πήραμε όπλα από τη Γαλλία. Δεν είναι έτσι. Όπλα από τη Γαλλία παίρναμε διαχρονικά, τα Mirage F1 το ’74, τις τορπιλακάτους Combattante, τα Mirage 2000 της εποχής του Ανδρέα Παπανδρέου. Πρώτη φορά που υπεγράφη Αμυντική Συμφωνία με τη Γαλλία είναι με την Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Και οφείλω να πω ότι η Γαλλία δεν είναι μια χώρα που υπογράφει συχνά αμυντικές Συμφωνίες, έχει άλλες δύο μόνο. Μια με την Ομοσπονδιακή Γερμανία την οποία υπέγραψε για ιστορικούς λόγους μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και άλλη μια με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Συμφωνία με την Ελλάδα είναι η τρίτη.
Εκτός από τον ευρωπαϊκό μας περίγυρο έχουμε ενισχύσει τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ. Με τις δύο Συμφωνίες που είχα την τιμή να υπογράψω η βόρεια Ελλάδα είναι νομίζω αναβαθμισμένη γεωπολιτικά. Και θα ήθελα αυτό να γίνει κατανοητό, απολύτως κατανοητό. Ο στρατηγικός ρόλος που επιφυλάσσεται στη βόρεια Ελλάδα. Κατ’ αρχάς η Αλεξανδρούπολη πριν από πέντε χρόνια δεν υφίστατο στον αμυντικό χάρτη είτε του ΝΑΤΟ, είτε της ΕΕ, είτε των ΗΠΑ. Και σήμερα είναι από τα πιο κομβικά σημεία που υπάρχουν και έχει οδηγήσει σε μια ραγδαία γεωπολιτική της αναβάθμιση, σε μια ραγδαία ενεργειακή της αναβάθμιση, σε μια ραγδαία εμπορική της αναβάθμιση. Αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι συνολικά η βόρεια Ελλάδα, ακριβώς διότι συνορεύει και επικοινωνεί και με τα ανατολικά και με τα δυτικά Βαλκάνια, αποτελεί χώρο τεράστιου ενδιαφέροντος της εξωτερικής πολιτικής μιας σειράς μεγάλων χωρών.
Άλλωστε, θα μού επιτρέψετε να σας πω και ένα μικρό παράδειγμα. Την επόμενη Τρίτη έρχεται στην Αθήνα για τον Στρατηγικό Διάλογο ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Antony Blinken. Δεν μπορεί κανείς να θυμηθεί στην ελληνική ιστορία περίοδο στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είχαν δομημένο Στρατηγικό Διάλογο με την Ελλάδα σε ετήσια βάση και ο Υπουργός των Εξωτερικών θα ερχόταν κάθε χρόνο στην Ελλάδα ή θα πήγαινε ο Έλληνας Υπουργός στην Ουάσιγκτων για να υπάρχει μια δομημένη σταθεροποιημένη σχέση. Η χώρα έχει αλλάξει επίπεδο.
Από εκεί και πέρα ο τρίτος κύκλος είναι η Βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή, ο Κόλπος. Η σχέση μας με το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, την Αίγυπτο είναι σχέσεις πρωτοφανούς εγκαρδιότητας. Με την Αίγυπτο υπογράψαμε τη Συμφωνία που σάς είπα πριν. Έχω πάει στο Κάιρο 14 φορές. Τη διαδρομή ανάμεσα στο αεροδρόμιο και το Υπουργείο Εξωτερικών του Καΐρου τη γνωρίζω καλύτερα από το σπίτι μου. Με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του Κόλπου, έχουμε επίσης υπογράψει αμυντική Συμφωνία. Με τη Σαουδική Αραβία έχουμε, επίσης, υπογράψει αμυντική συνεργασία. Με το Ισραήλ οι σχέσεις μας είναι σε πρωτοφανές υψηλό επίπεδο, παρότι αλλάζουν οι κυβερνήσεις εκεί.
Το τέταρτο, που σάς αφορά άμεσα, είναι η ειρήνη και η σταθερότητα στα Βαλκάνια. Εκεί καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες για τα Δυτικά Βαλκάνια. Η ατζέντα της Θεσσαλονίκης του 2003, μια υπερήφανη ατζέντα για την ελληνική εξωτερική πολιτική, πέτυχε να βάλει τα Ανατολικά Βαλκάνια, δηλαδή τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στην ΕΕ. Και τώρα επί τη βάσει της ίδιας ατζέντας, της ατζέντας της Θεσσαλονίκης. Προσπαθούμε να οδηγήσουμε τα Δυτικά Βαλκάνια προς την ίδια κατεύθυνση, την ευρωπαϊκή μας οικογένεια γιατί είναι αυτός ο μόνος τρόπος για να υπάρχει ασφάλεια και σταθερότητα στην Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιβιώσει με μία μαύρη τρύπα στο κέντρο της.
Πέμπτον, περνάμε πέρα από τον γνωστό μας ορίζοντα, είτε στην υποσαχάρια Αφρική είτε στην δυτική Αφρική είτε στις ανερχόμενες δυνάμεις, όπως η Ινδία, η Ιαπωνία, η Ινδονησία, είτε σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, που επισκέφθηκα μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, η Ελλάδα εφαρμόζει μία πολιτική ανοιχτών οριζόντων. Όμως, παρακαλώ, προσέξτε το εξής: Συνεργαζόμαστε και συνάπτουμε Συμφωνίες με χώρες, ισχυρές χώρες οι οποίες έχουν την ίδια τοποθέτηση με εμάς στα θέματα του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Χώρες που αντιλαμβάνονται το διεθνές γίγνεσθαι όπως το αντιλαμβάνεται και η Ελληνική Δημοκρατία και συμπαρατάσσονται με την Ελληνική Δημοκρατία στους διεθνείς οργανισμούς απέναντι στους αναθεωρητισμούς από οπουδήποτε και αν προέρχονται.
Και έκτον, έχουμε διαμορφώσει μία πολιτική στους διεθνείς οργανισμούς. Σάς ανέφερα ήδη τις τρεις εκστρατείες για τις τρεις διαφορετικές θέσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Κυρίες και κύριοι,
Συνοπτικά αυτή είναι η εξωτερική πολιτική μας, αυτή είναι η πολιτική που υλοποιούμε τα 3,5 τελευταία χρόνια σε όλα τα μήκη, σε όλα τα πλάτη της υφηλίου. Έχω επισκεφτεί σας είπα πόσες χώρες, έχω διασχίσει 1.108.000 χιλιόμετρα στον αέρα, ή, για να σας το πω αλλιώς, έχω πάει τρεις φορές στο φεγγάρι.
Όμως, όλα αυτά καταδεικνύουν ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει μπει με σταθερό βήμα στον 21ο αιώνα, ότι είναι πλέον ένας υπολογίσιμος παράγοντας δημιουργίας εθνικής ισχύος και ευημερίας. Είναι ένας παράγοντας που μαζί με όλες τις άλλες εθνικές δυνάμεις οδηγεί στη δημιουργία μίας χώρας σύγχρονης, εξωστρεφούς, φιλόδοξης, με αυτοπεποίθηση, ανεξάρτητης και ισχυρής, μίας χώρας που επί των ημερών μας μεγάλωσε με την επαύξηση των χωρικών της υδάτων για πρώτη φορά μετά από το 1947. Και μίας χώρας που θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι έχω τη βεβαιότητα ότι θα συνεχίσει και να μεγαλώνει και να ψηλώνει τα χρόνια που έρχονται. Μίας Ελλάδας υπερήφανης. Μιας Ελλάδας που να αξίζει στα παιδιά μας.
Σας ευχαριστώ θερμά.
16 Φεβρουαρίου, 2023