Καλημέρα σας,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Δρ. Chipman,
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Βασίλειο του Μπαχρέιν και το IISS [Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών] για τη δυνατότητα που μου έδωσαν να συμμετέχω για πρώτη φορά στο Manama Dialogue, ένα εξαιρετικά σημαντικό φόρουμ, επιτρέψτε μου να πω.
Όλοι ασφαλώς γνωρίζετε ότι είναι κυρίαρχη η τάση να εξετάζεται η περιοχή της Μέσης Ανατολής μέσα από το πρίσμα της γεωπολιτικής. Και εγώ δεν μπορώ να αποτελέσω την εξαίρεση σε αυτό. Πρόκειται για μία περιοχή που αποτελεί σταυροδρόμι πολιτισμών, θρησκειών και πολιτικών συμφερόντων. Είναι, επιπλέον, μία περιοχή που πλήττεται από πλήθος συνεχιζόμενων συγκρούσεων. Συγκρούσεων, που ανακύπτουν τοπικά, αλλά και διαπερνούν τα σύνορα.
Η Λιβύη, η Συρία, η Υεμένη, αποτελούν ξεκάθαρα παραδείγματα των αυξανόμενων και ολοένα πιο αλληλένδετων μεταξύ τους ζητημάτων που αντιμετωπίζει η περιοχή. Πέραν των επιπτώσεών τους στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, οι συνέπειες τους είναι σοβαρές για την ευρύτερη περιοχή. Μεταξύ άλλων, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη δύο εξόχως αποσταθεροποιητικών παραγόντων, αυτών της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας.
Υπάρχει, λοιπόν, καμία περίπτωση να μπορέσουμε να διαφύγουμε από αυτό τον φαύλο κύκλο της βίας, της ανασφάλειας και της αστάθειας; Η δική μου απάντηση στο ρητορικό αυτό ερώτημα είναι καταφατική. Ναι, μπορούμε. Υπάρχει εναλλακτικό όραμα για την περιοχή. Υπάρχει ένα όραμα που περικλείει την πλούσια ποικιλομορφία και τη μοναδική ιστορική κληρονομιά μας. Ένα όραμα που εδράζεται στην κοινή βάση των αμοιβαίων συμφερόντων μας.
Εμείς, η Ελλάδα, πιστεύουμε ακράδαντα στην ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής. Και, φυσικά, αυτή πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό προς το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβανομένων του Δικαίου της Θάλασσας και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αυτή είναι η στέρεα βάση των σχέσεων καλής γειτονίας.
Με γνώμονα αυτές τις αρχές, η χώρα μου συμβάλλει στην περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία, ακολουθώντας τρεις αλληλένδετες οδούς.
Πρώτον, έχουμε διευθετήσει επιτυχώς διμερή ζητήματα με όλους τους γείτονές μας, με την εξαίρεση ενός, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Μέσα σε ένα χρόνο συνήψαμε Διεθνείς Συμφωνίες για την οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλασσίων ζωνών μας με την Ιταλία, εταίρο μας στην ΕΕ, και την Αίγυπτο. Επίσης συμφωνήσαμε με την Αλβανία να παραπέμψουμε το ίδιο ζήτημα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Στόχος μας είναι να διευθετήσουμε όλα τα παρεμφερή εκκρεμή ζητήματα, λαμβάνοντας ως βάση την Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και, γενικότερα, το Διεθνές Δίκαιο.
Δεύτερον, από κοινού με την Κύπρο και άλλες χώρες της περιοχής, οικοδομούμε σχήματα περιφερειακής συνεργασίας. Μόλις 48 ώρες πριν, φιλοξένησα στην Αθήνα μία τετραμερή συνάντηση με τη συμμετοχή των ομολόγων μου από την Κύπρο, την Αίγυπτο και τη Γαλλία. Και τον περασμένο Φεβρουάριο είχα την τιμή να φιλοξενήσω τις προαναφερθείσες χώρες, μαζί με τρία κράτη του Κόλπου, το Μπαχρέιν, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σε ένα φόρουμ με την ονομασία “Philia Forum”. Όπου “Philia” είναι η αντίστοιχη της αγγλικής “friendship”, ελληνική λέξη για τη Φιλία. Ένα Φόρουμ Φιλίας λοιπόν.
Οικοδομούμε γέφυρες μεταξύ Μέσης Ανατολής και Ευρώπης. Αυτά τα περιφερειακά σχήματα αποσκοπούν στην προαγωγή της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας και έχουν τη δυνατότητα να επεκταθούν από την περιοχή του Κόλπου ως την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.
Σκοπός μας είναι να αντιμετωπίσουμε από κοινού περιφερειακές προκλήσεις και να ανταλλάξουμε απόψεις. Σκοπός μας είναι, επίσης, η κοινή δράση για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η διαχείριση της πανδημίας COVID-19. Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος αποτελεί τεράστια πρόκληση για όλους μας. Και, τελευταίο αλλά καθόλου αμελητέο, οφείλουμε να διαχειριστούμε το θέμα της λειψυδρίας.
Επιτρέψτε μου εδώ, όπως άλλωστε έχω κάνει συχνά, να διευκρινίσω κάτι: Τα πολυμερή αυτά σχήματα δεν είναι αποκλειστικές λέσχες. Είναι ανοικτά σε οποιονδήποτε συμμερίζεται τις αξίες και τις αρχές μας, δηλαδή τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Τρίτον, έχουμε προχωρήσει σε ουσιαστικές κινήσεις για την οικοδόμηση διμερών σχέσεων με τις χώρες της περιοχής, καθώς και με Περιφερειακούς Οργανισμούς. Τα τελευταία δύο χρόνια, η ελληνική κυβέρνηση έχει επενδύσει πολιτικά στην περιοχή του Κόλπου. Διότι, σε τελική ανάλυση, η περιοχή του Κόλπου αποτελεί κομμάτι της γειτονιάς μας και αυτό υποστηρίζουμε και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επειδή καταλαβαίνετε ότι κάποιες φορές, από τις Βρυξέλλες, η περιοχή μας φαντάζει αρκετά μακρινή.
Η Ελλάδα υπέγραψε πέρυσι Συμφωνία Συνεργασίας στην Εξωτερική Πολιτική και Άμυνα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Συμφωνία που περιλαμβάνει επίσης ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής. Η Ελλάδα ανέπτυξε πρόσφατα μια συστοιχία πυραύλων Patriot στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας. Οι πύραυλοι Patriot είναι αμιγώς αμυντικό όπλο, όπως είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε. Σκοπός μας είναι να συνδράμουμε τη Σαουδική Αραβία να αντιμετωπίσει εξωτερικές απειλές, ιδίως επιθέσεις εναντίον αμάχων. Έχουμε υπογράψει συμφωνία για πολιτικές διαβουλεύσεις με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου. Έχω συναντηθεί με τον Γενικό Γραμματέα τρεις φορές φέτος. Αυτό, νομίζω, μιλά από μόνο του. Τελευταίο, αλλά καθόλου αμελητέο, έχω επισκεφθεί ο ίδιος σχεδόν όλες τις χώρες του Κόλπου.
Παραμένουμε πιστοί στη δέσμευσή μας να κτίσουμε πάνω στα θεμέλια που μόλις ανέπτυξα. Ελπίζουμε ότι αυτά θα χρησιμεύσουν ως βάση για μια γενικότερη πρόοδο στην επίλυση των συγκρούσεων. Ας δούμε όμως τα πράγματα καθαρά, ο δρόμος μπροστά μας είναι οπωσδήποτε μακρύς, σπαρμένος με πολλά εμπόδια, ωστόσο μπορούμε να τον ακολουθήσουμε βαδίζοντας προς ένα καλύτερο μέλλον στη βάση των κοινών μας αρχών και αξιών.
Ευχαριστώ πολύ.
21 Νοεμβρίου, 2021